Dagblaðið Vísir - DV - 15.07.2002, Blaðsíða 12

12
MÁNUDAGUR 15. JÚLÍ 2002
Menning_____________________________________________________________________________________________________________________X>V
Umsjón: Jón Knútur Ásmundsson jonknutur@dv.is
Dyr standa opnar
Myndin sýnir verk eftir bandarísku listakonuna Kate Leonard og er eitt þeirra verka sem sýnd eru á sýning-
unni Dyr/Portai í Listasafni ASÍ.
Sérhver íslenskur myndlistarmaður
ætti að eiga sér a.m.k. erlendan mynd-
listarmann að trúnaðarvini og efna til
sýningar með honum, heima og heiman,
einhvern tímann á lifsleiðinni. Ég meina
það. Við þetta yrði tryggt alþjóðlegt flæði
hugmynda á nokkurs konar grasrótar-
stigi myndlistarinnar, framhjá sýningar-
starfsemi opinberu liststofnananna,
hverra hagsmunir eru ekki alltaf þeir
sömu og listamanna. Sem betur fer hefur
talsvert af góðri myndlist borist hingað
tO lands einmitt fyrir sambönd af þessu
tagi, t.d. var Nýlistasafnið til skamms
tíma reglulegur vettvangur fyrir stefnu-
mót íslenskra og erlendra listvina. Það
sem af er þessu ári hafa svona stefnumót
sett mark sitt á sýningarstarfsemina á
höfuðborgarsvæðinu; ég nefni t.a.m.
spennandi sýningu á veflistarvængnum
sem nú er haldin í Hafnarborg.
Sýningin „Dyr/Portal“ sem þær Kate
Leonard frá Colorado og Valgerður
Hauksdóttur úr henni Reykjavík standa
að i Listasafni ASÍ hefur á sér öll ytri
einkenni vel heppnaðra stefnumóta.
Listakonumar tvær þekkjast vel og búa
yfir mikilli reynslu, þær eru fagmenn
fram í fingurgóma og setja sér skýr
markmið með samsýningu sinni, nefni-
lega að túlka náttúruna sem mótað hefur
líf þeirra sitt hvorum megin Atlantsála.
Af lagskiptum veruleika
Þó setja þær sér „engar fyrirfram
ákveðnar takmarkanir né þemu við gerð
myndanna heldur (láta) umhverfið og
eigin innsæi ráða ferðinni. Myndverkin
einkennast af „lagskiptum" veruleika
sem vekja spumingar i stað þess að vísa
á endanlegar niðurstöður," svo vitnað sé
í vandaða og upplýsandi sýningarskrá.
Um listakonurnar er það annars að
segja að Leonard er uppranalega grafík-
listamaður, en hefur í auknum mæli
þreifað fyrir sér með blandaða tækni;
Valgerður á einnig að baki langan og far-
sælan feril á vettvangi grafiklista, en hef-
ur ekki látið það aftra sér frá því að laga
þær að öðram listgreinum.
Miðað við þetta upplegg er stefnumót-
ið tæplega jafn vel heppnað og vonir
standa til. Að hluta til er ástæðan sú að
listakonurnar eru býsna ólíkar, og hafa
ekki stillt sig inn á sömu bylgjulengd,
hvað sem líður yfirlýstum markmiðum.
Einnig má geta þess að þær hafa tekið
sýningarverkefnið ólíkum tökum; Leon-
ard leggur fram fullgerð og vandlega
unnin verk, gerð með blandaðri tækni,
en Valgerður kýs að sýna áhorfandanum
ferlið að baki þeim verkum sem hún ger-
ir: ljósmyndirnar, skissumar og sýnis-
horn af grafík. Óneitanlega verður þetta
til þess að drepa á dreif heildaráhrifum
sýningarinnar.
Menning/náttúra
Hvað snertir bylgjulengdina á ég erfitt með að
skynja i verkum Leonard þá náttúrulegu kjöl-
festu sem hún segist byggja myndsýn sína á.
Hún skeytir saman aðfong af ýmsu tagi, mislita
pappa og áferðarmikla plastdúka, ivitnanir í
veggfóður eða saumamynstur, landakort og ísó-
metrískar teikningar arkitekta og uppstækkað-
ar kennslubókarmyndir af skordýrum. Sú at-
burðarás sem hún gangsetur i myndum sínum
kemur mér fyrir sjónir sem kirfilega menning-
artengd og formræn fremur en náttúrutengd,
nánar tiltekið sem fremur átakalítil samantekt
um fortíð mannsins fremur en fortíð náttúrunn-
ar.
Um framlag Valgerðar er það að segja að staf-
rænar ljósmyndir hennar, jafn svarthvítar smá-
myndir sem stækkanir í litum, hljóta að vekja
eftirtekt þeirra sem fylgst hafa með ferli hennar
hin síðari ár. Hugmyndalega og tæknilega séð
eru himinn og haf milli þeirfa og „gamaldags"
stálætinganna á sýningunni; spennandi verður
að sjá hvemig listakonunni tekst samræmingin.
Aðalsteinn Ingólfsson
mannsgaman

In Iceland we always
• •
Það er undarleg stelling að sitja til borðs með
útlendingum og útskýra fyrir þeim listalifið á ís-
landi. Ekki það að maður skilji mikið í því sjálf-
ur, en þvi siður þetta forviða fólk sem skilur
hvorki upp né niður í því hvernig innan við
þrjú hundruð þúsund hræður geta haldið uppi
viðlíka starfsemi á sviði lista og menningar og
þessir ofvirku eyjaskeggjar við ysta sjó hafa gert
með látum.
Þetta var í Fíladelfíu vestur í heimi. Mikil
menningarveisla og fólk tók hvert annað tali eft-
ir ræðu menningarmálastjóra borgarinnar sem
talaði ákaflega um mikilvægi þess að fólk hittist
og ræddi málin. Og það fórum við að gera við
þetta hringlaga borð; Finnar tveir, jafnmargir
Bandaríkjamenn og Kanadamaður og ég. Eins
og endranær þögðu Finnamir og virtu fyrir sér
yfirborðið í glasinu eins og þaðan væri að hafa
helstu visku heimsins. Kanadamaðurinn var
áhugamaður um matargerð og laxveiðar og
hafði togað úr mér allar íslensku ámar á undan
forréttinum. Svo kom að Bandarikjamönnunum
sem heyra til forvitnustu en um leið gáttuðustu
þjóðar heims. „Oh really“ hljómaði í eyrunum á
mér næstu mínútumar og það svo ótt og títt að
mér fannst ég segja meira en það sem út úr mér
kom.
Vitaskuld er það svo að íslendingur fer á flug
þegar útlendingar sýna landi hans og menningu
einhvern áhuga. Og þá er ekki verið að halda sig
á einhverju lágflugi.
Bandaríkjamennimir horfðu á mig ölvaöir af
upplýsingum. Lýsingarorðin fossuöu af vörum
mínum og vart munaði miklu að land og þjóð
birtist í þrivíðum galdri á hringborðinu fyrir
framan mig.
Það var talað um Sigur Rós - „oh really", og
það var skrafað um Björk - „oh really" og
minnst á Kristján „oh really" og tæpt á Tómas-
son „oh really" að ekki sé talað um allan Lax-
ness - „oh really". Og vitaskuld rætt um það
einnig aö hvergi í ógnarstóram heiminum væri
starfandi jafn margt listafólk with regard of hea-
dcount - „oh resilly" og tönnlast enn meir á
heimsmetinu þar til aðeins eitt var að segja og
það á innsoginu: „Im amazed ...“
Þar með hefur maður slegið útlendinga alveg
út af laginu.
Það er á svona stundum sem íslendingar
verða stórþjóð. Þá hallar maður sér aftur í sæt-
inu og drýpur á kaffi og konna og horfir hróðug-
ur yfir sviðið. Við hlið manns sitja fulltrúar
smáþjóða og maður er kóngur um stund.
Það eru góðar stundir og stærri en svo að
hægt sé að gleyma þeim.
-SER
Bókin um
Andalúsíu
út er komin hjá
Máli og menningu
Bókin um Andalúsíu
eftir Dag Gunnarsson,
ljósmyndara og farar-
stjóra. Hér er á ferð-
inni leiðsögurit um
Suður-Spán þar sem
höfundurinn lýsir
bæði fjölíömum leið-
um og lítt þekktum
stöðum. Hann leiðir lesandann um
sögufrægar borgir á borð við Sevilla,
Granada og Córdoba og fjallar líka um
fjölskrúðugt mannlíf á þessum slóðum
m.a. segir hann frá flamencodansi,
nautaati og ýmsum hátíðum. I bókinni
er einnig fjöldi hagnýtra upplýsinga um
svæðið, matarappskriftir, örstuttar leið-
beiningar um tungumálið og mikilvæg
ártöl svo eitthvað sé nefht.
Bókin er 247 blaðsíður og hún er
prýdd fjölda ljósmynda eftir höfundinn.
AMAN
Reykvískir
listamenn á
Borgarfirði eystri
Um þessar mundir stendur yfir
myndlistarsýningin ARTWATCHING-
HOUSE á Borgarfirði eystri. Listamenn-
imir sem sýna verk sín heita Amfinn-
ur Amazeen, Baldur Geir Bragason,
Bryndís Erla Hjálmarsdóttir, Elín Hel-
ena Evertsdóttir, Markús Þór Andrés-
son og Þuríður Sigurðardóttir. í frétta-
tilkynningu frá hópnum kemur fram að
yrkisefni listamannanna er Borgarfjörð-
ur eystri, fólkið, náttúran og þorpið
sjálft.
Sýningin stendur í allt sumar og er
haldin í „gamla frystihúsinu", sem stað-
ið hefur autt í áraraðir. Aðgangur er
ókeypis.
Úthlutun styrkja
úr sjóði Þorsteins
Afhentir hafa verið styrkir úr sjóði
Þorsteins Ö. Stephensen, en sjóður þessi
er stofnaöur af Félagi íslenskra leikara
og er í vörslu Ríkisútvarpsins. Sam-
kvæmt reglum sjóðsins er honum ætlað
að styrkja einstaklinga og verkefni sem
með einum eða öðrum hætti verða leik-
list í útvarpi og sjónvarpi til framdrátt-
ar. Að þessu sinni úthlutaði stjóm
sjóðsins 500 þúsund krónum. Ása FQín
Svavarsdóttir og Bjami Jónsson hlutu
hvort um sig styrk að upphæð 100 þús-
und krónur til þátttöku í evrópsku út-
varps- og sjónvarpshátíðinni Prix
Europa í Berlín og þeir Hjálmar Hjálm-
arsson og Kristján Hreinsson hlutu 150
þúsund krónur hvor, Kristján til að
gera frumdrög að kynningardiski um
útvarpsleiklist og Hjálmar til spuna-
verkefhis í útvarpsleik.
*
Operustjörnur
morgundagsins
Sumaropera Reykjavíkur hefur und-
anfarið staðið fyrir tónleikaröð undir
yfirskriftinni „Óperustjömur morgun-
dagsins flytja sumarblíð sönglög og
dúetta." Óperastjörnur morgundagsins
eru átta söngvarar sem Sumaróperan
valdi til að syngja kóra og smærri hlut-
verk í uppsetningu á Dido og Eneas eft-
ir Purcell í Borgarleikhúsinu í ágúst.
Fimmtudaginn 18. júlí verða haldnir
síðustu tónleikamir í
þessari röð. Þeir verða i
Neskirkju við Hagatorg
og á þeim verður fluttur
fyrsti þáttur úr Messías
eftir Handel og einnig
sýnishom úr óperunni
Dido og Eneas. Sérstakir
gestir yerða Yngveldur
Ýr og Ásgerður Júníus-
dóttir. Tónleikamir hefjast klukkan
átta og aðgangseyrir er 1500 krónur.