Dagblaðið Vísir - DV - 28.10.2000, Blaðsíða 12

12
LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER 2000
Fréttir
Lokabarátta Milosevics gegn þrautskipulagðri byltingu:
Fyrirskipadi árás
en herinn neitaði
Milosevic ætlaöi aö láta skjóta á óbreytta borgara
Fyrrverandi Júgóslavíuforseta var brugöiö þegar herinn og lögreglan neituöu aö hlýða skipunum hans.
Mennirnir höfðu aldrei hist áð-
ur. Nú sátu þeir hvor gegnt öðrum.
„Ég er Vojislav Kostunica," sagði
gesturinn. Hann var kominn til að
reyna að telja gestgjafa sinn,
Slobodan Milosevic, á að gefast upp.
Herforinginn Nebojsa Pavkovic,
æðsti yfirmaður hersins í
Júgóslavíu, sem lengi hafði verið
vinur og stuðningsmaður Milos-
evics, hafði komið á fundinum.
Þetta var fóstudaginn 6. október,
daginn eftir byltinguna.
Kostunica, verðandi forseti
Júgóslavíu, og samstarfsmenn hans
sátu í nýjum bækistöðvum sínum í
stjórnarbyggingunni í Belgrad þeg-
ar lest herjeppa ók upp að höllinni.
Pavkovic gekk inn og spurði hvort
Kostunica vildi koma á fund með
Milosevic.
Kostunica féllst á það. Hann var
rólegur er hann steig upp i einn
jeppanna til fundar við manninn
sem hafði gert allt til að koma í veg
fyrir að hann kæmist til valda.
Milosevic beið í lúxusvillu sinni á
Uzickagötu. Mennimir heilsuðust
með handabandi. Síðan hófust deil-
ur. Milosevic neitaði að viðurkenna
að hann hefði tapað í kosningunum
24. september. Hann neitaði einnig
að fara frá völdum fyrr en kjörtíma-
bili hans lyki um mitt næsta ár.
Kostunica benti Milosevic á að
stjórnlagadómstóllinn hefði verið að
lýsa því yfir að hann væri sigurveg-
ari. „Mér hefur ekki borist tilkynn-
ing um það,“ sagði Milosevic en
gafst samt upp.
í skoðunarferð um lúxus-
villuna
Samræðurnar tóku óvænta
stefnu. Milosevic bauð Kostunica í
skoðunarferð um húsið. Hann benti
á ýmislegt sem verið væri að gera
við og sagði að Kostunica yrði að
ljúka viðgerðunum. Milosevic tók
fram að athuga þyrfti sérstaklega
pípulagnirnar. Kostunica, sem býr í
íbúð í miðbæ Belgrad, kvaðst ekki
hafa í hyggju að flytja inn í hús
Milosevics. Milosevic brást við með
því að verja sig og sagðist búa í hús-
inu af öryggisástæðum.
Fall Milosevics hafði langan að-
draganda en endirinn var snöggur.
Lokauppgjörið á götum Belgrad var
ekki eingöngu skyndibylting þjóðar-
innar. Byltingin var lokapunktur
þaulhugsaðrar baráttu stjórnarand-
stöðunnar.
Stjórnarandstæðingar lögðu
áherslu á að vinna yfirmenn lög-
reglu og hers á sitt band. Þegar
fundurinn á Uzickagötu fór fram
var Milosevic einangraður og valda-
laus.
Fimmtudaginn 5. október, daginn
fyrir fundinn í lúxusviilu Milosevic,
ætlaði stjórnarandstaðan að láta til
skarar skríða. Til öryggis hafði hún
búið um þúsund menn úr sínum
eigin röðum vopnum. Leiðtogar
stjórnarandstöðunnar og öryggis-
sveitamenn héldu í leyni til Nis,
Novi Sad, Cacak og annarra mikil-
vægra borga um alla Serbíu.
Snemma um morguninn héldu þeir
mótmælafundi. Siðan streymdu
mótmælendur í rútum, á traktorum
og í einkabílum til Belgrad.
Mikilvægasta hjálpin kom frá
Cacak í miðhluta Serbíu. Borgar-
stjórinn þar, Velimir Ilic, hvatti
borgarbúa til að fylgja sér til
Belgrad. „Ég ákvað að leggja allt í
sölurnar. Mér var sama um hvað
yrði um mig sjálfan. En ég vissi að
ef við töpuðum gæti ég ekki snúið
aftur heim,“ greinir hann frá.
Vuk Obradovic, fyrrverandi her-
foringi og lykilmaður í stjórnarand-
stöðunni, segir að ekki sé hægt að
skipuleggja slíkar aðgerðir í smáat-
riðum. Um sé að ræða gott sam-
bland skjótra viðbragða og skipu-
lagningar í sjálfu uppgjörinu.
Fyrirskipaði árásir á mótmæl-
endur
Sjálfur hafði Milosevic ákveðið að
grípa til ofbeldis. Hann faldi sig í
veiðimannahúsi í bænum
Garesnica í austurhluta Júgóslavíu,
að þvi er Perisic, fyrrverandi yflr-
maður herráðsins, segir. Frá felu-
stað sínum gaf Milosevic Pavkovic
herforingja skipun um að senda
stríðsvagna út á göturnar. Hann
skipaði einnig að skotið yrði á mót-
mælendur sem réðust á mikilvægar
byggingar eins og sjónvarpshúsið í
miðbæ Belgrad.
Milosevic skipaði einnig innan-
ríkisráðherra Serbíu, Vlajko
Stojiljkovic, að sprauta táragasi og
öðrum efnum úr þyrlum á mótmæl-
endur fyrir framan þinghúsið í
Belgrad. Stojiljkovic skipaði lögregl-
unni að ná aftur sjónvarpsbygging-
unum tveimur sem stjórnarand-
stæðingar höfðu náð á sitt vald.
Gera átti árásir á byggingarnar úr
lofti með eldflaugum og sprengjum
ef nauðsyn krefði.
En herinn og lögreglan neituðu.
Milosevic var brugðið. Það var eng-
in tilviljun að herinn og lögreglan
neituðu. Leiðtogar stjórnarandstöð-
unnar höfðu í marga daga reynt að
hafa áhrif á yfirmenn þessara stofn-
ana. Þeir höfðu gert þeim grein fyr-
ir að stjórnarandstaðan hygðist
ekki beita ofbeldi. Stjórnarand-
stöðuleiðtogarnir báðu herinn um
að sýna hlutleysi.
Liösforingjar neituöu að
koma í simann
Pavkovic herforingja varð ekkert
ágengt þegar hann hringdi til her-
stöðva um landið og reyndi að kalla
út herlið. Nokkrir háttsettir liðsfor-
ingjar neituðu að ræða við hann í
síma. Einn liðsforingi tilkynnti að
hermenn hans myndu aldrei skjóta
á óbreytta borgara.
Um hádegisbil á fimmtudeginum
hringdi Pavkovic í Milosevic og til-
kynnti honum að hann vildi hvorki
né gæti sent hersveitir gegn mót-
maelendum.
Á fóstudagsmorgninum tókst
mönnum Kostunica að fá aðgang að
stjórnarhöllinni í miðbæ Belgrad.
Fyrsti opinberi gesturinn var utan-
ríkisráðherra Rússlands, Igor
Ivanov. Rússneska stjórnin hafði
lengi verið vinveitt Milosevic en
hafði nú ákveðið að kominn væri
tími til að hefja samskipti við Kost-
unica. Því næst hélt Ivanov á fund
Milosevic sem hafði snúið aftur til
Belgrad í herþyrlu.
Strax að loknum fundi Kostunica
og Ivanovs hringdi Pavkovic herfor-
ingi til vinar síns á Beta fréttastof-
unni. Hann bað um aðstoð við að
komast í samband við Kostunica.
Hann ætlaði að koma á fyrsta fundi
Milosevics og stjórnarandstöðuleið-
togans. Tvö vandamál blöstu við.
Milosevic neitaði enn að viöur-
kenna ósigur sinn og hann þorði
ekki að vera á ferð utandyra. Þess
vegna sótti Pavkovic Kostunica í
lest herjeppa. Aðstoðarmenn stjórn-
arandstöðuleiðtogans voru dauð-
hræddir er foringi þeirra ók einn á
brott með Pavkovic. í raun var eng-
in hætta á ferðum. Herforinginn
hafði haft með sér skriflega yflrlýs-
ingu um að herinn viðurkenndi sig-
ur Kostunica og lofaði að fara að
lögum.
Umkringdur 100 manna
vopnaðri sveit
Á fundinum í villunni hóf Milos-
evic umræðurnar. Hann hélt því
fram að samkvæmt stjórnarskránni
mætti hann sitja á forsetastóli þar
til í júlí 2001. Kostunica sagði það
óhugsandi. Milosevic yrði að fara
frá þegar í stað. Milosevic fullyrti
að Kostunica hefði ekki fengið yfir
helming atkvæða. Kostunica vitnaði
í yfirlýsingu stjórnlagadómstólsins
um að hann hefði sigrað. Þá gafst
Milosevic upp.
Eftir að Kostunica hélt á brott
hringdi Milosevic og bað um leyfi
til að halda ræðu í sjónvarpinu til
að tilkynna að hann viki til hliðar.
Hann sagði ekki að hann ætlaði að
tilkynna þjóðinni að hann hygðist
vera áfram í stjórnmálum.
Milosevic dvelur nú ásamt eigin-
konu sinni, Miru, í húsinu sínu á
Uzickagötu. Um hundrað manna
vopnuð sérsveit er á verði við hús
þeirra. Milosevic er í daglegu sam-
bandi við leiðtoga Sósíalistaflokks-
ins og gefur þeim ráð til að halda
þeim völdum sem þeir hafa.
Byggt á Washington Post o.fl.
I heimsókn hjá námumönnum
Vojislav Kostunica, forseti Júgóslavíu, í heimsókn hjá námumönnum sem
gegndu mikilvægu hlutverki í byltingunni.
Vinur Milosevics
Nebojsa Pavkovic, æösti yfirmaöur hersins i Júgóslavíu , flutti Kostunica í
herjeppa á fund Milosevic daginn eftir byltinguna.