Dagblaðið Vísir - DV - 03.07.2003, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIR FIMMTUDAGUR 3. JÚLÍ2003
Dómarar töldu brot
ekki stór í sniðum
FJÖLMKLAFÁft Málverkafölsunarmálið er eitt umfangsmesta dómsmál á (slandi og hefur vakið gífurlega athygli fjölmiðlanna.
Pétur Þór Gunnarsson var
dæmdur í sex mánaða skilorðs-
bundið fangelsi og Jónas Frey-
dal Þorsteinsson í fjögurra
mánaða skilorðsbundið fang-
elsi í málverkafölsunarmálinu
svokallaða en dómur var kveð-
inn upp fyrir fullum sal áhorf-
enda í Héraðsdómi Reykjavíkur
í gær.
Pétur Þór og Jónas voru sýknaðir
af öllum ákærum þess efnis að þeir
hefðu falsað eða látið falsa þau 102
málverk sem ákært var fyrir en þeir
voru hins vegar sakfelldir fyrir að
hafa selt samtals sex málverk sem
þeir vissu að væru fölsuð. Dómur-
inn taldi lfldegt að meirihluti
myndanna væri falsaður en taldi
þó ekki nægar sannanir komnar
fram sem þyrftu í sakamáli til þess
að sakfella þá fyrir að hafa falsað
eða látið falsa myndirnar.
Ekki útilokað að þeir væru í
góðri trú
Pétur Þór og Jónas hafa alla u'ð
neitað sök og sögðust þeir hafa
keypt og selt verkin í góðri trú.
Ákæruvaldið Iagði í málflutningi
sínum áherslu á fjölmörg atriði sem
Dómurínn taldi ekki
hægt að útiloka að þeir
hefðu selt fölsuð verk í
góðri trú um að þau
væru ósvikin.
það taldi veita órækar vísbendingar
um að þeir hefðu falsað eða látið
falsa myndirnar, m.a. að uppruni
myndanna væri óþekktur, enginn
Góð málalok fyrir
þolendurna
Jón H. Snorrason saksóknari
sagði í samtali við DV f gær mik-
ilvægt að dómurinn hefði kom-
ist að þeirri niðurstöðu að flest-
ar myndirnar sem ákært var fyr-
ir væru falsaðar. Sagði hann það
góð málalok fyrir þolendurna
þar sem þeir gætu þá krafist
bóta úr hendi Péturs Þórs vegna
tjóns síns. „Það er hins vegar
umhugsunarefni að þrátt fyrir
að u.þ.b. 90 myndir hafi verið
seldar af Pétri Þór og fyrirtæki
hans og engin gögn hafi verið til
um þær telji dómurinn að hann
hafi selt þær í góðri trú.“ Jón
sagði einnig mikilvægt að dóm-
urinn hefði í engu vikið að því
að eitthvað hefði betur mátt fara
í rannsókn málsins heldur frek-
ar hið gagnstæða og væri það
góð einkunn fyrir rannsóknar-
vinnuna. Spurður sagði hann að
ekki hefði verið tekin ákvörðun
um áfrýjun en að sú ákvörðun
væri í höndum ríkissaksóknara.
hefði getað borið kennsl á þær,
myndunum hefði verið haldið utan
við bókhald Gallerís Borgar, falsan-
irnar ættu margt sameiginlegt og
að falsaðar myndir hefðu ekki verið
seldar í öðrum uppboðshúsum en
Galleri Borg. Dómurinn taldi að f
þessu gæti falist viss vísbending
um að myndimar væm falsaðar.
Hann taldi á hinn bóginn að hafa
yrði í huga að sumar myndirnar
hefðu verið keyptar úr einkaeigu í
Danmörku og gætu þær myndir
verið óþekktar þess vegna. Varð-
andi óljósan uppmna myndanna
benti dómurinn á að Pétur hefði
keypt og selt mikinn fjölda mynda
og haft takmarkaðar reiður á þeim
málum sínum enda verið dæmdur
Ekkert benti til þess að
tengslin hefðu nokkru
ráðið um framgöngu
vitnanna í málinu.
fyrir stórfellda bókhaldsóreiðu í
sambandi við rekstur Gallerís Borg-
ar. Hann sagði að það lægi fýrir að
Pétur Þór, Jónas og Gallerí Borg
hefðu átt viðskipti með fjölmörg
listaverk sem væm ekki fölsuð og
að ekki væri hægt að útfloka að þeir
hefðu selt fölsuð verk í góðri trú um
að þau væm ósvikin. Þá sagði
einnig að Gallerí Borg hefði verið
langstærsta uppboðshúsið á þess-
um tíma og einrátt á markaðinum
og því ekki skrýtið að flestar mynd-
irnar hefðu verið seldar þar.
í lagi með sérfræðiálitin
Dómurinn féllst ekki á með verj-
endunum að sérfræðiálitin sem
Ráðleggur Jónasi
ekki að áfrýja
Karl Georg Sigurbjörnsson,
verjandi Jónasar Freydal, var
ánægður með niðurstöðu
dómsins. „Jónas er aðeins sak-
felldur fýrir tvo ákæmliði, fyrir
Kjarvalsmálverkin í Kaup-
mannahöfn og miðað við Qölda
ákæmliða myndi ég halda að
þetta væri mjög slæmt fyrir lög-
regluna." Spurður hvort dóm-
urinn væri áfellisdómur yfir
rannsókn ákæruvaldsins vildi
Karl Georg ekkert fullyrða þar
um en sagði að það að ríkið
væri látið bera 7/8 hluta máls-
kostnaðarins væri vísbending
um að eitthvað hefði verið í
ólagi hjá lögreglu og ákæm-
valdinu. Hann sagði ólíklegt að
hann myndi áfrýja dóminum
fyrir hönd Jónasar. „Ég veit ekki
hvort ég get ráðlagt mínum
manni að áfrýja dómi sem er
skiiorðsbundinn en ég geri ráð
fyrir að ákæruvaldið áfrýi hon-
um.“
lögð vom fyrir dómin hefðu verið
hlutdræg vegna stöðu sérfræðing-
anna í lögreglurannsókninni, inn-
byrðis starfstengsla og hagsmuna
þeirra af ýmsu tagi. Taldi dómurinn
að þessi tengsl væm ekki fallin til
þess að rýra trúverðugleika sér-
fræðinganna og sönnunargildi
gagnanna og að ekkert benti til
þess að tengslin hefðu nokkm ráð-
ið um framgöngu vitnanna í mál-
inu. Þá taldi dómurinn að allar
Sátt við
niðurstöðuna
„Ég ætla að byrja á því að
kynna mér dóminn í heild sinni.
Þetta er mjög langur dómur, yfir
tvö hundmð síður og ég mun
taka ákvörðun eftir það hvort
honum verði áfrýjað af hálfu um-
bjóðanda míns," sagði Rut Júlí-
usdóttir, verjandi Péturs Þórs, í
samtali við DV í gær. „Ég verð að
segja að það er ánægjulegt að
umbjóðandi minn sé sýknaður af
vel flestum ákæruliðum og að því
leytinu til er ég sátt. Það er hægt
að telja sakfellingartilvikin á
fingmm annarrar handar og
verður það að teljast meir iháttar
sigur fyrir hina ákærðu."
heimildir um sögu alkýðsefnis
væm óstaðfestar og sumpart óviss-
ar en ákæmvaldið hafði lagt mikla
áherslu á að alkýðefni sem hefði
fundist í mörgum myndanna hefði
ekki komið á markað fyrr en löngu
eftir að myndirnar vom sagðar
málaðar.
Brotin ekki stór í sniðum
Við ákvörðun refsingar yfir Pétri
Þór leit dómurinn til þess að hann
Fer ekki í fangelsi
„Það er ákveðinn léttir að
þetta sé búið þar sem málið er
nú búið að standa yfir í tæp sjö
ár,“ sagði Pétur Þór eftir að
dómur hafði fallið í gær. „Ég
fékk sex mánuði skilorðs-
bundna þannig að ég fer ekki í
fangelsi," sagði hann. Spurður
sagðist Pétur hafa átt von á
hverju sem var þegar dómarinn
las upp dómsorðin en að hann
væri tiltölulega sáttur þótt hann
hefði auðvitað helst viljað vera
sýknaður. Hann sagðist ætla að
lesa dóminn vel yfir til þess að
geta áttað sig á málinu. „Málið
fer sfðan væntanlega til Hæsta-
réttar og jafnvel fyrir Mannrétt-
indadómstól Evrópu."
hefði áður hlotið sex mánaða dóm
árið 1999 fyrir að hafa selt þrjár
falsaðar myndir. Að mati dómsins
vom brot hans nú ekki stór í snið-
um en vom hins vegar framin f
ávinningsskyni og vörðuðu mikils-
verða og almenna hagsmuni. Með
hliðsjón af því að Pétur Þór fékk
ekki reynslulausn af hluta refsing-
arinnar í fyrra málinu og að langt
var um liðið frá því að hann framdi
brotin þótti rétt að skilorðsbinda
refsinguna.
Jónas Freydal á nokkurn sakafer-
il að baki sér en hann hefúr hlotið
tvo dóma fyrir þjófnað, skjalafals
og fjársvik en dómarinn leit til
sömu sjónarmiða við ákvörðun
refsingar yfir honum. Auk fangels-
isrefsingar var þeim gert að greiða
1/8 hluta málskostnaðarins en 7/8
hlutar þess greiðast úr ríkissjóði. Þá
var Pétri Þór gert að greiða Fjárfest-
ingarfélaginu Gaumi 625 þúsund
krónur í skaðabætur.
BÆÐI GÓÐ OG SLÆM ÁHRIF
Fróðir menn telja að málverkaföls-
unarmálið geti bæði haft góð og
slæm áhrif á markaðinn. Bent hefur
verið á að fólk líti á listaverkakaup
sem ákveðna fjárfestingu og um
leið og í Ijós komi að um föisun sé
að ræða dragi það úr fjárfestinga-
gildi verkanna. Afleiðingin sé sú að
fólk veigri sér við því að fjárfesta I
verkum eftirgömlu listamennina.
Hins vegar geti það leitt til þess að
gerðar verði meiri kröfur um að eig-
endasaga verka liggi fyrir við kaup
og sölu á málverkum og sé það
gott. Menn hafl verið algjörlega
berskjaldaðir fyrir því að þetta gæti
hafa átt sér stað og þvf mikilvægt
að vera vel á verði í framtíðinni.