Dagblaðið - 08.12.1978, Blaðsíða 24

28
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 8. DESEMBER 1978.
"AWORJCTTI
Svona til að styrkja gott málefni
f 'tl

Happdrættin iifa þessa dagana sinn blómatima. Dregið á Þorláksmessu, segja sölumennirnir í glæsikerrunum við Austur-
stræti og Bankastræti. Ætli maður skelli sér ekki á eins og tvo miða, segja menn þá gjarnan, svona til að styðja gott málefni,
bæta þeir við, en í augunum speglast kannski billinn, sem þeir vilja gjarnan fá heim til sín á aðfangadag. Myndin er frá
sölubil Krabbameinsfélagsins i Austurstræti í gær. -DB-mynd Hörður.
Buxnasett úr riffluðu og sléttu flaueli á allan aldur
barna og unglinga. — Síö pils úr sléttu flaueli — Shet-
lands ullarpeysur.
Kjólar • Nœrföf Náttfót
Sokkar • Úlpur
TROÐ
PÓSTSENDUM
NEÐSTATRÖÐ 8
KÓPAVOGI
SÍMI43180
FULL BÚÐ
affallegum fötum á börnin
MORDA
SÁUNNI
Þorsteinn Antonsson er talsverður
vandræðagripur á bókmenntasviði
hér. Ekki svo að framlag hans sé
lítilvægt — þvert á móti. „Foreldra-
vandamálið” var t.d. afskaplega vel
meinandi og timabær bók og margt
var þar vel athugað. En Þorsteinn
skrifar hins vegar tyrfnastan prósa allra
núlifandi íslendinga, sérstaklega ef
hann finnur sig knúinn til að fjalla um
hugmyndir. Ég man t.a.m. ekki eftir
verra foraði málfarslega en skrifum
Þorsteins um Thor Vilhjálmsson
forðum. Allt um það er Þorsteinn nú
með nýja skáldsögu á markaðinum og
nefnist hún Sálumessa 77. Það er ekki
laust við að maður sé kviðafullur þeg-
ar fyrstu siðum er flett.
Kynblendingur
En viti menn, þetta er að mestu
sæmilega læsilegt mál. Það er ekki fyrr
en i lokin, þegar sögumaður segir frá
viðskiptum sínum við geðlækna, að
hnútar myndast: „Sjúklingurinn leit-
ar útrásar fyrir ónot og er þá ekki ná-
kvæmur í vali á skotspæni, lítt rök-
studdar kvartanir við lækni um per-
sónuhagi geta verið stig í lækningu
kvilla sem ógerlegt er að diagnosera,
það er skilgreina, þrátt fyrir líkamleg
sjúkdómseinkenni.” Púff. Einnig er
leikaraskapur með litla stafi og stóra
framan af í bókinni en það er út af
fyrir sig ekkert stórmál. Aftur á móti
er sagan sjálf einkennilega samansett
og væri hún hundur mundi hún
sennilega kallast kynblendingur. Eftir
stuttan prólógus sögumanns kemur
lýsing á amstri lífsleiðrar og kúgaðrar
húsmóður í Breiðholti og litur þá út
fyrir að höfundur ætli sér að dorga á
sömu miðum og Guðlaugur Arason.
Húsbóndi fer að heiman til að
skemmta sér með kunningjunum og á
meðan stundar konan kojufyllerí og
hangir við sjónvarpið hundleið á öllu
saman.
Rithöfunda-
raunir
Síðan er svissað yfir á rithöfundinn
Hall og hefjast þá rithöfundaraunir,
rithöfundadrykkja og rithöfundasam-
koma á hóteli í bænum. Hún endar
með því að rithöfundurinn og lífsleiða
húsmóðirin hittast og halda saman
heim til skrafs og samræðis. Siðan
skeður allt í einu slys og sagan er orðin
að krimma — lögregla út um allt.
Rithöfundurinn flækist inn i málið og
er ákærður fyrir morð og í lokin
hefjast Dostoyevskar sálarkvalir hans
og ígrundanir um glæpinn, sekt og
sakleysi. Loks er rithöfundi sleppt,
saklausum, en særðum á sálinni. Þetta
gæti svosem verið mögnuð blanda, en
því miður gengur pússluspilið ekki upp
og hinir ýmsu partar liggja hingað og
þangað án sjáanlegra tengsla. Ég sé
t.d. ekki hvaða hlutverki rithöfundur á
að gegna i þessu samhengi og hvað
verið er að segja með rithöfundaráð-
stefnunni í bókinni — nema að Þor-
steinn treysti ekki öðrum en bona fide
rithöfundi til að segja frá þvi sem
gerðist.
Þokukenndar
persónur
Það er því eins og „óhappið” þjóni
þeim tilgangi einum aðgera rithöfundi
martröð. Húsmóðirin, sem er í raun
hreyfill sögunnar, er einnig einkenni-
lega þokukenndur persónuleiki og um-
kvartanir hennar ganga i raun vart út
á annað en það að hún fær ekki notið
lifsins gæða í sama mæli og
eiginmaður hennar. Frelsi er að hafa
ávísanahefti. Hallur rithöfundur er
heldur ekki Ijóslifandi persóna og
hversu mjög sem hann lýsir eigin
högum öðlast hann fá séreinkenni.
Sálarkvalirnar í lokin framleiða heldur
ekki neina nýja innsýn, hvorki i hugar-
heim fangans, fangavarðar eða
sökudólgsins, Jóhanns í Glakó. Hins
vegar smíðar Þorsteinn stundum góð
og eðlileg samtöl, t.a.m. hefur hann
næmt eyra fyrir öllu drykkjurausi og
sömuleiðis er athyglisgáfa hans i fínu
lagi. En vandinn er sá að koma þessu
öllu frá sér á góðu máli og í hug-
myndalegu samhengi og þarna skortir
ýmislegt á hvað Sálumessu 77 snertir.
Bók
menntir
AÐALSTEINN
INGÓLFSSON