Dagblaðið Vísir - DV - 27.05.1999, Blaðsíða 16

16
FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 1999
Jenetta Bárðardóttir er önnum kafin við garðvinnu þessa dagana, hefur grisjað heilmikið og tekið til. Til að losna við úrganginn leigði hún gám. Fyrir hann geið-
ir hún ákveðið grunngjald, akstur til og frá húsi og leigu, en ekkert fyrir að losa garðúrganginn. DV-mynd E.ÓI.
Ýmsar leiðir til að losna við úrgang:
Flokkun sparar
.Aðalatriðið er að hugsa málin
áður en framkvæmt er og reyna að
flokka úrganginn eins og frekast er
unnt. Fyrirhyggja sparar mönnum
fé í þessu eins og öðru. Reikningar
vegna losunar hér geta komið fólki
óþægilega á óvart,“ var DV tjáð hjá
móttökp- og flokkunarstöð Sorpu.
Fjöldi fólks er nú við garðvinnu
og viða eru umtalsverðar fram-
kvæmdir i gangi. Þá eru alltaf ein-
hverjir sem eru að breyta húsnæði.
Töluverður úrgangur fylgir oft slík-
um framkvæmdum og fólki getur
vaxið í augum að losna við hann.
Það er í sjálfu sér ekki flókið mál.
En ef anað er út í hlutina getur
reikningurinn fyrir losun úrgangs
orðið mun hærri en ella.
Hefðbundin vorverk í garðinum
hafa kannski ekki mikinn úrgang í
fór með sér og margir hafa þegar
nýtt sér árlega þjónustu borgar og
sveitarfélaga þar sem rusl er hirt
fólki að kostnaðarlausu. En stund-
um eru vorverkin það umfangsmik-
il og tímafrek að letia verður ann-
arra leiða.
Gámar leigðir
Nokkur fyrirtæki eru starfandi
sem leigja út gáma af ýmsum stærð-
um og gerðum. Þessa gáma má
leigja fyrir tiltölulega lítið fé, 50-650
krónur á dag. Lausleg könnun
leiddi í ljós að það kostar um 5.100
krónur að koma með gám heim að
húsi og um 7.400 krónur að taka
hann aftur. Daggjald eða leiga fer
síðan eftir stærð og gerð gámanna.
Algeng stærð af gámi getur kostað
um 300 krónur á dag. Þeir sem ætla
að taka til hendinni um helgi ættu
að kanna sérstök helgartilboð
gámafyrirtækjanna. Á Akureyri má
t.d. fá gám með akstri frá föstudegi
til mánudags á um 5.500 krónur.
Þarna er kominn á kveðinn
grunnkostnaður. Fyrir tveggja daga
leigu er hann um 13.000 krónur. All-
ur annar kostnaður tengist losun
úrgangsins. Því er við hæfi að nefna
fyrst að losun garðaúrgangs, jarð-
efna, steypubrota og slíks kostar
ekki neitt. Hann er urðaður i ná-
grenni Sorpu, við gömlu öskuhaug-
ana í Gufunesi. Sé ekki um annan
úrgang að ræða verður losunar-
kostnaður enginn.
Ódýrara að flokka
En ef í gámnum er úrgangur sem
verður ekki losaður nema gegn
gjaldi er um að ræða ákveðið lág-
marksgjald fyrir allan úrgang, 1.752
krónur. Blönduðum úrgangi er
skipt í þrjá flokka, blandaðan úr-
gang A, blandaðan úrgang B og
grófan úrgang. Þessari flokkun ráða
þættir eins og hver úrgangurinn er
og síðan hversu blandaður hann er.
Þannig er dýrast að losna við gróf-
an úrgang þar sem alls kyns drasli
ægir saman. Slíkur úrgangur kallar
á skoðun og flokkun með vélum og
mönnum umfram venju. Dæmi úr
slíkan úrgang er þegar garöúrgangi,
steinbroti og innréttingum er hent
tilviljunarkennt í gám. Þama vega
jarðefnin þyngst og því mundu hag-
sýnir menn reyna að halda innrétt-
ingunni sér, t.d. setja hana síðast 1
gáminn. Þá mætti henda henni af í
Sorpu og greiða 3,50 krónur fyrir
hvert kíló innréttingar í stað 10,58
krónur fyrir hvert kíló alls úrgangs-
ins. Jarðefnin eru urðuð án gjalds
og þannig má spara allt að 3.500
krónur miðað við 500 kg.
Leiðbeina gjarnan
Ætli menn að sleppa með lág-
marksgjald mega þeir ekki koma
Gámar eru ekki eingöngu notaðir
til að flytja úrgang og önnur efni frá
húsum manna. Flest gámafyrirtæki
bjóða þá þjónustu að útvega fólki
mold eða sand og notaðþannig ferð-
ina með gáminn. Hagræði af þessu
er augljóst þar sem fólk losnar við
sérstaka ferð eftir þessum jarðefn-
um. Að auki getur fólk dundað sér
viö að losa mold eða sand úr gámn-
með nema 275 kg af úrgangi A, 206
kg af úrgangi B og 165 kg af grófum
úrgangi. Annars kostar hvert kíló
útgangs 6,37 krónur, 8,48 krónur og
10,58 krónur.
Loks ber að geta þess að ef um
mjög mikið magn úrgangs er að
ræða getur borgað sig að losa t.d.
gróður- og jarðvegsúrgang fyrst og
síðan innréttingar, þakefni eða ann-
að. Þá bætist um 7.400 króna akst-
ursgjald við vegna aukaferðar með
gáminn.
Hjá Sorpu segjast menn reiðu-
búnir að leiðbeina fólki, vilji það fá
upplýsingar um losun úrgangs.
Hagstæðast er að úrgangurinn sé
flokkaður sem næst heimilinu.
Sumum er hins vegar alveg sama
um mögulegan sparnað og láta allt
gossa þótt þeir þurfi að greiða stór-
fé fyrir.
Þegar gerður er samningur um
leigu á gámi og fyrirséð að hann
þarf að fara í Sorpu er tekin trygg-
ingarávísun fyrir losunarupphæð-
inni eða kortnúmer og reikningur-
inn gerður upp eftir á.
Vörubílar
Ef aðstæður eru til að taka á móti
vörubíl með grabba, tenntri grip-
skóflu á bómu eða armi, getur verið
hagstætt að kalla slíkan til. Hjá
Vörubílastöðinni Þrótti fengust þær
upplýsingar að einnar klukkustund-
ar leiga á slíkum bíl kostaði 6-7
þúsund krónur. Ef um jarðefni eða
gróöurúrgang er að ræða kostar
ekkert að losa úrganginn en ef fara
þarf í Sopru gildir það sama og rit-
að er hér að ofan.
um og fyllt hann síðan af úrgangi.
Verð jarðefnanna er misjafnt, allt
eftir fmleika og gæðum og hvar þau
eru fengin.
Ef mold eða sandur er keyptur
um leið og gámur er leigður tryggir
það líka ákveðið hreinlæti þar sem
jarðefnin fljóta ekki um alla götu
eða bílastæði.
-hlh
Þrjú tonn af sandi
Mjög auðvelt er að nálgast
sand af öllu tagi vegan heflulagn-
ar eða annarra framkvæmda. Hjá
einu sandsölufyritæki kostar
dæmigerður hellusandur 969
krónur rúmmetrinn og 1100 krón-
ur hjá öðru. Venjulegt vörubíls-
hlass af sandi er 7-9 rúmmetrar.
Átta rúmmetra hlass kostar þá
annars vegar 7.752 krónur og
8.800 krónur. Við bætist kostnað-
ur vegna aksturs sem getur verið
mismunandi eftir því hve langt
þarf að sækja hlassið. Fínn sand-
kassasandur er dýrari, kostar
1400-2000 krónur rúmmetrinn eða
11.200-16.000 krónur hlassið. Dý-
ari sandurinn er landsandur og
kostar tölvuverðan akstur að fá
hann á sölustað.
í pokum
Sand má einnig fá afgreiddan i
kerrur og í pokum. Allar tegund-
ur af sandi í 40 kg pokum kosta
250-270 krónur. Pokarnir eru
mejög hentugir fyrir þá sem ætla
að kaupa lítið eða eiga ekki
kerru. Kasta má sandpokunum,
sem eru sterkir plastpokar, í
skottið á venjulegum fólksbíl.
Sparað með puði
Sandur í kerrum kostar frá
1000 krónum rúmmetrinn hjá
einu sandsölufyrirtæki en hjá
öðru fyrirtæki fast gjald fyrir
mismunandi stærðh’ kerra óháð
hvemig and er verið að kaupa.
Kostar 720 krónur ða fylla litla
kemu, 930 krónur að fylla mið-
stærð og 1130 krónur að fylla
stórá kerru. Er mokstur innifalin
í þessum verðum. Vilji menn
puða sjálfir og moka spara þeir
um 250 krónur á hlassiö.
Sandur í beð
Sé ætlunin að blanda sandi í
gróðurmold er vert að hafa í huga
að kaupa má tvenns konar sand,
landsand og sjávarsand. Meira
salt er í sjávarsandinum og því
síður sækilegt að hann fari í beð-
in.
Moldarhlass
Mold er misjöfn að gæðum. Hjá
einu msöluaðila sem DV ræddi
við kostar hreinsuð mold um 600
krónur rúmmetrinn. Þegar búið
er að bæta í moldina skít og bæti-
efnum ýmis konar kostar
rúmmetrinn um 1200 krónur.
Mold íblönduð Moltu frá Sopru
kostar um 3000 krónur rúmmetr-
inn en hrein Moltan um 7.000
krónur rúmmetrinn. Moldarhlass
kostóir þannig um 4.800 til 56.000
krónur auk aksturskostnaðar.
Losnað við úrgang
500 kg í gámi - leigður í 2 daga
Aksturog m Eyðing
leiga
18.290
3.185 4.240 5.290
13.000
13.000
Jarð- og Blandaður Blandaður Grófur
gróðurefni úrgangur A úrgangur B úrgangur
-hlh
Fá sand eða
mold í gámunum