Dagblaðið - 30.06.1977, Blaðsíða 12

12
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 3Ö. JÚNl 1977.
18. skoðanakönnun Dagblaðsins:
Finnst yður of vel eða illa gert við námsmenn?

Refsing fyrir vinnu?
Fimmta hverjum Islendingí
finnst námsfólkið hafa of
mikla styrki og lán frá hinu
opinbera.
„Þessir styrkir gera krakkana bara kæru-
lausa. Þeir hugsa ekki um þjóðarhaginn leng-
ur, þegar þeir koma loksins úr þægilegu
náminu.“ (Karl á Akureyri).
„Það er aldrei nógu vel gert við náms-
menn.“ (Kona á Akranesi).
„Það þyrfti að fækka námsmönnum og
gera betur við þá, sem raunverulega stunda
námið.“ (Karl á Akureyri).
„Námsfólk ætti að sjá um sig sjálft.“ (Kona
á Reyðarfirði).
„Það á að styrkja þá, sem sýna árangur í
námi. Hinir eiga ekki að fá krónu.“ (Karl á
Reykjavíkursvæðinul
„Ég tel að iðnnemar séu afskiptir með
námslán og styrki. Hinir ættu að sanna að
þeir þurfi í rauninni á lánum að halda.“
(Kona á Reykjavíkursvæðinu).

„Það er óréttlátt, hvernig gert er við náms-
fólk. Því er til dæmis refsað, ef það vinnur.“
(Kona í sveit).
„Sjaldan launar kálfur ofeldið, en ég er
ekki á móti, að vel sé gert við námsfólk.“
(Karl í sveit).
„Námslánin eru misnotuð stórlega.“ (Kona
á Akureyri).
„Námsmenn úr dreifbýli eru ekki styrktir
nóg.“ (Karl í Vestmannaeyjum).
Undarieg
náttúruvemd
„Það á að launa námsmenn eins og verka-
menn, í hlutfalli við árangur og afköst.“
(Karl á Reykjavíkursvæðinu).
Þetta eru nokkur dæmi um
svör fólks við spurningunni
um, hvernig hið opinbera geri
við námsfólk. Oft berst talið að
námsmönnum, þegar fólk kem-
ur saman og rabbar, og þá er
gjarnan einhver, sem segir, að
alltof mikið sé fyrir þá gert. DB
þótti rétt að kanna, hvað al-
menningi finnist í rauninni um
þetta.
Konur velviljaðri
námsmönnum
Flestir töldu, að aðstoðin við
námsfólk væri mátuleg eins og
hún nú er, en gjarnan skutu,
menn því inn í svarið, að ýmsu
mætti þó breyta. Einkum var
algengt, að fólk segði, að skuss-
arnir kæmu of vel út úr dæm-
inu.
Konur reyndust mun velvilj-
aðri námsfólki en karlar, ef
miðað er við afstöðu til þessar-
ar spurningar. Af 150 körlum,
sem voru spurðir, töldu 32 að of
vel væri nú gert við námsmenn.
Af 150 konum töldu hins vegar
aðeins 18, að of vel væri gert
við námsfólk.
Það voru einkum karlar á
Reykjavíkursvæðinu, sem töldu
of mikið fyrir námsfólkið gert.
Samt voru þeir jafnvel í þeim
hópi fleiri, sem töldu of illa
gert við námsmenn.
Þegar þeir óákveðnu eru
ekki taldir með, kemur út, að
um fimmti hver íslendingur
telur námsmenn fá of mikið frá
hinu opinbera.
Eins og í öðrum skoðana-
könnunum Dagblaðsins voru
300 spurðir, helmingurinn kon-
ur og helmingurinn á höfuð-:
borgarsvæðinu. Hringt var á!
númer á ákveðnum stöðum í
hverri opnu í símaskránni. Slík
könnun á að gefa réttar niður-
stöður, svo að ekki skakki nema
örfáum prósentum.
-HH
Jafnhliða því sem okkur hef-
ur tekizt að koma þessu svokall-
aða föðurlandi okkar fyrir sem
skotmarki er galað um gróður-
og náttúruvernd, sem eru að
sjálfsögðu mjög göfug málefni,
en gætum nú þess hvernig að
þessu er unnið. Það er talað um
ofbeit af völdum sauðskepn-
unnar og kann það að fela í sér
eitthvert sannleikskorn, en
hvað er svo gert við þessu?
Jú, það er sprautað einhverju
fræi úr flugvélum yfir holt og
hæðir og skal slíkt ekki lastað
en jafnhliða því hleypa bændur
því óðar til, svo að hægt sé að
gefa ríkum þjóðum kjöt, eða
því sem næst. Væri nú ekki
sniðugra að gefa hungruðum
heimi þetta kjöt því að eins og
verzlun þessari er háttað mun-
ar okkur það sára litlu, aðeins
smápi dll í skottið á Skjónu.
En hér er fleira en sauðkind-
in á ferðinni. Á landinu munu
gaddhestar skipta þúsuudum.
Gömlum sveitamanni ein' og
mér er ekki ókunnugt um þau
landspjöll sem þeir valda. Því
er ekki saman likjandi að dýr
bíti gras á auðri jörð og hinu að
hún sé rótflegin að vetrarlagi.
Með vorinu tekur svo uppblást-
urinn við flaginu.
Hreindýrin að
verða landplága
Mér þykir vænt um gæsir og
hreindýr en verri skaðvalda
veit ég ekki í gróðri. Gæsir
kroppa svo næmt að stórir
blettir sýnast eins og sviðnir og
í votlendi rífur hún kólfinn
upp. Fjölgun hennar er eins og
sandur á sjávarströnd og bráð-
nauðsynlegt að fækka henni.
Hreindýrin, þessi tígulegu
og göfugu dýr, eru að verða
landplága. Þar sem þau ganga í
hópum eru stór flög sem upp-
blásturinn tekur við. Þau eru
nú að mestu búin að yfirgefa
öræfin, sem trúlega liggur í þvi
að þar er ekki fengs von lengur.
Á Austurlandi, þar sem ég
þekki bezt til, hópast þau nær
byggðinni strax á haustin og
ganga þar innan um búsmala.
Þau eru fljót að kynnast mönn-
um og hræðast þá lítt, enda
allir hættir að ofsækja þau. Ég
hef frétt til þeirra í húsagörð-
um á Hornafirði og Egilsstöð-
um í nær hverri vík á Austur-
landi og í eyðifjörðum, þar sem
þau ganga í hópum. Talningu á
þeim sem gefin er upp met ég
að litlu og fækkun, sem fara á
fram er ekki framkvæmd. Hún
er orðin svo dýr að sum sveitar-
félög geta ekki tekið á sig þann
kostnað sem henni fylgir. ‘
Hér þarf á að ósi að stemma
og helzt hefði ég viljað fella
hreindýrin alveg. Komi hörð ár,
hljóta þau að falla í hrönnum
og þá fellur nú ljóminn af.
Er þjóðin ekki búin að fá nóg
af hordauða manna og fénaðar
á liðnum öldum eða eigum við
að fara að hafa hann sem hvert
annað sport?
Hreindýrin eru alltaf að
leggja undir sig ný og ný land-
svæði og hvað sem líður fegurð
þessara dýra, sem fáir njóta, þá
verðum við að verja gróður
landsins til þess að geta sjálfir
lifað mannsæmandi lifi.
Má ekki eyða
rándýrum og illfylgi?
Þá eru það refurinn, minkur
inn, veiðibjallan og fleiri máfa-
tegundir, hrafninn og bjarg-
fuglinn. A þessum timum tækni
og framfara aukast þessir stofn-
ar og margfaldast. Nú hafa all-
ar þessar tegundir nóg æti til
uppeldis frá fiskiskipum og
verksmiðjum. Aður féll mikið
af ungviðinu en nú kemst allt
til þroska, svo að til vændræða
horfir. Á ferð um landið hef ég
séð hrafnahreiður svo að segja í
túnjöðrum.
Mörgum er sárt um krumma
en hann er skaðvaldur ásamt
öðrum rándýrum i fugli sem
fegrar og prýðir umhverfið og
hrafni mætti fækka að mun.
Þá er það refurinn sem mjög
hefur bætt afkomu sína og hef-
ur nú hreppa og hálfar sýslur
til umráða. Minkurinn er þó
enn verri því að hann gengur
næst manninum um dráp. Hann
er eitt af því sem átti að hressa
upp á lifsbaráttu okkar. Segja
má að hann sé á góðri leið með
að eyða silungi úr ám og vötn-
um, einnig bæði smáfugli og
mófugli. Hann er einnig stærsti
hluthafi í æyðingu varps og
unga. Eg veit dæmi þess að
hann hefur haldið til í fjárhús-
um, enda sumt af honum nokk-
urs konar húsdýr. Hér er átt við
mink sem sloppið hefur úr búr-
um. Það mun ekki seinna
vænna að vara fólk við að skilja
ungbörn eftir úti við þar sem
minkur kynni að vera. Meira að
segja fullorðið fólk mundi ekki
vinna sigur á mink sem kæmist
á háls þess.
Hver veit nema öllum mink
verði sleppt lausum ef rekstur-
inn gengur illa? Það ku sem sé
hafa komið á daginn að minkar
sem sloppið hafa úr búrum og
lagzt úr fá eitthvert extra hár-
bragð, sem er mjög verðmætt.
Peningavitið mundi vísa mönn-
um leiðina til að hagnýta sér
þetta.
Hverjum hrýs ekki hugur við
að sjá veiðibjölluna hakka í sig
lifandi æðarunga og minkinn
bana móðurinni?
Æðarfuglinn, þessi elskulegi
og arðsami fugl, mun á skömm-
um tíma falla fyrir róða, ef ekk-
ert er aðhafzt. Mörgum er
spurn, hvernig standi á því að
ekkert sé gert í þessu efni. Því
er fljótsvarað. Fjöldi ráðandi
manna er á móti því að skerða
stofna eyðingarvaldanna eða
eyða þeim.
Með allri nútíma tækni hlýt-
ur að vera hægt að koma mein-
semd í þessa stofna og eyða
þeim. Þá er hrópáð að stærri
illfygli væru þá í hættu.
Niðurstöður
þessar:
skoðanakönnunarinnar urou
Of vel gert við námsmenn
Of illa gert
Mátulega
Óákveðnir
50 eða 16%%
84 eða 28%
101 eða 33%%
65 eða 21%%
Ef aðeins eru teknir þeir, sem tóku afstöðu,
verða niðurstöðurnar þessar:
Of vel
Of illa
Mátulega
. 21,3%
35,8%
42,9%