Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.2000, Síða 16

16
enmng
MÁNUDAGUR 7. FEBRÚAR 2000 LlV
Nauðgun í óperunni
Þó Lucretia svívirt sé talin ein ljóðrænasta
ópera Benjamins Brittens er hún einnig
formlegri en ýmsar aðrar sem hann samdi.
Hún er í tveimur þáttum sem skiptast í tvö
atriði og tveir sagnaþulir, karl og kona,
mynda utan um hana ramma. Hlutverk
sagnaþulanna er að vera tengiliðir við áhorf-
endur, skapa spennu, undirbúa söguna, út-
skýra hana og draga lærdóm af henni. Segja
má að þessi tvískipting sé táknræn því óper-
an fjallar um samskipti kynjanna. Hún er
harmleikur og þá má kannski segja að það sé
líka táknrænt að hljómsveitarmeðlimirnir
séu þrettán. Það boðar ógæfu enda eru örlög
Lúkretíu dapurleg. Saga hennar gerist um
500 árum fyrir Krist og fjallar um léttlyndar
eiginkonur hershöfðingja í Róm en Lúkretía
er sú eina sem er dyggðug. Hún fær auðvitað
ekki að vera í friöi heldur er nauðgað af sið-
lausa svíninu Tarkvíníusi og sviptir sig lífl í
lokin.
Tónlist
Jónas Sen
Lúkretía f dyngju sinni meö fóstru sinni (og sagnaþuli) áöur en ógæfan skellur á. Rannveig Fríöa
Bragadóttir, Emma Bell og Anna Sigrföur Helgadóttir f hlutverkum sínum. DV-mynd Teitur
Lúkretía svívirt var frumflutt í íslensku
óperunni á fostudagskvöldið undir stjóm
Gerrits Schuils. Finnur Bjarnason og Emma
Bell eru sagnaþulirnir og skyggöi sú síðar-
nefnda dálítið á Finn sem var fremur óörugg-
ur með sig. Hann er greinilega ekki enn bú-
inn að finna sig i tenórhlutverkinu en var
baríton eins og kunnugt er þar til fyrir
skemmstu. Þótt hann hafi sungið ýmislegt
fallega voru engir hápunktar i túlkun hans
og oft brá við að hljómsveitin yfirgnæfði
hann. Það gerðist hins vegar aldrei þegar
Emma Bell söng; hún er frábær söngkona
með mikla, fallega rödd en heldur síðri leik-
kona.
Ólafur Kjartan Sigurðsson var í hlutverki
Tarkvíníusar, vonda karlsins, og var vægast
sagt magnaður. Bæði hefur hann hljómmikla
raust og glæsilega tækni og einnig býr hann
yfir ágætum leikhæfileikum. Hann liíði sig svo
fullkomlega inn í hlutverk sitt að það lá við að
maður vorkenndi honum fyrir að vera svo gjör-
samlega á valdi fýsna sinna. Hins vegar var
Lúkretía sjálf dálítið flöt í túlkun Rannveigar
Fríðu Bragadóttur þótt söngur hennar hafi ver-
ið öruggur og fallegur.
Eiginmaður Lúkretíu, Kollatínus, var leik-
inn af Sigurði Skagfjörð Steingrímssyni og hef-
ur hann kraftmikla rödd þótt hún sé nokkuð
hol. Hins vegar gat hann ómögulega leikið og
sorg hans í lok óperunnar var ekki sannfær-
andi. Júníus, kokkálaður hershöfðingi, sem
leikinn var af Jan Opalach, var hins vegar
prýðilegur, bæði raddmikill og sannfærandi í
niðurlægingu sinni. Einnig stóðu sig ágætlega
Anna Sigríður Helgadóttir og Hrafnhildur
Bjömsdóttir í hlutverkum fóstru og þernu
Lúkretíu.
Leikstjóm var í höndum Bodi Igesz og hefur
honum tekist að skapa sterka sýningu með
magnaðri stígandi. Sjálf nauðgunin og beinn
aödragandi hennar var þrungin spennu. Til
dæmis virkaði vel hugmyndin að láta skuggann
af Tarkvíníusi birtast á undan honum sjálfum
áður en voðaverkið er framið. Skugginn féll vel
að einfaldri leikmyndinni, nöktu víravirki sem
var fært til og frá um sviðið eftir þörfum og má
segja að bæði leikmynd og látlausir búningar
Þórannar E. Sveinsdóttur hafi passað ágætlega
við fremur kuldalega tónlist Brittens.
Hljómsveitin stóð sig prýðilega, hver tónn
var á sínum stað, og hélt Gerrit Schuil utan um
allt saman með glæsibrag. í heild er þetta góð
uppfærsla sem er vel þess virði að sjá og nú er
bara aö vona að hljóðfæraleikararnir þrettán
boði ekki ógæfu sýningarinnar og fæli áhorf-
endur frá.
Að gera hið ósýnilega sýnilegt
Barbro Holmberg: Margir misnota útvarpiö meö bulli. DV-mynd Hilmar Þór
Alþjóðlega útvarpsþáttahátíðin
ÚTVARP 2000, sem er liður í dag-
skrá Reykjavíkur menningarborg-
ar, hefst í Háskólabíói annað
kvöld kl. 21. Markmið hátíðarinn-
ar er að kynna íslendingum sýnis-
hom þess besta sem framleitt er
fyrir útvarp nú um stundir og
efna til umræðu um stöðu og
framtíð þessa miðils hér á landi.
Aðaldagskráin fer ffam i Háskóla-
bíói dagana 8-11. febrúar. Þar
verður fluttur á hverju kvöldi kl.
21 útvarpsþáttur sem margir hafa
unnið til verðlauna á alþjóðavett-
vangi. Sérstakir gestir hátíðarinn-
ar era Piers Plowright, Barbro
Holmberg og Gyrid Listuen og
kynna þau eigin þætti. Textmn
þáttanna og enskum þýðingum
verður varpað á sýningarljald til
að auðvelda hlustun.
Á fimmtudag kl. 10-12.30 er efnt
til málstofu í fyrirlestrasal Endur-
menntunarstoíhunar Háskóla ís-
lands þar sem Piers Plowright og
Barbro Holmberg fjalla um gerð
heimilda- og fléttuþátta fyrir út-
varp. Málstofan er haldin í sam-
vinnu viö námsbraut í hagnýtri
fjölmiölun við Háskólann og er
öllum opin.
Hátíðinni lýkur laugardaginn
12. febrúar kl. 15 með samkomu í
stofu 101 í Lögbergi. Þar verða til-
kynnt úrslit í útvarpsþáttasam-
keppni ÚTVARPS 2000, leikinn
verður verðlaunaþáttur Prix
Europa samkeppninnar 1999 og
efnt til pallborðsumræðna um út-
varp framtíðarinnar. Pall-
borðsumræðurnar verða sendar
út beint á Rás 1 sem útvarpar
einnig í tengslum við dagskrá ÚTVARPS 2000
fjórum erlendum úrvalsþáttum dagana 7.-10.
febrúar kl. 23.
Meðal efnis í Háskólabíó annað kvöld er
frægt viðtal Stefáns Jónssonar fréttamanns við
Jón A. Stefánsson bónda í Möðrudal. Viðtalið
var tekið þar í kirkjunni, sem Jón hafði sjálfur
smíðað og var fyrst útvarpað árið 1971. Stefán
var fyrsti útvarpsmaðurinn sem hljóðritaði hér-
lendis viðtöl á segulband á vettvangi og klippti
þau síðan til flutnings í útvarpi. Einnig eru
þættir eftir Norðmanninn Gyrid Listuen um
þroskaheftan dreng og Bretann Jocelyn Pook
sem fléttar saman símsvaraskilaboð.
Tilfinningamiðill
Á miðvikudagskvöldið kl.
21 verður fluttur útvarpsþátt-
urinn Gettóið í Feneyjum eft-
ir Barbro Holmberg. Þar er
rakin saga gyðingahverfisins
í Feneyjum frá 16. öld fram til
vorra daga. Barbro fer um
hverfíð, hljóðritar viðtöl við
íbúa þess og fléttar saman við
tónlist og trúarlega texta.
Þátturinn fékk Prix Futura
verðlaunin árið 1991.
Barbro Holmberg er dag-
skrárstjóri heimildaþátta-
gerðar við sænska hluta
fmnska ríkisútvarpsins. Hún
hefur fengið fjölda viður-
kenninga fyrir útvarpsþætti
sína og fyrstu viðbrögð henn-
ar við spurningum um starf-
ið er ástarjátning til miðils-
ins: „Mér þykir vænt um út-
varpið," segir hún, „það gef-
ur svo ótalmörg tækifæri.
Bæði er hægt að bregðast við
undir eins og atburðirnir ger-
ast, fljótar en blöð og sjón-
varp geta með góðu móti. Svo
getum við líka tekið okkur
tíma, aflað efnis meðan hlut-
irnir gerast, leyft fólki að
segja frá í rólegheitum og
búið til fréttaskýringar sem
eru einstæðar af því þær lýsa
atvikum í orðum og geyma
raddir þeirra sem málið varð-
ar. Þess vegna er útvarpið
„heitur" miðill og besti miðill
hinna munnlegu frásagna
sem hafa fylgt mannkyninu
frá upphafi. Útvarpið leyfir
ímyndunaraflinu að njóta sín
og gerir hið ósýnilega sýnilegt. En það er
fyrst og fremst tilfinningamiðill því það nýt-
ist til dæmis afleitlega fyrir tölur!“
- Hvernig finnst þér dagskrárgerðarmenn í
nútímanum sinna þessum góða miðli?
„Margir misnota hann með bulli,“ segir
Barbro. „Meiri ábyrgðartilflnning væri við-
eigandi."
Að skoða málverk
Á nýstárlegu námskeiði á morgun á veg-
um Félags íslenskra háskólakvenna verður
kennt aö skoða málverk. Þá verður sýning-
in Lífshlaup i Gerðar-
safni skoðuð undir
leiðsögn Guðbjargar
Kristjánsdóttur, list-
fræðings og forstöðu-
manns safnsins, en á
sýningunni gefur að
líta þverskurð af íslenskri myndlist á fyrri
hluta aldarinnar. Námskeiðið tekur um
tvær og hálfa klukkustund; veitingar inni-
faldar. Innritun hjá Geirlaugu Þorvaldsdótt-
ur í síma 568 5897.
■
Tumi og Þorsteinn fyrirlesa
í dag kl. 12.30 verður opinn fyrirlestur í
stofu 024 í Listaháskóla íslands í Laugar-
I nesi. Þar fjallar Tumi Magnússon um upp-
haf og þróun ferils sins sem myndlistar-
maður en leggur áherslu á verk síðustu
!= ára. Hann tekur nú þátt í samsýningunni
Rauðvik á Kjarvalsstöðum.
Á miðvikudaginn á sama tíma heldur
; Þorsteinn Geirharðsson, arkitekt og iðn-
hönnuður, fyrirlestur í stofu 113, Skip-
8 holti 1, sýnir litskyggnur af eigin verkum
og annarra og fjallar um þau út frá hug-
tökunum hönnun, list, handverk og þvi
|||| hvað tengir þau saman og hvað skilur þau
að.
Fundur um myndlistardeild
Félag um Listaháskóla íslands gengst um
þessar mundir fyrir fundum um framtíðar-
skipan Listaháskólans. Síðasta þriðjudag
voru hugmyndir um leiklistarnám við skól-
ann ræddar og í kvöld verður myndlistar-
deild skólans tekin til umræðu. Fundurinn
hefst kl. 20.30 og er í húsi Listaháskólans í
Laugamesi. Listamenn og aðrir áhugamenn
eru hvattir til að fjölmenna og taka virkan
þátt í mótun skólans.
Myndlistarnámskeið
fyrir börn
Á morgun hefjast myndlistamámskeið
fyrir böm á vegum Myndlistaskólans í
Reykjavík, íþrótta- og tómstundaráðs og
Menningarmiðstöðvarinnar Gerðubergs.
Á þriðjudögum verður hópur &-10 ára
bama á námskeiði en miðvikudaga 10-12
ára börn. Önnin stendur í 12 vikur og
námskeiðin verða haldin í Geröubergi.
Á námskeiðunum er unnið með marg-
víslegan efnivið og lögð eru fyrir fjöl-
breytt verkefni. Bömin beita teikningu,
málun og mótun í vinnu sinni með við-
fangsefnin. Lögð er áhersla á að ýta undir
sköpunargleði og athygli jafnframt því að
kynna börnunum mismunandi miðla
myndlistarinnar. Inn í starflð er fléttað
listasögu og kynningu á verkum myndlist-
armanna, innlendra sem erlendra. Kenn-
arar nú eru myndlistarmennirnir ína Sal-
ome Hallgrímsdóttir og Brynhildur Þor-
geirsdóttir.
Listdans í Óperunni
Vegna fjölda áskorana verður dagskrá
Listdansskóla íslands og Tónskóla Sigur-
sveins frá menningarborgardeginum mikla
endurtekin í íslensku óperunni annað kvöld
og miðvikudagskvöldið kl. 20.30. Þar flytja
nemendur skólanna ballettinn Geturðu leik-
ið eftir Láru Stefánsdóttur og John Speight.
Hljómsveitarstjóri er Guðni Franzson.
Einnig verður fluttur ballettinn Spegill sál-
arinnar eftir Margréti Gísladóttur og tónlist
frá endurreisnartímanum.
Meginstraumar
í kínverskri hugsun
Á morgun kl. 17 flytur sendiherra Kína
á íslandi, Wang Ronghua, opinn fyrirlest-
ur á ensku á vegum rektors Háskólans í
stofu 101 í Odda. Þar Ijallar hann um þrjá
meginstrauma í kínverskri hugsun og já-
kvæð samfélagsleg áhrif þeirra fram á
þennan dag.
Wang Ronghua var skipaður sendiherra
Kína á íslandi í mars 1998. Hann hefur
starfað í kinversku utanríkisþjónustunni
frá árinu 1973 en auk þess fengist við
skrifir og þýðingar skáldverka og ævi-
sagna á kínversku.
Umsjón
&! ---------------------
Silja Aðalsteinsdóttir