Dagblaðið - 31.05.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 31. MAÍ1979.
MMBUBIB
frfáJst, oháð dagblað
—
Otgofandi: DagblaðiA h('
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Ritstjómarfulltrúi: Haykur Holgason. Skrífstofustjórí ritstjómar: Jóhannes Reykdal. Fréttastjórí: Ómar
Valdimarsson.
íþróttir Hallur Símonarson. Monning: Aðalstoinn Ingólfsson. Aðstoðarfréttastjórí: Jóqas Haraldsson.
Handrít: Ásgrímur Pólsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómassop, Atli Steinarsson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefónsdótt-
ir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Helgi Pétursson, Ólafur Geirsson, Sigurflur Sverrísson.
Hönnun: Gufljón H. Pólsson.
Ljósmyndir: Ámi Póll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Hörður Vilhjólmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Þormóflsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkerí: Þróinn Þoríeifsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjórí: Mór E.M; Halldórsson. ^
Ritstjóm Siðumúla 12. Afgreiðsla, óskríftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þvorholti 11.
Aðalsimi blaflsins er 27022 (10 línur). Áskríft 3000 kr. ó mónufli innanlands. Í lausasölu 150 kr. eintakifl.
Setning og umbrot Dagblaflifl hf., Síflumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf. Síöumúla 12. Prehtun:
Arvakur hf. Skeifunni 10.
Þrengt aö spillingu
Lúðvík Jósepsson virðist ekki eins
valdamikill og hingað til hefur verið tal-
ið. Að minnsta kosti hindraði hann ekki
ráðherra Alþýðubandalagsins í að
standa að verulegum vaxtahækkunum á
þriggja mánaða fresti næstu misserin.
Alþýðubandalagið hafði raunar fall-
izt á vaxtahækkanirnar með því að samþykkja í vetur
svonefnd Ólafslög, einkafrumvarp Ólafs Jóhannes-
sonar forsætisráðherra um efnahagsmál. í lögunum
fólst m.a., að sparifé og útlán skyldu vera verðtryggð.
Samt var búizt við, að ráðherrar Alþýðubandalags-
ins mundu stinga við fótum að undirlagi Lúðvíks
Jósepssonar, harðasta andstæðings hárra vaxta. Og
sem bankamálaráðherra hafði Svavar Gestsson sæmi-
lega aðstöðu til að tefja framkvæmdina.
Seðlabankinn var fljótur að leggja fyrir ríkisstjórn-
ina sínar tillögur. Og þá gerðist það, að ráðherrarnir
samþykktu tillögurnar, þar á meðal Alþýðubandalags-
mennirnir með bankamálaráðherrann í broddi fylking-
ar.
Árangurinn er sá, að þróunin í átt til fullrar verð-
tryggingar hefst strax á morgun, þegar vextir hækka
yfírleitt um 2,5 prósentustig. Síðan eiga þeir að hækka
um 2,5 prósentustig á þriggja mánaða fresti til loka
næsta árs.
Ríkisstjórninni er sómi að þessari niðurstöðu. Hún
mun draga nokkuð úr spillingunni, sem óhjákvæmi-
lega blómstrar við misræmi vaxta og verðbólgu. Hún
stuðlar þar með að heilbrigðara þjóðfélagi á íslandi.
Eftir daginn í dag verða eiginlegir vextir eða grunn-
vextir lágir, 5—l,5°7o af innlánum og 5,5—8,5% af út-
lánum. Verðbætur verða hins vegar háar, 17—27% af
innlánum og útlánum. Verðbæturnar hækka svo á
þriggja mánaða fresti unz verðbólgu er náð.
Ef verðbólgan helzt óbreytt, 42%, verða saman-
lagðir vextir komnir upp undir 50% í lok næsta árs. En
gert er ráð fyrir, að verðbótaþáttinn megi greiða eftir á
og bæta honum við höfuðstól fjárskuldbindinganna.
Það var einmitt nýmæli Ólafslaga, að raunvöxtum
skyldi náð með því að verðtryggja sjálfan höfuðstól-
inn, en hafa vexti lága. Bankar og sparisjóðir eru nú að
vinna að nánari útfærslu þessarar tengingar verðbóta
við höfuðstól.
Hinar samþykktu tillögur eru ekki fullkomnar. Al-
varlegur er til dæmis sá galli þeirra að mismuna veru-
lega milli víxillána og vaxtaaukalána. Það er að vísu í
lagi að hafa mismun á grunnvöxtum þessara lána, en
ekki á verðbótaþættinum.
Á morgun verða samanlagðir vixilvextir 25,5% og
samanlagðir vextir vaxtaaukalána 35,5%. Þar munar
hvorki meira né minna en 10 prósentustigum. Og þar
eru áreiðanlegir skítugir, pólitískir puttar í spilinu.
Lánastofnanir munu hér eftir sem hingað til geta
tekið víxla í stað vaxtaaukabréfa af pólitískum gæðing-
um og samið um framlengingar, svo að víxillánin verði
í raun jafnlöng og vaxtaaukalánin. Þetta varpar
miklum skugga á málið í heild.
Með þessu er stefnt að verulegri stéttaskiptingu.
Annars vegar er almenningur, sem verður að sæta
vaxtaaukalánum með fullum verðbólguvöxtum. Hins
vegar eru svo bílakauparáðherrar, pólitískir gæðingar
og fyrirtæki þeirra, sem borga tíu prósentustigum
minna.
Nú er það krafa almennings í garð ríkisstjórnar og
Seðlabanka, að þessum möguleika á misnotkun verði
rutt úr vegi. Þá fyrst verður því trúað, að markmið
vaxtastefnu þessara aðila sé jafn göfugt og við viljum
trúa.
Enn lifír blekk-
ingin í olíumál-
unum góðu Iffí
—tveir af hverjum þrem Bandaríkjamönnum telja enn að
olfukreppan staf i af bralli olíuf élaga til að auka hagnað sinn
Nú stendur yfir „hatrömm deila”
milli mjólkurfræðinga annars vegar
og bænda hins vegar. Mjólkurfræð-
ingar setja mönnum stólinn fyrir
dyrnar nema þeir fái svo og svo mikl-
ar kauphækkanir og lagfæringar á
vinnuaðstöðu, sem auðvitað allt
saman má meta til launa.
Bændur og forkólfar þeirra hafa
jafnan þótt snjallir að víkja sér und-
an höggi og mjólkurfræðingar virð-
ast ekki gefa þeim neitt eftir. —
Þessir tveir deiluaðilar fundu upp á
því snjallræði að gera með sér sam-
komulag um að láta ekki vinnudeil-
una bitna á þeim sjálfum heldur
þjarma í staðinn sameiginlega
óþyrmilega að þjóðfélaginu með því
að hætta, eða hóta að hætta, að selja
mjólk í búðirnar.
Mögulegt er að þessi skrípaleikur
verði að því leytinu til gagns að hinn
almenni borgari venjist á að þamba
til jafnaðar minna af þessu bannsetta
beljudjúsi. Eins og er er mjólkur-
þamb okkar jslendinga aldeilis
óheyrilegt og miklu meira en í öðrum
löndum og mun meira en hollt er
fyrirokkur.
Bófahasar við
þjóðina
Þessi lilleput stétt, mjólkurfræð-
ingar, um 60 menn, er sem sé komin í
bófahasar við alla þjóðina. Komið
hefur æ betur í ljós, eftir því sem á
verkfallið hefur liðiö, að þeir gefa
skít fyrir almenningsálitið og virðast
nota verkfallið einungis sem átyllu til
þess að násér í aukna yfirvinnu.
Þjóðin getur ekki staðið aðgerða-
laus og látið þessa putta kúska sig. —
Það er ekki hægt að líða það að þeir
sem eru í verkfalli séu í fullu starfi og
á fullum launum og meira til. ■—
Þetta er ekkert annað en fáheyrð
ósvífni og verður að svara því af
fyllstu hörku.
Smeykur er ég um að þjóðin hafi
ekki áttað sig til fulls á því hve lúmskt
þetta herbragð þeirra mjólkurfræð-
inga og bænda er. í verkfallinu er
mjólkin notuð til vinnslu, eins og það
er kallað. Það er henni er breytt í
smjör, osta og mjólkurduft. Veruleg
vinna er lögð í að framleiða þessar
afurðir en afurðirnar eru hins vegar
verðlaust rusl. Smjörið má kaupa
utanlands frá fyrir 1/10 af fram-
leiðslukostnaði þess hér innanlands,
ostaverðið er um 2/10 af framleiðslu-
kostnaði og það liggur við að hægt sé
að fá mjólkurduftið gefins erlendis,
Kjallarinn
Reynir Hugason
svo mikil vandræðavara er það. Aug-
Ijóst er því að þessi framleiðsla getur
aðeins haft eitthvert gildi í augum
framleiðandans. Sjónarmið ncytand-
ans eru allt önnur.
Af ofansögðu má ljóst vera að verið
er að leggja feiknavinnu í að fram-
ieiða verðlausa vöru úr mjólkinni,
vöru sem næstum ekkert fæst fyrir í
útflutningi. Brellan liggur í því að
bændur gera sér vonir um að geta lát-
ið innlenda neytendur borga mismun-
inn á framleiðslukostnaðarverði og
útflutningsverði í gegnum útflutn-
ingsbótakerfið. Bændur og mjólkur-
fræðingar eru því með þessu á sið-
lausan hátt að lauma 90% af reikn-
ingnum fyrir verkfallið ofan í vasa
neytandans. Ekki nóg með það, sá
reikningur er margfalt hærri en þótt
mjólkinni væri hellt beint i bæjar-
lækinn og bændum greiddur skaðinn
upp i topp úr ríkiskassanum.
Mjólkurfræðingar standa algerlega
hjá og þvo hendur sínar. Þeir geta
ekki annað en hagnazt á verkfallinu,
hvernig svo sem því lyktar. Hin mikla
yfirvinna í verkfallinu gerir það ef til
vill að verkum að þeir verði að taka
sér viðbótar viku í sólinni á Mallorka
seinna í sumar en að öðru leyti bíða
þeir aðeins eftir því að geta notfært
sér þrýstinginn sem þeir vona að
komi frá almenningi vegna mjólkur-
skortsins til þess að knýja fram
kröfur sínar. — Siðblindan er alger.
— Enginn þessara 60 manna virðist
sjá neitt athugavert við framferði sitt.
Þvi ber að taka þessa menn sömu
tökum og þeir taka þjóðfélagið.
Mjólkfrá
Danmörku
Þessum sambræðingi verður að
svara. Svona bófahasar og platónsk
verkföll verður að kveða niður í eitt
skipti fyrir öll. Hér er um kúgunarað-
gerð að ræða sem verður að svara
með aðferðinni „auga fyrir auga og
tönn fyrir tönn”.
Ég legg til að gripið verði til eftir-
farandi aðgerða nú þegar:
1. Mjólk verði flutt inn frá Dan-
mörku með flugvélum um leið og
skortur á þessum vörum gerir vart
við sig. Útflutningsbætur verði
notaðar til þess að greiða flutn-
ingskostnaðinn og komi upphæð-
in til frádráttar þeim útflutnings-
bótum sem bændum eru ætlaðar
á fjárlögum.