Dagblaðið Vísir - DV - 03.07.2003, Blaðsíða 14

14 SKOÐUN FIMMTUDAGUR 3. JÚLÍ2003
Burt með rússnesku rúllettuna
Lengi hefur legið fyrir að hættulegustu
gatnamót í Reykjavík, og um leið á landinu,
eru gatnamót Miklubrautar og Kringlumýrar-
brautar. Gatnamótin eru ákaflega fjölfarin og
umferðin um þau á álagstímum þyngri en þau
þola enda eru ekki beygjuljós af Kringlumýr-
arbraut til vinstri yfír á Miklubraut. Bifreiða-
stjórar verða því að sæta lagi til að komast yfir
á rauðu ljósi. Slíkur akstur líkist engu öðru en
rússneskri rúllettu. Slysin eru til vitnis um
það.
Fyrir hefur legið að lausn á umferðarvanda
þessara fjölförnu gatnamóta fæst ekki nema
með gerð mislægra gatnamóta. Deilur um
framkvæmdina hafa staðið árum saman þar
sem hvor hefur kennt öðrum um, ríki og borg-
aryfirvöld, enda er um að ræða þjóðveg í þétt-
býli þar sem báðir aðilar koma að. Gerð gatna-
mótanna var í aðalskipulagi Reykjavíkur en
við endurskoðun þess voru þau tekin út.
Meirihluti borgarstjórnar samþykkti þess í
stað íjögurra fasa ljósastýrð gatnamót í stað
þriggja. Sú skipan mála hefur verið gagnrýnd
sem framtíðarlausn þótt þau séu bót til bráða-
birgða. Gert er ráð fyrir að setja slík ljós upp
fyrir haustið. Hins vegar hillir loks undir fram-
tíðarlausn. Vinna við úrlausn mála er komin á
skrið f samgöngunefnd Reykjavíkur.
Vinnuhópur Vegagerðar ríkisins og Reykja-
víkurborgar hefur greint mögulegar lausnir.
Hópurinn hefur skilað áfangaskýrslu þar sem
farið er yfir helstu atriði með tilliti til kostnað-
ar, fækkunar slysa, umferðarálags og annarra
umferðartæknilegra þátta.
Vegna reynslu er vitað að gerð mislægra
gatnamóta skilar miklum árangri í fækkun
árekstra og slysa. Talið er að samfélagslegur
kostnaður umferðarslysa á Miklubraut, frá
Grensási niður á móts við Eskihlíð og á
Kringlumýrarbraut, frá Bústaðavegi að Sæ-
braut sé um einn milljarður króna á ári. Ef að-
eins er litið til gatnamóta Miklubrautar og
Kringlumýrarbrautar er hluti þeirra í þessum
slysakostnaði um 120 milljónir króna á ári.
Þegar kemur að ákvörðun um gerð
gatnamóta Miklubrautar og
Kringlumýrarbrautar hljóta stjórn-
völd, jafnt hjá ríki og borg, að horfa
til framtíðar með öryggi vegfar-
enda í huga.
Athuganir sem gerðar hafa verið á umferð-
arflæði og umferðarslysum sýna að hægt er að
fækka slysum og minnka tafatíma með ýms-
um aðgerðum. Áfangaskýrslu fýrrgreinds
vinnuhóps fýlgja fjórar tillögur um ný gatna-
mót Kringlumýrarbrautar og Miklubrautar,
ljósastýrð eða mislæg, annaðhvort tveggja eða
þriggja hæða.
Þótt þriggja hæða gatnamót séu dýrust, en
áætlaður kostnaður vegna þeirra er 2,7 millj-
arðar króna, eru þau þó sú lausn sem umferð-
artæknilega er best. Með þeirri lausn næst
mestur árangur í fækkun umferðarslysa.
Þriggja hæða gatnamót eru einnig best með
tilliti til hávaðamengunar og fyrir gangandi og
hjólandi umferð. Með slíkum gatnamótum
má stytta tafatíma um allt að 70% og það sem
meira máli skiptir, þau fækka umferðarslysum
um allt að 80%. Til samanburðar skal það
nefnt að fjögurra fasa Ijósastýrð gatnamót
stytta tafatíma um allt að 15% og fækka um-
ferðaróhöppum um 30-50%. Tveggja hæða
lausn á þessum gatnamótum er talin liggja á
milli fyrrnefndra lausna.
Líta verður til heildarlausna varðandi öll
gatnamót Miklubrautar enda er reiknað með
heildstæðri lausn frá Snorrabraut að Grensás-
vegi. Þegar kemur að ákvörðun um gerð
gatnamóta Miklubrautar og Kringlumýrar-
brautar hljóta stjórnvöld, jafnt hjá ríki og borg,
að horfa til framtíðar með öryggi vegfarenda í
huga. Þá þarf ekki að velkjast í vafa. Þriggja
hæða gatnamót með bæði Miklubraut og
Kringlumýrarbraut í fríu flæði er án efa rétt
lausn. Sú gerð gatnamóta er arðbær og tryggir
best líf og limi þeirra sem þau nota.

Utvarp útlaga Jóns
Siguröur Antonsson: „Lengi vel trúðum
við að engin einkastöð gaeti keppt við
Ríkisútvarpið."
©
£kjallari
Sigurður Antonsson
framkvæmdastjóri
______________________
Stöðvar Jóns Ólafssonar, Út-
varp Saga og Stöð 2, skáka
grónum ríkisstöðvum út í gráa
forneskju þegar kemur að
frumkvæði og frískleika.
Lengi vel trúðum við að engin
einkastöð gæti keppt við Ríkisút-
varpið í menningarviðleitni, eða til
að kafa dýpra í umfjöllun um menn
og málefni. Lífga upp á málefnaleg-
ar umræður. Nú, þegar er komið
miðsumar, þegar ríkisstarfsmenn
fara venjulega í langt sumarfrí,
þurfa hinar sjálfstæðu stöðvar að
draga saman. Ríkisútvarpið getur
hins vegar haldið áfram að tapa
milljónum króna á dag þrátt fyrir yf-
irburðastöðu á auglýsingamarkaði.
Yfirburðir einkaframtaksins
Nýir sumarþætúr Skjás eins og
Stöðvar tvö eru léttir og hrífandi, að
ekki sé talað um þátt Sirrýjar, Fólk,
sem hefur mikið áhorf ásamt aula-
brandarakallinum Jay Leno. Skjár
einn og Stöð 2 sem lifa á auglýsinga-
tekjum, og að hluta til með áskrift,
geta haldið uppi jafnlangri innlendri
dagskrá, ef ekki lengri en Ríkissjón-
varpið sem nýtur skylduáskriftar.
Ásiaifendur kjósa þessa mismunun
yfir sig æ ofan í æ með vali sínu til
Alþingis og enginn vill breyta.
Það eina sem kerfiskallar hafa til
málanna að leggja er að eyrna-
merkja hluta auglýsingatekna til að
geta enn ráðstafað fjármagni eftir
geðþótta til dagskrárgerðar. Kerfið
hefur nú með skylduáskrift í yfir 60
ár sýnt að það getur ekki gert betur
en einkaframtakið. Þrátt íyrir það
er engra breytinga að vænta.
Stöðvar Jóns heyrast betur
Útvarp Saga, f eigu hins lands-
föðurlega útlaga Jóns Ólafssonar,
hefur sýnt sig á fáum mánuðum að
geta gert betur en nokkur menn-
ingarleg ríkisstöð og hafið umræð-
una upp á hærra og víðtækara plan,
á meðan ríkiskerfið hjakkar í sama
farinu. Hver öðrum snjallari þátta-
stjórnandinn kemur þar fram á
sjónarsviðið og fjallar um lífið, póli-
tík og mál er varða hvert heimili.
„Skjár einn og Stöð 2
sem lifa á auglýsingatekj-
um, og að hluta til með
áskrift, geta haldið uppi
jafnlangri innlendri dag-
skrá efekki lengri en Rík-
issjónvarpið sem nýtur
skylduáskriftar."
Sigurður T., Amþrúður, Hrafn og
Hallgrímur, allir landsfrægir þátta-
stjómendur, reyna að fá fram eins
margar hliðar á hinum ólíklegustu
málefnum og frekast er kostur. Það
hefur nú komið á daginn sem
margur óttaðist, að þessar stöðvar
verða ekki langlífar í samkeppni
um auglýsingapeningana og
skylduáskriftina.
Áhöld em nú um hvort Útvarp
Saga getur haldið úú sömu starf-
semi, nema fijálsir menn hafni
skylduáskrift og taki í þess stað að
senda inn peninga eða kostun eins
og framlag fyrirtækja er nefnt nú.
Alþingismenn gætu, hefðu þeir vilja
til, láúð framteljendur eymamerkja
eða ákveða hver fær skylduáskrift-
ina, einkastöðvarnar eða Ríkisút-
varpið, jafnvel Háskólann eða
Heymleysingjaskólann, fyrst á ann-
að borð er verið að skylda menn til
áskriftar. Það væri miklu lýðræðis-
legra en núverandi fyrirkomulag þar
sem menn hafa ekkert val. - Nú fá
menn að ákveða hvaða trúarsafnað-
ar hluti skatta skuli renna til.
Leita á önnur mið
Eftirtektarvert er að á sama tíma
og saumað er að frjálsum fjölmiðl-
um nota helstu viðskiptafrömuðir
íslands viðskiptavit sitt í Breúandi,
í lendum úúagans Hróa hattar, í
landi Johns Stuarts Mills, þar sem
hefð er fyrir að bera djúpa virðingu
fyrir frelsi einstaklings og athöfn-
um hans.
Engir útlegðardómar hafa verið
kveðnir upp yfir Jóni Ólafssyni og
Jóni Ásgeiri Jóhannessyni. Samt
em þeir farnir úr landi með hluta
peninga sinna á önnur mið. Sumir
fréttaskýrendur segja að íslenskt
viðskiptavit hafi „farið í viking" og
em hæstánægðir. Eiga líklega við
Bakkavararbræður? Aðrir, eins og
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
prófessor, myndu segja, að þeir
væm „að forðast geðþóttaákvarð-
anir valdhafa. Skattrannsóknar-
vald“? En hann heldur áfram „Um
Ieið og stjórnarherrar taka að sverfa
að fólki, kippir það peningum sín-
um úr umferð eða færir þá úr
landi.“
Hér eins og svo oft áður hittir
Hannes Hólmsteinn naglann á höf-
uðið. Fáir hafa rætt af hreinskilni
þegar íslenskt viðskiptavit og
gjörvileiki fer úr landi og nýtist öðr-
um þjóðlöndum. Það eins og fleira
er algjört tabú, má ekki ræða frekar
en vamir Islands. Megum við ef til
vill missa þá sem framkvæma og
flytja síðan inn erlenda verkamenn
til að fylla í eyðurnar? Emm við þá
ekki farnir að lfkjast vinum okkar
Svíum sem hafa heft einstaklings-
framtakið?
Þetta skeður á sama tíma og ráða-
menn íslands senda bréf til Bush,
örlagavalds heimsbyggðarinnar, og
biðja um áframhaldandi félagslega
aðstoð. Varnarmálefni á eyríkinu Is-
landi þurfa umfram afit frjálsa opin-
bera umræðu og skoðanasícipú
heimamanna frekar en hjálp vina-
þjóðar. - Til þess þarf fjölbreytta
flóm fjölmiðla sem þora.
Sjálfsánægðir stjórnendur
Til að kóróna samstöðuna hjá
stjómmálaflokkunum um ágæti
Ríkissjónvarpsins er Gísli Mart-
einn, sjónvarpskanóna, látinn
halda uppi viðræðum við flokks-
bræður sfna í „þættinum mfnum",
gjaman um öreigaskáld og ríki
þeirra sem aldrei varð að vemleika.
Áð mörgu leyti hjökkum við í sama
farinu og Rússland sem byrjaði að
hrista af sér hlekki kommúnista fyr-
ir 30 ámm. íslendingar hafa haft 60
ár til að breyta einkaréttarlögum
um ríkisfjölmiðla, og enn er ekki
búið að minnka aðstöðumuninn
milli ríkis og einkastöðva.
Athyglisvert er að prófessor
Hannes Hólmsteinn Gissurarson,
svo og sumir stjómmálamenn, ótt-
ast áhrif þessara nýju stöðva, enda
ógna þær veldi þeirra, þegar um-
ræðan er mikill og opinská. Þeir
munu eigi tár fella, frekar en for-
sætisráðherra Rússlands, Pútín,
þegar frjálsar sjónvarpsstöðvar
draga saman og loka.
Það kom berlega í ljós þegar
ferða- og tjáningarfrelsi Falun
Gong var skert að ráðamenn töluðu
niðurlægjandi til „hinna sjálfskip-
uðu kjaftaglöðu þáttastjómenda"
Útvarp Sögu. Hispurslaus umræða
í Útvarp Sögu um varnarmál og ár-
angurslítil ferðalög ráðamanna til
hinna Qarlægustu landa hafa held-
ur ekki aukið ánægju þeirra.
I

Eins gott!
KR-ingar hafa staðið sig von-
um slakar það sem af er keppnis-
tímabili. Leikur uppi á Skaga á
£Jj dögunum þótti sá lélegasti sem
1m sést hefurtil liðsins (áratug en
Q það baetti um betur á heimavelli
gegn Grindavík um þarsfðustu
uua helgi; sá leikur þótti sá lélegasti I
JJ tvo áratugi. Braeöurnir Arnar og
C Bjarki Gunnlaugssynir eru á með-
rtJ al þeirra sem hafa ekki staðið
undir vaentingum. Hinn ágaeti
blaðamaður Sigurjón M. Egilsson
var víst heldur óhress með þá
braeður eftir leikinn gegn Grinda-
vlk og lét þetta gullkorn falla:
„Það er eins gott að þessir tvíbur-
ar eru ekki þríburar!"
Ekki her heldur
heimasíðu!
Framsóknarmenn eru ekki allir
sammála því mati formanns slns
og utanrfkisráðherra að nauðsyn-
legt sé fyrir (slendinga að Banda-
ríkjamenn hafi hér óbreyttan
varnarviðbúnað. Gestur Kr. Gests-
son er einn þeirra, en hann er for-
maður Framsóknarfélags Reykja-
víkur norður og var kosninga-
stjóri ftokksins I báðum Reykja-
vlkurkjördæmunum I vor. - Hvað
gerist svo sem ef herinn fer? spyr
Gestur á framsóknarvefnum
Hriflu.is, sem hann ritstýrir. „Verð-
um við ekki áfram INATO?" spyr
Gestur og telur, ólíkt formanni
sínum, að við höfum lltið að ótt-
ast. Hann segir hugmyndir um (s-
lenskan her út I hött en kemur
með snilldarlega hugmynd að
einfaldri lausn til að bægja frá
hugsanlegum árásarhópum: „Ég
legg til að við útbúm frekar góöa
heimasíöu með upplýsingum um
varnarbandalag fslands [NATO] til
þeirra sem hugsanlega gætu ver-
ið ógn við sjálfstæði fslendinga
og væru að hugleiða að ráöast á
(sland I komandi framtíð og not-
um peningana I þarfari hluti."