Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.2000, Page 18

18
ennmg
MÁNUDAGUR 7. FEBRÚAR 2000 U"V
Bómullarflögg Elsebet Rahlff fyrir utan Norræna húsiö.
Lítill heimur
Norræna húsið er þessa dagana vett-
vangur fjölbreyttra listviðburða. Á vor-
dagskránni, sem hófst 29. janúar, er lögð
áhersla á æskulýðsmenningu á Norður-
löndum en innan þess ramma eru sér-
stakir dagskrárliðir frá hinum norrænu
menningarborgunum, Bergen og
Helsinki, sérstaklega merktir sem fram-
lag hússins til Reykjavíkur - menning-
arborgar 2000.
Á laugardaginn var í kjallara hússins
opnuð sýning norska listamannsins
Gisle Fröysland en fyrir voru í gangi Heimsþorp Gisle Fröysland.
aðrar tvær myndlistarsýningar. Hinn
pólski Robert Sot sýnir sjálfsmyndir í anddyr-
inu og danska listakonan Elsebet Rahlff flaggar
á stöngum fyrir utan húsið. Þrátt fyrir ólíkt
þjóðerni tengjast sýningarnar allar menningar-
borginni Björgvin og að auki sameinar hnatt-
ræn skírskotun þær allar.
Heimsþorpið
Sýning Gisle Fröysland er tæknilega flókin og
flest, ef ekki öll, verkin tölvustýrð. Það eitt kann
ýmsum að þykja fráhrindandi því oft er erfltt að
ná sambandi við slík verk. Enginn skyldi þó
láta tæknina vefjast fyrir sér því í grunninn eru
verk Gisle einfóld og sum þeirra byggjast á þátt-
töku áhorfandans (eru gagnvirk eða interaktíf).
Titlar verkanna hafa húmorískan tón en lista-
maðurinn leikur sér að því að snúa út úr þekkt-
um hugtökum og klisjum.
Verkið „Global village“ samanstendur af
mörgum upplýstum jarðkúlmn á borði. Á skjám
í borðbrúninni eru myndir sem listamaðurinn
sótti á Internetið og sýna lifið í 35 ólíkum borg-
um í heiminum. Um leið og kvöldar í einni borg
slokknar á einum hnetti en ljósið kviknar á ný
með morgni og útkoman er heilmikið „ljósa-
sjóv“ sem gefur allt aðra mynd af ljósaskiptum
heimsins en við höfum áður vanist. í öðru
verki, „Joystuck", getur áhorfandinn fengið sér
sýndargöngutúr í erlendri borg með því að
ganga á bandi eins og algeng eru í líkamsrækt-
arstöðvum. Göngubandið knýr myndband frá
viökomandi götu sem varpað er á vegginn and-
spænis brautinni. Þessi verk sýna kannski já-
kvæðustu þætti upplýsingatækninnar, nefnilega
það að færa fólk saman og gefa öllum kost á að
upplifa sig sem borgara alls heimsins.
Sjálfsmyndir og fiögg
„Breytimyndir" Roberts Sots eru sjálfsmynd-
ir sem samkvæmt sýningarskrá fjalla um hirð-
ingjalíf listamannsins. Kannski flalla þær alveg
eins um flökkulíf heimsborgara nútímans eða
jafnvel rótleysi þess sem býr flarri uppruna sín-
um en Sot er pólskur þó hann hafi um margra
ára skeið búið i Bergen. Hann tekur ljósmyndir
af sjálfum sér við tilteknar aðstæður á tiltekn-
um stöðum í heimimun og hefur á brott
með sér ákveðinn hlut úr hverri mynd
sem hann sýnir svo ásamt myndinni.
Gaman hefði verið að sjá stærra sýnis-
horn af þessari myndröð en stærsti galli
sýningarinnar er hve lítil hún er. Verk-
in eru of fá til að hægt sé að fúllyrða
nokkuð um þau.
Samþjöppun alls heimsins fær svo á
sig enn eina mynd í stórum og fallegum
bómullarflöggum sem Elsebet Rahlff
hefur ferðast með víðs vegar um heim-
inn og sýnt í ýmsu samhengi. Verkið
inniheldur aOa heimsins fána sem í út-
færslu Elsebet eru aOir í sama dökkgráa litnum.
Myndlist
Áslaug Thorlacius
Litbrigðum og mynstri er komið á framfæri með
misstórum en nostursamlega útklipptum götum
og það virkar fullkomlega. Grái liturinn gerir
þjóðirnar hverja annarri líka en hann gefur
flöggunum einnig nýjan glæsOeik, ekki alveg
lausan við sorgarblæ. Elsebet flaggar á tíu
stöngum og skiptir um fána á hverjum degi. Það
má þvf líta svo á að aOar heimsins þjóðir hafi
sótt litla Norræna húsið okkar heim þessa síð-
ustu daga.
Sýning Roberts Sots stendur til 20.
febrúar.
Sýning Gisle Fröysland
stendur til 12. mars.
Sýningarsalur opinn kl. 12.00-17.00 alla
daga nema mánudaga.
Algleymi tónlistarinnar
Píanóleikari frá Kýpur, Martino Tirimo,
hélt tónleika í íslensku óperunni á laugardag-
inn var á vegum Evrópusambands píanókenn-
ara og mun hafa haldið námskeið fyrir lengra
komna píanónemendur um helgina. Sjálfsagt
hefur hann eitthvað getað kennt þeim því
strax á upphafstónum flórðu sónötu Beet-
hovens í Es-dúr op. 7 heyrði maður að hér var
enginn auli á ferðinni sem kunni bara á hvítu
nótumar. Fjórða sónata Beethovens er tals-
vert erflð en Tirimo renndi hingað og þangað
um hljómborðið eins og ekkert væri og var
túlkun hans bæði innileg og aOt að því róm-
antísk.
Tónlist
Jónas Sen
Fjórða sónatan tilheyrir fyrsta tímabOi af
þremur í lífi Beethovens og einkennist það af
heiðríkju og formfestu. Átökin byrja á öðru
tímabOinu þegar Beethoven gerir sér grein
fyrir því að hann sé að verða heymarlaus en
í hinu þriðja er
hann búinn að
finna frið innra
með sér. Þá samdi
hann merkustu
verk sín, eins og
síðustu strengja-
kvartettana, ní-
undu sinfóníuna
og þrjár síðustu
píanósónöturnar.
Tirimo lék þá
fyrstu, sem er í E-
dúr op. 109, og var
flutningur hans á
þessu stórbrotna
verki bæði magn-
aður og upphaf-
inn; litbrigðin í
leik hans ótelj-
andi. Fyrsti kafl-
inn var leitandi
og dularfuflur,
stormurinn fékk
að geisa óhaminn í hröðum öðrum kaflanum
og þráðurinn var aldrei slitinn í innhverfum
Martino Tirimo: Túlkun hans var full af
dramatískum andstæðum.
tObrigðum lokaþáttarins. Sér
staklega faflegt var niðurlag síð
asta tObrigðisins og upphafsstef-
ið sem hljómar aftur í lokin.
Tónlistin virtist þá vera að líkja
eftir einhverju algleymi sem
rann saman við óræða þögn,
handan við aOt mannlegt.
Eftir hlé flutti Tirimo aOar
prelúdíurnar op. 28 eftir Chopin
en þær em 24 talsins. Þær em
stuttar en samt er þar að fmna
aflar hugsanlegar stemningar.
Að flytja þær verður því að telj-
ast erfitt, píanóleikarinn verður
að skipta um skap hvað eftir
annað, vera reiður, kátur, sorg-
bitinn, hýr, fá taugaáfafl og í
leiðinni vera með tæknina á
hreinu því sumar af prelúdíun-
um em mjög erfiðar. En Tirimo
hafði ekkert fyrir þeim. Túlkun
hans var fufl af dramatískum
andstæðum, blæbrigðarík og
djúp. Voru þetta frábærir píanótónleikar og
með þeim betri sem hér hafa verið haldnir.

Ef einhver hefur imyndað sér að menn-
ingarmolarnir í fylgiriti DV um menningar-
árið fram undan sl. miðvikudag væru tæm-
andi um öO þau ósköp sem yfir okkur munu
ganga á næstu mánuðum þá verður sá hinn
sami að „hugsa aftur“ eins og sagt er á vin-
sæOi granntungu. Þar
vantaði mun fleiri at-
burði en voru tíundað-
ir.
Eitt af því sem ekki
var nefnt þar er Sjón-
þing Önnu Líndal sem
verður í Gerðubergi kl.
13.30 á laugardaginn
kemur, 12. febrúar.
Anna hefur lengi stund-
að það sem hún kaflar
„kortlagningu hversdagslífsins“ þar sem
hlutir úr nánasta umhverfi okkar á heimO-
inu fá óvænt vægi. Minnisstæðar eru til
dæmis gólflotumar hennar með útsaumuðu
dúkunum ofan á - eða faOegu útsaumuðu
rúmfotin sem mynduðu svo harmræna and-
stæðu við ógeðslegan klefann í gamla Síðu-
múlafangelsinu á sýningunni þar fyrir fá-
einum árum.
Með sjónþinginu verður opnuð yflrlits-
sýning á verkum Önnu í Gerðubergi en vert
er líka.að minna á frábæra sýningu hennar
sem nú stendur yfir í GaOeríi Sævars Karls
við Bankastræti, Jaðar. Þar kortleggur
Anna í hæsta máta óhversdagslegt um-
hverfi, nefnilega Vatnajökul og má meðal
annars sjá á myndbandi hið geysihaglega
lamb sem áður hefur verið nefnt á þessum
síðum og jórtrar þrjá tíma óslitið og byrjar
svo strax aftur.
íslensku
bókmenntaverðlaunin
Nú er stóri dagurinn i dag þegar íslensku
bókmenntaverðlaunin verða veitt. Við
minnum á að tilnefndir höfundar i fagur-
bókmenntum eru Þorsteinn frá Hamri,
Steinunn Sigurðardóttir, Sindri Freysson,
Andri Snær Magnason og Bragi Ólafsson.
Þau fengu öO prýðilegar umsagnir gagn-
rýnenda DV en ekkert þó eins afdráttar-
laust lof og Andri Snær. Umsögn Margrétar
Tryggvadóttur um bókina hans hét einfald-
lega „Dásamlegasta bók í heimi“ ... Skyldu
dómarar verða henni sammála?
í flokki fræðibóka og bóka almenns efnis
eru tOnefnd Helgi Þorláksson, PáO Valsson,
Tryggvi Gíslason, HaOgerður Gísladóttir og
(okkar eiginn) Aðalsteinn Ingólfsson.
Doktorsvörn
Talandi um bókmenntir þá hafa áhuga-
menn um bókmenntir gaman af
að frétta að á laugardaginn
kemur kl. 14 verður ein af sjald-
gæfum doktorsvörnum í bók-
menntum við Háskóla íslands.
Þá ætlar Sveinn Yngvi Egilsson
að verja ritgerð sína Arfur og
umbylting. Rannsókn á is-
lenskri rómantík sem kom út í
fyrra. Vörnin fer fram í stofu
101, í Odda og andmælendur
verða dr. Njörður P. Njarðvík og dr.
Andrew Wawn.
Sú færeyska þótti best
Sífeflt er klifað á því hér á síðunni hvað
danskar kvikmyndir séu merkilegar um þess-
ar mundir, ekki síst framleiðsla síðasta árs, að
maður tali nú ekki um íslenskar kvikmyndir
þess árs eða aOar hinar... En eina norræna
myndin sem sýnd var á hinni metnaðarfuOu
kvikmyndahátíð VPRO Tiger Awards
Competition í Rotterdam í síðustu vOíu var sú
færeyska Bye Bye Blue Bird eftir Katrinu Ótt-
arsdóttur. Þar skaut hún mörgum stærri og
dýrari myndum ref fyrir rass.
Við sögðum frá bláa fuglinum hennar
Katrínar á menningarsíðu í fyrrasumar. Þetta
er frískleg og fyndín mynd með dekkri undir-
tónum um tvær ungar konur sem snúa heim
tfl Færeyja eftir nokkurra ára dvöl erlendis.
Hún var gerð með styrk frá dönsku kvik-
myndastoöiuninni en átti samt erfitt með að
fá eðlOega dreOingu hjá stóra bróöur, og
heima í Færeyjum sjálfum voru viðbrögðin
nokkuð ýkt - enda er myndin hörð ádeila á Ot-
0 samfélög þó að hún sé Oka bráðflörug og
fyndin. Skyldum við fá að sjá hana einhvem
tima?
Sjónþing Önnu Líndal