Dagblaðið - 25.10.1978, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 25. OKTÓBER 1978
Líbanon og viljað stilla þar til friðar.
Hefur þeim þótt illa ganga að tjónka
við kristnu leiðtogana og þvi leitað að
öðrum í þeirra hópi sem einhverju
tauti mætti koma við.
Meðal annars hefur sonum þessara
áður nefndu tveggja leiðtoga verið
boðið að sitja fund arabísku utanríkis-
ráðherranna, sem haldinn var rétt
utan við Beirut. Heita synirnir Dany
Chamoun og Amin Gemayel. Þykja
þeir fremur frjálslyndir 1 skoðunum.
Feðurnir hafa aftur á móti brugðizt
reiðir við og segja að engar ákvarðanir
um framtíð Libanon verði teknar án
þeirra.
Árangur viðræðna sonanna við ráð-
herrana, ,og þá sérstaklega við utan-
ríkisráðherra Saudi Arabíu, er talinn
geta ráðið miklu um hvernig til tekst
með frið í Libanon í framtíðinni.
Ljóst er þó að stjórn á innanlands-
málum verður að styrkjast frá því sem
nú er og verið hefur undanfarna mán-
uði. Hvernig til tekst með það verkefni
er erfitt að segja. Við upphaf borgara-
styrjaldarinnar klofnaði her landsins
og öll stjómskipan fór i handaskolum.
N
Kjallarinn
Gunngeir Pétursson
Hér er mismunur hvað minnstur,
en nákvæmnin er mikil þvi sumstaðar
er mismunur á tveim eins íbúðum
kannski kr. 2.000.- en fer upp í mikinn
mun svo gáfulegt sem það nú er.
Hver rúmmetri í þessurh húsum er
þó allt of hár miðað við einbýlishúsin.
Það skal tekið fram að þessi dæmi eru
tekin aigerlega af handahófi og ég
efast ekki um, að hægt væri að finna
meiri mun í hverju tilfelli ef farið væri
að leita að því sérstaklega.
Upphaflega gáfu stjórnendur fast-
eignamatsins upp að matið ætti að
sýna söluverð húsanna miðað við
staðgreiðslu, en ég þarf ekki að taka
dæmi til að sýna að sá tilgangur er
alveg út i hött, þvi það vita ailir sem
nálægt þessum málum hafa komið.
En hvernig stendur á því, að matið
er slík endaleysa sem raun ber vitni
um, samanber dæmin sem ég tók.
Aðalorsökin ér sú staðreynd að
aldrei hefur verið viðurkennt og unnið
með það sjónarmið i huga að fast-
eignamatið væri fyrst og fremst notað
til skattlagningar og meðan svo er, er
ekki von á góðu.
Vegna þessa er verið að safna alls
konar upplýsingum, sem koma matinu
i heild sáralítið við, t.d. hvort útihurð
sé góð eða sæmileg, hvort innbyggðir
skápar séu góðir, sæmilegir o.s.frv., en
með þessu er hægt að fá þann mun á
tveimur eins íbúðum, eingöngu vegna
þess t.d. að annar var búinn að
fullmála skápa I svefnherbergi en hinn
ekki, svoeitthvert dæmi sé nefnt.
Þegar fram í sækir hlýtur þetta að
hafa þær afleiðingar, að þeir sem átta
sig á þvi hvernig unnið er að fasteigna-
matinu, setja alls ekki upp fasta skápa,
t.d. I svefnherbergi, því þá er hann
talinn með I fasteignamati, en lausum
skáp er sleppt, því hann er innbú.
Til að lagfæra öll þessi mistök
verður fasteignamatið að taka upp
önnur vinnubrögð. Gera verður sér
fulla grein fyrir hvaða upplýsingar eru
aðalatriði og hvaða aukaatriði. Ég tel
alveg útilokað að byggja matið þannig
upp, eins og það er I dag, að hverja
einustu fasteign þyrfti helst að skoða
árlega, ef vit ætti að vera I matinu og
að minnsta kosti á 2—3 ára fresti.
Eftir 5 ár er það orðið ónothæft, að
þeirra eigin dómi, hafi fasteign ekki
verið skoðuð á staðnum.
Ég tel engan vanda að hafa fast-
eignamatið bæði betra og kostnaðar-
minna, t.d. eru sumar þær upplýsing-
ar sem þeir heimta nú frá byggingar-
fulltrúa hreint fáránlegar svo ekki sé
meira sagt.
Meðal annars sem beðið er um frá
byggingarfulltrúa er meðalhæð húsa
og meðal ummál, sennilega með það
fyrir augum að finna út stærð
veggflata, en hvernig því er skipt milli
matshluta er mér hulið, því sumar
íbúðirnar eru með mikla útveggi, en
aðrar litla.
Það allra nýjasta er, þegar sótt er
um byggingarleyfi,að fá uppgefnaaHa
eigendur eða lóðarhafa með
nafnnúmeri og t.d. i háhýsum geta
þetta verið ansi margir umsækjendur.
Ekki er getið I þessu sambandi hvort
tilgreina þarf bæði hjónin.
Þar sem þeir hafa ekki þessar
upplýsingar þegar fá þeir þær frá
mörgum stöðum, t.d. I
kaupsamningum, afsölum, hjá lóðar-
skrárritara, við lóðarsamning.
Þetta er blessuð skriffinnskan I öllum
sinum glæsileik, að fá sama hlutinn á
mörgum stöðum.
Þeir sem vilja meiri og meiri skrif-
finnsku eru auðvitað ánægðir með
þennan glæsilega árangur sem öll
framkvæmd fasteignamatsins er, og
því miður virðast flestir þeir, sem með
völdin fara, vera hlynntir skrif-
finnskunni eins og dæmin sanna.
Ég hefði auðvitað átt að vekja
athygli á þessu fyrir löngu, en I fyrsta
lagi vonaði ég að matið yrði lagað og I
öðru lagi geri ég ráð fyrir, að þeir sem
vilja skriffinnskuna sem mesta ráði
eins og vant er, svo ekkert mark verði
tekið á þessum aðfinnslum mínum, en
þar sem málið varðar marga get ég
ekki látið hjá líða að vekja á því
athygli. Reykjavík I október 1978.
Gunngeir Pétursson skrifstofustjóri.
11
Vinnusparandi vélar, stórvirkar vél-
ar. Tölvur I hvert fyrirtæki.
Tekniska kaupstefnan I Stokkhólmi,
sem stóð yfir 12,— 18. þ.m. var auglýst
sem þýðingarmesta kaupstefnan fyrir
þá sem starfa að iðnaði. Ekki skal
dregið I efa að á kaupstefnu þessari
hafi mátt sjá ýmis tæki sem lýsingar-
orð þau eiga við, er standa hér fremst I
þessu greinarkorni. En að hverju leiðir
þetta í huga hins venjulega manns?
Orðum eins og aukinni framleiðslu,
létti erfiðis við vinnuna, skemmtileg-
um tækjum I meðförum. Ekki hvílir
nú sólskin yfir öllum þessum orðum,
og hvers vegna ekki?
Framleiðsluaukning verður því
aðeins mannkyni til gagns að hún
komi heildinni að notum, að hún bæti
lífsmöguleika almennt, að hún gangi
ekki of langt I að skerða forðabúr nátt-
úrunnar. Hver hugsar á þennan veg?
Sérvitringar þjóðanna munu sumir
segja. Vísindamenn eru til, sem um
þetta hafa hugsað út frá verndar-
sjónarmiði, með framtíðarhugsun að
leiðarljósi hafa þeir gefið varnaðarorð.
Hverjir hafa hag af að þegja þau i hel,
eða þá að lauma á framfæri ismeygi-
legum andróðri gegn þessum hugsun-
um? Auðvitað þeir, sem hagnast á
aukinni framleiðslu I augnablikinu.
Við þurfum ekki langt að fara. Við
höfum vonandi flest tekið eftir við-
brögðum samlanda okkar þegar rætt
er um minnkandi fiskstofna. Þeir
virðast fáir, sem meta framtíðina
meira en dagshagnaðarvonina.
Hvers vegna er nauðsyn að auka
framleiðsluna i velferðarþjóðfélagi?
Þetta er gert þangað til sölumöguleik-
ar eru nýttir, og oft lengur. Ríkis-
sjóðir, þ.e. almenningsfé, er siðan
notað til að safna upp vörubirgðum,
sem ekki er vitað hvort munu verða
notaðar, e.t.v. verður þeim brennt eða
eyðilagðar á annan hátt. Þetta er gert
á sama tíma og tugmilljónir líða skort
á jörð vorri. Þannig er skipulag fram-
leiðslunnar á tímum hraðvaxandi
tæknivæðingar, á tímum þegar fjöldi
manna leggur fyrir sig nám I hagfræði,
I skipulagsfræöum og tölvísi.
Sérnám I vaxandi mæli er notað til
að auka framleiðsluna I öllum grein-
Kjallarinn
Guðjón B.
Baldvinsson
um. Er þetta rétt stefna? Horfir þetta
til aukinnar lífshamingju mannkyns-
ins?
Etgum við lslendingar að taka
siaukinn þátt I þessari hringrás gróða-
fíkninnar? Væri ekki rétt að stinga við
fótum og huga betur að hvert stefnir?
Skipuleggja fjárfestingu og framleiðslu
á þann veg að fólkinu I landinu geti
liðið vel og atvinnuvegir okkar séu
reknir þannig að starf og stríð fjölda
manns hafi ekki það eitt markmið að
fást við gegndarlausa tilfærslu fjár-
magns frá einum hópi þegnanna til
annars? Hvað mundi þurfa til að færa
starfsemi þjóðarinnar I þann farveg?
Breyttan hugsunarhátt, breytta
stjórnun samfélagsins. Tæknin á að
koma öllum til góða, ekki bara þeim,
sem hafa fengið sparifé landsmanna
og erlent lánsfé til aö reka fyrirtæki.
Þjóðin á alla aðalbanka landsins.
Hvers vegna er þeim ekki beitt til að
hafa skynsamleg áhrif á rekstur fyrir-
tækjanna? Hvers vegna er almenningi
ekki gefinn kostur á fræðslu um þá
þætti þjóðfélagsins, sem afkoma hans
byggist á? Hvers vegna er ekki gefið
tækifæri til að starfsfólk þjóðarinnar
hafi áhrif á stjórn þeirra fyrirtækja,
sem það vinnur við? Hvers vegna eru
ekki birtir rekstrar- og efnahagsreikn-
ingar þeirra fyrirtækja t. d., sem
stærst eru á sviði athafnalífsins?
Reikningar geta ekki verið einkamál
þeirra, sem valdir eru i stjórnir. Fjár-
magnið er eign almennings, verðlagn-
ing fyrirtækjanna, söluaðferðir, fjár-
festing þeirra, allt hefir það ómæld
áhrif á efnahagslífið. Eigum við ekki,
borgarar þjóðfélagsins, sem að lang-
mestu erum launþegar við þessi fyrir-
tæki, rétt á að vita eitthvað um þaö
hvaða lögmál ráða við reksturinn,
hvaða sjónarmið ráða ferðinni? Tækn-
in er ekki rétt notuð, ef henni er beitt
fyrst og fremst til að auka gróðamögu-
leika fjármagnsráðenda, liðsodda at-
vinnurekstrarins. Vélakaup eru ekki
bara til að auka fyrningarreikning, og
ekki til að sýna eingöngu hærri arð á
ársreikningi. Tæknin á að vera I þjón-
ustu fólksins. Notuð til að létta störf,
bæta rekstur með það sjónarmið, að
starfsfólkið fái aukna möguleika til að
lifa hamingjusamara lífi.
Það eiga allir sama rétt til að lifa,
hver eftir þeirri getu sem honum er
gefin. Aukin hagkvæmni vegna auk-
innar tækni á að koma þegnunum til
góða, lika þeim sem af einhverjum
ástæðum eru verr settir til að olnboga
sigáfram.
Tæknin á að vera til samhjálpar,
notast til að gefa sem flestum aukna
lifsfyllingu, en ekki til aukins óhófs
eða munaðar sérréttindafólks.
Þetta sjónarmið á að ráða aðgerð-
um stjórnvalda við stefnumörkun um
fjárfestingu og efnahagsráðstafanir
þær sem nauðsynlegar eru til að halda
atvinnu gangandi en þó um leið draga
úr margumræddri verðbólgu.
Þessi hugsun á að marka viðhorf al-
mennings til vinnubragða stjórnvalda
á hverjum tíma.
Guðjón B. Baldvinsson.
TÆKNIÖLD -
TÆKNIVALD
Hafa stórvirkar vinnuvélar verið til jafnmikilla hagsbóta fyrir vinnandi fólkið og atvinnurckendur?