Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2000, Blaðsíða 24

14
__________________________________________MIÐVIKUDAGUR 17. MAÍ 2000
Tilvera I>V
Sumartónleikar í
Langholtskirkju
Nú tekur að hýma um hólma
og sker er yfirskrift sumartón-
leika Léttsveitar Kvennakórs
Reykjavíkur sem haldnir verða í
Langholtskirkju kl. 20. Stjóm-
andi kórsins er Jóhanna Þór-
hallsdóttir og koma auk þess
fram Aðalheiður Þorsteinsdóttir
píanóleikari auk fleiri hljóð-
>færaleikara. Einsöngvari er
Björk Jónsdóttir.
POPP..........................
■ DUNDURFRETTIR MEÐ LOG
PINK FLOYD Vegna fjölda áskorana
ætlar hljómsveitin Dúndurfréttir að
endurtaka flutninginn á meistara-
verki hljómsveitarinnar Pink Floyd -
Dark side of the Moon í Borgar-
leikhúsinu. Haldnir veröa tvennir
tónleikar, þeir fyrri kl. 20 og þeir
seinni kl. 22.30. Hljómsveitina
§kipa þeir Mattías Mattíasson, Pétur
*ðrn Guðmundsson, Ólafur Hólm.
Einar Þór Jóhannsson og Ingimundur
Óskarsson. Um saxófónleik sér Jens
Hansson og bakraddir eru þær Andr-
ea Gylfadóttir, Regína Óskarsdóttir
og Guðbjörg Magnúsdóttir.
Klúbbar
■ 360- A 22 Rið sívinsæla 360'
kvöld er á efri hæö skemmtistaöar-
ins 22. Að þessu sinni eru það
dídjeiarnir Exos, Vector og T.H. sem
þeyta skífur eins og vindurinn.
Krár
■ BÓTNLEÐJA OG GESTÍR Stórtón-
leikar eru haldnir á Gauki á Stöng.
Okkar ástkæra íslenska rokksveit
Botnleðja mun spila ásamt gestum.
■ MIÐVIKUMÓT Á NÆSTA BAR
'Það eru engir aörir en dúddarnir í
pönk- og dægurlaga- hljómsveitinni
Húfunni sem fagna miðvikumótum
á gæðapöbbnum Næsta Bar. Ham-
ingjan hefst kl. 22 og frítt inn að
venju.
■ CAFÉ ROMANCE Sænski píanó-
snillingurinn Raul Petterson hand-
leikur píanóið á Café Romance.
■ UÚFT Á NAUSTINU Söngkonan
og píanóleikarinn Liz Gammon styttir
gestum stundir í koníakstofu
Naustsins.
Klassík
■ TONLEIKAR A AKRANESj Tónlist-
arskólinn á Akranesi stendur fýrir
nemendatónleikum kl. 22 í Tónlist-
- .arskólanum.
■ VORTÓNLEIKAR í GARPABÆ
Nemendur í strengjadeild Tónlistar-
skóla Garðabæjarhalda sína árlegu
vortónleika kl. 18 á sal skólans.
Fundir
■ AÐFERÐAFRÆÐI OG VIRKJANA-
HUGMYNDIR Landvernd og verk-
efnisstjórn Rammaáætlunar um nýt-
ingu vatnafls og jarðvarma standa
fyrir málstofu þar sem reynt veröur
svara spurningunni: Hvaða aðferðir
er skynsamlegt að nota þegar taka
þarf ákvarðanlr um flókin viöfangs-
efni? Málstofan stendur frá.16-18 í
stofu 101 í Odda, Háskóla íslands.
■ SJÁLFSTÆÐISFÉLAG GARÐA-
BÆJAR Aðalfundur Sjálfstæöisfe-
lags Garðabæjar verður haldinn á
Garðatorgi 7, Garðabæ, kl. 20.30.
A dagskrá veröa venjuleg aðalfund-
arstörf og önnur mál.
Sjá nánar: Llflð eftir vinnu á Vísi.is
Óhefðbundið háskólanám:
A skólabekk í varnarstöðinni
- íslendingur stundar mastersnám innan vallar
Steinunn Björk Sigurðardóttir,
starfsmaður í fjármála- og tölvu-
deild varnarliðsins á Keflavíkur-
flugvelli, stundar um þessar mundir
mastersnám í mannlegum sam-
skiptum (Human Relations) á veg-
um Oklahoma-háskóla. Námið fer
fram innan vallarins og er kennt að
loknum hefðbundnum vinnudegi,
frá þriðjudegi til fóstudags, frá
klukkan 18 til 21.30, og á laugardög-
um og sunnudögum frá 8.30 til 16.30.
„Þess á milli þarf maður að lesa og
skrifa ritgerðir," segir Steinunn og
viðurkennir að þetta sé svolítið
mikið: „Þetta gengur samt alveg þar
sem kennararnir gera ráð fyrir því
að menn séu í fullri vinnu auk
námsins og eru því mjög umburðar-
lyndir og samvinnuþýðir." Sendi-
kennarar frá Bandaríkjunum sjá
um kennnsluna og dvelja um viku í
senn á vellinum. „Þessir kennarar
eru rosalega góðir og reynslumikl-
ir,“ segir Steinunn, „þetta er yfir-
leitt fólk sem komið er á eftirlaun
en viU ekki slíta sig frá kennslu og
gerir þetta því öðrum þræði sér til
gamans. Auk þess að kenna hér fer
það á aðrar stöðvar víðs vegar um
heiminn og sameinar þannig vinnu
og skemmtun." Steinunn kveðst al-
mennt vera ánægð með námið og að
það hafi komið sér á óvart hve það
er vel uppbyggt og skipulagt.
Þrír íslendingar í
mastersnámi
Auk Oklahoma-háskóla halda Há-
skólinn í Maryland og Chicago City
College úti kennurum í vamarstöð-
inni. Þeir síðastnefndu bjóða aðeins
upp á B.A. og B.Sc. nám í hinum
ýmsu greinum. Auk Steinunnar
stunda tveir aðrir íslendingar
mastersnám í mannlegum sam-
skiptum á vellinum en aðrir nem-
endur eru allir bandarískir. „Þeim
íslendingum sem vinna á vellinum
stendur til boða að stunda þar
nám,“ segir Steinunn, „ef maður er
Kjarnakvendið Steinunn Björk Siguröardóttir
Steinunn lætur sér ekki nægja að vinna fulla vinnu á vellinum heldur stundar hún þar einnig mastersnám í mannleg-
um samskiptum.
ekki vallarstarfsmaður er hægt að
hafa samband við utanríkisráðu-
neytið og sækja um sérstakt leyfi og
veit ég ekki til að neinum hafi ver-
ið neitað." Fáir íslendingar hafa þó
nýtt sér þetta tækifæri hingað til og
sjálf segir Steinunn það hafa komið
sér á óvart að þeim stæði þetta til
boða: „Ég hafði ekki hugmynd um
þetta fyrr en ég las viðtal í Morgun-
blaðinu fyrir nokkrum árum við
fyrrverandi nemanda frá Maryland-
háskóla sem hafði numið á vellin-
um.“
Steinunn hóf námið í nóvember
síðastliðnum og stefnir á að klára í
janúar eða febrúar á næsta ári.
Áður hafði hún lokið B.A. prófi í al-
mennri bókmenntafræði frá Há-
skóla íslands og viðbótarnámi í hag-
nýtri fjölmiðlun frá sama skóla. Seg-
ir hún það hafa nýst sér vel í núver-
andi námi og er jafnvel bjartsýn á
að fá tvo áfanga í fjölmiðlafræðinni
metna til eininga. Alls þarf hún að
ljúka 34 einingum til að útskrifast:
„Við tökum 28 einingar í tímum og
fáum 2 fyrir hvert námskeið. Hægt
er að fá 3 einingar ef maður skilar
aukaverkefni en það felur i sér
meiri vinnu. Meðfram náminu tek-
ur maður starfsþjálfun sem metin
er á 6 einingar." Þegar þessum 34
einingum er lokið taka nemendur
lokapróf úr nær öllu námsefninu og
útskrifast meö diplómu. Steinunn er
fullviss um að námið muni nýtast
sér vel í framtíðinni. „Með þetta
nám getur maður unnið á mjög víð-
tæku sviði svo sem í ráðgjöf, starfs-
mannahaldi og stjórnun fyritækja,"
sagði Steinunn að lokum. -EÖJ
Fjölskyldumál
Fæðingarorlof
Þórhallur
Heimisson
skrifar um
fjölskyldumál
á miðvikudögum
Þá hefur nýtt frumvarp um fæðing-
arorlof verið samþykkt sem lög frá
Alþingi. Það eru efalaust margir bún-
ir að bíða lengi eftir því að einhver
breyting verði gerð á fæðingarorlof-
inu. í allt of mörg ár höfum við ís-
lendingar verið eftirbátar nágranna-
þjóða okkar í þessum málum. Fæð-
ingarorlofið hefur verið mun styttra
hér á landi en þar tíðkast og það hef-
ur gengið hægt að lengja það. Samt
eignumst við Islendingar fleiri böm
miðað við fólksfjölda en flestar þjóðir
í Evrópu. Allir vita hversu mikilvæg
fyrstu árin eru fyrir þroska bamsins.
Það skiptir bamið miklu máli að fá
að vera í friði með foreldri eða for-
eldrum sínum. Ömggt umhverfi, ást
og umhyggja, allt stuðlar þetta að
bættri líðan barnsins og skapar
grundvöllinn undir það sem koma
skal. Þetta eru óumdeildar staðreynd-
ir. Lengi vel var fæðingarorlofíð þrír
mánuðir, síðan tosaðist það upp í sex
og nú er níu mánaða áfanganum náð.
Þá ætti loksins að vera farið að hilla
undir að fæðingarorloflð verði jafn
langt hér á landi og á hinum Noröur-
löndunum. Þar er fæðingarorlofið um
12 mánuðir. í Svíþjóð og Danmörku
geta foreldrar tekið þetta 12 mánaða
fæðingarorlof einhvem tímann á
fyrstu átta æviámm bamsins. Þau
geta valið að nýta allt í einu en þau
geta líka skipt orlofmu niður í tíma-
bil, tekið t.d. hluta þess sem vikuleg-
an frídag með baminu. Og þau koma
sér sjálf saman um hversu stóran
hluta af fæðingarorlofinu hvort um
sig tekur. Þau meta sem sagt sjálf, út
frá eigin aðstæðum og barnsins,
hvernig best sé að nýta fæðingarorlof-
ið. Enda era þau hæfust til að meta
slíkt eða það skyldi maður ætla.
En er það nú rétt að níu mánaða
markinu sé náð með hinum nýju lög-
um? Það liggur ekki alveg í augum
uppi. í lögunum er nefnilega hvergi
talað um rétt barnsins til þess að fá
að vera heima með foreldri eða for-
eldram fyrstu níu mánuði ævinnar.
Það kemur sem sagt í ijós að þetta niu
mánaða fæðingarorlof er ekki í boði
fyrir öll böm. Samkvæmt lögunum fá
mæður og feður sitt hvora þijá mán-
uðina til þess að vera heima með
bami sinu. Þessir þrír mánuðir era
ekki framseljanlegir á milli foreldr-
anna. Ef annað hvort foreldrið getur
ekki eða vill ekki taka sitt orlof af
einhverjum ástæðum, fellur rétturinn
til fæðingarorlofs niður. Hið sama
gildir í því tilfelli þar sem um ein-
stæða móður er að ræða. Ef móðirin
er ein á báti falla einfaldlega niður
þeir þrír mánuðir sem fóðumum era
ætlaðir. Svo bætast við þrír mánuðir
sem foreldrarnir geta nýtt sér eftir
samkomulagi. Þannig að böm þeirra
foreldra sem era í þeirri aðstöðu að
bæði geta nýtt sér orlofið, fá þessa
níu umtöluðu mánuði í friði og ró
með foreldrum sínum. Börn ein-
stæðra mæðra fá aftur á móti aðeins
sex mánuði i friði með móður sinni.
Svo einfalt er nú það. Hið sama gild-
ir um böm þeirra foreldra sem ekki
geta bæði nýtt sér sína þrjá mánuð-
ina hvort. Það hafa reyndar margir
bent á þennan galla á lögunum.
Helstu rökin fyrir því að skipta orlof-
inu svona á milli foreldrana era þau,
að skiptingin tryggi jafnan rétt fóður
og móður til að vera heima með barn-
inu sínu. Þessi rök hafa nú ekki mik-
inn hljóm. Era foreldramir sjálfir
ekki best færir til þess að ráðstafa or-
lofinu? Og hefur ekki barn einstæðr-
ar móður jafn mikla þörf á þvi að
njóta návistar við foreldri sitt i friði
og ró eins og önnur böm? Maður hef-
ur það á tilfinnmgunni að í raun og
vera sé verið að þvinga fram ein-
hverskonar misskilið jafnrétti á milli
kynjanna með því að láta foreldrana
Maður hefur það á til-
finningunni að í raun og
veru sé verið að þvinga
fram einhvers konar mis-
skilið jafnrétti á milli
kynjanna með því að
láta foreldrana fá þriggja
mánaða orlof hvort um
sig sem ekki er hœgt að
framselja. Það misskilda
jafnrétti er knúið í gegn
á kostnað bama ein-
stœðra mœðra, sem
þannig fá að kynnast
ójafnrétti heimsins frá
fyrstu stundu.
fá þriggja mánaða orlof hvort um sig
sem ekki er hægt að framselja. Það
misskilda jafnrétti er knúið í gegn á
kostnað bama einstæðra mæðra, sem
þannig fá að kynnast ójafnrétti
heimsins frá fyrstu stundu. Væri ekki
nær að tryggja öllum bömum jafnan
frið heima hjá foreldri eða foreldrum
eftir að þau koma í heiminn, óháð fé-
lagslegri stöðu foreldranna? í því
fælist raunveralegt jafnrétti og
þannig yrði réttur bamanna látinn
ganga fyrir.