Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2000, Blaðsíða 4

4
LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 2000
Fréttir
DV
Átakanleg saga foreldra geðfatlaðs 17 ára unglings sem hvergi fær inni:
Fjölskyldan í rúst
- íhuga að skipta heimilinu upp - mikil félagsleg einangrun
Erfitt líf
Hjónin Sigþrúður Hilmarsdóttir og Sæmundur Ingólfsson fá ekki samastað fyrir 17 ára son sinn,
Atla, sem er með mjög alvarleg hegðunarfrávik vegna litningagalla, sem líkist framheilaskaöa.
„Hann fær ofsaleg bræði-
köst. Hann hefur hótað og
ógnað, hann hefur skorið
sig. Hann hefur oftar en
einu sinni lagt herbegið sitt
aðgjörlega í rúst. Hann hef-
ur stórskemmt tvo bíla sem
við eigum. Við höfum þurft
að sækja hann niður á
Hlemm, þar sem hann var á
sokkaleistunum. Við vitum
ekki hvenær þetta fer end-
anlega úr böndunum."
Þetta segja hjónin Sig-
þrúður Hilmarsdóttir og
Sæmundur Ingólfsson um
17 ára son sinn, Atla, sem er
með mjög alvarleg hegðun-
arfrávik vegna litn-
ingagalla, sem líkist fram-
heilaskaða. Eins og DV
greindi frá í gær, fær hópur
bama og unglinga með slík
einkenni engar varanlegar
úrlausnir í heilbrigðis,-
menntamála- né félagslega
kerfmu. Þeim er vísað á
milli staða, meðan aðstand-
endur ganga árangurslausa
þrautagöngu til að reyna að knýja á
um lausn vandans.
Sigþrúður og Sæmundur búa í lít-
iili íbúð ásamt þremur bömum sín-
um, Atla og tveimur yngri systkin-
um, 10 og 13 ára. Þegar Atli var um
sex ára aldur sáu foreldrar hans að
hann þroskaðist ekki eins og önnur
böm. Síðar fóru að koma í ljós mikl-
ar geðtruflanir sem hafa ágerst með
árunum. Hann hefur verið af og til
á barna- og unglingageðdeildinni
Viðskiptavin í Select við Vestur-
landsveg rak í rogastans á dögunum
þegar hann fékk hundraðkrónumynt
í afgang sem merkt var árinu 2001.
Ingvar Sigfússon, rekstrarstjóri
Seðlabanka íslands, segir að um
nýslegna mynt sé að ræða sem upp-
haflega átti að fara í umferð í febrú-
ar á komandi ári.
„Það var skortur á hundraðkrónu-
mynt á markaðnum og því var
skammtur upp á 10 til 20 milljónir
mynta settur í umferð fyrir tímann,"
segir hann en meginhluti þeirra er í
formi birgða í bönkum. Ingvar segir
líklegustu skýringuna á skorti á
síðastliðin ár, en foreldrunum hefur
verið gerð grein fyrir því að hann
eigi alls ekki heima þar. Hann fékk
vinnu í Ásgarði, sem er vemdaður
vinnustaður. Þar réöst hann á for-
stöðumanninn með hamri í einu
reiðikastinu, en fékk þó að vera
áfram þar til hann hætti sjálfur að
mæta. I sumar var hann sendur
norður aö Árbót, sem er heimili fyr-
ir unglinga með vandamál. Hann
var sendur aftur heim eftir mánuð.
I Ijósaskiptunum
Mynt komin í umferð fyrir tímann.
hundraðköllum nú vera aukna notk-
un og uppsöfnun þeirra en einnig
týnast myntir eða skemmast. -jtr
Nú er hann enn einu sinni heima
og „fjölskyldan er í rúst“, eins og
Sigþrúður kemst að orði.
„Þessi spennutími hefur verið erf-
iður,“ segir hún. „Jólin voru eins og
við værum að ganga á hári og nú er
hætt við að spennan leiði til þess að
hann fái kast. Eina úrræðið sem
okkur hefur veriö bent á er að
hringja í neyðarvakt lækna og lög-
regluna ef við ráðum ekki lengur
við hann.“
Skipta fjölskyldunni upp
Atli er félagslega einangraður.
Hann er nær einungis með fjölskyldu
sinni. Foreldrarnir skiptast á um að
vera með hann, því einn getur hann
ekki verið. Stundum snýr hann sólar-
hringnum við og þá þarf annað for-
eldranna að vaka á sömu tímum og
hann. Þessi veikindi Atla hafa fengið
mjög á yngri systkin hans. Þau óttast
hann í ofsaköstunum. Þau eru vinafá
og verða jafnvel fyrir aðkasti þegar
Atli tekur upp á að fylgja þeim eftir
um hverfið í leit að félagsskap. Mjög
fljótlega eftir að hann kom heim af
BUGL fóru foreldrar hans að fá upp-
hringingar frá skólanum vegna van-
líðunar yngri barnanna. Kennari
annars þeirra hefur stutt þau meö
ráðum og dáð og boðið þeim að þau
geti komið til sin ef þau treysti sér
ekki lengur að vera heima. „Það eina
sem við höfum í bakhönd-
inni núna er að kennari
barnanna okkar er búinn
að bjóðast til að taka þau
til sín ef allt springur,"
segir Sigþrúður. „Önnur
úrræði höfum við ekki.
Starfsfólk skólans hefur
reynst okkur mjög frábær-
lega.“
Foreldramir segjast
hafa verið vel meðvituð
um vanda yngri barn-
anna. Þeim hefði þó
óneitanlega brugðið í
brún þegar þau fundu
ferðatösku falda undir
rúmi annars þeirra.
Börnin séu augljóslega
tilbúin að flýja heimilið
ef í nauðirnar reki.
Vegna álags á heimilið
ákváðu Sigþrúður og Sæ-
mundur að reyna að fá
íbúð hjá félagsmálastofn-
un yfir jólin. Þau ætluðu
að skiptast á að vera
með Atla þar til að hinir
úr fjölskyldunni sem
heima væru gætu hvílt sig á meðan.
En fyrirvarinn var of skammur,
þannig að ekki tókst aö fá íbúð í
tíma. Nú íhuga þau að leigja íbúð til
lengri tima, þannig að hægt sé að
skipta fjölskyldunni upp. „Við get-
um ekki gert yngri börnunum það
lengur að búa við þetta,“ segja þau.
Sæmundur og Sigþrúður kvíða
því mjög að Atli verði 18 ára. Þá
verður hann sjálfráða og getur farið
sínu fram. Til þessa hafa þau pass-
að að halda honum inni í íbúðinni í
ofsaköstunum. Þau leggja alla
áherslu á að halda honum frá áfengi
og tóbaki. „Hann er fæddur fikill,"
segir Sigþrúður. „Það þarf að passa
sérstaklega upp á að hann borði
ekki of mikið af því sem honum
finnst gott. Það er engin spurning
hvernig færi ef hann byrjaði að
prófa vímuefni."
„Þessi börn eiga enga framtíð,"
bætir Sæmundur við. Hann kveðst
hafa bundið miklar vonir við sam-
vinnu heilbrigðisyfirvalda og félags-
málayfirvalda sem hefði verið komin
af stað. Hún virðist hins vegar vera
að renna út í sandinn. „Það eru eng-
in úrræði fyrir þessa einstaklinga.
Margir þeirra gera ekki annað en að
fara á milli fangageymsla og stofn-
ana eftir að aðstandenda nýtur ekki
lengur við. -JSS
Viöskiptavinur rak upp stór augu:
Hundraðkall frá árinu 2001
- í umferð fyrir tímann
DVJvlYND E.ÓL.
Sameiningin kynnt
Forsvarsmenn Samkaupa, og Mat-
bæjar kynna sameiningu fyrirtækj-
anna tveggja.
Nýr risi á mat-
vörumarkaði
Þriðja stærsta matvöruverslunar-
keðja landsins verður til um
áramótin við sameiningu Samkaupa
hf. og Matbæjar ehf., sem rekur með-
al annars Nettóverslanirnar. Að
sögn Eiríks Jóhannssonar, stjórnar-
formanns Matbæjar, felur samein-
ingin í sér hagræðingu í innkaupum
og aukinn slagkraft á markaðnum.
Einnig mun hún fela í sér hagræð-
ingu í bókhaldi, stjómun og á öðrum
sviðum fyrirtækisins.
Guðjón Stefánsson, framkvæmda-
stjóri Samkaupa, segir að um eðli-
lega aðgerð sé að ræða hjá fyrirtækj-
unum og ekki síst vegna þess að slíkt
hefur verið að gerast hjá keppinaut-
um þeirra. Hann segir að ekki sé
hægt að slá neinu fostu um það núna
hvort einhverjum búðum verði lokað
í kjölfar sameiningarinnar.
Áætlað er að ársvelta hins nýja
fyrirtækis verði rúmlega 8 milljarð-
ar og starfsmenn þess em fimm
hundruð. -MA
Leikhús við Snorrabraut:
Allt falt fyrir
rétt verð
- segir Árni Samúelsson
„Húsið er ekki og
hefur ekki verið á
söluskrá. En allt er
falt fyrir rétt verð,“
sagði Árni Samúels-
son, biókóngur I Sam-
bíóunum, um fréttir
af áhuga Leikfélags
íslands og Loftkastal-
ans á því að kaupa
Bióborgina við Snorrabraut. For-
svarsmenn Leikfélags íslands hafa
þegar skoðaö Bióborgina með hugs-
anleg kaup í huga og list vel á. Árni
Samúelsson segist hins vegar ekki
hafa verið með í fór þegar Leikfélags-
menn skoðuðu bióhús hans við
Snorrabraut:
„Ætli dyrayörðurinn hafi ekki sýnt
þeim húsið. Ég er ekkert að minnka
við mig í þessum bransa en þegar ég
tek ákvarðanir þá er ég fljótur að
því,“ sagði Árni Samúelsson sem úti-
lokar ekkert ef verðið er rétt. -EIR
Árni
Samúelsson.
Veðrið í kvöld
Kólnandi veður
Norðlæg átt, víða 8 til 13 m/s, en heldur
hægari noröan til. Dálítil snjókoma eöa él
noröan- og austanlands, en skýjaö meö
köflum sunnanlands. Kólnandi veöur og frost
5 til 15 stig á morgun.
Sólargangur og sjnvarföll
REYKJAVlK AKUREYRI
Sólarlag í kvöld 15.41 14.56
Sólarupprás á morgun 11.20 11.35
Síödegisflóö 21.27 02.00
Árdegisflóö á morgun 09.45 14.18
Skýringgjr á veMrtðfcniUP #
^VINDÁTT 10°—HITI -10°
^VINDSTYRKUR í metrum i sekúndu ^FROST HEIÐSKÍRT
o
LÉTTSKÝJAÐ HÁLF* SKÝJAÐ ALSKÝJAÐ
SKÝJAÐ
: w
RIGNING SKÚRIR SLYDDA SNJÓKOMA
•fví>* ÍT
ÉUAGANGUR ÞRUMU* VEOUR cjí/SF. RENNINGUR ÞOKA
Talsvert frost á gamlársdag
Á gamlársdag verður áfram norðlæg átt, víöa 8-13 m/s. Snjókoma eða él
norðan- og austanlands, en annars skýjaö með köflum. Talsvert frost á
öllu landinu.
Mánud
m.
Þnðjud
Miövikuda

Vindur:
8-13
Hiti -3° tii -9'
Vindur:
5-13

Hiti -3° «1-9°

Vindur: C vt-—s
5-13 N -O V
!u: .3» .O” '
Hiti -3° til-9
Nor&iæg átt, dálítil él
nor&an og austan tll, en
annars skýja& me& köflum.
Áfram talsvert frost.
Breytlleg átt, dál'itll él
vestan tll, en annars
úrkomulitiö. Vi&a talsvert
frost.
Breytileg átt, dálitll él
vestan tll, en annars
úrkomulltlö. Víöa talsvert
frost.

AKUREYRI snjóél -3
BERGSSTAÐIR
BOLUNGARVÍK
EGILSSTAÐIR -4
KIRKJUBÆJARKL. léttskýjaö -5
KEFLAVÍK léttskýjaö -4
RAUFARHÖFN snjóél -2
REYKJAVÍK léttskýjaö -7
STÓRHÖFÐI alskýjaö -2
BERGEN skýjaö -1
HELSINKI snjókoma -8
KAUPMANNAHÖFN skýjaö -1
ÓSLÓ snjókoma -4
STOKKHÓLMUR snjókoma -1
ÞÓRSHÖFN léttskýjað -1
ÞRÁNDHEIMUR léttskýjaö -18
ALGARVE léttskýjaö 14
AMSTERDAM hálfskýjaö 2
BARCELONA léttskýjaö 8
BERLÍN heiöskírt -2
CHICAGO alskýjaö -8
DUBLIN léttskýjaö -6
HALIFAX snjókoma -1
FRANKFURT snjókoma 1
HAMBORG skýjaö -1
JAN MAYEN snjókoma -14
L0ND0N þokumóða -5
LÚXEMBORG þoka 1
MALLORCA léttskýjaö 13
MONTREAL alskýjaö -10
NARSSARSSUAQ heiöskírt -10
NEW YORK heiöskírt -7
ORLANDO alskýjað 13
PARÍS skýjaö 3
VÍN skýjað 0
WASHINGTON heiðskírt -8
WINNIPEG alskýjaö -17