Dagblaðið - 02.07.1977, Blaðsíða 2

2
r
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 2. JULÍ 1977.
ORKA...ORKA...ORKA
Á þessum síðustu og verstu
tímum er orkan mikið til
umræðu. Rætt er um orku,
orkuþörf, orkusparnað, orku-
nýtingu og svo mætti lengi
telja. En hefur það nokkurn
tíma verið reiknað út tölulega,
hversu mikil orka fer til íþrótta
og annarrar hreyfingar mann-
skepnunnar? Allir vita, að sú
orka sem einn maður notar í
knattspyrnuleik er alveg gífur-
leg, hvað þá liðin tvö, eða
tuttugu ogtveir menn, fara með
í einum landsíeik. Hvað skyldi
vera hægt að knýja einn meðal-
bfl langa vegalengd á slfkri
orku? Það væri nógu gaman ef
einhver reikningsfróður
„fræðingurinn“ vildi setjast
niður og reikna það út.
Allir sem fylgzt hafa með
þeim skákeinvígjum sem farið
hafa fram á tslandi á undan-
förnum árum vita að keppend-
urnir hafa lagt mjög mikla á-
herzlu á líkamlega þjálfun sína.
Hún er ekki talin minna virði
en andlega þjálfunin. Spassky
stundaði leikfimi og tennis og
Fischer stundaði sund og
tennis. Vafalaust hafa þeir líka
báðir notfært sér morgunleik-
fimina hans Valdimars.
Margir hafa velt því fyrir
sér hvernig menn eins og Mick
Jagger, sá frægi rollingur, fer
að þvi að halda úti slfkum kon-
sertum sem raun ber vitni. Það
er ekki lltil orka sem hann
eyðir á hverjum hljómleikum.
Hann stekkur og hoppar á
sviðinu. Hann klifrar upp kaðla
og sveiflar sér i þeim langt út
yfir áhorfendaskarann, en jafn-
framt syngur hann eins og ekk-
ert sé sjálfsagðara. Þegar
poppsérfræðingur Dagblaðsins
var spurður að því hvernig
maður á þessum aldri (34 ára)
færi að þvi að standa sig svona
vel, svaraði hann þvf til að
Jagger stundaði tennis til að
halda sér í formi og ennfremur
léki hann golf. Annar heims-
frægur poppari, Alice Cooper,
stundar einnig golf og svo
mætti lengi telja.
-rl.
' ......
Fátæktin á
lífsins leið
-
Vísur og
vísnaspjall
Jón Gunnar Jónsson
Björn Þorleifsson Hólabiskup var
ekki, að sagt var, fyllilega ánægður með
Passíusálma Hallgríms Péturssonar. En
fyrr á tímum og jafnvel fram á okkar
daga hafa biskupar og háttsettir kenni-
menn fett fingur út í sálmakveðskap
skálda, einkum þegar ný kirkjusöngbók
hefur verið í undirbúningi. Ekki hafa
þessar breytingatillögur biskups
varðveist, en eitthvað hefur hann viljað
bera blak af Júdasi sáluga, ef marka má
skætingsvísur, sem til eru um þessar
breytingatillögur. En prestar, sem stóðu
með Hallgrímsgerð, ortu:
Júdas stcndur ekki einn
uppi meðan Björns er von.
Aldrei vissi’ eg annan neinn
afsaka þann djöfulsson.
Fyrst aö Júdas forsvarsmann
fann á þessum dögum,
einhver máski andskotann
afsakar mcð lögum.
Ef þeim háðum betri stað
Birni tækist veita,
meisiarastykki mætti það
og mestu undur heita.
Guðmundur á Miðengi í Grímsnesi var
dugnaðarbóndi og efnaður. Hann var
inanna rólyndastur. En kvenhollur var
hann lalinn. Einu sinni kom kona hans
að honum i óþægilegu standi með vinnu-
konu á heimilinu. Varð hún þá hvassyrt
við hónda, cins og von var. — Þá varð
Guömundi að orði: Ekki iná nú mikið á
Miðengi. — Um þetta var kveðiö.
Lítið gaman Mundi má
á Miðenginu leyfa sér,
kella hans er komin á stjá
ef hvatir eðlis hre.vfa sér.
Flestir kannast við þessa gömlu þorra-
visu og hefur hún verið ýmsum eignuð:
Þegar vantar varmaföng,
vist og heyjaforðann,
þorradægur þykja löng
þegar hann blæs á norðan.
1 Þjóðvinafélagsalmanaki 1914 segir
að Sveinbjörn Egilsson rektor, d. 1852,
hafi ort fyrri hlutann en séra Eiríkur
Hallsson í Höfða, d. 1888, hafi botnað.
Latur maður lá í skut,
latur var hann þegar hann sat,
latur fékk oft litinn hlut,
latur þetta kveöið gat.
Þetta er alkunn vísa. I Þjóðvinafélags-
almanaki 1914 er hún eignuð Steindóri
Finnssyni i Krossnesi í E.vrarsveit, d.
1734, og sögð ort um sjálfan hann. Sam-
kvæmt sömu heimild er eftirfarandi leti-
vísa eftir séra Gunnar Pálsson, d. 1791.
Viljugan að halda hund
hundrað ár er skárra
en latan mann um stutta stund,
stundar hann gagnið fárra.
Félag vestfirðinga gaf úl ársritið Gest
Vcstfirðing 1847-55. I f.vrsta
árgangi er æviminning. Þar segir
m.a.: Bjarni hét maður Þórðarson, f.
1761 og d. 1848. Hann l)jó lengst í Siglu-
nesi við Breiðafjiirð, stundaði þar
búskap og hafði útræði. Hann var
sigldur maður oe hafði numið sútun og
skinnklæðagerð, greindarmaour og
dugnaðarforkur. Hann orti for-
mannavisur um þá sem reru úr Odd-
bjarnarskeri árin 1776-82. Sumarið 1817
fékk Guðmundur Scheving útgerðar-
maður í Flatey Bjarna til þess að vera á
fiskiskútu fyrir sig. Ekki geðjaðist hon-
um að háttalagi skipsmanna, þótti þeir
einráðir, munaðarlífir og óhúsbónda-
hollir, eins og þar segir. Gekk hann því
af skútunni. Hann orti.
Á jaktinni eyddist flest
efnin purl'ti ao nata nvur,
en guðsóttinn entist best,
því aldrei var hann brúkaður.
Bjarni Jónsson frá Gröf í Húnavatns
sýslu orti.
Ég hef átt mér yndi dátt,
ergja fátt mig kunni.
Hjá flóðum sáttur þráði þrátt
að þjóna náttúrunni.
Og þessi er eftir Berg Strandalín.
í hiinnaríki er hópur stór,
í hinum staðnum fleira.
Hvort heldur hann faðir minn fór
fáið þið síðar að he.vra.
Þegar Leirulækjar Fúsi kom i kirkju
með koppinn sinn:
Koppurinn situr hátt á herðum.
hallast ekki iná,
fagurt þing með fjórum gerðum,
Fúsi karlinn á.
Þeua er gömul vísa, veit ekki hver ort
hefur:
Einn ég þræði leið um lönd
láni og gæðum fjarri.
Köld er bæði kinn og hönd,
hver er mæðan stærri.
Mannlýsing, vestfirsk, birt í ísafold
24. feb. 1912, þá á að giska 30-40 ára
gömul, höfundur þá látinn, en sá sem
um var ort enn á lífi.
Særir, ergir, lýtum lýgur
og löstum upp á aðra.
Ærumerg úr ýtum sýgur
eitruð sveitarnaðra.
Fátækur maður missti einu kúna sína
sama daginn og konan hans ól
siöonda harnið beirra. Frá þessu segir í
aunnudagsblaði Alþýðunlaösins 25. okt,
1938 og þessi visa Dirt, sem maðurinn
orti:
Bág mér þvkir bre.vtni sú
af buðlung sólarranna,
að fá mér ungbarn fyrir kú,
fátæKustum manna.
Er hún ekki ósköp íslendingsleg þessi
berorða Hafnarvísa? Hún mun vera frá
f.vrsta eða öðrum tug aldarinnar.
Fátækin á lífsins leið
l.vstisemdir bannar.
Þó hef ég fengið reið og reið.
rétt eins og hver annar.
J.G.J. — S. 41046.