Dagblaðið Vísir - DV - 10.09.1999, Blaðsíða 12

12
FÖSTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1999
útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aðstoðarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreíðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11, 105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingarts>ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblaö 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aösent efni blaðsins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim.
Stöðva ber skussana
Starfsmenn Heilbrigðiseftirlits Suðurlands þurfa að
sæta ítrekuðum lögregluyfirheyrslum og skoðun um-
hverfisráðuneytis fyrir það eitt að standa sig í starfi.
Heilbrigðiseftirlitið vakti athygli á campylobactersýking-
um og afar slæmu ástandi í hreinlætismálum kjúklinga-
búsins Reykjagarði að Ásmundarstöðum. Greinargerð
eftirlitsins fór, eðli máls samkvæmt, á marga staði, í við-
komandi ráðuneyti og stofnanir. Margir höfðu því að-
gang að henni og fjölmiðlar hafa að vonum vitnað í hana
eða birt í heild, auk þess að leita viðbragða vegna tíðind-
anna. Fram hefur komið að metár sé í sýkingum vegna
campylobacter sem kjúklingar eru að mestu valdir að.
í stað þess að grípa þegar til ráðstafana til þess að
vernda neytendur eyða kerfiskarlar tíma sínum í að
reyna að fmna út hvemig hið sanna spurðist. Gæslu-
menn neytenda, starfsmenn Heilbrigðiseftirlits Suður-
lands, spyrja í forundran hvað heilbrigðisyfirvöld ætli að
gera haldi fólk áfram að sýkjast, vitandi það að sýkt vara
er á markaðnum.
Starfsmenn Heilbrigðiseftirlits Suðurlands vömðu við
campylobactersýkingum strax árið 1995 en töluðu fyrir
daufum eyrum. Sýkingafaraldurinn hefur vaxið hröðum
skrefum. Það sem af er árinu hafa 339 manns greinst með
campylobacter en miklu fleiri sýkst. Fram hefur komið
hjá Haraldi Briem sóttvamalækni að almennt sé talið að
einn af hverjum tíu sem sýkist leiti læknis. Leiti hund-
rað manns læknis þýði það sýkingu um þúsund. Sýking-
um af völdum campylobacter hefur fjölgað mest hér, bor-
ið saman við hin norrænu löndin. Gera má ráð fyrir að
sýkingar hér á landi séu hlutfallslega tvöfalt fleiri en í
Danmörku og Svíþjóð.
Neytendasamtökin ályktuðu í fyrra mánuði að ekki
kæmi til greina að heimila sölu á campylosmituðum
kjúklingum. Samtökin sögðu réttilega að óviðunandi
væri að framleiðendur ýttu ábyrgðinni yfir á neytendur.
Þá skoruðu þau á heilbrigðisyfirvöld að stöðva sölu og
dreifingu á kjúklingum frá framleiðendum sem uppfylla
ekki ýtrustu kröfúr um hollustu söluvöru sinnar og inn-
kalla sýktar vörur sem þegar eru í dreifingu.
Fram hefur komið í fréttum að samkvæmt samantekt
rannsóknastofu Hollustuverndar rikisins á tímabilinu 1.
janúar 1998 til 1. ágúst sl. voru 15 af 18 sýnum frá Reykja-
garði sýkt, eða 83 prósent. Greind voru 6 sýni frá Fersk-
um kjúklingum og var helmingur þeirra með
campylobacter. Sama tíðni var á kjúklingasýnum frá
kjúklingaframleiðandanum Móum, eða 5 af 10, en af 7
sýnum frá ísfugli var ekkert sýkt.
Við þetta ástand má ekki una. Neytendur geta ekki
búið við þessa áhættu. Meðan kjúklingar voru frystir var
sýkingatíðnin tiltölulega lítil. Þegar markaðshlutdeild
ferskra kjúklinga jókst smituðust fleiri. Haraldur Briem
segir það ófært að 80 prósent þeirra sýna sem tekin eru
úr kjúklingabúi reynist sýkt af campylobacter. Til greina
komi að banna sölu á ferskum afurðum frá þeim sem séu
með campylobactervanda. Hann segir mörkin ekki hafa
verið ákveðin en vill sjá markið við 10 prósent eins og í
Noregi, þar sem bestur árangur hefur náðst.
Neytendur gera þá réttmætu kröfu til heilbrigðisyfir-
valda að séð sé til þess að skussar í þessum efnum verði
stöðvaðir þar til úrbætur fást. Vara þeirra getur valdið
sýkingum og skaðað um leið markað þeirra sem eru með
sitt á hreinu og bjóða frambærilega vöru.
Jónas Haraldsson
„Þrátt fyrir heiftarlega andstöðu og jafnvel hótanir um vopnaða uppreisn landnema hefur Barak knúiö fram
raunveruleg framfaraskref í friðarferlinu í fyrsta sinn síöan Rabin var myrtur vegna friðarvilja síns.“
llldeilur í ísrael
streita milli þessara
hópa mótar alla pólitík.
Að auki eru tiltölulega
nýfluttir um 800 þúsund
rússneskir gyðingar til
landsins sem mynda
geysistóran þrýstihóp
nokkuð sér á parti.
Strangtrúarmenn
Ekki eru heldur allir
ísraelsmenn gyðingar.
Af um sex milljónum
íbúa er á aðra milljón
(17%) arahar með isra-
elskan rikisborgararétt
sem þeir fengu eftir inn-
limim landsvæða þeirra
í Ísraelsríki 1948. Þeir
eru í neðsta þrepi þjóðfé-
lagsstigans og hafa tæp-
„Raunsæi og framsýni hefur ekki
einkennt ísraelska pólitík til
þessa en Barak veit að friöur við
Palestínumenn og síðar Sýrlend-
inga er forsenda þess að árang-
ur náist í baráttu gegn því sem
nú á dögum er mesta ógnun við
tilveru ísraels: sundurlyndi og
óbilgirni gyðinga innbyrðis
Kjallarinn
Gunnar
Eyþórsson
fréttamaður
Utan Israels telja
menn víst að friðar-
samningar við
Palestínumenn séu
mesta hitamálið í
ísraelskum stjórn-
málum. En svo er
ekki. Önnur mál
eru miklu ofar á
baugi. Þar ber hæst
sífellt breikkandi
bil milli strangtrú-
aðra gyðinga, sem
vilja gera landið að
eins konar klerka-
veldi þar sem lög-
mál gyðinga verði
allsráöandi í þjóðfé-
laginu, og hinna
sem vilja halda trú-
arbrögðum og
stjórnmálum að-
skildum, eins og
stjórnarskrá lands-
ins áskilur. Breytt
samsetning þjóðar-
innar með tilheyr-
andi áherslubreyt-
ingum veldur heift-
arlegum deilum.
Strangtrúuðum
fjölgar mun örar en
öðrum gyðingum.
Mikil breyting hef-
ur orðið á samsetn-
ingu þjóðarinnar.
Við stofnun ríkisins
1948 voru gyðingar af evrópskum
uppruna, aðallega Austur-Evrópu,
sem kallast Askenasim, allsráðandi
en gyðingar annars staðar að eöa
innfæddir voru fámennir. Nú eru
hlutföllin þveröfug. Gyðingar ætt-
aðir frá Norður-Afríku og
arabalöndum, sem kallast
Sephardim, eru nú í afgerandi
meirihluta. Askenasar hafa fram á
síðustu ár veriö yfir- og valdastétt
í ísrael. Nú er allt breytt. Tog-
ast full mannréttindi. Svartir gyð-
ingar frá Eþíópíu eru litlu betur
settir. Á þriðja hundruð þúsund
kristinna er einnig ríkisborgarar í
Israel. Sephardar hafa lengi veriö
fátækari en askenasar og að sama
skapi trúræknari, samhliöa því
sem meðal þeirra er mest andstaða
við tilslakanir gagnvart Palestínu-
mönnum. Enn má nefna innflytj-
endur frá Bandaríkjunum sem eru
fjölmennir meðal hinna öfgafyllstu
í nýju landnámi á svæðum Palest-
ínumanna. Það er þvert á það sem
við mætti búast aö Netanjahú, sem
sigldí öllu friðarferli í strand, var
askenai en Ehud Barak sem tók
við, er fyrstur sepharda á stóli for-
sætisráðherra. Honum liggur á að
semja við Palestínumenn um var-
anlegan frið, til að geta snúið sér
að aðkallandi innri málum, fyrst og
fremst innbyrðis sundurlyndi gyð-
inga, sem fer sívaxandi.
Sundurlyndi
Strangtrúaðir hafa áhrif langt
umfram fjölda, vegna þess að þeir
hafa úrslitavald í þinginu. Engin
ríkisstjórn hefur síðustu áratugi
getað starfað án þeirra þótt Barak
nú sé ekki eins háður þeim og Net-
anjahú var. Þeir gegna ekki her-
þjónustu en helga sig þess í stað
trúariðkun eingöngu og taka ekki
þátt í efnahagslífinu, heldur eru á
opinberu framfæri. Þetta svíður
öllum öðrum en staða þeirra er
lagalega tryggð. Það er óvinnandi
verk að samræma allar skoðanir
um nokkurn skapaðan hlut, enda
er pólitík í ísrael ein sú persónu-
legasta og illvigasta sem dæmi eru
um. Þrátt fyrir heiftarlega and-
stöðu og jafhvel hótanir um vopn-
aða uppreisn landnema, hefur
Barak knúið fram raunveruleg
framfaraskref í friðarferlinu í
fyrsta sinn síðan Rabin var myrtur
vegna friðarvilja síns. Raunsæi og
framsýni hefur ekki einkennt ísra-
elska pólitík til þessa en Barak veit
að friður við Palestínumenn og síð-
ar Sýrlendinga er forsenda þess að
árangur náist í baráttu gegn því
sem nú á dögum er mesta ógnun
við tilveru ísraels: sundurlyndi og
óbilgirni gyðinga innbyrðis. Sú
hætta sem nú steðjar að Israel kem-
ur innan frá, ekki að utan. •
Gunnar Eyþórsson
Skoðanir annarra
Hækkandi skattar
„Þótt sumir stjómmálamenn, stundum jafnvel heilir
flokkar, hafi á ýmsum tímum mælt með því að lækka
tekjuskattinn eða jafnvel afnema hann alveg af almenn-
um launatekjum, hafa stjórnvöld engu að síður aukið
þessa skattbyrði. Þess vegna hefur tekjuskattur ein-
staklinga, sem hlutfall af skatttekjum, hækkað undan-
farna áratugi en ekki minnkað. Þannig eiga einstak-
Ungar aö greiða á þessu ári um 38,8 milljarða í tekju-
skatt tU ríkisins og nokkurn veginn sömu fjárhæð - eða
37,9 milljarða - í útsvar til sveitarfélaganna. Launa-
menn greiða um 10.200 milljónum meira í beina skatta
af launum sinum nú en þeir gerðu fyrir einu ári.“
Úr leiðara Dags 9. september
Innanlandsflugið til Keflavíkur
„Með því að flýta tvöföldun Reykjanesbrautar og
nota fjármagnið, sem nú er fyrirhugað að setja í upp-
byggingu ReykjavíkurflugvaUar, til þess að byggja upp
aðstöðu fyrir innanlandsflugið mætti slá margar flug-
ur í einu höggi. Vatnsmýrin yrði að ákjósanlegu bygg-
ingarlandi í miðborginni, öryggi borgarbúa og farþega
yrði tryggt og fjárfestingar myndu nýtast betur. Því
legg ég til að menn slái fyrirhuguðum framkvæmdum
á ReykjavíkurflugvelU á frest og skoði máUn betur. Ég
er sannfærður um að ef menn bera gæfu til þess að
leggja kalt mat á stöðuna muni þeir komast að þeirri
niðurstöðu að innanlandsflugið sé best staðsett á
Keflavíkurflugvelli."
Kjartan Már Kjartansson í Morgunblaðinu 9. sept-
ember
Lögfræðingar inn fyrir múra félagshyggjunnar
„Um sama leyti og haUa fór undan fæti fyrir skatt-
heimtumönnum í Moskvu, fækkaði ferðum íslenskra
verkalýðsleiðtoga í austurveg og eru þær nú aflagðar
með öUu. Lögfræðingafélag íslands, eitt íslenskra
verkalýðsfélaga, sker sig þó úr en þar héldu menn fyr-
ir skömmu inn fyrir múra félagshyggjunnar. Það er
ekki undrunarefni, í ljósi starfshátta Lögfræðingafé-
lags Islands og efnistaka tímarits lögfræðinga að þetta
sama félag skuli einmitt efna til hópferðar félags-
manna sinna tU Kína, af öllum heimsins löndum. Eitt
helsta einkenni þessa verkalýðsfélags og tímarits þess
er einmitt þröngt skilgreind lögfræðileg framhyggja
(legal positivism) og sú ályktun að öU heimsins vanda-
mál séu tilkomin vegna ónógra opinberra lagasetn-
inga og ónógrar tæknilegrar ráðgjafar lögfræðinga (og
þá helst íslenskra)."
Vef-Þjóðviljinn 9. september