Dagblaðið - 25.10.1979, Blaðsíða 29

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 25. OKTÓBER 1979.
Thor Vilhjálmsson — Faldafeykir, 228 bls.
Útg.: Lystrœninginn
Framan á ritgerðasafni Thors
Vilhjálmssonar, „Faldafeykir”, er
mynd eftir hann sjálfan, skondin og
kannski táknræn. Framarlega á
henni er silaleg fígúra með eins konar
Barbapapasniði og getur augsýni-
lega enga björg sér veitt þrátt fyrir að
hún haldi um vísi að spjóti og
skjaldarómynd. Á skjön við hana
valhoppar eða dansar önnur vera,
öllu liðlegri, er glaðhlakkaleg í fasi og
veifar bæði lensu sinni og skrautleg-
um hatti (?), — hefur öll tögl og
hagldir í einvígi þessu. í baksýn er
svo bátur, — fiskilandið ísland? Ég
vona að það fyrirgefist mér þótt ég
sjái í hinum vígreifa valhoppara lík-
ingu skáldsins, því þótt Thor segi
þarna sjálfur frá í mynd, þá er hún
ekki slæm lýsing af því sem i bókinni
er að finna.
Vandarhögg
og prís
Þar eru hin ýmsu einvígi hans á rit-
vellinum í aldarfjórðung og er von á
öðru bindi. Og hver andstæðingurinn
eftir annan er flæktur í orðanet
skáldsins, sumir sleppa með áminn-
ingu en öðrum eru veitt svo þung
vandarhögg að þeir hafa vart náð sér
síðan. Fyrir lesendur af minni kyn-
slóð er Thor grimmur ólíkt skemmti-
legri penni en Thor hrifinn. Lof hans
og prís um hina og þessa listamenn
verður bara það, lof og pris án
frekari skilgreiningar, stundum ansi
mærðarlegt. Fúll og argur getur Thor
Bók
menntir
líka verið og þá hættir honum til að
beina ritvopni sínu að fólki og fyrir-
bærum sem liggja helst til vel við lagi:
hinum ýmsu úthlutunarnefndum
listamannalauna, Hallgrímskirkju,
kvikmyndaeftirliti, lágkúru kana-
sjónvarps,' snobbuðum millistéttar-
kerlingum, útvarpsmaníu langferða-
bílstjóra og öðru í þá veru. Ekki er ég
viss um að ég mundi setja slíka pistla
í bók, nema því aðeins að ég væri viss
um stílsnilld þeirra.
Harkaleg útreið
Þegar þessi gállinn er á honum
verða einnig straumrof í tengslum
Thors við aðrar listgreinar. Popplist
og uppákomur fá t.d. harkalega út-
reið hjá honum,"— sem endurspeglar
svo aftur hið nána samband Thors
við „belle peinture” og fagurfræði
eftirstríðsáranna.
Nokkrar aðrar greinar eru hreinar
bagatellur og standast tæpast tímans
tönn, t.d. frásögn af því að margir
nafngreindir listamenn franskir hafi
undirritað ávarp gegn Alsírstríðinu
og stutt lof um bók Olofs Lager-
krantz um Dante, upphaflega birt í
Europa lettararia árið 1965, —
m.a.o. skyldu lesendur þess rits hafa
skilið tilvísun í Menntamálaráð og
„þingeyskan stórlax”?
Rassskellingar
En þegar saman fara í greinum
Thors vendilega yfirvegaðar rök-
semdir, ískalt háð og ýkjublandin
fyndni, þá eru þær „hot stöff” eins
AÐALSTEINN
INGÓLFSSON
THOR GRIMMUR OG HRESS 1
og diskókynslóðin mundi segja, —
varanlegt framlag til menningar-
umræðu. Meðal þeirra er „Pas de
deux við Bolafljót”, þar sem Guð-
mundur Daníelsson er rassskelltur
fyrir grein um amerísku skáldsöguna
„Birtan er komin” þar sem ýmsar
danskar mannvitsbrekkur fá á bauk-
inn fyrir framkomu þeirra í handrita-
málinu og „Draumurinn um
Kjarvalsstaði” þar sem Thor talar
bæði sem einstaklingur og formaður
BÍL. Bókinni lýkur með greinagerð-
inni vegna Kristmannsmálsins svo-
nefnda, sem er allt í senn, gneistandi
af fyndni, raunaleg og grátbrosleg, en
þó með grafalvarlegum undirtón, —
enda sjálft málfrelsið þar til umræðu.
Og hvað sem almenningi kann að
finnast um hinar ýmu uppákomur
Thors á opinberum vettvangi, þá skal
enginn væna hann um kjarkleysi eða
tómt eiginhagsmunapot.
Trú á tján-
ingarfrelsið
Það er t.d. eftirtektarvert að í
tæpum helming greinanna í „Falda-
feykir” er Thor að taka upp hansk-
ann fyrir einstaklinga eða málstað og
það gerir hann án þess að skeyta um
eigin skinn. Út úr öllum hans grein-
um skín bjargföst trú á tjáningar-
frelsið. Á timum þegar alþingismenn
kunna ekki lengur að hatast og menn-
ingarverur ýmsar þora ekki að tala
tæpitungulaust af ótta við að missa
af einhverjum bitlingnum, þá ætti
Thor „apassionato” og jafnvel
„furioso” að vera skyldulesning í
skólum. Hinn lífseigi Lystræningi á
þakkir skildar fyrir útgáfu af þessu
tagi og megi honum auðnast að gefa
út annað bindi af Thor.
„0>Ufurl?«ðu«M
áUlfur íjúftum
samla
muni
móttaka i BRAUTARHOLTI 6
fimmtud.og föstud. kl. 5-7e.h.
Ryðvarnarskalinn
Ódýr gæðadekk- úrvals snjómynztur
mjög hagstætt verð
Gúmmívinnustofan TTTl
MOHAWK
G78X15 28.000
700X15 34.000
Super snjómy íz nr
B78X 14(600X12)
B78X 14(175X14)
(Volvo)
C78X 14(695X14)
GR78X14
G60X14
BR78X 15(560X15)
(600X15)
F78X 15(710X15)
FR78X15
GR78X15
HR78X 15(700X15)
Ueppa)
LR78X 15(750X15)
(Jeppa)
l2Xl5(BushTrack)
125 X 12 með nöglum
520X 10 Yokohama
22.200
21.200
25.500
30.400
33.800
21.800
22.300
27.600
31.200
31.900
34.500
66.800
18.000
13.600
iMichelin
205X 16 Michelin (Range Rover)
Flestar stærðir sólaðra hjólharða
SAMYANG
600X12
615X13
560X13
560X13
600X13
645X13
640X13
695X14
Sendum gegn póstkröfu
um land allt
17.900
18.400
18.700
18.700
20.050
21.400
23.350
27.800
Ti/sö/u
1 REUAUITI
BMW 528 automatic árg. '77
BMW 520 árg. '77
BMW 728 árg. '78
BMW 316 árg. '78
Renault 20 TL árg. '77
Renault 16 TL árg. '76
Renault station árg. '73
Renault 4 Van árg. '74, '76 og '78
Renault 4 Van F6 árg. '77, '78 og '79
Ford Fairmont Dezer automatic árg. '78
Gudmundur H. GarAanson vKbktptafrwOingur.
Frjálst útvarp og sjónvarp!
Opið laugardaga kl. 1-6.
Kristinn Guðnason hf.
bifreiða- og varahlutaverzlun,
Suðurlandsbraut 20, simi 86693.
Undirbúningsfundur aö stofnun samtaka áhugafólks um frjálsan rekstur út-
varps og sjónvarps verður í kvöld kl. 20.30 að Hótel Esju.
Frummælendur eru Guðmundur H. Garðarsson viðskiptafræðingur og
Ólafur Hauksson ritstjóri. Fundarstjóri er Indriði G. Þorsteinsson rithöf-
undur. Undirbúningsnefnd.