Dagblaðið Vísir - DV - 02.01.2003, Qupperneq 4

Fréttir
FIMMTUDAGUR 2. JANÚAR 2003
DV
Framtíð Ingibjargar Sólrúnar
Ómæld athygti
Fráfarandi borgarstjóri í kastljósi fjölmiölanna á sunnudag. Nú velta menn fyrir sér pólitískri framtíö Ingibjargar
Sóirúnar og meta hvaöa áhrif afsögnin hefur á stööu hennar sem stjórnmálamanns. Margir segja aö hún hafi gefiö
höggstaö á sér eftir uppnám síöustu daga í pólitíkinni hér á landi.
Niðurstaðan um skipan mála í
Ráðhúsi Reykjavikur, sem flokkarnir
sem standa að Reykjavíkurlistanum
náðu samkomulagi um á sunnudag-
inn var, fól í sér svar við aðkallandi
spurningum, en kallaði ekki síður á
nýjar. Hvað lá að baki ákvörðun Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur? Hvers
vegna lét hún ekki undan þrýstingi
um að hætta við þingframboð? Hver
er staða hennar í islenskri pólitík?
DV hefur undanfarna daga reynt að
ráða í svörin með samtölum við
nokkra innanbúðarmenn í Samfylk-
ingunni.
„Fram af bjarginu"
Ein af meginástæðum þess að Ingi-
björg Sólrún hvarf frá fyrri yfirlýs-
ingum í haust og ákvað að fara í þing-
framboð er sögð vera Gallup-könnun
í nóvember sem sýndi vaxandi fylgi
Samfylkingarinnar. Samkvæmt
könnuninni reiknaöist mönnum til
að um það bil helmingslíkur væru á
að flokkurinn fengi fimm þingmenn
kjörna í Reykjavík-norður. Viðbótar-
fylgi sem Ingibjörg Sólrún gæti fært
flokknum með þátttöku í kosninga-
baráttimni gerði líkurnar meiri en
minni og því virtist vera til mjög
mikils að vinna aö fá hana í framboð.
Einn heimildarmanna DV í Sam-
fylkingunni telur raunar að Ingibjörg
Sólrún hafi hreint ekki verið búin að
taka endanlega ákvörðun um fram-
boð þegar Össur Skarphéðinsson
sagði fjölmiðlum að sú væri raunin;
hann hefði tekið ákvörðunina fyrir
hana. „Össur sparkaði henni fram af
bjarginu," segir þessi heimildarmað-
ur og bætir við að Ingibjörg Sólrún sé
örugglega „hundfúl“ út í hann vegna
þess.
Viðbrögð hennar sjálfrar þegar
fréttamenn gengu á hana í kjölfar yf-
irlýsinga Össurar renna stoðum und-
ir þessa skoðun. Hún kom þá út af
fundi í Ráðhúsinu án þess að hafa
heyrt ummæli Össurar, sagðist ekki
vera búin að gefa endanlegt svar um
framboð þótt vissulega hefði hún tek-
ið jákvætt í óskir þar um.
Svo mikið er víst að niðurstaðan er
össuri hagstæö: Hann hefur fengið
öflugan liðsstyrk í kosningum þar
sem eftirmæli hans sem formanns
flokksins gætu verið í húfi - án þess
að þurfa sjálfur að gefa eftir leiðtoga-
sætið.
Ólafur Teitur
Guðnason
blaðamaöur
Fréttaljós
Fórn - fyrir hvaö?
Margoft hafa menn bent á og undr-
ast það að Ingibjörg Sólrún skuli nú
hafa fórnað borgarstjórastólnum fyrir
hugsanlegt varaþingmannssæti.
„Hvers konar skipti eru það?“ er
spurt og svarað að bragði að hún hafi
leikið af sér.
Á móti verður að benda á að póli-
tísk framtíð Ingibjargar Sólrúnar
veltur ekki á þessu þingsæti. Mark-
mið hennar er að setjast í ríkisstjóm
- og hún getur sest í ríkisstjóm hvort
sem hún er þingmaður eða varaþing-
maður. Hún er því að fórna borgar-
stjórastólnum fyrir möguleikann á
ráðherraembætti; þingsætið skiptir
ekki eins miklu.
Sú óvenjulega staða kom upp daginn
fyrir gamlársdag að kveðinn var upp
dómur í kynferðismáli gegn barni þar
sem aöeins höfðu liðið röskir þrir
mánuðir frá því að sjálft brotið var
framið. Sigríður Jósefsdóttir, saksókn-
ari hjá ríkissaksóknara, segir að lög-
reglurannsóknin, sem fram fór í Kefla-
vik, hefði „skotgengið" og vel hefði
verið að verki staðið. Hins vegar hefði
vissulega verið um svokallað játninga-
mál að ræða þar sem ákærði viður-
kenndi brot sín um leið og lögreglan
hafði uppi á honum. Ekki er óalgengt
Afleikurinn fólst hins vegar í því
að hún ætlaði sér alls ekki að fóma
neinu fyrir þennan möguleika. Hún
vildi umfram allt hafa borgarstjóra-
stólinn í bakhöndinni ef svo illa
skyldi vilja til að Samfylkingin yrði
ekki þátttakandi í næstu ríkisstjóm.
Hörð viðbrögð samstarfsflokkanna í
R-listanum komu henni í opna
skjöldu og knúðu fram fómina.
Framboöiö nauösyn
En hvers vegna hætti hún þá ekki
við framboðið? Gat hún ekki allt eins
látið það vera, séð til hvort Samfylk-
ingin ætti aðild að næstu ríkisstjórn
og stigið beint upp úr borgarstjóra-
stólnum í ráðherrastól ef svo bæri
undir?
í fyrsta lagi hefði verið mjög erfitt
að sannfæra þingmenn Samfylkingar-
innar um að þeir ættu að sjá þegjandi
á eftir ráðherrastóli til einstaklings
sem hefði lagt nákvæmlega ekki neitt
af mörkum í kosningabaráttunni
heldur fylgst með henni úr Ráðhús-
inu í mestu makindum. Því hefði ör-
ugglega ekki verið tekið hijóðalaust í
þingflokknum. Núna hefur Ingibjörg
Sólrún hins vegar fórnað sjálfum
borgarstjórastólnum til þess að berj-
ast fyirr Samfylkinguna; eftir það er
erfitt fyrir þingmenna að mótmæla
þvi að henni veröi boðinn ráðherra-
stóll að launum. Hún á miklu
sterkara tilkall til þess en ella.
I öðm lagi segja samstarfsmenn
Ingibjargar Sólrúnar að afarkostir
samstarfsflokkanna í R-listanum hafi
gert málið að persónulegri spumingu
um hvort hún þyldi að sitja undir því
að aðrir bönnuðu henni það sem hug-
ur hennar stóð til. Það hafi einfald-
lega ekki komið til greina að bakka
úr því sem komið var.
Sama fólk nefnir líka þá ástæðu að
Reykjavíkurlistinn hafi orðið minna
spennandi starfsvettvangur fyrir
hana með auknum afskiptum forystu-
manna hvers stjórnmálaflokks af
málefnum hans; R-listinn hafi misst
sjálfstæði sitt frá flokkunum og
að hálft til eitt og hálft ár líði frá broti
fram að dómi í kynferðismálum og
reyndar allt upp í meira en áratug sé
það dregið að þolandi kæri.
Héraðsdómur Reykjaness dæmdi á
mánudag 19 ára pflt tO að sæta hálfs
árs fangelsi fyrir að hafa að kvöldi
þriðjudagsins 24. september káfað inn-
anklæða á lærum og kynfærum 12 ár
stúlku. Hann var dæmdur fyrir að hafa
stöðvað bifreiðina á malarvegi á ótO-
teknum stað og blekkt hana upp í bO'-
reið sína.
Fjórir mánuðir af refsingunni eru
breyst í bandalag flokksstofnana sem
sé henni ekki að skapi.
í ríkisstjórn
Össur Skarphéðinsson hefúr und-
anfarna daga gefið nokkuð mis-
visandi yfirlýsingar um hvort Ingi-
björgu Sólrúnu verði teflt fram sem
forsætisráðherraefni flokksins i kosn-
ingunum. Sumir heimOdarmenn DV
telja það ólíklegt því að í því fælist
„of mikO ögrun við hina flokkana".
Aðrir fuOyrða á hinn bóginn að það
sé „alveg öruggt" að henni verði teflt
fram með þessum hætti þótt það
verði sennOega ekki fyrr en á loka-
spretti kosningabaráttunnar. Þá
verði „trompinu ve0að“.
Þegar spurt er hvort Össur Skarp-
héðinsson sé virkOega tObúinn að
gefa eftir forsætisráðherrastólinn er
svarið að sú spuming sé varla raun-
hæf hvort eð er. Mjög litlar líkur séu
á að Samfylkingin fái þann stól tO
umráða, hvemig sem fer; Halldór Ás-
grímsson muni frekar háOa sér aftur
að Davíð en að gefa oddvitastólinn
eftir í vinstristjórn. Ingibjörg Sólrún
er sagður lOdegur kandídat í stól ut-
anríkisráðherra.
í vinstristjóm gerir Samfylkingin
sér vonir um að fá fjóra ráðherra. At-
hyglisvert yrði að fylgjast með hvem-
ig flokkurinn kæmi Ingibjörgu Sól-
rúnu fyrir í þeim hópi, þar sem þau
Guðmundur Ámi Stefánsson, Jó-
hanna Sigurðardóttir og Margrét Frí-
mannsdóttir, varaformaður flokksins,
munu öO gera tilkaO til ráðherrastóls
auk formannsins. F\01yrt er að Jó-
hanna telji Ingibjörgu Sólrúnu ógna
stöðu sinni mjög og sé lítt hrOm af
þessu brölti hennar.
Utan ríkisstjórnar
Ingibjörg Sólrún hefur á undan-
fórnum dögum „stuðað" formenn
Framsóknarflokksins og Vinstri-
hreyfingarinnar - græns framboðs
allhressOega. Það hefur varla auð-
veldað myndun vinstristjórnar. Um
leið hefur hún stiOt Sjálfstæðisflokkn-
skOorðsbundnir. POturinn mun því
sitja inni í tvo mánuði án þess að eiga
kost á reynslulausn þar sem ekki er
hægt að sækja um slíkt sé um „bland-
aða dóma“ að ræða þar sem hluti refs-
ingar er skOorðsbundinn en hluti ekki.
Dómurinn ákvað að skOorðsbinda
hluta vegna þess að ákærði er ungur
að aldri, hann iðrast gjörða sinna, ját-
aði brot sitt hreinskilnislega og reyndi
á engan hátt að firra sig ábyrgð. Auk
þess hafi hann faOist á að greiða
stúlkunni miskabætur að mati dóms-
ins sem reyndust 300 þúsund krónur.
um upp sem höfuðandstæðingi. Líkur
á samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn
hafa því örugglega ekki aukist með
framboði hennar.
Verði Samfylkingin utan ríkis-
stjómar er ljóst að umræða fer af stað
um hvort Oigibjörg Sólrún taki við
formennsku í flokknum á næsta
landsfundi, sem haldinn verður í síð-
asta lagi í nóvember. AOar líkur eru
taldar á að hún sækist eftir því, enda
vandséð hvaða stökkpaO annan hún
gæti valið sér að lokamarkinu við
Lækjargötu.
Betur heima setið?
Innkoma Ingibjargar Sólrúnar í
landsmálin var ekki sveipuð þeim
ljóma sem margir höfðu vænst. Hún
hefur þvert á móti gefið höggstað á
sér; andstæðingamir munu minna
hana linnulaust á fyrri heitstrenging-
ar um að hún væri ekki á leið í þing-
framboð og tryggja að kjósendur
þurfi að spyrja sjálfa sig oftar en einu
sinni hvort þeim finnist þær ekki
skipta máli. Og fyrrverandi dyggir
stuðningsmenn hennar úr liði Fram-
sóknar og Vinstri-grænna telja að
hún hafi stungið þá i bakið og munu
berjast gegn henni af þeim mun
meira kappi en eOa.
Hefði hún séð viðbrögð þeirra fyr-
ir í haust og áttað sig á að ekki yrði
bæði sleppt og haldið má gera ráð
fyrir að hún hefði heldur kosið að
ganga að eigin fmmkvæði og á eigin
forsendum út úr Ráðhúsinu og verða
við áskorunum um að leiða annan
hvorn lista Samfylkingarinnar í
Reykjavík.
En þótt hún virðist þarna hafa mis-
stigið sig heldur Ola - líklega í fyrsta
sinn - er öflugum stjórnmálamönn-
um vitanlega einskis vamað þegar tO
lengri tima er litið. TO skemmri tíma
má draga niðurstöðuna saman með
því að segja að framtíð Ingibjargar
Sólrúnar á næstu mánuðum sé ekki
dekkri en svo að hún verði í besta
faOi ráðherra, í versta faOi formaður
Samfylkingarinnar.
Pilturinn játaði skýlaust að hafa
gert sig sekan um það sem hann er
ákærður fyrir og einnig að hafa gert
sér grein fyrir að stúlkan væri undir
14 ára aldri. „Með broti sínu gerðist
ákærði sekur um meingerð gegn per-
sónuhelgi stúkunnar sem var tO þess
faOin að valda henni andlegum erfið-
leikum," segir í dómnum. Þar er
þess getið að hún uppfyOi greining-
arviðmið áfaOaröskunar og ætla
megi, samkvæmt vottorði, að hún
muni eiga í erfiðleikum um nokkurt
skeið. -Ótt
Hitamet í desember
Eins og landsmenn hafa eflaust
tekið eftir var óvenju hlýtt í
nýliðnum mánuði. Trausti Jónsson,
hjá Veðurstofu íslands, segir að frá
því veðurmælingar hófust á Bessa-
stöðum, 1. ágúst árið 1749, hafi að-
eins einn desembermánuður verið
jafnhlýr í Reykjavik en það var árið
1933. Trausti segir jafnframt að árið
I ár hafi verið mjög hlýtt miðað við
önnur ár og aðeins hafi verið hlýrra
árið 1964. Þá segir Trausti að hlý-
indi árið 1987 hafi verið mjög svip-
uð og í ár. Á Akureyri hefur vetur-
inn einnig verið mjög góður og hlýr
en Trausti segir að síðustu daga
hafi þar kólnað það mikið að ekki sé
lengur hægt að tala um árið sem
óvenju hlýtt miðað við aðra vetur.
Lág tíðni ofnæmis og astma
Ofnæmi, astmi og lyfjanotkun við
astma er minni hér á landi heldur
en hjá 21 samanburðarþjóð miðað
við rannsókn sem gerð var á ein-
staklingum frá 22 þjóðum. Þessar
niðurstöður fengust úr Evrópurann-
sókninni Lungum og heflsu sem
byggð var á gögnum frá 140 þúsund
einstaklingum á aldrinum 20-44 ára.
Samkvæmt rannsókninni var
bráðaofnæmi mest í Ástralíu, yfir 40
prósent, en minnst á íslandi, 23,6
prósent.
Jákvæð svör við spumingum um
astma og meðferð við astma voru
algengust í Melbourne, 11,9 prósent,
en Reykjavík var í 10. sæti neðan
frá með 3,4 prósent. Við spurning-
um um astmaköst sl. 12 mánuðina
voru flest jákvæð svör frá Nýja-Sjá-
landi og Ástralíu, 6,8-9,7 prósent. Á
íslandi svörðuðu 2,2 prósent spum-
ingunni játandi.
Á þriðja tug með brunasár
Engin alvarleg flugeldaslys urðu
þessi áramótin samkvæmt upplýs-
ingum frá slysadeOd en talið er að á
þriðja tug fólks hafi leitað þangað
vegna brunasára á nýársnótt. Mikið
af þessum slysum varð vegna þess
að böm og unglingar höfðu átt við
sprengjur og flugelda, jafnvel tekið í
sundur og raðað aftur saman áður
en þeim var skotið upp og þeir því
ekki virkað sem skyldi. Tilrauna-
starfsemi sem þessi getur verið
varasöm en þó virðist áróður varð-
andi notkun hlífðargleraugna hafa
skflaö sínu því engin augnmeiðsl
urðu þessi áramótin og flest bruna-
slysin minni háttar.
Rændu símakortum
Bíræfnir þjófar brutu stóra rúðu
við afgreiðsluborð bensínstöðvar
Esso við StórahjaOa í Kópavogi um
klukkan 6 í morgun og rændu þar
símakortum. Samkvæmt heimOdum
DV náöust tveir menn með lamb-
húshettu á höfði á myndband er
þeir brutu rúðuna með stórum
steini. Virðist einn maður tO viðbót-
ar hafa beðið í bO fyrir utan stöðina
á meðan. Teygðu þeir sig síðan eftir
kortum frá Tali og Símanum sem
voru þar fyrir innan, að verðmæti
um 200 þúsund krónur, og hurfu
síðan á braut.
Lögregla leitar nú mannanna sem
þekktust á myndbandinu þrátt fyrir
að þeir væru með lambhúshettur
við verknaðinn sjálfan. Ástæðan er
sú að um hálftíma áður komu sömu
menn akandi á bO og tóku bensín.
Náðust þeir þá einnig á myndband
og voru þá ekki með lambhúshettur.
Þeir gáfu sér þá tíma tO að skoða
allar aöstæður á bensínstöðinni.
Komu þeir svo eins og áður sagði
skömmu síðar og lögðu tO atlögu.
-ss/ JSS/snæ/HKr.
Óvenju stutt frá kynferðisbroti að dómi