Dagblaðið - 02.12.1978, Blaðsíða 2

2
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 2. DESEMBER 1978.
Hress að
vanda
ölafur bóndi á Oddhóli og fyrr-
um f Álfsnesi: Afram meö
smériö piltar.
Dagur Þorleifsson skráöi.
örn og örlygur, Rvlk 1978.
198 bls.
Haustiö 1976 kom Ut endur-
minningabók Ólafs bónda Jóns-
sonar á Oddhóli i Rangárvalla-
sýslu og áöur i Alfsnesi. Hiln
hét: Ég vil núhafa minar konur
sjálfur. SU bók seldist I stserri
upplögum en flestar aörar bæk-
ur á þessu landi-og var auöséö
aö fólk kunni vel aö meta
ævintýrum í Utlöndum, kvenna-
málum og áleitni stjórnarráös-
fulltrúa^em ekki var alveg eins
og aörir I kynferöismálum. Oft
reyndi á dug bóndans,en alltaf
stóö hann fyrir sfnu, hló bara aö
ifllu saman ef ekki vildi betur.
Og ekki má gleyma frásögn-
unum af búskapnum i Oddhól.
Norska Björgin sem Olafur var
kvæntur um skeiö kemur hér
nokkuö viö sögu. HUn þvoöi
vinnumennina gjarnan upp Ur
Handy Andy og ekki fór hjá þyi
aö hún hrelldi bónda sinn á stund
um meö næsta furöulegum til-
bókmenntir
hispurslausar frásagnir hins
viöförla bónda af ævintýrum
þeim, sem hann haföi rataö I á
lifsleiöinni.
1 formála fyrir þeirri bók sem
hér er til umsagnar, segir Dag-
ur Þorleifsson aö hinar frábæru
viötökur sem fyrri bókin fékk
hafi ööru fremur valdiö þvi aö
þeir óiafur réöust i aö setja
saman aöra bók um ævi Odd-
hólsbóndans. Mörgum þótti
fyrri bókin l.eldur efnisrýr, þótt
skemmtileg væri. Þessi bók er
hins vegar tvtmælalaust mun
betri hvaö þaö snertir. ólafur
segir fyrst frá bernsku sinni
noröur I landi og hér I Reykjavik
en siöan vikur sögunni austur i
Biskupstungur, þar sem hann
ólst aö mestu upp hjá frænda
sinum, Halldóribónda i Asakoti.
Og þaö er frásögnin af dvölinni i
Asakoti sem ööru fremur gefur
þessari bók gildi. óiafur lýsir
búskaparháttum og lifsmáta
Tungnamanna á fyrstu áratug-
um aldarinnar mjög skemmti-
lega. Og margt kemur á óvart 1
þeirri frásögn. Svo frumstæöur
var búskapurinn austur þar á
þessum tlma aö undrum sætir.
Allur búskapur þeirra Tungna-
manna var meö miöaldahætti
og miklum mun frumstæöari en
tiökaöist i flestum sveitum
landsins á þessum Uma.
Margar skemmtilegar þjóö-
sögur segir ólafur einnig og
lýsingar á Tungnabændum eru
sumar stórsnjallar. En lifiö var
ekki eintómt gaman og sögurn-
ar eru ekki allar i gamantón.
Llfsbaráttan var erfiö oft(svo aö
jafnvel höröustu menn létu bug-
ast. Sumir uröu aö bregöa búi
vegna skulda, aörir gengu
lengra og sviptu sig lifi, oft
vegna þess aö þeir gátu ekki
staöiö I skilum meö smáræöi.
Sem dæmi má nefna átakanlega
sögu af bónda sem varö aö
bregöa búi vegna þess aö hann
gat ekki staöiö i skilum meö
skuld, sem I dag myndi nema
u.þ.b. hálfri milljón. Hann þoldi
ekki skömmina og hengdi sig á
bæ sem hann var gestkomandi
á. Þannig var gUdismat og
viröing fólks fyrir skuldbinding-
um slnum I þann tiö. Og nýtnin
var mikil: sá sem skar þennan
ólánsama bónda niöur lét sig
hafa þaö aö plokka af honum
snæriö sagöi þaö ágætt upp i
hesta.
Or Biskupstungunum lá leiö
ólafs tU Reykjavlkur, þar sem
hann dvaldist næstu árin. Hanii
var þá ungur og lifsglaöur>naut
lifsins á góöum stundum og
.Jiaföi séns eins og hinir.”
i siöari helmingi bókarinnar
eru frásögur frá ýmsum
skeiöum i ævi ólafs. Hann segir
frá búskap á Vestfjöröum,
tektum: ,,Þaö var þetta Lappa-
æöi”, segir ólafur og ekki
ástæöa til aö gera neitt veöur út
af þvi. Og vinnumennirnir voru
ekki beinlinis einvalaiiö. Einn
þeirra skaut t.d. bæöi hnifi og
byssukúlum aö bónda I matar-
timanum. Geri aörir betur.
Þessi bók þeirra Ólafs og
Dags er stórskemmtileg, auk
þess aö vera fróöleg. Málfar
ólafs nýtur sin einnig vel,
hressilegt og oft nokkuö
óvenjuleg sunnlenska. Til aö
mynda segir hann alltaf álgs-
blettur i staö álagablettur,
öngvir i staö engir o.s.frv. Og
alltaf talar hannum ket og smér
aö gömlum hætti.
Eins og áöur sagöi gefur
bókaútgáfan órn og örlygur
bókina út og er allur frágangur
hennar til sóma.
JónÞ . Þór
Svo er margt
sinnið sem skinnið
Viðhorf manna
til Ólafs á
Oddhóli eru
misjöfn.
Sumir sjá ekkert
nema kynlíf
þar sem aðrir
meta meira
frásögn hans
af atvinnu-
háttum og
lífi fóiks
á fyrstu
tugum þessarar
aldar.
Svo er margt
sinnið sem
skinnið
og það verður
hver að dæma
fyrir sig sjálfur.
En við birtum
sem auglýsingu,
þessa grein
Jóns Þ. Þórs,
sagnfræðings
sem birtist
í Tímanum
29. nóv. til
þess að fólk
eigi þess kost
að kynnast
viðhorfi
manns sem
virðist dæma
bækur af
samviskusemi,
hlutleysi
og engri illgirni.
Örn og Örlygur
Vesturgötu 42, sími 25722
Hellissandur. ^
HELLISSANDUR ER A
LANDAKORTINU
E. Ingólfsson skrifar:
Ástæðan fyrir því að ég skrifa þessa
grein er sú að ég er tekinn að þreytast
á fréttaflutningi rikisfjölmiðlanna af
færð vega á Snæfellsnesi.
Á norðanverðu Snæfellsnesi eru
fjögur kauptún: Hellissandur, Ólafs-
vik, Grundarfjörður og Stykkis-
hólmur. Á milli yztu kauptúnanna eru
u.þ.b. 80 km, en það eru Hellissandur
og Stykkishólmur. Ólafsvík og
Grundarfjörður eru á milli þeirra.
Hvernig stendur á því að yfirleitt
tala ríkisfjölmiðlarnir um færðina
milli Ólafsvíkur og Stykkishólms, en
ekki Hellissands og Stykkishólms, sem
eru jaðarkauptúnin. T.d. var sagt í
fréttatíma sjónvarpsins 22. nóvember
sl., að fært væri á milli Ólafsvíkur og
Stykkishólms. Ég spyr: var ófært á
milli Hellissands og Ólafsvíkur? Skilja
má á þessum fréttaflutningi að svo
hafi verið.
I Ólafsvík búa að visu nokkuð fleiri
íbúar en á Hellissandi, en varla er
ákveðinn íbúafjöldi settur sem skilyrði
hjá þessum fjölmiðlum, svo hægt sé að
minnast á kauptúnin. Kaupstöðunum
og stóru kauptúnunum er hampað,
svo það er ekki furða, þótt almenning-
ur á íslandi viti ekki hvar minni kaup-
túnin eru. Það er látið sem þau séu
ekki til.
Ef fært er á milli yztu kauptúnanna
á norðanverðu Snæfellsnesi, þá gefur
það auga leið, að fært er á milli allra
þessara staða. Slíkar upplýsingar
myndu spara mikil heilabrot og hlust-
endur yrðu ánægðari.
SVK:
Skiptistöðin lokuð, vagnstjór
inn í kaff i og farþegarnir úti
Frosinn farþegi SVK skrifar: vögnum Kópavogs og þurfa að skipta
Farþegar sem ferðast með Strætis- um vagn eftir kl. 23.30 þurfa oft og
emm við komnk með futtt hús efjóh-
skrauti og jófapappír sem enginn annar
ermeá
einatt að standa úti í 5—10 mínútur
við skiptistöðina í hvaða veðri sem er.
Eftir kl. 23.30 er skiptistöðin lokuð, en
bilstjóri vagnsins fer inn í herbergi sitt
og drekkur kaffi. Vagninn er lokaður á
meðan svo enginn kemst inn.
Það er krafa okkar farþega að ann-
aðhvort verði bílstjórarnir inni í vagn-
inum og opni fyrir okkur eða þeir skilji
vagninn eftir opinn þannig að við
komumst inn á meðan vagnstjórinn er
i kaffi.
Laugavegi 178 — Sími 86780
(næsta hús við Sjónvarpið)
Fyrir utan greiðslu strætisvagna-
gjaldsins, greiðum við Kópavogsbúar
einnig kaup bílstjóranna með útsvars-
greiðslum okkar svo að við eigum
nokkra heimtingu á að komast inn i
hlýjuna. Farjieginn er númer eitt,
síðan kemur kaffið.
Heimilis-
iæknir
svarar
'Raddir lesenda taka við'
skilaboðum til umsjónar-
manns þáttarins „Heim-
ilislœknir svarar" í síma
27022, kl. 13-15 alla
virka daga.