Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2000, Qupperneq 14

14
___________________________________________________________________________________________LAUGARDAGUR 19. ÁGÚST 2000
Fréttir TÞ’MT
Stóraukinn munur á iögjöldum mótorhjólatrygginga og tjónagreiðslum:
Snúast
peninga
mótorhjól á svörtum lista tryggingafélaganna
Mótorhjólatryggingar og svimandi
há iðgjöld á þeim hafa verið nokkuð í
fréttunum að imdanfórnu. Þegar tölur
um kostnað og slys eru skoðaðar kem-
ur í ljós að tjónakostnaður bifhjóla
hefur hækkað sexfalt á flmm árum
þrátt fyrir að flöldi slysa sé á niður-
leið. Bifhjólasamtök lýðveldisins,
Sniglar, hafa bent á þá staðreynd að
slysum hafi fækkað og spurt um leið
af hverju tryggingar hækka en fátt
hefur orðið um svör, fyrir utan yfirlýs-
ingu SÍT á dögunum. En hvers vegna
er þá tjónakostnaðurinn orðinn svona
mikill? Getur það verið að slysin séu
orðin svona miklu dýrari vegna
breytts tryggingakerfls og þeirrar
staðreyndar að flóra þeirra sem á og
ekur mótorhjól er að breytast og með-
alaldur að hækka? Eyða tryggingafé-
lögin einhveiju í forvarnir vegna mót-
orhjólaslysa og skilar þessi áróður
sér? Getur það verið að í mótorhjóla-
tryggingum séum við að sjá dæmi um
mjög óréttlátar tryggingar þar sem
meira máli skiptir hversu margar
tryggingar viðkomandi hefur hjá sínu
tryggingafélagi heldur en hvaða
reynslu hann hefur?
Njáll Gunnlaugsson
blaðamaður
Svar tryggingafélaganna
Samband íslenskra tryggingafélaga
(SlT) sendi frá sér yfirlýsingu á dögun-
um þar sem fram kemur að iðgjöld
mótorhjóla nægja ekki fyrir tjónum
þeirra. Ástæður yfirlýsingarinnar
voru sagðar yfirlýsing-
ar forsvarsmanna
Sniglanna um óheyri-
lega há vátryggingar-
iðgjöld í viðtali í frétt-
um á Stöð 2 og Bylgj-
unni. í viðtalinu var
einnig geflð til kynna
að iðgjöldin væru of
há miðað við tjón og
að slysum færi fækk-
andi. SÍT segir allar
þessar fullyrðingar
rangar i yflrlýsingu
sinni. Loks var sagt að
tryggingafélögin hefðu
einu sinni styrkt bif-
hjólafólk í slysavama-
átaki sinu en ekki vilj-
að halda því áfram þar
sem það hefði ekki
skilað sér eins og ætl-
ast var til.
Slysum fækkar
en bætur hækka
I yfirlýsingu SÍT
kemur fram að iðgjöld
tryggingafélaganna af
mótorhjólum 1995-99
hafa verið 143 miiljón-
ir króna en tjóna-
kostnaður þeirra á
sama tímabili 316
milljónir. Með öðrum
orðum töpuðu trygg-
ingafélögin á þessu.
tímabili 173 milljónum
í mótorhjólatrygging-
um. SÍT fullyrðir jafn-
framt að tjónum hafl ekki fækkað á
sama tímabili og tjónakostnaður auk-
ist margfalt, eða úr rúmum 22 milljón-
um árið 1995 í rúmlega 130 milljónir í
fyrra. Sú fullyrðing að slysum hafi
ekki fækkað er reyndar ekki rétt því
árið 1995 var skráð 41 mótorhjólaslys
en 39 á árinu 1999. Á þessum árum
'X
Alls:
40 slasaðir
1 látinn
30
Alls:
49 slasaðir
24
Fjöldi
1995
Aiis: Látnir og slasaðir
fiátinn0" ~ á vél- og bifhjólum
40 --------------------------
Alls:
38 slasaðir
Tlátinn
Alls: 27
30 slasaðir
16
Jí-
Ma.
1996
1997
1998
Fokdýrar tryggingar
Sigrún Erna Guðjónsdóttir er 25 ára og vinnur hjá World Class.
Hún á Honda CBR 600, 1992 módel, og borgar 380.448 kr. á ári
og er með 65% bónus. Hún hefur ekki efni á að tryggja lengur en
1-2 mánuöi á ári.
flölgaði samt skráðum bifhjólum um
rúm 200, úr 1881 árið 1995, í 2084 í
fyrra, þannig að þrátt fyrir fleiri bif-
hjól verða færri slys. Meðaltal áranna
1980-94 var 60,3 slys á ári.
Dýrari kúnnar?
í stuttu máli má því segja að þrátt
fyrir svo tfl óbreytt ástand i mótor-
hjólaslysum á síðustu fimm árum hef-
ur tjónakostnaður vegna þeirra
sexfaldast og því hljóta menn að verða
að spyrja út af hverju. Hluta af því má
eflaust rekja til ástæðna sem raktar eru
i skýrslu Talnakönnunar hf. um ið-
gjaldaþörf í ökutækjatryggingum. Öku-
tækjafloti landsmanna hefur aukist og
þar með verðmæti hans, auk þess sem
laun hafa hækkað, en það hefur áhrif á
bætur vegna örorku. Þessar ástæöur
taldi flármálaeftirlitið nægja til að rétt-
læta 30% hækkun tryggingafyrirtækj-
anna á bflatryggingum. En hvað veldur
þá sexfaldri aukningu tjónagreiðslna í
mótorhjólatryggingum? Því er ekki
auðsvarað en ein hugsanleg ástæða
gæti verið að verðmæti bifhjólafólks sé
að aukast með hækkuðum meðalaldri
þeirra sem eiga og tryggja mótorhjól.
með neinar aðrar trygg-
ingar en mikla reynslu
lent i þvi að-fá svimandi
hátt iðgjald þar sem
hann er ekki í aðstöðu
til að semja neitt um
það. Sanngirnin í því er
ekki mikil enda virðast
mótorhj ólatry ggingar
meira snúast um pen-
inga en nokkuð annað.
Eitt slys getur
reynst óðrum dýrt
spaug
Tökum upphugsað
dæmi til útskýringar um
hátekjumann sem lendir í
slysi. Hann er úti að aka á
nýja hjólinu sínu, missir
vald á því í beygju og fell-
ur við. Þetta er ekki óal-
geng orsök slíkra slysa en
samkvæmt tölum Sjóvár-
Almennra frá 1992-4 eru
60% slysa ökumannsslys.
Skemmdir á hjóli eru
kannski minnsti hlutinn,
ca hálf milljón. Gefum
okkur það að hann slasist
illa á fæti (algeng meiðsl)
og sé frá vinnu í eitt ár -
ca 8 milljónir. Hann verð-
ur fyrir 25% örorku og er
eftir málaferli úthlutað
11,5 mflljómun í miska-
bætur. Þetta gerir 20
milljónir sem tryggingafé-
lag hans, sem seldi hon-
um lágmarksiðgjald upp á
70 þúsund krónur, þarf að punga út.
Hvað gerist svo? Hækka þarf iðgjald
5 slys á hver
ÍOOO hjól
D
1992 var gefið út umferðarátak Snigla
sem skilaði sér í því að slysum fækk-
aði um næstum þriðjung á einungis
tveimur árum. Tækninefnd trygg-
ingafélaganna styrkti það átak um
hálfa milljón króna og sparaði þar
með tryggingafélögunum tugmilljónir
í tjónabætur. Samt segir SÍT í yfirlýs-
ingu sinni að þrátt fyrir styrk þennan
hafl þessi viðleitni þeirra ekki borið
þann árangur sem vænst var. Hálf
milljón á einum áratug er ekki mikill
peningur miðað við þær upphæðir
sem eytt er í forvamir tryggingafélag-
anna vegna bílatrygginga.
Þú ert það sem þú keyrir
Norsku mótorhjólasamtökin
NMCU hafa verið dugleg við að láta
gera slysarannsóknir á sínu fólki og
þá sérstaklega með það í huga hverj-
ir valda slysunum, hvemig og þá
hvers konar fólk lendir i slysum. Á
tveggja ára fresti gera þeir viðamikla
rannsókn og virðast afgerandi þættir
í því vera reynsla ökumanns og
hvemig mótorhjól hann keyrir en
ekki hversu öflugt það er. Til dæmis
er sá sem ekur 120 hestafla Kawasaki
600 ZX6R kappaksturshjóli tiu sinn-
um líklegri til að lenda í slysi en sá
sem ekur næstum 200 hestafla Kawa-
saki ZX12R. Ræður þar mestu hvem-
ig fólk kaupir hvaða gerð hjóla, þ.e.
hætta á slysum fer eftir hæfni, við-
horfl og reynslu viðkomandi. Einnig
virðast slys þar sem einungis mótor-
hjólið er þátttakandi, þ.e. ökumaður
þess míssir vald á því og dettur, vera
algengust, en þegar þau lenda í
árekstri við annað ökutæki eru þau
oftar en ekki í rétti. Hér á íslandi
virðist það vera nóg fyrir tryggingafé-
lögin að vita að þú ekur mótorhjóli til
að setja þig á svartan lista. Svo er
mkkað samkvæmt því en lítill áhugi
virðist vera á því að skoða hverjir
það eru sem valda slysum eða hvem-
ig má koma í veg fyrir þau. Það er
ekki síður siðferðileg skylda trygg-
ingafélaganna að gera sitt tfl að
fækka slysum þvi að tryggingin,
sama hversu há hún er, er skyldu-
trygging sem viðkomandi kemst ekki
hjá því að taka, óháð því hversu dýr
hún er.
Fjöldi slysa á mótorhjólum
1995-9:
Ár Skráö hjól* Skráö slys
1995 1881 41
1996 1950 49
1997 2047 53
1998 1906 30
1999 2084*** 39
1999
FJöldl mikiö og lítiö slasaöra frá 1995-99.
Á því tímabili létust aðeins þrír í mótorhjólaslysum.
Málari sér rautt
Björn Þóröarson, rúmlega tvítugur málari, á Suzuki GSX 600 F1989. Hann
borgar 381.555 kr. í tryggingar á ári þrátt fyrir 60% bónus. Hann er
ævareiður enda „ógeöslega dýrt“.
Svimandi há iðgjöld
Ársiðgjald jnótorhjólatryggingar
án nokkurs bónuss hjá einu trygg-
ingarfélaganna skiptist þannig: Ið-
gjald 193 þúsund krónur og SÖE ið-
gjald (slysatrygging ökumanns og
eiganda) 279 þúsund. Þetta gerir
heildariðgjald upp á krónur 452
þúsund. Heyrst hefur jafnvel af ið-
gjöldum sem fara yfir hálfa milljón
þrátt fyrir fullan bónus. Þetta verð-
ur að teljast hátt iðgjald, meira að
segja fyrir íslendinga sem vanir eru
háum iðgjöldum. Með bónuskerfi
getur þetta iðgjald lækkað nokkuð
en margir láta líka bjóða í iðgjald
sitt í heild sinni og fá þar með
aukaafslátt. Þeir sem eru í þeirri
aðstöðu að geta samið þannig um
iðgjöld sin eru auðvitað þeir sem
hafa um eitthvað að semja, þ.e. þeir
sem eru með margar tryggingar hjá
sama trygginafélaginu og hafa þar
af leiðandi góðar tekjur, en það get-
ur einmitt reynst tryggingafélaginu
dýrt að borga því fólki þegar að því
kemur að það lendir í slysi. Hins
vegar getur einhver sem er ekki
50 slys á hver
ÍOOO hjól
j luLi/iJiii'jjÍJ u D L)
’iH0 JjuuIUjl
Þessar tölur frá Noregi segja okkur
í raun meira um ökumenn hjólanna
en hvaöa hjól eru hættulegri
en önnur.
mótorhjólatrygginga hjá þessu félagi
til að mæta tapinu en hjá félaginu
tryggja 200 manns hjólin sín. Það þarf
því að hækka tryggingu hvers og eins
um 100 þúsund krónur á haus til að
eiga fyrir tapinu - allt út af einu slysi.
Áróöur skilar árangri
1991 var eitt versta ár í sögu mótor-
hjólaslysa á íslandi: 88 slys, 93 slasað-
ir, þar af flórir sem létust. Því var
ákveðið að aðgerða væri þörf og árið
Munur iðgjalda og tjónagreiöslna á mótorhjólum
—1995—1999
140
* Tölur frá Skráningarstofu.
** Slysatölur frá Umferöarráöi.
*** Þar af 1508 þung bifhjól.
Fjöldi mótorhjóla í umferö
er aö aukast og á bessu
ári er þegar búiö aö skrá
116 ny mótorhjól.
120
100
20
m.kr.!-----
3 1995
1996
1997
1998
1999
Á þessu línuriti má sjá hvaö tjónkostnaður umfram fögjöld hefur rokið upp
úr öllu valdi á síðustu fimm árum.