Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.2000, Side 15

MÁNUDAGUR 7. FEBRÚAR 2000
15

Makalaust
rekstrarleyfi
„Ríkisvaldið sór semsé af sér ábyrgð á eigin lögum, sem mun vera eins-
dæmi í heiminum." - Frá undirritun rekstrarleyfis fyrir miðlægan gagna-
grunn á heilbrigðissviði.
Ingibjörg Pálmadóttir
heilbrigðisráðherra var
að vanda undirleit og
skælbrosandi á dögun-
um, þegar hún undirrit-
aði rekstrarleyfi fyrir
miðlægan gagnagrunn á
heilbrigðissviði og gekk
þarmeð á bak þeirra
orða sinna, að leyfið
yrði ekki veitt fyrren
niðurstöður frá EES
lægju fyrir.
Svikin loforð eru eng-
in nýlunda í stjórnar-
herbúðunum, en það
einstæða við leyflsveit-
inguna var sá makalausi
fyrirvari, að Islensk
erfðagreining væri bóta-
skyld ef lögin reyndust
vera ólög! Ríkisvaldið sór semsé af
sér ábyrgð á eigin lögum, sem mun
vera einsdæmi i heiminum.
Blekkingar á blekkingar ofan
Til skamms tíma var lögð á það
áhersla, að upplýsingar í nefndum
gagnagrunni yrðu ekki persónu-
greinanlegar, og hafa bæði Morg-
unblaðið og Ríkisútvarpið haldið
því á loft, en nú hefur komið uppúr
dúmum, að ekkert verður dulkóð-
að nema kennitöl-
urnar, þannig að
leikur einn verður
að persónugreina þá
sem látið hafa ginna
sig til að taka þátt í
skollaleik Kára Stef-
ánssonar.
Sú staðhæflng Jó-
hannesar Gunnars-
sonar læknafor-
stjóra, að jafnvel
leyniþjónustur stór-
veldanna fengju
ekki persónugreint
upplýsingar í
grunninum, er ekki
bara glæfraleg, held-
ur beinlínis glæp-
samleg, meðþvi hér
eru til umfjöllunar
viðkvæmustu og persónulegustu
einkamál sérhvers einstaklings.
Annað gáfnaljón, Jóhann Hjartar-
son lögfræðingur, lét hafa eftir sér,
að hér væri ekki um að ræða per-
sónur, heldur einungis „stök“!
En jafnvel þó ekki væri hægt að
persónugreina upplýsingamar, er
gagnagrunnurinn
byggður á ákaf-
lega ótraustum
heimildum, með-
þvi viðurkennt er
meðal lækna að
sjúkraskýrslum
sé ekki fortaks-
laust treystandi,
þareð 40-50%
þeirra reynist
brigðular þegar
öU kurl koma til
grafar, til dæmis við krufningu.
Sjúkdómsgreining er flókið mál og
ekki nema eðlilegt að mönnum
skjátlist, enda eru læknar ekki síð-
ur mannlegir en aðrir Adams niðj-
ar. Þarvið bætist að álitlegur hluti
Islendinga hefur öldum saman ver-
ið rangfeðraður, sumir segja 25%.
Allt bendir þetta sterklega til þess,
að aðdragandi og uppbygging
gagnagrunnsins verði, þegar fram
líða stundir, kjörið efni fyrir leik-
hús fáránleikans.
Ábyrgö lækna og foreldra
Haft er fyrir satt að rifur helm-
ingur læknastéttarinnar sé andvíg-
ur’ gagnagrunninum og rekstrar-
leyfinu. Læknum er sá vandi á
höndum að hlýðnast lögum, sem
eru siðlaus og að líkindum ólögleg
samkvæmt alþjóðlegum stöðlum,
eða virða trúnaðinn við eiðstaf
sinn og sjúklinga. Ekki trúi ég öðru
en ábyrgðin við sjúklingana verði
öðrum hagsmunum yfirsterkari.
Það er ennfremur i hrópandi
mótsögn við öll mannúðarsjónar-
mið, að upplýsingar um framliðna
og þá meðal lifenda, sem ekki fá
borið hönd fyrir höfuð sér sökum
hrörnunar eða sjúkleika, skuli
sjálfkrafa fara inní gagnagrunninn.
Og vissulega er þung ábyrgð lögð á
herðar foreldrum þegar þeim er
gert að ákveða, hvort upplýsingar
um börn þeirra skuli fara inní
gagnagrunninn - upplýsingar sem
verða um aldur og ævi óafturkræf-
ar, hvað sem bömin kunna að vilja
þegar þau fullorðnast. Sú ábyrgð
verður ekki öxluð með öðru móti
en því að segja alla ófullveðja ein-
staklinga úr gagnagrunninum og
láta þá sjálfa um að taka ákvörðun
í fylling tímans. Annað væri sið-
leysi.
Sigurður A. Magnússon
Kjalfarinn
Sigurður A.
Magnússon
rithöfundur
„Það er ennfremur í hrópandi mót-
sögn við öll mannúðarsjónarmið,
að upplýsingar um framliðna ogþá
meðal lifenda, sem ekki fá borið
hönd fyrir höfuð sér sökum hrörn-
unar eða sjúkleika, skuli sjálf-
krafa fara innígagnagrunninn.u
Ný námsleið á fram-
haldsskólastigi
í framhaldi af fundi menntamála-
ráðherra með nemendum og kenn-
urum Vélskóla íslands nú í janúar
gaf menntamálaráðherra út þá yflr-
lýsingu að hann myndi á grundvelli
nýrra laga um framhaldsskóla beita
sér fyrir því að Vélskóla íslands
yrði heimUað að útskrifa stúdenta
að afloknu hliðstæðu námsefni eða
ígildi þess sem krafist er til stúd-
entsprófs í menntaskóla.
Á háskólastigi
Samkvæmt nýju lögunum er
m.a. gert ráð fyrir að nám til stúd-
entsprófs taki um 3 námsár í stað
fjögurra eins og kerfið er í dag. En
sá sem lýkur. öllum stigum vél-
stjóranáms í dag hefur að baki um
210 námseiningar' sem er um 70
námseiningum meira en krafist er
til stúdentsprófs. Þess vegna er vél-
stjóranámið lengsta nám sem boðið
er upp á hér-á landi á framhalds-
skólastigi en leitað hefur verið eft-
ir því að hluti þess fari á háskóla-
stig líkt og í næsta nágrenni.
UNESCO, menningarstofnun
Sameinuðu þjóðanna, skilgreinir
háskólastig þannig að allt formlegt
og fullt fræðslustarf sem fylgir að
loknum 12 fyrri fullum námsárum
sé á háskólastigi, háskólanám;
samkvæmt því ættu því síðustu
rúm 3 námsár Vélskólans að vera á
háskólastigi eða sem nemur um 120
námseiningum.
Helstu kostirnir
En hverju breytir það fyrir Vél-
skóla íslands og nemendur á fram-
haldsskólastigi þegar skólinn hefur
fengið heimild til þess að útskrifa
stúdenta? Fyrir nemendur sem
ekki eru alveg búnir að gera það
upp við sig hvað
þeir ætla að leggja
fyrir sig í framtíð-
inni, en stefna
engu að síður á
háskóanám, opn-
ast nú nýr mögu-
leiki með þvi að
sækja nám í Vél-
skóla íslands og
ljúka þaðan stúd-
entsprófi.
Helstu kostirnir
við þessa náms-
leið eru þeir að
jafnhliða því að ljúka prófi sem
veitir rétt til háskólanáms er nem-
andinn að ljúka vélstjómarnámi
sem veitir, að loknum
siglingatíma, réttindi til
vélstjórnar til sjós ásamt
viðtækum starfsmögu-
leikum i landi.
Við getum tekið dæmi
af ungum tæknisinnuðum
nemanda sem langar í
framhaldsnám, t.d. verk-
fræði, en óar við kostnaði
og námstíma.
Nú getur hann hafið
nám í Vélskóla íslands,
lokið þaðan stúdentsprófi
á svipuðum tíma og félag-
arnir í hinum hefð-
bundnu menntaskólum;
til viðbótar við stúdents-
próflð hefur hann lokið
a.m.k. 3. stigi vélstjóra-
náms sem veitir honum
aðgang að vel launuðum störfum til
sjós yfir sumartímann þannig að
hann hefur mun meiri möguleika
til þess að afla sér tekna á meðan á
námi stendur en ef hann stæði uppi
með stúdentspróflð eitt og sér.
Fjölgun nemenda
Til viðbótar veita vélstjórastörf-
in til sjós eða lands verulega starfs-
reynslu sem kemur til með að nýt-
ast vel kjósi hann t.d. að ljúka
námi í skipa-, véla- eða rafmagns-
verkfræði.
Þannig býður þessi breyting,
sem menntamálaráðherra greindi
frá á dögunum, upp á fjölmarga
nýja kosti i menntunarmálum fyr-
ir þá nemendur
sem kjósa að
sinna öðrum störf-
um í íslensku at-
vinnulífi en að
flokka pappír eða
selja og kaupa
hlutabréf.
Fyrir vélstjórn-
arnámið og Vél-
skóla íslands mun
þessi breyting
hafa í för með sér
verulega Qölgun
nemenda sem eitt
og sér hlýtur að
krefjast þess af
fjárveitingarvald-
inu að lagðir
verði meiri fjár-
munir í húsnæði
Vélskólans sem er vægast sagt
frekar dapurt um þessar mundir.
Að mínu mati þarf að skipta um
allar innréttingar ásamt því að
skapa kennurum skólans viðeig-
andi vinnuaðstöðu en hún er nú af
skornum skammti.
Að þessu viðbættu þarf að end-
urnýja glugga og þak en það verk
er þegar hafið. Þegar tillaga
menntamálaráðherra verður kom-
in i höfn og búið verður að endur-
nýja húsið þá komum við til með
að vera með verkmenntaskóla sem
slegist verður um að hefja nám í.
Hafi menntamálaráðherra þökk
fyrir framsýnina
Helgi Laxdal
„Þannig býður þessi breyting,
sem menntamálaráðherra greindi
frá á dögunum, upp á fjölmarga
nýja kosti í menntunarmálum fyrir
þá nemendur sem kjósa að sinna
öðrum störfum i íslensku atvinnu-
lífi en að flokka pappír eða selja
og kaupa hlutabréf.“
Kjallarinn
Helgi Laxdal
formaður Vélstjórafélags
íslands
Með og
á móti
Hvernig á uppbygging
landsliðsins í handknatt
leik aö fara fram?
íslenska landsliöið í handknatt-
leik hefur verið í brennidepli eftir
þátttöku þess á Evrópumótinu í
Króatíu. Sitt sýnist hverjum með
hvaða hætti á aö byggja sterkt
landslið upp og koma því til vegs
og virðingar á nýjan leik.
Mikil vinna er fram undan og
Ijóst að þeir sem koma nálægt
þeirri uppbyggingu eiga ærinn
starfa fyrir höndum.
Adolf Ingi Erlends-
son, íþróttafrétta-
maður á RÚV.
Ekki mála
skrattann á
vegginn
„I fyrsta lagi flnnst mér að menn
megi ekki mála skrattann á vegg-
inn heldur meta hlutina af sann-
girni. Vissu-
lega var árang-
ur liðsins í
Króatíu ekki
eins og vonir
stóðu til og
það lék flesta
leikina illa.
Samt sem áður
er að mínu
mati ekkert
svartnætti
fram undan.
Ef Þorbjörn
verður áfram með liðið þarf
hann að mínu mati að finna leið-
toga þess sem allra fyrst, ein-
hvern sem getur tekið af skarið
og stjómað hópnum eins og Geir
og Július hafa gert undanfarin
ár. Þessu næst þarf að gefa ung-
um strákum tækifæri til að
sanna sig og ná í reynslu, leik-
mönnum eins og Ragnari Ósk-
arssyni, Guðjóni Val Sigurös-
syni, sem stóö sig vel á EM, og
fleiri ungiuu mönnum. Ljóst er
að nokkrir þeirra sem vom í
Króatíu eru búnir með sín tæki-
færi.
En fyrst og fremst þarf forysta
HSÍ að skapa þjálfaranum og lið-
inu aðstöðu til að standa undir
þeim miklu kröfum sem til
þeirra eru gerðar. Það var ekki
gert með undirbúningnum fyrir
keppnina í Króatíu."
Alla mótun
hefur skort
„I fljótu bragði verður það mjög
erfitt en ljóst er að menn verða
að setjast niður og skoða það
sem aflaga hef-
ur farið á síð-
ustu árum.
Vandinn, sem
upp er kom-
inn, var ekki
að koma upp í
gær þvi ég
held að hægt
að Sé að fara Gu&jón Guómunds-
allar götur aft- son- 'Þróttafrótta-
. maöur á Stöö 2.
ur til arsms
1992. Á árun-
um 1983 til
1992 fengu ungir leikmenn
tækifæri og undirbúningur all-
ur var mun markvissari en
núna.
Unglingastarfið hefur verið lát-
ið sitja á hakanum og nú er ver-
ið að súpa seyðið af þvl. Fyrir
vikið em leikmenn ekki á tak-
teinum til að fylla upp í skörð-
in. í hreyfingunni sjálfri er hver
höndin upp á móti annarri og
alla stefnumótun hefur skort.
Mér finnst að innan stjómar
HSÍ viti ekki margir um hvað
handboltinn snýst en það hlýt-
ur að vera lágmarkskrafa að
menn þar á bæ hafi einhvern
skilning á íþróttinni. í mínum
huga er vandamálið margþætt
og á því verður að taka."