Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2000, Side 20

Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2000, Side 20
20 Helgarblað LAUGARDAGUR 29. JÚLÍ 2000 DV Miklir möguleikar í líftækniiðnaði: Kapphlaup þar sem gull- verðlaunin ein skipta máli - Bernhard Örn Pálsson, prófessor í læknisfræði og lífverkfræði „Fyrir u.þ.b 100 árum voru flest grundvallarlögmál eðlisfræðinnar uppgötvuð. Eðlisfræðin hefur síð- an leitt af sér afurðir eins og seg- ulband, sjónvarpstæki, myndavél- ar og fleira. Þessi grundvallareðl- isfræði hafði ótrúleg áhrif á þró- un síðustu aldar. Nú einni öld síð- ar erum við líklega komin á svip- að stig með líffræðina. Við erum að uppgötva grund- vallarsamsetningu á erfðamengj- um ýmissa lífvera og það er ófyr- irsjáanlegt hvað verður úr þess- um upplýsingum. Það er ómögu- legt að sjá fyrir framtíðarmögu- leikar felast í líffræöinni," segir Bernhard Örn Pálsson. Bernhard er fyrir margra hluta sakir óvenjulegur maður. Hann er prófessor í lífverkfræði og læknis- fræði við University of California, San Diego. Hann á hlutdeild i 17 einkaleyfum í Bandaríkjunum sem flest tengjast líftækni á einn eða annan hátt. Hann er stofnandi fjögurra fyrirtækja, líftæknifyrir- tækisins Aastrom Biosciences, er stjórnarformaður og forstjóri líf- tæknifyrirtækisins Oncosis Inc. og stofnandi GENOMATICA. Auk þess er Bernhard einn af stofnendum líftæknifyrirtækisins Urðar, Verðandi, Skuldar (UVS) og er stjómarformaður þess. Það- an kannast íslendingar flestir við hann en 'Bernhard er búsettur í Bandaríkjunum. Eini prófessorinn í líftækni „Ég er sjálfsagt eini Islending- urinn sem er prófessor í líftækni. Ég starfa við að skilgreina sam- setningu erfðamengja og hvemig á að vinna úr þeim,“ segir Bern- hard. „Fyrsta erfðamengið sem var fyllilega skilgreint var í inflú- ensuhakteriu fyrir fimm árum. Nú er sjálfsagt búið að raðgreina nokkur hundruð slikra frumna. í dag þekkjum við tvö erfðamengi fjölfrumunga og það er spennandi að velta því fyrir sér hversu mörg við munum þekkja eftir önnur fimm ár,“ segir hann. „Hægt er hanna vírusa, taka vírusa og breyta þeim. Margir óttast aö þetta veröi grundvöllur aö því sem menn kalla líffræöihernaö. Ég veit ekki hvort þetta virkar eöa ekki. Möguleikinn er til en maöur veit ekki hvort og hversu alvarleg hættan er. “ Lífverkfræði er flestum fram- andi fag. Hvað gerir prófessor í lífverkfræði? „Fagið kallast bioengineering á ensku. Það fag er í mjög örum vexti, meöal annars vegna þess að líffræðin sem og hagnýting á henni er að breytast hratt. Innan skamms verður hægt að fara að búa til erfðamengi og við förum hugsanlega að geta hanna lifandi verur. Þetta er framtíðin en þessu fylgir sægur af siðferðilegum spurningurri.í Bandaríkjunum eru menn að gæla við að búa til bakt- eríur. Farið hefur verið skipulega í gegnum helstu trúarbrögð heims í því skyni að sjá hvað þau segja. Ýmsir prestar, munkar og guð- fræðingar rannsökuðu þetta og komust allir að því að það væri ekkert þessu til fyrirstöðu. Þetta er að þeirra mati ekki guðlast." Guö skapaöi manninn, maöurinn skapar frumuna Hefði maður samt ekki haldið fyrir fram að niðurstaðan yrði sú að það væri guðs að gefa líf? „Jú, en ég veit svo sem ekki um það hvernig túlka skal þessi fræði. Guð skapaði manninn og maðurinn skapar frumur og þá er það kannski allt í lagi. Þessir trú- arhöfðingjar sáu ekkert athuga- vert við þetta. En lífverkfræði snýst ekki bara um að búa til frumur heldur lika um mekaníska eiginleika líkam- ans, hvernig þú setur gervilimi á fólki, hvernig hægt er að rækta skinn til þess að setja á fólk, rækta brjósk, rækta beinmerg og sett inni í sjúklinga sem þurfa bein- mergsskipti," seg- ir hann. Bernhard er í þeirri aðstöðu að vinna með líf- tækniiðnaðinn hæði sem fræði- maður og við- skiptamaður. Hann segir líf- tæknina gífurlega mikilvæga fyrir framtíðina. „Ég held að fyr- ir ísland, sem lifir raunverulega á líffræði, þá verði erfðamengi þorsksins, kindar- innar og hestsins raðgreind. Líf- tækniiðnaðurinn, sem er að ryðja sér til rúms hér, kemur til með að vaxa og dafna og verða mjög mikil- „/ Bandaríkjunum eru menn aö gæla viö aö búa til bakteríur. Fariö hefur veriö skipulega I gegnum helstu trúarbrögö heims í því vægur fyrir efna- skyni aö sjá hvaö þau segja. Ýmsir þrestar, munkar og guöfræöingar rannsökuöu þetta og komust allir aö því aö þaö væri ekkert hag þjóðarinnar." þessu til fyrirstööu. Þetta er aö þeirra mati ekki guölast. “ Uröur, Verðandi, Skuld Líftækniiðnaðurinn sem og vísindaheimurinn allur er afar hraður og harður heimur. Þessu kynntust íslendingar með stofnun Urðar, Verðandi, Skuldar sem birtist þjóðinni einn góðan dag fyrir tveimur árum síðan. „Já, það kannski leit þannig út vegna þess að fyrirtækið skapað- ist að miklu leyti á forsíðum DV. Gagnagrunnurinn var mikið í umræðunni og mikill áhugi var á líftækni. UVS skarast ekkert á við gagnagrunninn og það olli mér miklum vonbrigðum þegar látið var i það skina að UVS væri stofnað til höfuðs íslenskri erfða- greiningu. Við stofnuðum fyrir- tækið til að auka fjölbreytni hér í líftækniiðnaði og mönnum fannst það ögrun við íslenska erfðagrein- ingu (ÍE). Margir andstæðingar gagnagrunnsins töldu fyrirtækið andstæðing ÍE en það var aldrei meiningin,“ segir Bernhard og segir UVS sem fyrirtæki ekkert hafa á móti gagnagrunninum um- deilda. „Ef þú talar við ýmsa aðstand- endur UVS sem fagmenn þá hafa þeir auðvitað sínar persónulegu skoðanir á gagnagrunninum en þær persónulegu skoðanir eru ekki skoðanir fyrirtækisins. Fyr- irtækið UVS hefur enga andúð á gagnagrunninum því hann kemur ekki í veg fyrir starfsemi fyrir- tækisins eins og í upphafi var haldið fram. Þegar í ljós kom að gagnagrunnurinn snerti ekki starf UVS þá snarminnkaði áhugi okkar á honum,“ segir Bernhard. „UVS er sem fyrirtæki mjög ánægt með hversu vel ÍE gengur, að fyrirtækið hafi komist á mark- að á glæsilegan hátt og skapað miklar tekjur fyrir landið. Ég hef sjálfur farið í gegnum þetta ferli að fara með Nasdaq í Ameríku árið 1997. Þetta er mjög mikil vinna og spennan er gríðarleg.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.