Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1998, Blaðsíða 10

10
ennmg
MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ 1998 DV
Hveragerði:
Skjólsteinn
Sigurlaugur Elíasson, skáld og mynd-
listarmaður, hefur sent frá sér sjöttu
ljóðabók sína, Skjólstein. Höfundur
j hannaði kápuna en á
henni er stemningarríkt
málverk af hvítu tjaldi á
! heiði um nótt eftir föður
skáldsins, Elías B. Hall-
Í dórsson myndlistai'mann.
Ljóðin í Skjólsteini eru
mörg hver ferðalög í tíma
og/eða rúmi. Fortíðarþrá
- nostalgía - er áleitin í
i þessum ljóðum, þar er brugðið upp fyrir
; lesanda myndum af fólki og atvikum á
I áreynslulausan og geðþekkan hátt. Ljóð-
ið „Af hlaðinu" er eins konar örnefna-
ljóð og þar skýrist nafn bókarinnar:
Silja Aðalsteinsdóttir
Villta vestrið suður yfir heiðar
Umsjjón
/ kíkinum ber Skjólsteinn
ekki svo mjög af öörum steinum
þarna á hryggnum
en undir honum
renndi ég niöur
rúgbrauöi og kœfu
snemma vors 1964
stubbur í beinaleit
og haföi ekki lengra fariö
einsamall.
Mál og menning gefur bókina út.
Börn og sorg
Skálholtsútgáfan, útgáfufélag þjóð-
kirkjunnar, hefur gefið út tvær bækur
sem koma inn á börn og trúmál og eru
báðar eftir sr. Sigurð Pálsson sem i vet-
ur hlaut verðlaun Hagþenkis
fyrir nýtt námsefni í kristnum
fræðum, ásamt Iðunni Steins-
dóttur rithöfundi.
Bókina Börn og bænir tók
Sigurður saman „handa þeim
sem vilja kenna börnum að
biðja og handa börnum sem
hafa lært að biöja/' eins og
hann segir í formála. Þar er
safnað alkunnum íslenskum bænavers-
um og einnig erlendum bænum sem for-
eldrar og börn geta valið úr. Bænunum
er raðað í kafla eftir efni, kvöldbænir,
morgunbænir, þakkarbænir, borðbænir
og svo framvegis.
Börn og sorg fjallar um sorg og sorgar-
viðbrögð bama við ástvinamissi eða
önnur þung áfóll og foreldrum, kennur-
um og öðrum aðstandendum vísað til
vegar í erfiðleikum vegna þeirra. „Þegar
við fullorðna fólkið verðum öryggislaus
og hikandi frammi fyrir áleitnum og ein-
lægum spurningum barna um dauðann
og frammi fyrir sorg
þeirra, kann það fyrst og
fremst að endurspegla
okkar eigin ótta og hjálp-
| arleysi,“ segir Sigurður í
| formála. „Það er því mikil-
| vægt fyrir þá sem annast
| böm að skoða eigin huga,
| rifja upp eigin reynslu,
gera sér grein fyrir eigin
tilfinningum og afstöðu til dauöans."
Bókinni er skipt í þrjá hluta: Börn og
sorg, Hvernig skilja börn dauðann og
! loks Hvað getur skólinn gert? þar sem
eru góðar ábendingar um hvemig æski-
j legt er að standa að málum þegar starfs-
menn skólans, nemandi eða ástvinir
| nemenda falla frá. Hver þáttur er sjáif-
stæður og nota má bókina sem uppfletti-
I rit. Sjónarhorn höfúndar er kristinn arf-
Íur kynslóðanna en þó að menn deili því
ekki með honum eiga þeir einnig að geta
haft góð not af bókinni.

Uppeldi
Vorhefti tímaritsins Uppeldis er kom-
1 ið út með margvíslegu efni. Meðal ann-
! ars er afar fróðlegt viðtal við mannfræð-
inginn Sheilu Kitchener um
„afkynjun barnsfæðinga" í
tæknisamfélögum Vestur-
landa, grein um þroska fósturs
og áhættuþætti á meðgöngu og
önnur um fæðingarþunglyndi.
„Kæra vinkona, viltu hætta að
bögga mig“ heitir grein um
kynjaskipta leikskóla, og
fiölda góðra ráða og upplýs-
inga er að finna í ritinu. Útgefandi Upp-
eldis er bókaforlagið Una en ritstjóri er
Kristín Elfa Guðnadóttir.
I ár völdu útsendarar Þjóðleik-
hússins í annað sinn sýningu
Freyvangsleikhússins í Eyjafirði
sem bestu áhugamannasýningu
leikársins og lánuðu því að laun-
um stóra sviðið sitt eina kvöld-
stund. Vorið 1995 fluttu norðan-
menn Kvennaskólaævintýrið eftir
Böðvar Guðmundsson á fialir
Þjóðleikhússins en í ár var það
Velkomin í Villta vestrið eftir
Ingibjörgu Hjartardóttur. Leikrit-
in eru bæði frumsamin fyrir
Freyvangsleikhúsið og eiga sam-
eiginlegt að hafa raunverulega at-
burði sem bakgrunn og kveikju,
Kvennaskólaævintýrið lífið í hús-
mæðraskólanum að Laugalandi
og Velkomin í Villta vestrið átök
hestamanna og bænda fyrir fiórð-
ungsmót i héraðinu.
Velkomin í Villta vestrið hefst
á bensínstöð sveitarinnar sem
áður hét Litla kaffistofan en nafn-
inu hefur verið breytt í Villta
vestrið sem lýsir ágætlega ástand-
inu í sveitinni að mati Lárusar kaffistofustjóra.
Þar er verslað með Royal karamellubúðinga,
Ora fiskibollur, sígarettur, sokkabuxur og
bensín, og síðast en ekki síst er „upplýsinga-
miðstöð" sveitarinnar þar til húsa; þar er frétt-
um af fólkinu í héraðinu miðlað og þær rædd-
ar og túlkaðar.
I Villta vestrið berast snemma fréttir af ráðs-
konunni Álfheiði sem Friðrik stórbóndi og
sveitarstólpi ræður á kúabú sitt. Sú er fram-
andi í augum Eyfirðinganna, lifir fyrir daginn,
trúir á frelsið, ástina og jurtaseyði, og setur
með því allt á annan endann, tælir forhertustu
piparsveina (sem og aðra sveina), sýður ástar-
drykki sem lækna ófrjósemi og gefur sæðinga-
manninum naut svo að kýmar megi njóta ásta.
Að lokum tryllir hún vinnuveitanda sinn með
Kvennadeildin var kröftug í Velkomin í Villta vestriö.
Leiklist
Sigþrúður Gunnarsdóttir
hörmulegum afleiðingum.
En þrátt fyrir alvarlega undirtóna er leikrit-
ið fyrst og fremst gamansamt og það í meira
lagi. Persónurnar em skemmtilega skapaðar
og lifnuðu eftirminnilega í túlkun Freyvangs-
leikara. Samtöl eru lipur og eðlileg, hlaðin
hnyttnum tilsvörum án þess að verða brand-
arasafn. Rúsínan í pylsuendanum eru svo tón-
listaratriði sem skreyta frásögnina en þar var
allt frábærlega gert, tónlist, textar og sviðsetn-
Freyvangsleikhúsið sýnir í Þjóðleikhúsinu:
Velkomin í Villta vestrið
eftir Ingibjörgu Hjartardóttur
Leikstjóri Helga E. Jónsdóttir
Tónlist: Eiríkur Bóasson, Ingólfur Jóhannsson
og Jóhann Jóhannsson
Söngtextar: Hannes Örn Blandon, Helga
Ágústsdóttir, Óttar Björnsson og Þórarinn
Hjartarson. Tónlistin fæst á geisladiski
ing. Söngur sæðingamannsins
sem sprangar um sviðið ásamt
kúahóp með hundrað úrvalsnaut í
töskunni sinni líður manni seint
úr minni og sama má segja um
sennu hestamanna og kúabænda
og kvennareiðina.
Tuttugu leikarar taka þátt í sýn-
ingunni og aðdáunarvert er
hversu vel þeim virtist líða á stóra
sviði Þjóðleikhússins sem þeir
fylltu út í eins og þeir hefðu
hvergi leikið annars staðar. Að
öðrum ólöstuðum eru Valþór
Brynjarsson í hlutverki Jóns sæð-
ingamanns, Leifur Guðmundsson
í hlutverki Sigga mjólkurbílstjóra
og kjaftakerlingarnar og Kanaríf-
ararnir Hjördís Pálmadóttir og
María Gunnarsdóttir sérlega eftir-
minnileg og Kvennadeildin sem
birtist við ýmis tilefni var
skemmtilega kröftug.
Að lokum vil ég taka ofan
fyrir leikstjóranum, Helgu E.
Jónsdóttur, sem hefur sett
saman þétta og fiöruga sýningu úr góðum
efniviði en til gamans má geta þess að hún
stýrði hópnum einnig í uppfærslunni á
Kvennaskólaævintýrinu. Einnig er vert að
þakka Þjóðleikhúsinu fyrir framtakið sem
mæltist að minnsta kosti vel fyrir hjá troðfull-
um salnum sunnudagskvöldið 7. júní.
Bjartar sumarnætur
„Við höfum þrjár efnisskrár sem fluttar
verða á föstudaginn kl. 20.30, laugardaginn
klukkan 17 og sunnudaginn klukkan 20.30,“
segir Gunnar Kvaran sellóleikari, einn af
frumkvöðlum tónlistarhátíðarinnar Bjartar
sumarnætur í Hveragerðiskirkju um helgina í
samtali við DV.
Auk Gunnars koma fram á tónlistarhátið-
inni kollegar hans í Tríói Reykjavíkur, þau
Guðný Guðmundsdóttir fiðluleikari og Peter
Máté píanóleikari auk Sigrúnar Hjálmtýsdótt-
ur sópransöngkonu. Aðrir listamenn sem fram
koma eru Áshildur Haraldsdóttir flautuleikari,
ingu en hefur af einhverjum ástæðum legið í
þagnargildi í áratugi. Hún var flutt af Gretu
Guðnadóttur í Norræna húsinu nýlega og fólki
þótti mjög mikill fengur að henni fyrir íslensk-
ar tónsmiðar.
Kvartettkonsert eftir Emil Thoroddsen er
einnig á dagskránni. Emil var mjög þekkt tón-
skáld á sinni tíð hér á íslandi og samdi mikið
af sönglögum. Hann samdi þennan kvartett-
kafla til minningar um móður sína, Önnu Guð-
johnsen dóttur Péturs Guðjohnsens sem var
fyrsti dómorganisti okkar íslendinga.
Annað íslenskt verk, Spor, eftir Áskel Más-
Listamennirnir sem fram koma á tónlistarhátíöinni Bjartar sumarnætur í Hverageröiskirkju um helgina.
DV-mynd ÞÖK
Gerrit Schuil píanóleikari, Helga Þórarinsdótt-
ir víóluleikari og Gerður Gunnarsdóttir fiðlu-
leikari.
„Þarna kennir margra grasa,“ segir Gunnar.
„En ekki er úr vegi að nefna sérstaklega áhuga-
verð íslensk verk sem verða flutt á tónleikun-
um á laugardaginn. Sónata fyrir fiðlu og píanó
eftir Sveinbjörn Sveinbjörnson sem er líklega
fyrsta sónatan sem er samin á íslandi af ís-
lensku tónskáldi fyrir þessa hljóðfærasamsetn-
son við ljóð Thors Vilhjálmssonar verður flutt
þarna, en það var frumflutt í fyrra og er því
töluvert nýrra £if nálinni. Þetta er verk fyrir
sópran, selló og píanó.
Hér erum við að ræða um þrjú íslensk verk
frá ólíkum tímabilum sem mér finnst gaman
að nefna sérstaklega."
- En hvers vegna Hveragerði?
„Fyrir rúmum tveimur árum fórum við
hjónin til Hveragerðis til þess að halda upp á
brúðkaupsafmælið okkar. Þegar við vorum þar
í góðu yfirlæti fórum við að gæla við þá hug-
mynd að það væri gaman að halda tónlistarhá-
tíð utan Reykjavíkur. Þá datt okkur í hug að
það lægi auðvitað stór byggðakjarni í námunda
við Hveragerði. Þar er líka frábær kirkja sem í
er mjög góður hljómburður. Því ekki Hvera-
gerði? Við hófumst handa, fórum til bæjarstjór-
ans og okkur var svo vel tekið að tónlistarhá-
tíðin Bjartar sumarnætur varð að veruleika í
fyrsta skipti í fyrrasumar."
- En þið hafið ekki hætt ykkur lengra út á
land?
„Nei, ekki enn sem komið
er. En við höfum tekið þátt í
öðrum hátíðum sem nú eru
haldnar víða um land á sumr-
in. Fyrir nokkrum árum var
allt meira og minna dautt í
tónlistarlegum skilningi yfir
sumarmánuðina. Það er því
mjög skemmtilegt að þetta
skuli vera að breytast og ég sé
ekki ástæðu til annars en að
vera bjartsýnn. Mér finnst líka
þróun lista hér á landi hafa
verið með ólíkindum siðustu
tíu fimmtán árin. Framboðið á
tónleikum og sýningum er
orðið svo mikið að eina vanda-
málið sem listamenn horfast í
augu við núna er fámenn-
ið. Það er fátt fólk sem
sækir tónleika reglulega
og yfir háannatímann hef-
ur komið fyrir að fiörutíu
tónleikar hafa verið aug-
lýstir í einum mánuði."
- Hvernig leggjast svo
sumamætumar í ykkur?
„Við í Triói Reykjavík-
ur erum mjög ánægð yfir því
að hafa fengið til liðs við okk-
ur alveg frábærlega gott fólk
sem við hlökkum til að vinna
með. Þetta fólk er allt meðal
fremstu listamanna á sínu sviði."
- Þið eruð ekkert hrædd við skjálftavirkni á
Hengilssvæðinu?
„Við höfum nú svolítið verið að grínast með
að það gæti komið skjálfti þó að jarðeðlisfræð-
ingar spái því að versta hrinan sé yfirstaðin.
En ef það koma einhverjir kippir þá verðum
við bara að taka því jafn hetjulega og Hver-
gerðingar gera.“
-þhs