Dagblaðið - 10.02.1979, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1979.
Bréf frá henni
Ameríku:
Þórir S. Gröndat
ókunnu strönd. Þeim hefur verið kippt
úr sambandi við viðburðamaskínuna
miklu, sem Island heitir, og þeir eru
komnif hér út 1 hinn stóra heim þar
sem ekkert gerist nema morð og
nauðganir. Þeim virðist sem hér sé
allt stjórnlaust, því þeir fá ekki að vera
með í ráðum og fylgjast með öllu eins
og heima.
Þá vantar að vita nákvæmlega,
hvað gerist i þinginu á hverjum degi
og sömuleiðis vilja þeir vita, hvort
þessi eða hinn flokkurinn hefir klofnað
í einhverjum málum í stjórninni. Þeir
eru yfir sig hræddir, að stjórnin muni
kannske leggja upp laupana á meðan
þeir sjálfir eru hér í þessu kvalarfulla
„sólarfríi”. Það er svo sárt að hugsa til
þess að missa af blöðunum og geta
ekki fylgst nákvæmlega með þeirri
vizku, sem flæðir úr pennumallrasnill-
inganna, sem vita nákvæmlega
hvernig stýra á landinu i neðanmáls-
greinum dagblaðanna.
Af framangreindum punktum má
sjá, að Flórída muni ekki vera mjög
heppilegur sólarfristaður fyrir lslend-
inga. Hér er greint frá þessu í þeim til-
gangi einum að vara þá við, sem hugs-
að hafa sér að skreppa hingað. Þeir
vilja ef til vill hugsa sig um tvisvar eða
jafnvel þrisvar. En við, þessir aumingj-
ar, sem erum fastir hér, við verðum
bara að þjást.
Þórir S. Gröndal.
Kjallarinn
Vigdís Ágústsdóttir
reyna að setja sig i spor þess sem hefur
flogaveiki en er að öðru leyti frískur og
t.d. ég hef grun um að sumir atvinnu-
rekendur mættu vera víðsýnni.
Víða erlendis, t.d. í Bandaríkjunum,
hafa verið stofnuð samtök sem vinna
að málefnum flogaveikra. Ég hef oft
látið mér detta i hug hvort við sem
göngum með þennan sjúkdóm hér á
landi, ættum ekki að taka saman
höndum og stofna samtök, m.a. til að
uppræta almennan misskilning með
,fræðslu, fræðast hvert af öðru og vita
hvort við getum ekki unnið málefnum
flogaveikra hér á landi gagn.
Vigdis Ágústsdóttir.
BÓKASAFN: FOR-
SENDA NÝRRA
KENNSLUHÁTTA
ii
Eins og fram hefur komið í fréttum
hefur bókasafn Kennaraháskóla Ís-
lands aðeins verið opið hálfan daginn
síðan 1. febr., og hefur orsök þess, þ.e.
neitun á endurráðningu lausráðins
bókasafnsfræðings viö safnið, verið
mótmælt harðlega af kennurum og
nemendum. Eftir er aðeins einn fast-
ráðinn bókasafnsfræðingur, undirrit-
uð, sem sá sér ekki fært að halda uppi
óskertri þjónustu. í blaðaskrifum um
mótmælaaðgerðir undanfarna daga
hefur þrásinnis veriö til þess vitnað að
bókasafnið væri „þungamiðjan” í
námi og starfi í skólanum og hafa
bæði kennarar og nemendur talið að
skólinn væri nú að miklu leyti lamað-
ur. Hefur þessi fullyrðing trúi ég
stangast nokkuð á við þá mynd sem
allur almenningur gerir sér af bóka-
söfnum og ekki síður af starfi bóka-
varða. Hefur því margt broslegt borið
á góma í máli manna í sambandi við
eðli bókasafnsstarfa og erfiðlega hefur
gengið að sannfæra stjórnvöld um
réttmæti þess að bruðla með ríkisfé í
laun handa bókasafnsfræðingum.
Hafa bæði embættismenn ráðuneyta
og alþingismenn látið hafa eftir sér að
nemendur, já eða afgangskennarar
(hvar sem þeir nú erul), gætu hjálpað
til svo hægt væri að halda safninu
opnu allan daginn. Hér er á ferðinni sá
hefðbundni, aldagamli skilningur á
orðunum bókasafn = bókageymsla og
bókavörður = sá sem gætir bóka, og
sér ekki mikinn stað þeirrar baráttu
bókasafnsfræðinga og annarra stuðn-
ingsmanna þeirra fyrir breyttu við-
horfi gagnvart ýmiss konar þjónustu
sem nútímasöfn veita. 1 hverju er þá
þessi þjónusta fólgin og hvað er unnið
í þeim söfnum sem heimta starfslið
sem sérmenntað er í einhvers konar
upplýsingamiðlun? Víst eru mörg störf
í söfnum sem fela má ófaglærðu fólki
með góðum árangri. Það er þó mikill
munur á einstökum söfnum í þessu
efni, t.d. þjóðbókasöfnum, almenn-
ingssöfnum og skólasöfnum, svo eitt-
hvað sé nefnt, en í fámennum söfnum
sem veita faglega þjónustu þarf hlut-
fall faglærðra að vera miklu hærra en
hinna.
Rannsókna- og
kennslusafn
Safn KHÍ er háskólasafn og þarf þvi
að styðja bæði rannsóknir og kennslu.
Þar af leiðandi reynum við að byggja
upp bóka- og tímaritakost er varðar
allar kennslugreinar skólans, einkum
þó á sviði sálar-, uppeldis- og kennslu-
fræða. í safninu eru nú u.þ.b. 20.000
bindi aðgengileg notendum, skráð og
flokkuð, auk rúmlega 200 tímarita
sem koma að staðaldri í safnið.
Áhersla hefur verið lögð á aö velja
safnkost gaumgæfilega og er þar
einkum farið eftir óskum kennara. Við
höfum litið svo á að hnitmiðaður
bókakostur sem væri i örri endurnýjun
og töluverð tímaritaeign svaraði
kröfum kennaramenntunar á þessu
stigi. Söfnunarhlutverki höfum við
ekki mikið sinnt vegna þess að kröfur
líðandi stundar hafa setið í fyrirrúmi,
og litið svo á að upp frá þessu sé fyrst
hægt að fara að fylla skipulega í skörð-
in og viljum við þá einkum sinna ís-
lenskri skólasögu. Þá hefur allt kapp
verið lagt á að eignast sem flesta titla
og þá oftast aðeins eitt eintak af
hverjum. Sú stefna hefur h.v. að
nokkru leyti komið okkur i koll þar
sem hin öra nemendafjölgun gerir
okkur mjög erfitt um vik að verða við
óskum margra um sömu bókina og
þurfa þá nemendur oft að grípa til þess
að ljósrita greinar og kafla sem er fjár-
frekt, óæskilegt og raunar oft óleyfi-
legt. Til að ná sem bestri nýtingu á
bókakosti er útlánsfrestur mjög stutt-
ur (1/2 mán.), það þýðir aukna vinnu
við innköllun, en oftast eru þó þær
bækur sem mest eru notaðar teknar
frá tímabundið og aðeins leyft að nota
þær í skólanum eða þær lánaðar heim
yfir nótt.
Störfum í safninu má að nokkru
leyti skipta í tvennt, annars vegar hin
hefðbundnu störf sem sameiginleg eru
flestum söfnum og eru á vissan hátt
forsenda góðrar þjónustu, þ.e. pant-
anir, móttaka rita, reikningshald,
skýrslugerð, flokkun, skráning, frá-
gangur, útlán og millisafnalán. Hins
vegar eru leiðbeinandastörf og upplýs-
ingaþjónusta sem krefjast mikillar
samvinnu við notendur, kennara og
nemendur, en gefa jafnframt mikið í
aðra hönd fyrir alla aðila. Þar eiga að
koma saman fagþekking kennara og
færni bókasafnsfræðinga við heimilda-
öflun. Tökum dæmi til skýringar.
Miðdepill framfara
Nemendur á 1. ári stunda nú svo-
nefnt þemanám í uppeldis- og kjarna-
greinum. t slíku námi er fjallað um eitt
ákveðið svið í einu frá ýmsum sjónar-
hornum í stað þess að Ieggja stund á
aðskildar greinar. T.d. hét viðfangs-
efni s.l. hausts Skóli og samfélag.
Kennslufyrirkomulag er með þeim
hætti að fyrirlestrar eru tiltölulega fá-
ir, umræðutímar allmargir og hóp-
•'nuniflK AMVILU?
Wihur
„Hér er á ferðinni sá hefðbundni, aida-
gamii skilningur á orðunum bókasafn = bóka-
geymsla og bókavörður = só sem gætir
bóka."
„Hafi menn haldið að í KHI væri sóað al-
mannafé í nokkrar kennslubækur sem Iðnað-
ar væru út um lúgu, þá er það misskilningur."
Kjallarinn
Kristín Indriðadóttir
bókavörður við
Kennaraháskóla
íslands
vinnutímar fastir á töflu og vinna
nemendur þá í húsnæði skólans að
:sameiginlegum verkefnum sem þeir
skila. Hópverkefni eru sjálfvalin innan
ramma þemans en það krefst mikillar
skipulagningar frá hendi kennara og
bókavarða að ná yfirsýn yfir tiltækar
heimildir í safninu, leita fanga annars
staðar og hjálpa nemendum að finna
heimildir og koma þeimá 'porið við
sjálfstæða gagnasöfnun. Kynning á
fyrirkomulagi og notkun safnsins og
notkun uppsláttarrita og tímaritalykla
var frá safnsins hálfu algjörlega felld
að þemanu því það hefur grundvallar-
þýðingu að slíta þess konar fræðslu
ekki úr samhengi við námsefni.
Þó þetta einstaka dæmi um efnisleit
hafi verið tekið er það svo að allir ár-
gangar þurfa meira og minna að finna
sér efni vegna ritgerðavinnu og ekki
sist 3ja árs nemar vegna lokaritgerða.
Þá er ekki minna spurt um ákveðin
efni vegna undirbúnings æfinga-
kennslu en öll aðstaða til þess undir-
búnings er í lágmarki í skólanum. Það
væri því nær að fjölga bókasafnsfræð-
ingum en fækka miðað við gifurlega
nemendafjölgun og breytta kennslu-
hætti. En hafi menn haldið að í KHl
væri sóað almannafé í nokkrar
kennslubækur sem lánaðar væru út
um lúgu, þá er það misskilningur.
jSafni KHl hefur tekist það sem ætti að
vera takmark allra íslenskra safna —
að vera virkur máttarstólpi í starfi not-
enda sinna. Starf okkar bókasafns-
fræðinganna hér hafa nemendur og
kennarar nú metið til slíkra verðleika
að þeir telja skólann nánast óstarfhæf-
an þegar annar þeirra hefur verið
hrakinn úrstarfi.
En er það ekki að spara eyrinn og
kasta krónunni aö sama kvöldið og
margumræddur bókavörður fór heim
til sin janúarlaunalaus eftir fimm ára
starf við stofnunina, átu og drukku
stjórnarráðsmenn og gestir þeirra fyrir
u.þ.b. þrenn árslaun bókasafnsfræð-
ings?
Rv. 7. febr. 1979
Kristin Indriðadöttir
bókavörður við KHÍ.