Dagblaðið Vísir - DV - 10.04.2000, Side 16

16
Menning
MÁNUDAGUR 10. APRÍL 2000
I>V
Eitt er bannað
hrafna Óðins, Hugins og Munins, sem eru svolít-
ið áttavilltir og vita ekki alveg hvað „kallinn"
ætlast fyrir með þá. En hann er i reiðtúr „fyrir
norðan“ svo að þeir verða að bjarga sér eins og
best gengur og þá er ekkert verra en hvað annað
að rútta til á sviðinu hjá Hugleik á milli atriða.
Útfærslan á krummunum er í hefðbundnum trúð-
leiksstíl og skapar nauðsynlega kjölfestu í upp-
setninguna þannig að leikþættirnir falla inn í
sameiginlegan ramma og allt rennur þetta eins og
smurt áfram.
Efnistök höfunda eru ólík, svo ólík að senni-
lega hefðu þau öll getað lagt út af sama erindinu
í kvæðinu og búið til niu leikþætti, sem hvergi
hefðu skarast. Þar er komið víða við og margir
koma við sögu. Spæjari og sígild blondína túlka
meðal annarra erindið „Gáttir allar/ áðr gangi
fram / um skyggnast skyli.“ Gert er grín að
græðgi og tilboðasýki landans, nýstárleg hug-
mynd um lifandi afþreyingu fyrir ferðamenn er
sett fram, gildi menntunar og dómur um dauðan
hvern eru skoðuð. Hvítflibbamenn, ellibelgir og
svikakvendi fá sitt og lokaatriðið er bæði tengt í
kristnitökuafmæli og fermingatíð, en þar er fjall-
að um tilskipun um kúvendingu í trúmálum
landans fyrir eitt þúsund árum.
En eins og vænta má eru atriðin nokkuð mis-
góð, þó af öllum megi hafa drjúga skemmtan. Þar
kemur ekki hvað síst til hinn eini sanni „hugleik-
ur“, eða sú leikhefð, sem skapast hefur í gegnum
árin í uppsetningum hópsins. Allt er þó orðið
slípaðra en í upphafi og stundum bregður jafnvel
fyrir óleyfilega góðum töktum hjá sumum leikar-
anna sem Þór Tulinius leikstjóri hefur hefur
tamið og teymt í gegnum æflngaferilinn. Þarna
má sjá gamalþekkta og margreynda Hugleikara
en einnig nokkra nýja, sem ganga glaðir til leiks.
Það er helst að maður sakni þess að ekki hefur
orðið endurnýjun á leikurum úr hópi eldri borg-
ara, en nokkrir slíkir áttu ógleymanlegan þátt í
sýningum Hugleiks hérna í denn.
Eðli málsins samkvæmt er ómögulegt að fjöl-
yrða frekar um frammistöðu hópsins, en sjálfsagt
þó aö geta um fjörlega tónlistina sem líka er sam-
in af meðlimum Hugleiks og setur mikinn svip á
sýninguna.
Sem sagt: Hugleikur er enn í fullu íjöri.
Auður Eydal
Hugleikur sýnir í Möguleikhúsinu: Ég sé ekki Munin.
Höfundar: Sævar Sigurgeirsson, Þorgeir Tryggvason,
Ingibjörg Hjartardóttir, Sigrún Óskarsdóttir, Unnur Gutt-
ormsdóttir, Fríöa B. Andersen, Árni Hjartarson, Hildur
Þóröardóttir, Þórunn Guömundsdóttir, Ármann Guð-
mundsson, Hjördís Hjartardóttir, Sigríöur Lára Sigurjóns-
dóttir og Adda Steina Björnsdóttir. Tónlistarstjórn: Þor-
geir Tryggvason. Búningar: Sigrlöur Lára Sigurjónsdóttir.
Leikstjórn: Þór Tulinius.
Þegar Hugleikur setur upp sín makalausu leik-
verk þá er aðeins eitt bannað: Að taka sjálfan sig
eða viðfangsefnið of hátíðlega. Á æviskeiði sem
bráðum nálgast tuttugu ár hefur víða verið leitað
fanga í bókmenntaarfmum og kafað djúpt í þjóð-
arsálina til þess að sýna þakklátum áhangendum
(spé)spegilmynd af ýmsum mýtum sem áður voru
yfir dár og spott hafnar.
í Ég sé ekki Munin er ráðist til atlögu við sjáif
Hávamál og eins og fyrri daginn eru það hirð-
skáld Hugleiks (forn og ný) sem leggja hina göf-
ugu speki út á sinn hátt. Hvorki meira né minna
en þrettán höfundar koma þar að verki og semja
hver um sig (eða nokkur saman) stuttan þátt út
frá völdum erindum kvæðisins. Þau rýna djúpt í
textann og óhætt er að segja að spaklegar hend-
ingar Hávamála leiða höfundana á óvæntar slóð-
ir. Ekki er frítt við að ýmsum skotum, fostum og
lausum, sé skotið að okkur nútímamönnum og
við minnt á að allt er þetta í fuliu gildi enn í dag,
þó að viðmiðin séu önnur.
Þættimir eru tengdir saman með bardúsi
, , DV-MYND TEITUR
Ur sýningu Hugleiks á Ég sé ekki Munin
Aðeins eitt er bannað: Að taka sjálfan sig eða viöfangsefnið of hátíðlega.
Tónlist
Vonbrigði
DV-MYND HILMAR PÓR
Sigrún, Gerrit og Hermann Baumann
Efnlsskráin var áhugaverð en útkoman um margt vonbrigöi.
Hermann Baumann homleikari hélt tón-
leika í Kirkjuhvoli í Garðabæ á laugardaginn
var. Meðleikari Baumanns var Gerrit Schuil
píanóleikari með meiru, og er tónleikamir
vom hálfnaðir bættist Sigrún Eðvaldsdóttir í
hópinn. Efnisskráin var áhugaverð; fimm lítt
þekktar tónsmíðar og umritanir og einnig
snilldarlega skrifað tríó eftir Brahms.
Baumann er frægur hornleikari sem hefur
hlotið margs konar viðurkenningar og gert
fjölda hljóðritana með heimskunnum hljóm-
sveitarstjórum. Hann hefur komið hingað áður
og er frábær leikur hans mörgum enn í fersku
minni. Telja sumir sem vel til þekkja hann
vera einn besta homleikara samtímans. Þvi má
segja að frammistaða hans á tónleikunum á
laugardaginn var hafi valdið nokkmm von-
brigðum. Að vísu lék hann fyrsta verkið á dag-
skránni, Larghetto eftir franska frístundatón-
skáldið Emmanuel Chabrier, af innlifun og
þokka, en næsta atriði, Andante, sem er umrit-
un úr þriðja þætti fimmtu sinfóníunnar eftir
Mendelssohn, var ekki eins gott. Sumir tónam-
ir vora illa mótaðir og neðstu nóturnar ekki
alltaf hreinar. Sama má segja um aðra útsetn-
ingu, Elegíu eflir Glazunow, sem upphaflega var
skrifuð fyrir selló, þar voru neðstu tónamir stund-
um ómarkvissir og tónmótunin almennt klaufaleg.
Þeir Baumann og Gerrit fluttu afar sjaldheyrt
stykki eftir Scriabin, Rómönsu, en hún er eina
kammerverk tónskáldsins. Scriabin samdi hreint
dásamlega pianótónlist og þvi var forvitnilegt að
heyra Rómönsuna, sem er áheyrileg en langt frá því
að vera besta verk hans. Var leikur Baumanns hér
þokkalegur, túlkunin rómantísk en tónmyndunin
dálítið gróf. Miklu verra var Rondó KV 514 eftir
Mozart, en þar lék Baumann á svokaliað náttúru-
hom. Hlýtur atriðið að hafa átt að vera brandari,
því þar voru vitlausar nótur fleiri en þær réttu,
réttu nótumar vora hrjúfar og var útkoman eins og
hvert annað fílsöskur.
Eftir hlé fluttu þau Sigrún, Gerrit og
Baumann tríó opus 40 eftir Brahms. Frammi-
staða píanóleikarans og fiðluleikarans var til
fyrirmyndar, tónn fiðlunnar þykkur og munúð-
arfullur, og hljómur píanósins sömuleiðis fag-
urlega mótaður og hlýr. En Baumann hökti
einhvern veginn með, með sæg af vitlausum
nótum í farteskinu, og vora heildaráhrifin mið-
ur kræsileg. Finnst undirrituðum þetta ákaf-
lega leiðinlegt, því eins og áður sagði var
Baumann svo sannarlega frábær hornleikari
einu sinni. Maður vonar auðvitað að hann sé
það ennþá en hafi bara verið i svona slæmu
formi á tónleikunum.
Brotthvarf Gerrits Schuil
Eins og frægt er sagði Gerrit Schuil upp
starfi sínu sem listrænn ráðunautur Islensku
óperannar út af dæmalausu ráðningarklúðri,
og mun jafnvel ætla aö flytja af landi brott.
Þykir undirrituðum það mjög miður, því Ger-
rit hefur auðgað íslenskt tónlistarlíf svo um
munar. Fáir hér standa honum á sporði sem
meðleikari, ásláttur hans er einstaklega falleg-
ur, listrænt innsæi hans djúpt og innblásturinn
óþrjótandi. Fyrir utan það er hann frábær hljóm-
sveitarstjóri. Núverandi starfsár íslensku óperann-
ar fór vel af stað, listrænn metnaður réð aldrei
þessu vant ferðinni - maður var óneitanlega farinn
að hafa áhyggjur af málunum eins og þau voru orð-
in áður en Gerrit kom til starfa. Er brotthvarf
Gerrits úr Islensku óperanni áfall fyrir tónelskandi
íslendinga. Gerrit, ekki fara! Jónas Sen
Miðasala hefst í
dag
Menn skyldu athuga vel að miða-
sala á þrjá helstu viðburði Menn-
ingarborgarinnar hefst í Upplýs-
ingamiðstöð ferðamála Bankastræti
2 í dag kl. 13. Þetta eru samvinnu-
verkefni menningarborga Evrópu
árið 2000, Codex Calixtinus sem
verður í Hailgrímskirkju 29. apríl
kl.16, Baldr Jóns Leifs sem tvær
sýningar verða á í Laugardalshöll
18. ágúst kl. 17 og kl. 21, og loks
Raddir Evrópu, ungmennakórinn
sem syngur ásamt Björk Guð-
mundsdóttur í Hallgrímskirkju 26.
ágúst kl. 20 og 27. ágúst kl. 17.
Handritið Codex Calixtinus,
einnig þekkt sem bókin um dýrling-
inn heilagan Jakob, var skrifað um
miðja 12. öld og er varðveitt í dóm-
kirkjunni miklu í Santiago de
Compostela. Það hefur einstakt
sögulegt og tónlistarlegt gildi, m.a.
vegna hins heildstæða og viðamikla
safns helgisöngva sem fluttir eru
við nafntoguð hátíðahöld í borg-
inni. Flutningurinn á Codex Calixt-
inus verður að mestu tónleikaupp-
færsla, þó með ívafi af hinni upp-
runalegu helgiathöfn. Frumflutn-
ingurinn verður í Reykjavík, síðan
fer sýningin til annarra menningar-
borga. Heimsþekktir einsöngvarar
taka þátt í uppfærslunni: Damien
Poisblaud, Frederic Tavernier,
Christian Barriere, Robert Poz-
arski, Frederic Richard og Marcin
Bomus-Szczycinski.
Listrænn stjórnandi er Damien
Poisblaud. I hlutverki munkakórs
verður Karlakórinn Fóstbræður.
Hið mikilfenglega verk Jóns
Leifs, Baldr, hefur aldrei áður verið
sett á svið, og verður heimsfrum-
flutningur á þessu stærsta sam-
starfsverkefni norrænu menningar-
borganna árið 2000 í Reykjavík á af-
mælisdegi borgarinnar í sumar.
Meðal þátttakenda eru Sinfóníu-
hljómsveit íslands undir stjóm Leif
Segerstam, Islenski dansflokkurinn
og dansarar úr Finnska þjóðarball-
ettinum og Schola cantorum syngur
undir stjórn Harðar Áskelssonar.
Raddir Evrópu, kór ungmenna
frá öllum menningarborgunum níu,
er stærsta samstarfsverkefni borg-
anna. Kórinn og Björk munu frum-
flytja tónlistardagskrá á öllum
tungumálum þjóðanna. Á þessum
einstöku tónleikum verða flutt lög
Bjarkar í útsetningu Atla Heimis
Sveinssonar í bland viö fiölbreytt
lagavcd frá öllum menningarborg-
unum. Eistneska tónskáldið Arvo
Párt hefur samið verk sérstaklega
fyrir Raddir Evrópu og verður það
frumflutt að tónskáldinu viðstöddu.
Aðalstjómandi kórsins er Þorgerð-
ur Ingólfsdóttir.
Miöasalan er opin virka daga kl.
13.00-17.00 og laugardaga kl.
10.00-14.00 fram að páskum.
íkonasýning
Á morgun verður opnuð á vegum
Skálholts-
skóla sýning
á íkonum í
Skálholts-
kirkju og í
skólanum.
Sýningin
heitir íkonar
úr ýmsum
áttum og
stendur yfir
til annars í páskum. Dagskrá af
þessu tilefni hefst með tíðasöng
(Vesper) í kirkjunni klukkan 18 en
kl. 20 heldur Dr. Yuri Bobrov, pró-
fessor í íkonafræðum við Listahá-
skólann i Pétursborg, fyrirlestur á
ensku sem hann nefnir: Icon and
Russian Modem Art.