Dagblaðið Vísir - DV - 29.12.2003, Blaðsíða 12

12 MÁNUDAGUR 29. DESEMBER 2003
Fréttir 8IV
Hallgrímur Snorrason hagstofustjóri fylgdist með gerð manntals í Makedóníu. Fyrir nokkrum árum
rambaði landið á barmi borgarastyrjaldar og átti manntalið að sætta deilandi fylkingar. Niðurstaðan var
talin „innan skekkjumarka“ svo aðfriður er milli Albana og Makedóníumann í augnablikinu.
„Þetta var skemmtilegt verkefrii,
erfitt og krefjandi," sagði Halfgn'mur
Snorrason hagstofustjóri. Hann
stjórnaði hópi á vegum Evrópusam-
bandsins sem fylgdist með gerð
manntals í Makedóníu. í fjölda ára
hafa staðið deilur mifli Albana og
Makedóníumanna um áhrif og völd,
Tekið var manntal árið 1994 en
Albanir sættu sig illa við niðurstöð-
una og fannst vegið að hagsmunum
sínum. Árið 2000 ágerðust deilurnar
svo lá við blóðugri borgarastyrjöld.
Vesturlönd gripu hins vegar inn í og
friðarsamkomulag var gert í ágúst
2001.
Niðurstaðan innan skekkju-
marka
„Friðarsamkomulagið átti að
leiða til lykta ýmis mál sem vörðuðu
stjórn landsins, það átti að breyta
stjórnarskránni og taka meira tillit tU
minnihlutahópa. Vel gert og sann-
Unnið að manntalinu Rétt manntöl skipta höfuðmáli þegarsetja
þarf niður deilur þjóðarbrota.
Liðssveit manntalsmanna Hagstofustjóri stýrðiþegarmest var50 manna
hópi eftirlitsmanna sem sá um manntalið.
„Á meðan við leysum
deilur með heiðarleik-
Umferðin í Makedóníu Enn er notaSt við frumstæð farartæki I
landinugertsitttilaðdragaúrhraðafrmfara.
Hallgrímur Snorrason: „ Við Norður-
landabúar reynum alltafað gefa eins mikl-
ar upplýsingar og við getum en IMakedón-
er hefð.fyrirþvi að segja ekkert alltof
opinskáttfráhlutunum. Meðan við
'•* leysumdeilur með heiðarleik-
anum er það ekki
beinlinis þeirra
siður."
anum er það ekki
beinlínis þeirra siður."
skátt frá hlutunum. Á meðan við
leysum deUur með heiðarleikanum
er það ekki beinlínis þeirra siður.“
Hallgrímur bætti því við að það
mikU tortryggni hefði afa lengi ríkt á
þessu svæði. „Kannski er sá lær-
dómur sem ég dreg af þessu sá að
'það er auðvelt að vanmeta þau
vandamál sem upp geta komið í
samskiptum miUi þjóðarbrota og
trúarbragðahópa."
simon@dv.is
gjarnt manntal var grundvöUurinn
að þessum breytingum," sagði Hall-
grímur í samtali við DV. „Ég var
fenginn til að fara fyrir nefnd á veg-
um Evrópusambandsins sem átti að
fylgjast með því að allt færi rétt fram.
Þetta var langvinnt verkefni og á
köflum þreytandi," sagði Hallgrímur
sem á tveggja ára tímabili fór í ijölda
ferða til Makedóníu, jafnframt því
sem hann stjórnaði hópnum frá ís-
landi.
Hópur Hallgríms taldi um 50 eft-
irlitsmenn, þegar mest lét, sem bæði
fylgdust með gerð manntalsins og
svo úrvinnslunni. „Þessari vinnu
lauk í nóvemberlok þar sem við fór-
um yfir niðurstöðurnar og gögnin.
Við athuguðum hvort heiðarleg
vinnubrögð hefðu verið í fyrirrúmi
en því miður var þetta ekki allt eftir
bókinni. Stundum reyndu menn að
fara í kringum hlutina og á nokkrum
stöðum var augljóst að heimamenn
höfðu reynt að hafa áhrif á mann-
talið," sagði Hallgrímur en tók fram
að niðurstaðan hefði verið innan
eðlilegra skekkjumarka.
Annar veruleiki
„Þetta var mikil reynsla og mér
líkaði ágætlega við Makedóníu-
menn,“ sagði Hallgrímur. „Landið er
fátækt og fór illa út úr uppskiptun-
um á gömlu Júgóslavíu, atvinnuleysi
er mikið og efnahagsástandið
slappt." Hallgrímur sagði að þessi
gríðarlega áhersla á rétt manntal
hljómaði kannski einkennilega í
eyrum Vesturlandabúa. „Við erum
auðvitað komin langt frá þeim veru-
leika sem ríkir í þessum löndum á
Balkanskaganum og til dæmis í Afr-
íku. Þar eru oft deilur milli þjóðar-
brota eða ættbálka þar sem rétt
manntöl geta skipt hofuðmáli."
Hallgrímur sagði að hér heima
værum við löngú hætt að
taka manntöl og
notuðumst -"ein-
faldlega við
þjóðskrá
Hefð fyrir
tortryggni
Hallgrímur
er enn að vinna
að lokaskýrsl-
unni um mann-
talið í Make-
dóníu. Hann er
reynslunni ríkari
þótt hann segist
ekki hafa áhuga á
frekari ferðalög-
um til Makedóníu
í bráð. Aðspurður
hvaða lærdóm hann
gæti dregið
reynslu sinni
Hallgrímur að frá
okkar bæjardyrum
séð væri þetta allt
önnur menning.
„Við Norðurlanda-
búar reynum alltaf
að gefa eins miklar
upplýsingar og við
getum en í
Makedóníu er hefð
fyrir því að segja
ekkert allt of opin-