Dagblaðið Vísir - DV - 14.09.1999, Blaðsíða 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 1999
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11, 105 RVlK,
SlMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, slmi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins I stafrænu formi og i gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fýrir viðtöl við þð eða týrir myndbirtingar af þeim.
Kamfýlumenn eitra enn
Staðreyndir kamfýlumálsins eru ljósar. Veikinda-
sprenging hefur orðið í þjóðfélaginu, einkum af völdum
framleiðslukeðju Ásmundarstaða, Reykjagarðs og Holta-
kjúklings og af völdum varnarhrings, sem heilbrigðisyf-
irvöld Suðurlands hafa slegið um sóðana.
Urn 3.000 manns hafa veikzt á þessu ári, margfalt fleiri
en áður. Á laugardaginn var viðtal í DV við ungan mann,
sem varð ósjálfbjarga, lá í sjö vikur og hefur ekki öðlazt
fullan mátt enn. Hann er einn þeirra, sem íhuga samstarf
um málaferli gegn kjúklingasóðum Suðurlands.
Aðgerðir hins opinbera í málinu eru líka einfaldar og
ljósar. Eftirlitsmönnunum, sem sömdu skýrsluna um
sóðahring Ásmundarstaða, Reykjagarðs og Holta-
kjúklings, hefur verið vikið frá þessu eftirliti og kallaðir
til yfirheyrslu hjá lögreglu og umhverfísráðuneyti.
Formaður heilbrigðisnefndar Suðurlands stjórnar of-
sóknum gegn eftirlitsmönnum. Hann er sveitarstjóri á
Hellu og stjórnarformaður Gámastöðvarinnar. Með hon-
um í hagsmunagæzlu fyrir Suðurlandssóðana eru hér-
aðslæknir og héraðsdýralæknir svæðisins.
Hvað eftir annað hefur komið í ljós, að sýktir eru 80%
kjúklinga frá sóðakeðjunni Ásmundarstaðir, Reykjagarð-
ur og Holtakjúklingur. Yfirlæknir sóttvarna á íslandi
segir þetta hlutfall „ófært“ og bendir á, að hættumörk
séu í Noregi talin vera við 10% sýkingu.
Hér á landi eru engar reglur um, hversu mikil kamfýla
megi vera við framleiðslu kjúklinga. í þessu tilviki er
hún áttföld á við það, sem væri í Noregi talin vera næg
ástæða til að stöðva framleiðsluna um sinn, reka forstjór-
ann, loka húsakynnum og sótthreinsa þau.
Hér á landi fá sóðar að halda áfram iðju sinni óáreitt-
ir, en neytendur eru hvattir til að forðast sýkingu með
því að elda kjúklingana svo grimmdarlega, að þeir verða
ólseigir. Þetta minnir á ráðleggingar til fólks, sem hefur
orðið fyrir náttúruhamförum í Tyrklandi.
Starfsmenn heilbrigðiseftirlitsins á Suðurlandi hafa
varað við kamfýlugerlinum frá Ásmundarstöðum,
Reykjagarði og Holtakjúklingi síðan 1995. í fjögur ár hafa
ráðamenn heilbrigðismála í héraði daufheyrzt við ábend-
ingunum og látið sem ekkert hafi í skorizt.
Svo langt hefur ruglið gengið á þessu árabili, að starfs-
menn sóðakeðjunnar hafa hvað eftir annað orðið veikir
af kamfýlu, án þess að það hafi orðið ráðamönnum heil-
brigðismála í héraði tilefni til að reyna að koma vitinu
fyrir þá, sem stjórna sóðaskapnum.
Þung er fjögurra ára ábyrgð formanns heilbrigðis-
nefndar Suðurlands, héraðsdýralæknis og héraðslæknis
á Hellu, sem hafa sameinazt um að halda málinu leyndu
og að ofsækja eftirlitsmennina, er þorðu að koma upp um
sunnlenzka samsærið gegn neytendum.
Málið sýnir, að staðbundnum aðilum er ekki
treystandi fyrir heilbrigðiseftirliti í þágu almannaheill-
ar. Þeir eru saman í finimannsklúbbum svæðisins, gæta
hagsmuna hver annars í samskiptum þeirra við um-
heiminn og hylma meðal annars hver yfir öðrum.
Um leið er málið einn af mörgum áfellisdómum yfir
umhverfisráðuneytinu, sem fer með þennan málaflokk.
Það hefur ekki mótað reglur um meðferð kamfýlu og hef-
ur tekið þátt í ofsóknum gegn eftirlitsmönnum, en hefur
ekki lyft litla fingri til aðstoðar neytendum.
Málið sýnir einnig, að sóðaskapur er sumu fólki eðlis-
lægur. Það sér ekkert athugavert við umgengni um mat-
væli, sem öðrum finnst forkastanleg.
Jónas Kristjánsson
myndin er allt, innihaldið ekkert.
Bannað að vera
sólbrúnn
ágreining um það
hvernig leysa beri úr
vandkvæðum samfé-
lagsins. Stjómmála-
maður sem er grun-
aður um að hafa eitt-
hvað sem hugsjón
má kalla eða sann-
færingu þykir í
skásta falli úr takt
við samtíðina ef ekki
blátt áfram skaðleg-
ur. Skaðlegur gæti
hann orðið ef hann
tæki upp á þeim
fjanda að setja skoð-
anir sínar ofar þeim
markaðsleik sem all-
ir eiga að vera í.
Stjórnmálin komast
„Stjórnmálamadur sem er grun-
aður um að hafa eitthvað sem
hugsjón má kalla eða sannfær-
ingu þykir í skásta falli úr takt
við samtíðina ef ekki blátt
áfram skaðlegur. “
Breski íhaldsflokk-
urinn bannaði fyrir
nokkru helstu tals-
mönnum sínum á
þingi - svonefndu
skuggaráðuneyti - að
koma sólbrúnir heim
úr sumarleyfum.
Hague formaður
studdi sjálfur fyrir-
mæli frá aðalskrif-
stofu flokksins í þessu
fróðlega máli. Skugga-
ráðuneytismönnum
var skipað að taka
með sér í fríið flöskur
af kremi sem dregur
stórlega úr áhrifum
sólar og var það gert
til að þeir kæmu heim
aftur „fólir og spenn-
andi“ - og einhvern
veginn merkilegri í út-
liti en ískyggilega
hraustlegir ráðherrar
Verkamannaflokksins.
Ástæðan fyrir þessu
banni við sólbrúnku
er á þessa leið - og er
hér yitnað í einn af
hönnuðum þessa hern-
aðar gegn sólinni: Þeg-
ar almenningur sér vel sólbrúnan
stjórnmálamann þá halda menn að
sá sami hljóti að vera mjög latur
og hafi verið helmingi lengur í fríi
en hann átti að vera. Eða þá að
þeim finnst að hann hljóti að vera
skelfllega ríkur og þess vegna ekki
trúverðugur.
Trúverðugleikinn lifi
Þetta hljómar eins og hver önn-
ur skrýtla en það er stutt í alvör-
una á bak við og hún er blátt
áfram þessi: Um langt skeið hafa
menn hamast mjög gegn því að
stjómmál snerust um meiriháttar
því æ rækilegar í hendur mark-
aðsstjóra og ímyndarsmiða og fyr-
irmælin sem frá þeim koma eru
flest á sömu leiö: Takið ekki of fast
til orða. Styggið engan. Lofið eng-
um neinu sérstöku - heldur öllum
einhverju jákvæðu. Farið sem oft-
ast með alheimsformúluna: við
erum að skapa almennar forsend-
ur fyrir því að öUum vegni betur.
Og umfram aUt: reynið að skapa
þá ímynd að þið séuð trúverðugir
- traustvekjandi.
Okkur þykir vænt um þig
Þess vegna eiga forsprakkar
íhaldsins að vera fölir og spenn-
andi: þeir eiga að hafa á sér hófleg-
an meinlætasvip sem vekur traust
og trúnað: þessir menn leggja mik-
ið á sig fyrir okkur, það sést á
þeim! Talsmenn Verkamanna-
flokksins hlæja hátt og segjast nú
hafa endanlega sönnun fyrir því
að íhaldsmenn séu hrokknir upp
af standinum. En þeir mega vara
sig líka, þó nú væri. Þeir eru
vissulega djúpt sokknir í ímyndar-
fenið sjálfir með elskulegt Bamba-
bros Tony Blairs sem fyrsta svar
við hverri erfiöri spurningu.
Verkamannaflokkurinn hefur
verið að þvo af sér sem rækUegast
sína verkalýðsfortíð tU að gera sig
trúverðugri í augum hinnar feitu
miðju samfélagsins. Og aðferðin er
sú ímynd sem rúmast í formúl-
unni: „Við látum okkur annt
um fólk.“ Þetta er nokkuð
drjúg formúla, hún lofar
mörgu án þess að menn þurfi
að leggja mikið á sig tU að
standa við ákveðin fyrirheit.
Ekki svo að skUja að Verka-
mannaflokkurinn geri ekkert
gott. Hann hefur til dæmis
staðið við það að fækka nem-
endum í neðstu bekkjum
grunnskóla niður fyrir þrjátíu. En
því miður hefur hann gert það á
kostnað efri bekkja: nú síðast er
verið að kvarta yfir því að lygilega
margir efri bekkir í skólum Eng-
lands byrji skólaárið með 35-39
nemendum hver. Það má nefnUega
ekki auka neitt að ráði heildarút-
gjöldin eins og þið vitið. Fyrirtæk-
in vilja það ekki. Og það eru þau
sem ráða. Og þar við situr. Hvort
sem menn koma folir og spenn-
andi úr sumarfríí eða byrja ræður
sínar á innUegum svardaga: Okk-
ur þykir vænt um fólk.
Árni Bergmann
Skoðanir annarra
Ekki aukin ríkisútgjöld
„Alþingismenn munu ekki fá góða dóma í haust,
ef þeir leggja áherzlu á aukin ríkisútgjöld. Þeir
munu hins vegar njóta þess, ef almenningur sér að
þeir leggja áherzlu á að auka afganginn á fjárlögum
frá því, sem gert er ráð fyrir í nýju fjárlagafrum-
varpi ríkisstjórnarinnar. Hið sama á við um fulltrúa
í sveitarstjórnum, bæði á suðvesturhorni landsins
og annars staðar."
Úr forystugreinum Morgunblaðsins 11. september.
Ógreitt afnotagjald Péturs Matthíassonar
„í bréfi sem Ríkisútvarpið hefur verið að senda
fólki undanfarin misseri kemur fram að stofnunin
safnar upplýsingum um þau heimili þar sem ekki
eru sjónvarpstæki. í bréfinu segir: „Við samanburð
á þjóðskrá og skrá yfir greiðendur afnotagjalda Rík-
isútvarpsins virðist sem þú sért ekki greiðandi af-
notagjalda. Ef hinsvegar það er greitt afnotagjald á
heimilinu vinsamlega tilgreindu hver greiðandinn
er á seðlinum sem fylgir. Ef hvorki er að frnna sjón-
varps- né útvarpstæki á heimilinu ert þú beðinn af-
sökunar á ónæðinu." Nú er það skýrt í útvarpslög-
um að greiða á afnotagjöld af sjónvarpstæki en ekki
heimili. Enda fást sjónvarpstæki ekki keypt án þess
að seljandi skili upplýsingum um það hver keypti
sjónvarpstækið til Ríkisútvarpsins. Þeir einu sem
skráðir eru fyrir sjónvarpstæki og svíkjast um að
greiða afnotagjöldin eru starfsmenn Ríkisútvarps-
ins, þeirra á meðal G. Pétur Matthíasson sem ritar
undir bréfið frá RÚV. Ríkisútvarpið á því ekkert er-
indi við það fólk sem ekki er skráð fyrir sjónvarps-
tæki. Alls ekkert erindi. í bréfinu segir hins vegar
að menn megi búast „við frekari fyrirspurnum ef
bréfinu verður ekki svarað". Hvað varð um „afsök-
unina á ónæðinu" sem tilgreind var fyrr í bréfinu?"
Vef-Þjóðviljinn 10. september.
Stjórnvöld eyði óvissu um löggæsluna
„Allar yfirlýsingar um að löggæslan í höfuðborg-
inni sé í lamasessi eru að sjálfsögðu stóralvarlegt
mál. Slíkar fullyrðingar vekja öryggisleysi hjá borg-
urunum og hvetja afbrotamenn til frekari óhæfu-
verka, hvort sem gagnrýni samtaka lögreglumanna
er á rökum reist eða ekki. Stjómvöldum ber þegar í
stað að grípa til allra nauðsynlegra ráðstafana til að
eyða óvissunni og tryggja öryggi borgaranna."
Úr leiðara Dags 11. september