Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.2000, Blaðsíða 16

Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.2000, Blaðsíða 16
16 LAUGARDAGUR 1. APRÍL 2000 Jl>V Fréttir Spútnik Rauða hersins - maðurinn sem seldi Kananum vatn í fisklíki Rússar skutu fyrsta gervihnetti jarðarbúa á loft frá Tyuratam austur af Aralvatni 4. október 1957. Þeir nefndu hann Sputnik fyrsta, eða ferðafélaga, eins og nafnið útleggst á íslensku. Síðan þá hafa frumkvöðlar, sem skotist hafa fyrirvaralaust upp á stjörnuhimininn, gjarnan verið kenndir við Sputnik. íslendingar hafa eignast marga slíka og einn þeirra heitir Ketill Helgason. Sputnik fyrsti entist ekki á lofti nema 92 daga. Ketill Helgason, foringi Rauða hersins svokallaða á Vestfjörð- um, var heldur ekki lengi á flugi, eða innan við tvö ár. Ketill er maður ákaf- lega geðþekkur og viðræðugóður. Hann þykir duglegur og ósérhlíflnn og starfsfólk bar honum yfirleitt vel söguna. Einn kunningi hans sagði; Ketill er finn verkstjóri og góður til verka en hann á ekki að koma nálægt peningamálunum. Leiftursókn á Vestfjörðum Þingeyringar hrifust mjög af Katli fyrir að hafa þor til að drífa af stað rekstur Rauðsíðu í fyrrum frystihúsi Fáfnis sáluga 1998. Það gerði hann í kjölfar margra mánaða atvinnuleysis í plássinu. Ekki minnkaði hrifningin þegar Ketill og félagar slógu um sig víðar á Vestfjörðum og drifu upp rekstur Rauðfelds á Bíldudal, auk ítaka Rauðhamars á Tálknafirði og Bolfisks í Bolungarvík. Rauði herinn var að hefja leiftursókn í fjóröungn- um. Vegna ástandsins á Þingeyri stóðu öll spjót á opinberum aðilum. Létu menn því til leiðast að „selja“ Rauð- síðu frystihús Fáfnis. Það gerði líka undirstöðu Rauða hersins trúverðugri að á bak við allt saman var sagður standa fjárfestir af bandarískum verð- bréfamarkaði. Sá var Guðmundur Franklín Jónsson sem þó var aldrei skrifaður fyrir meiru en um 9% hluta- fjár. Fyrirtækin undlr einn hatt í mars 1999 var farið að þrengja að fyrirtækjum Ketils sem þá voru rekin hvert í sínu lagi. í upphafi var Ketill i ágætis dæmi að kaupa Rússafisk á um 1.400 dollara tonnið en það hækkaði ört og var komið í 2.500 dollara nokkrum mánuðum seinna. Var því ákveðið að sameina fyrirtækin öll undir einn hatt. Þá kom Agnar Ebenesersson úr rækjuvinnslu Nasco í Bolungarvík til liðs við fyrirtækið. Eftir þessa aðgerð átti Ketill 32% í samsteypunni, Agnar 32%, Eyþór Haraldsson rúm 30% og Guðmundur Franklín Jónsson tæp 6%. Veltan árið á undan var þá sögð mikil, eða um 1.700 milljónir króna, og áætlanir voru gerðar um að ná henni upp fyrir tvo milljarða. Allt byggðist þetta þó á að fyrirgreiðsla fengist hjá Byggðastofnun um að fjár- dularfull uppfinning við að hámarka nýtingu á hráefninu. Mikil hrifning Pólitíkusar, jafnt sem almenningur á Vestfiörðum, gripu hugmyndir Ket- ils um að kaupa fisk af Rússum úr Barentshafi til vinnslu á Bandaríkja- markað fegins hendi. Vöflur voru þó á sumum Bolvíkingum en Ketill sýndi það í upphafi með fyrirtæki sínu Bol- fiski að þetta var hægt. Fjölmargir aðrir höfðu reynt á undan honum að vinna Rússafisk, sem oft var ekki nema þorskkóð allt niður í 15-20 cm að lengd. Niðurstaðan af slíkum til- raunum varð ávallt sú að flökun á smáþorski skilaði aldrei nema mjög lélegri nýtingu. Ef dæmið ætti að ganga upp þyrfti innkaupsverðið á hráefninu að vera mjög lágt og í raun lægra en Rússar voru tilbúnir að selja fyrir. Menn gáfust því upp hver af öðrum en ekki Ketill Helgason. Hann hafði fundið upp formúiu að því hvemig bæta mátti nýtinguna veru- lega. Sem sagt uppskrift að gulli. Ketill Helgason Taldi sig hafa loforð frá Byggðastofnun um fyrirgreiðstu. Hörður Kristjánsson blaðamaður magna „endurskipulagningu" upp á 100 milljónir króna. Svo virðist sem bakland fyrirtækisins í eigin hlutafé og langtímafiármögnun hafi þá verið eitthvað minna en menn gerðu ráð fyrir. í raun varð þetta því sífelld leit að fjármögnun. Byggöastofnun dró lappirnar Þegar Byggðastofnun dró svo lapp- irnar varðandi fyrirgreiðsluna var ljóst að dæmið gæti ekki gengið upp. Segja má að Ketill eigi sér nokkrar málsbætur í meðferð Byggðastofnun- ar á ósk hans um aðstoð. Ketill taldi sig í upphafi árs 1999 hafa loforð frá Byggðastofnun um fyrirgreiðslu. Með endalausum drætti á afgreiðslu máls- ins varð það stöðugt erfiðara viðfangs. Mun hreinlegra hefði verið hjá Byggðastofnun að segja strax í upp- hafi að hún treysti sér ekki til að að- stoða Ketil og félaga. Það hefði hugs- anlega mildað skellinn til muna. Sparisjóður Bolungarvíkur, sem var kominn með verulega áhættufjár- muni í spilið, keypti alla aðstöðu Rauðsíðu á Þingeyri á uppboði fyrir 35,5 milljónir króna í júni á sl. ári. Ketill og félagar fengu þá 6 vikna frest til að ganga frá málum. Þar hvorki gekk né rak og pillaði Agnar sig því fljótlega út úr dæminu. Fyrirtækin voru í kjölfarið lýst gjaldþrota. Sparisjóður Bolungarvíkur gerði tilraun til að ná einhverjum verðmæt- um til baka og annaðist Spari- sjóðabankinn sölu á veðsettum afurðum. Þar mun hins vegar talsvert hafa vantað á birgð- ir. Þessi meintu veðsvik eru nú til skoðunar. Þá eru einnig til skoðunar umsýsla fyr- irtækjanna á geymslu á ótolluð- um þúsund tonn- um af Rússafiski á Þingeyri sem ekki fundust við talningu. Taka ber fram að enginn hef- ur þó verið sótt- ur til saka, hvað sem síðar kann að verða. Hvers vegna? - Hvað var það sem gerði rekstur Ketils trúverðugan í augum peninga- stofnana? Það er ekki furða að menn spyrji sig hvað það hafi verið í fari og gerð- um Ketils sem varð þess valdandi að honum stóðu um tíma allar dyr galopnar. í fyrsta É Bolungarvík lagi er það án efa persónan sjálf og hans eigin sannfæringarkraftur. í öðru lagi var það töfralausn Ketils til að leysa atvinnuvanda kvótalausra byggðalaga með vinnslu á Rússafiski. í þriðja lagi Pólífosfat var það, heillin! En hvemig var þetta hægt? Hvern- ig mátti það vera að eftir flökun væru afurðirnar meiri en bestu flakarar hefðu getað ímyndað sér að hægt væri að sleikja af beinunum? Jú, svarið var einfalt - PÓLÍFOSFAT! Pólífosfat er vel þekkt i matvæla- iðnaði og er m.a. talið mikið notað í kjötvinnslu og rækjuiðnaði. Þetta undraefni virkar ekki ósvipað og salt fyrir utan að vera bragðlaust - það er mjög vökvadrægt. Þetta er einmitt lykillinn að undrinu. Seldi Bandaríkjamönnum vatn Með því að setja Rússafisk- inn í mjög sterkan pólifos- fatpækil var hægt að fá fiskholdið til að draga svo mikið vatn í sig að undrun sætti. Þannig var hægt að auka þyngdina á fiskinum sem keyptur var af Rússum verulega. Síð- an var fiskurinn flak- aður en vinnslan varð jafnframt að vera hröð til að fiskurinn héldi „gæöunum". Þá var hann frystur og pakkaður til sölu á Bandaríkjamarkaði. Sagt er að Ameríkön- um hafi líkað fram- leiðslan vel. Þeir virtust heldur ekki gera sér nokkra grein fyrir því að fiskurinn sem þeir voru að kaupa dýrum dómum, var í raun að verulegu leyti vest- firskt vatn. Sem sagt - allt í plati. -HKr. [SamS)@ hersins Usthusinu Laugardel. simi 581 223; • Daisbraut 1. AkureyrI. :tmi 461 1150 • Nýkomin Vaughan svefnherbergishúsgögn Allt heilsunar vegna ChÍWpmdiC eru einu heilsudýnumar sem eru þróaðar og viðurkendar af amerísku og kanadísku kírópraktorasamtökunum. Yfir 32 þúsund kírópractorar mæla því með ChÍWpmctÍC þar á meðal þeir íslensku. A Vf K aku w vvw.sveinogheilsa.i:
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.