Dagblaðið - 28.01.1978, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 28. JANÚAK 1978.
SLWÍB
frjálst, úháð datfblað
Útgefandi Dagblaðiö hf t;
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jonas Kristjónsson.
Fróttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. Aðstoðarfréttastjóri: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrímur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurðsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Geirsson, Ólafur Jónsson,
Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Árni Póll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th.
Sigurðsson, Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson, Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M.
Halldórsson.
Ritstjórn Siðumúla 12. Afgreiðsla Þverholti 2. Áskriftir, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsins 27022 (10 línur). Áskrift 1600 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr.
eintakið.
Setning og umbrot: Dagblaðið og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerö: Hilmir hf. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Flokksklíkur og fólk
Almenningur gerir sér æ betur
ljóst, að forsenda varanlegrar við-
reisnar er gerbreytt stefna. Menn
sjá, hvar sem litið er, að samtrygg-
ingarkerfi stjórnmálamannanna
hefur leitt í ógöngur. Þess vegna
reyna kjósendur í prófkjörum
hvers flokksins af öðrum að veója á nýja menn
í stað hinna gömlu. Kjósendur eru opnari en
áður fyrir möguleikum ferskra hugmynda við
lausn vandans. Þetta kemur meðal annars fram
í viðbrögðum kjósenda Sjálfstæðis- og Fram-
sóknarflokks í Reykjavík við annars vegar
,,aronskunni“ og hins vegar ,,kristjánskunni“.
Mikið fylgi Kristjáns Friðrikssonar iðnrek-
anda í prófjöri Framsóknarflokksins, þar sem
hann fékk mjög svipað atkvæðamagn og gamall
og þekktur alþingismaður og flokksforingi,
Þórarinn Þórarinsson, sannar þetta. Eins og
um aronskuna skiptast viðbrögð við kristjánsk-
unni í tvö horn. Annars vegar eru flokkseig-
endafélögin * sem þola ekki ferskar hugmynd-
ir. Þau hafa komið sér tryggilega fyrir í gamla
kerfinu. Allar breytingar eru bölvaðar í þeirra
augum, því að þær kynnu aó stofna völdum
þeirra í hættu.
í Sjálfstæðisflokknum var flokksvélinni
óspart beitt gegn aronskunni, undir forystu
sjálfs forsætisráðherra og Morgunblaðsins,
málgagns flokkseigendafélagsins. En
kjósendur Sjálfstæðisflokksins reyndust nógu
sjálfstæðir til að standa af sér áhlaup vélarinn-
ar. Yfir áttatíu af hundraði sögðu já við þeirri
spurningu, hvort varnarliðið ætti að taka þátt í
kostnaði við þjóðvegagerð hérlendis, eitt það
atriði, sem Aron Guðbrandsson forstjóri hefur
helzt barizt fyrir.
Flokksvél Framsóknarflokksins var beitt af
enn meiri hörku gegn Kristjáni Friðrikssyni,
enda hægara að beita vélinni, þar sem spurt var
um mann fremur en skoðun. Undir forystu
Eysteins Jónssonar, fyrrum ráðherra, beitti öll
flokksklíka Framsóknarflokksins sér af alefli
að því marki að ,,stöðva Kristján“ með öllum
tiltækum ráðum. Atkvæöamagn Kristjáns
sýnir, að í rauninni vann hann sigur. Kristján
Friðriksson er gamalkunnur í Framsóknar-
flokknum, en þaö er fyrst nú, sem hann nýtur
mikils alþýóufylgis. Athyglisverðar kenningar
hans hafa verið mikið kynntar að undanförnu,
og Dagblaðið hefur haft þar forystu. Með því aö
kjósa Kristján var hinn almenni framsóknar-
maður að mótmæla flokksforystunni og lýsa
stuðningi við kristjánskuna.
Almenningur kann vel að meta þann boðskap
Kristjáns Friðrikssonar, að sinnuleysi og hik-
lyndi undanfarinna ára þurfi að víkja fyrir
markvissri framfarasókn, byggðri á samstæðri
áætlun. Því betur sem menn hafa kynnt sér þá
áætlun, sem Kristján hefur borið fram í þessu
skyni, þeim mun betur lízt mönnum á hana.
Almennir kjósendur stjórnarflokkanna hafa
í þessum prófkjörum og skoðanakönnunum
sýnt, að þeir ætla ekki að láta bugast fyrir
hinum mögnuðu flokksvélum. Þeir vilja breyt-
ingar og munu knýja þær fram.
Carter hefur verið eitt ár í embætti
' ' ' .......... .......
Enn er viðvanings-
brogur é stjórn-
orstörfunum
l -
EINS OG KÖTTURINN
GLOTTANDI
Einn fréltaritarinn líkti
Carter forseta viö hinn dular-
fulla Chesshire kött í sögunni
um Lísu í Undralandi. „Hann
hverfur fyrir augum manns og
þá helzt þegar maóur heldur að
maður hafi náð tangarhaldi á
honum. Eftir stendur aðeins
risavaxið glottið."
Skoðanakannanir sýna að al-
menningur veit ekki alveg hvar
hann hefur forsetann. Vart
hefur orðið óöryggis vegna
gerða hans. Fólk veit ekki hvort
það á að vera hrifið af honum
eða pirrað. E.t.v. verður tilfinn-
ingum fólks til forsetans bezt
lýst með því að þar fari saman
- léttir og vonbrigði.
VIÐVANINGURINN
SEM KOM INN ÚR
KULDANUM
Hið ytra hefur Carter for-
seti tekið breytingum á þessu
ári. 1 upphafi starfsferils hans
sem forseti voru oft teknar
myndir af honum í gömlum blá-
um gallabuxum, sem mundu
Bæði fylgjendur og and-
stæðingar Carters forseta eru
sammála um að verkefni forset-
ans eru óleyst en hvort þau eru
óleysanieg er ágreiningur um.
— en þó engin storáföll
Carter Bandaríkjaforseti
hefur nú setið eitt ár í embætti
og við þau tímamót hefur mikið
verið fjallað um störf forsetans
í bandarískum fjölmiðlum.
En Carter er ennþá dálítil
ráðgáta, jafnvel reyndustu
stjórnmálafréttariturum. Þeir
fylgjast með hverju fótmáli
hans en botna ekki alltaf í gerð-
um forsetans.
sinn fífil fegri heima á hnetu-
búgarðinum í Plains í Georgíu.
En nú er hann talinn einn af tíu
bezt klæddu mönnum heims og
er þar í félagsskap hins góða
vinar sins, Sadats Egyptalánds-
forseta.
En hvað varðar pólitískan stíl
er hann enn þumbari, viðvan-
ingur, sem kom skyndilega inn
úr kuldanum. Enda lýsti hinn
frægi fréttaskýrandi New York
Times, James Reston, Carter
forseta dálítið napurlega ný-
Drengskaparheit
þjóðfélagsþegnsins
Janúarmánuði fylgir jafnan
sú þjóðfélagslega skylda að
ganga frá skattframtali og telja
fram tekjur, að viðlögðu dreng-
skaparheiti um að rétt sé fram
talið.
Ekki er óeðlilegt, miðað við.
það ástand sem hér ríkir í þjóð-
málum, að upp komi í huga
manns, hve mörg af þessum
framtölum eru unnin sam-
kvæmt beztu drengskapar-
vitund.
Ugglaust er þar víða pottur
brotinn og hætta á, að dreng-
skaparheit, sem ættu að vera
aðalsmerki hvers manns, verði
að engu höfð, þegar við lítum á
og metum þær staðreyndir, sem
við okkur blasa.
Götótt og óréttlátt skatta-
kerfi, kapphlaup eftir veraldar-
.gæðum, brenglað verðmæta-
skyn almennings vegna öfug-
þróunar í efnahagsmálum og
æðandi verðbólgu, að ó-
gleymdri hinni geigvænlegu
fjármálaspillingu og sam-
tryggingakerfi 'sem hér ríkir,
sem líkja mætti við faraldur
sem ekkert fær stöðvað.
Ég held að hverjum manni
ætti að vera Ijóst, að hér verður
að grípa í taumana og stöðva
faraldurinn, áður en mein-
semdin hefur búið svo um sig í
þjóðfélaginu að ekkert verði að
gert.
Ein af frumskyldum hvers
þjóðfélagsþegns er að greiða
það sem honum ber í skatta og
skyldur til samfélagsins. Það er
undirstaða þess að réttlátt
þjóðfélagsskipulag ríki.
Það er meira en lítið að, þeg-
ar þjóðfélagið er orðið gegnsýrt
af þeim hugsunarhætti, að rétt-
lætanlegt sé að svíkja undan
skatti, þegar því verður við
komið, og láta þannig þá sem
rétt og samviskusamlega telja
fram, bera meiri þjóðfélagsleg-
ar byrðar en réttlátt er. Oftast
mun það vera lítilmagninn sem
fyrir þessu verður.
Samviskusamir þjóðfélags-
þegnar víla ekki fyrir sér að
greiða það sem þeim ber til
samfélagsins, ef allir greiða sitt
og því er skynsamlega
ráðstafað, þó svo það komi oft
verulega við buddu þeirra og
þeir þurfi hart að sér að leggja.
En þegar óréttlætið í skatta-
málum okkar er orðið svo
geigvænlegt, að lítilmagninn er
farinn að greiða fyrir ríkis-
bubbann í sameiginlegar
þarfir, þá er fokið i flest skjól.