Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.2001, Blaðsíða 15

Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.2001, Blaðsíða 15
MÁNUDAGUR 19. FEBRÚAR 2001 x>v 15 Menning MYNDIR: GUÐMUNDUR INGðLFSSON Hápunktur fjörsins á kránni þegar Marcello kyssir Musettu Viðar Gunnarsson, Hlín-Pétursdóttir, Bergþór Pálsson, Kolbeinn J. Ketilsson, Auður Gunnarsdóttir og fleiri. Mikið fjör Einhvern tíma var því fleygt að La Bohéme eftir Puccini hlyti að vera grínópera, því ein aðalsögupersónan þjáist af tæringu en syngur samt fullum hálsi fram í andlátið. Vissulega kemur margt skondið fyrir í óperunni, enda er bakgrunnur hennar bóhemlíf listamanna í Lat- ínuhverflnu í París. Þetta er þó fyrst og fremst harmleikur sem fjallar um ástir skálds og dauðvona stúlku og er ein vinsælasta ópera allra tíma. Enda er tónlistin snilldarleg og eru sum atriðanna með því fegursta sem heyrist. La Bohéme var frumflutt í íslensku óperunni á fostudagskvöldið og voru í aðalhlutverkum þau Kolbeinn J. Ketilsson sem skáldið Rodolfo og Auður Gunnarsdóttir sem hin dauðvona Mimi. Kolbeinn hefur glæsilega tenórrödd, ein- staklega þýða en hljómmikla, og sumt sem hann söng var ákaflega fallegt, sérstaklega ást- ardúett hans og Mimiar og hið harmi þrungna lokaatriði. Kolbeinn býr yfir persónutöfrum sem nýtast honum vel á sviði og er ljóst að hér er á ferðinni magnaður tónlistarmaður sem á eftir að kveða að. Auður Gunnarsdóttir var einnig trúverðug í sínu hlutverki, þó lélegur hljómburðurinn hafi ekki skilað rödd hennar nægilega vel til áheyr- enda. Hún hefur einkar vel mótaða og góða rödd og frammistaða hennar var oft stórfeng- leg. Sama má segja um alla helstu leikarana. Bergþór Páls- son var stórskemmtilegur sem málarinn Marcello og Ólafur Kjartan Sigurðarson var afar sterkur í hlutverki tónlistar- mannsins Schaunards, Hlín Pét- ursdóttir var sannfærandi sem daðurdrósin Musetta og Viðar Gunnarsson og Sigurður Skag- fjörð Steingrímsson skiluðu sín- um hlutverkum ágætlega. Glæsilegt atriði Leikstjórn Jamie Hayes var ein- staklega glæsileg, og hið litla rými sem íslenska óperan hefur upp á að bjóða var full- nýtt. Sviðið býr aðeins yfir tveimur víddum en með því að láta leikinn berast um allan salinn oft- ar en einu sinni skapaðist nægileg þrívídd til að sýningin lifnaði við. Var þetta svo vel gert að manni leið eins og þátttakanda i sögunni, og at- riðið þegar trommuleikari og blásarar marseruðu meðal áheyrenda í hápunkti annars þáttar var eitt hið glæsilegasta sem sést hefur á óperusvið- inu hérlendis. Um hljóðfæraleikinn er það að segja að hann var kraftmikill og hreinn, ennfremur blandaðist Rodolfo og Mimi Kolbeinn J. Ketilsson og Auður Gunnarsdóttir. hljómsveitin prýðilega við raddir söngvaranna og var hljómsveitarstjórinn, Tugan Sokhiev, greini- lega með allt sitt á hreinu. Eini gallinn var stund- um óhreinn og viðvaningslegur söngur Kórs ís- lensku óperunnar, en barnakór Tónmenntaskóla Reykjavíkur vó þar upp á móti. Búningarnir sem Þórunn María Jónsdóttir hannaði voru yfirleitt sannfærandi og fallegir og féllu vel að leikmynd Finns Arnars Arnarsonar, sem var lífleg og glæsileg í alla staði. Manni varð starsýnt á þokukennda myndina af veginum í kuldalegri byrjun- inni á þriðja þætti, sem í samspili við dularfulla og fjarræna tónlist- in gaf ímyndumaraflinu byr undir báða vængi. Sama má segja um at- riðið á kaffihúsinu, leikmyndin nánast bauð manni að vera með, og fjörið þar, sem var undirstrikað með markvissri lýsingu Björns Bergsteins Guðmundssonar, var ekkert venjulegt. í stuttu máli var þetta frábær skemmt- un og er La Bohéme sennilega ein allra besta sýn- ing sem íslenska óperan hefur sett upp. Jónas Sen íslenska óperan sýnir: La Bohéme eftir Giaoomo Puccini. Leikmynd: Finnur Arnar Arnarson. Búningar: Þórunn María Jónsdóttir. Lýsing: Bjöm Bergsteinn Guömundsson. Hljómsveitarstjóri: Tugan Sokhiev. Leikstjóri: Jamie Hayes. Myndlist Hlj ómur I eðli sínu eru einsmannssöfn nitjándu aldar fyrirbæri; eftirhreytur rómantískrar aðdáunar á stórsnillingum í myndlist, hverra sköpunargáfa var talin yfirskyggja aðra listamenn. í seinni tíð hefur trúin á stórsnillingana lotið i lægra haldi fyrir lýðræðishugmyndinni og pólitískum rétt- trúnaði, svo ekki sé minnst á póstmóderníska efa- hyggju. Því eiga einsmannssöfn víða um heim í erfiðleikum með að réttlæta tilveru sína. Sum hafa verið aflögð og önnur sameinuð stærri söfn- um, en nokkrum hefur tekist að víkka starfs- grundvöll sinn án þess að glata sjálfstæði sínu. Tvö íslensk einsmannssöfn eru meðal þeirra síð- astnefndu, listasöfn myndhöggvaranna Ásmund- ar Sveinssonar og Sigurjóns Ólafssonar. Mig minnir að hið síðarnefnda hafi átt frum- kvæði að vel heppnuðum „samræðum" núlifandi þrívíddarlistamanna við arfleifð Sigurjóns, og um nokkurt skeið hefur safn Ásmundar staðið fyrir ámóta stefnumótum í ranni myndhöggvarans við Sigtún. 1 heildina séð hafa þessar sýningar verið af- drifamiklar og gagnlegar aðdáendum listamann- anna. Beinn samanburður nýrra verka og gam- alla hefur aukið á skilning okkar á eðlisþáttum þeirra, hafa oftlega tæpt á nýjum skilningi á verk- um Ásmundar og um leið auðveldað áhorfendum aðgengi að verkum yngri starfsbræðra hans. Sömuleiðis hafa yngri listamenn stundum verið fundvísir á athyglisverð verk eftir Ásmund sem sjaldan eða aldrei hafa verið sýnd, þar sem þau hafa verið á skjön við viðtekna ímynd hans. Grjót Páls Núverandi samræður þeirra Páls Guðmunds- landsins sonar frá Húsafelli og Ásmundar Sveinssonar eru einkar vel heppnaður „framníngur", jafnvel þótt beinn samanburður á verkum beggja sé þar í lág- marki. Sömuleiðis fer litríkt grjót Páls betur í björtum salarkynnum safnsins en flest annað sem þar hefur veriö sýnt. Það sem Páll gerir hér framar öðru - og hefur sennOega alltaf gert - er að kallast á við sömu öfl og Ásmundur: náttúruna, náttúruvætti og nátt- úrutengdar þjóðsögur, og bera útkomuna saman við nokkur vel valin verk Ásmundar. Þannig gefur hann tóninn með eins konar baktjaldi, ógn- arlangri vatnslitamynd af fjallahringnum uppi i Borgarfirði, sem liggur eftir hvelfdum veggnum í meginsalnum; þar er komin uppsprettan. Sömuleiðis hnykkir Páll á náttúrutengslum beggja með því að sýna nokkra steina sem Ás- mundur sankaði að sér og lagaði til, ásamt með grjóti sem hann sjálfur raðar saman í hljómborð; í báðum tilfellum á sér stað umbreyting efnis í eins konar andans smíð, hljóm landsins. Út af fyrir sig er þetta ekki nýr skilningur á verkum Ásmundar, en verður stundum út undan í um- fjöllun um helstu áhrifavalda í list hans. Áhrifamestir eru „hljómleikar" þessara starfs- bræðra í kúlunni uppi, ekki síst vegna þess hve bergmálið er þar einkennilegt. Hvert skref myndar hljóð sem minnir á vængjablak, og sjálf verkin eru eins og minnisvarðar um forna helgi- athöfn, ritúal, sem yfirgefin hefur verið í miðju kafi. Aðalsteinn Ingólfsson Fjöll rímar við tröll stendur til 29. apríl. Safniö er opið kl. 13-16 alla daga. Páli Guðmundsson: Flautuleikarinn / verkum sínum kallast hann á við sömu öfl og Ásmundur. DV-höfundar Það er merki um fáfræði hjá „pottverja“ Dags á föstudaginn (sem ekki lætur nafns síns getið) að gefa í skyn að Vilborg Dag- bjartsdóttir skáld, Gunnar Hersveinn, heimspekingur og blaðamaður á Morgun- blaðinu, og Jón Yngvi Jóhannsson bók- menntafræðingur hafi til- nefnt skáldsögu Mikaels Torfasonar, Heimsins heimskasti pabbi, vegna þess að hann skrifi þar um DV (heldur illa raun- ar!) og hafi verið innan- búðarmaður á blaðinu. DV hefur þriggja manna dómnefndir, að öllu eða mestu leyti skipað- ar utanblaðsfólki, einmitt til að gera svona dylgjur marklausar. En ef við vildum hygla okkar fólki þá hefðu fimm tilnefningar varla nægt í ár því auk Mikaels gáfu ýmsir fyrrverandi starfsmenn DV út bækur, m.a. Auður Jónsdóttir, Vilborg Davíðsdóttir, Ólafur Gunnar Guðlaugs- son og sjálfur ritstjóri Dags, Elías Snæland Jónsson. Meðal núverandi og fyrrverandi gagnrýnenda og pistlahöfunda blaðsins eru líka góðir höfundar með nýjar bækur, til dæmis Birgir Sigurðsson, Rúnar Helgi Vignisson, Þorsteinn Guðmundsson, Pétur Gunnarsson og Guðbergur Bergsson. Og hver veit nema fröken Stella Blómkvist leynist meðal fyrrverandi eða núverandi starfsmanna DV... „Scandinavia on Stage“ Það á að efna til mikillar kynningar á norrænni leikritun í Scandinavia House i New York 19. og 20. apríl næstkomandi og rausnarskapurinn er slíkur að þangað er boðið 20 leikskáldum, Qórum frá hverju Norðurland- anna - nema fimm frá ís- landi vegna þess að fyrir- lesarinn islenski, Hávar Sigurjónsson, er bæði ieikhúsfræðingur og leik- skáld. Einnig er boðið einum leik- stjóra/leikhússtjóra og varð Guðjón Peder- sen fyrir valinu. Leik- skáldin sem héðan fara eru Hrafnhildur Hagalín Guðmundsdóttir, Ólafur Haukur Símonarson, Þor- valdur Þorsteinsson, Ólafur Jóhann Ólafsson og Árni Ihsen. Fjölda bandarískra leikhúsmanna verður boðið á kynning- una, leikstjórum, leikurum, dramatúrg- um, framleiðendum og gagnrýnendum, og þarna verða fyrirlestrar, umræður og pall- borð þar sem leikskáldin sitja fyrir svör- um, svo eitthvað sé nefnt. Þá verður u.þ.b. 10 mínútna leiklestur eða upplestur úr fjórum leikritum frá hverju landi. Binda menn talsverðar vonir við að áhugi vakni á norrænni samtímaleikritun við þessa aðgerð. Þjónusta Jafnvel leiðarahöfundi Morgunblaðsins blöskrar umræðan um listrýni sem blossað hefur upp þessa útmánaðadaga, og í gær sér hann ástæðu til að taka fram að öll list- rýni sé þjónusta við lesendur blaðsins og ekki ætluð listamönnunum sjálfum frekar en verkast vilí. List sem borin er á borð op- inberlega er ætluð almenningi (öfugt viö það sem fólk gerir í heimahúsum eða felur ofan í skúffu) og ef það er frétt í viðburðin- um þá segja fréttamiðlar frá honum. Með leiklist er þetta augljós þjónusta líka: leik- sýningarnar halda áfram og lesendur blaðs- ins vilja gjarnan fá viðbrögð til þess val- inna einstaklinga svo að þeir geti betur séð hvort þetta sé eitthvað fyrir sig eða ekki. Myndlistarsýningar standa líka í nokkum tíma, en tónleikar eru oftast aðeins haldnir einu sinni þannig að ekki telst það bein þjónusta við lesendur að fjalla um þá. En vissulega geta þeir verið fréttnæmir fyrir því. Öllum er frjálst að lesa eða lesa ekki það sem blöðin birta. Ég les til dæmis aldrei nokkum tíma fréttir af verðbréfamörkuð- um. Fréttir af listviðburðum koma líka fram í tilkynningum og viðtölum við lista- menn sem eru að undirbúa listviðburð svo vel má sleppa að lesa gagnrýnina ef manni leiðist hún.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.