Dagblaðið - 17.10.1980, Qupperneq 11

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 17.0KTÓBER 1980.
Forsetinn hefur þó tekið ákveðið
fram að hann muni ekki beita sér
fyrir náðun þeirra skæruliða sem
sekir hafa verið fundnir um morð eða
mannrán. Telur hann að ekki komi
til greinaaðsetja nein lög þess efnis.
Hreyfing trotskista M-19 en það
var sá skæruliðahópur sem stóð fyrir
töku dóminikanska sendiráðsins í
sumar sendi forsetanum bréf. Þar
féllust þeir á tilboð hans um sakar-
uppgjöf en þó með ýmsum skil-
yrðum. Voru þau að sakaruppgjöfin
næði til allra skæruliða bæði þeirra
sem fangelsaðir hefðu verið, ákærðir
og/eða sakfelldir.
Önnur skæruliðahreyfing, sem
telur sig halla undir Moskvuvaldið,
tilkynnti að hún mundi ganga að til-
boði forsetans ef. hann lýsti yfir
vopnahléi i baráttu hersins við
skæruliða og að hætt yrði að dæma
þásamkvæmt herlögum.
Ekki hefur verið orðið við neinum
þessara krafna. Þing Kólombíu
fjallar nú um frumvarpið um sakar-
uppgjöf skæruliða en á meðan hefur
herinn aukið aðgerðir sínar i þá átt að
kveða starfsemi þeirra niður.
Ljóst dæmi þess að ekki á að sýna
skæruliðum neina miskunn er að
stjórnvöld í Kólombíu hafa skipað
tíu herfylkjum til baráttunnar. 1
hverju herfylki eru á milli tíu og
fimmtán þúsund hermenn. Þar af
leiðir að eitt hundrað og fimmtíu þús-
und hermönnum er skipað gegn tvö
þúsund skæruliðum sem varnarmála-
ráðherra landsins talar um og áður
var nefnt í greininni. Segir það að lík-
indum nokkra sögu af því sem fram
fer í Kólombíu.
Síðasta stóra hernaðaraðgerðin
gegn skæruliðum fór fram fyrr í þess-
um mánuði í frumskógunum suður af
höfuðborginni Bogota.
Samkvæmt opinberum tilkynning-
um féllu þrír stjórnarhermenn í átök-
unum og skæruliðar tóku tíu þeirra í
gíslingu. Vegna hernaðaraðgerðanna
urðu þúsundir saklausra bænda og
skylduliðs þeirra að flýja heimili sín.
Flugher stjórnarinnar í Bogota tók
þátt í aðgerðunum og eins og löngu er
Ijóst þá þekkjast skæruliðar litt frá
öðru fólki úr lofti. Er þá sama hvort
um er að ræða Vietnama séða úr
bandarískum þotum, Afgani séða úr
MIG þotum Sovétmanna eða bænda-
lýð í frumskógum Kólombiu séða úr
þotum þarlendra stjórnvalda.
Bændurnir voru þó ekki allir á því
að láta bjóða sér slíkt framferði og
nokkur hópur þeirra fór til Bogota,
gekk á fund stjórnvalda og krafðist
þess að herinn yrði kallaður á brott
frá svæðinu þar sem hann framdi að-
gerðir sínar.
(Reuter)
verið örðug vegna félagslegra sjónar-
miða, tillits til starfsfólks, sem auk
þess á í sífelldum innanhússerjum sin
á milli. Flugleiðir hafa þannig reynt
að halda úti vonlausum rekstri og
eins hver annar mikilvægur atvinnuveg-
ur á félagið og aUt það fólk, sem þar
vinnur og sér lífshagsmunum sínum
stofnað í hættu, réttlætiskröfu um að
stjórnvöld reyni að greiða veginn.
Þegar Einar Guðfinnsson kvartar
yfir því að tap sé á frystihúsrekstri
hans, beitir ríkisvaldið þetta val-
menni ekki hörðu, hrekur hann frá
Bolungarvík og stofnar rikisútgerð,
heldur er rétt fram mikið fjármagn
af gengismunarsjóði. Alveg eins er
fjarstæðukennt meðan á þessum
erfiðleikum stendur að fara að stofna
til óeirða og illinda um Flugleiðir, þó
svo að þar séu engin valmenni eins og
Einar. Slíkt framferði er hreinn at-
vinnuglæpur hjá núverandi flugmála-
ráðherra.
Það sem er núna brýnast fyrir
Flugleiðir til að bjarga rekstrinum
yfir örðugan hjalla er að fá reiðufé.
Það hefur nákvæmlega sömu rétt-
lætiskröfu til þess eins og sjávarút-
vegurinn, sem fék núna á silfurfati
hvorki meira né minna en 3 milljarða
úr gengismunarsjóði.
Auðvitað eru svona hrossa-
lækningar öndverðar eðlilegum fjár-
magnsrekstri, en þær leiða einfald-
lega af þeim skilyrðum, sem ríkis-
valdið býr atvinnurekstrinum. Alveg
eins og það er fjarri allri rekstrar-
skynsemi að búa svo að frystihúsum
um allt land að þau séu rekin með
milljarðatapi, þá hefur milljarðatap
Flugleiða ekki náð neinni átt.
En hvert hefur viðhorf rikis-
valdsins verið. Á sama tíma og
Flugleiðir hafa tapað 18 milljörðum á
2 1/2 ári, virðist mér að ríkisvaldið
hafi skattlagt þennan taprekstur um
eitthvað í kringum 10 milljarða
króna. Þetta nær auövitað heldur
ekki nokkurri átt, en svona er skatt-
píningarstefna ríkisstjórnarinnar
hvarvetna á atvinnurekstrinum. Það
skiptir heldur engu máli, þó
milljarðatap sé á frystihúsum um allt
land, við sjáum áfram í skatt-
skýrslum að þau eru skattlögð upp á
hundruð milljóna króna. Þegar tap er
á atvinnurekstri, verða skattarnir
hvað þungbærastir og eru í mörgum
tilfellum úrslitavaldur um að setja
fyrirtæki og einstaklinga á höfuðið.
Þannig er hin marglofaða atvinnu-
stefna vinstri stjórnar Gunnars
Thoroddsens. Þegar tap verður á at-
vinnurekstri og menn vilja endur-
skipuleggja hann eða leggja niður, þá
eru skattarnir og hinar félagslegu
byrðar vegna öryggis starfsfólksins
hvað þyngstar og valda því í mörgum
tilfellum, að það hrynur, sem annars
hefði verið reynt að þrauka með.
í Flugleiðamálinu voru svo stór-
felldir félags- og atvinnuhagsmunir í
veði, að þess hefði verið að vænta,
að ríkisvaldið reyndi af fremsta
megni að liðka fyrir og koma með
skynsamleg úrræði. En það hefur
verið öðru nær. Ráðamenn í
Luxemburg urðu furðu lostnir eftir
viðræður við Steingrím Hermanns-
son, að hann virtist ekkert hafa vitað,
ekkert hafa séð og ekkert hafa heyrt
um fjárhagsstöðu Flugleiða síðustu
þrjú ár, þó að hún hafi verið á allra
vitorði hér heima, komið meira að
segja opinberar upplýsingar í blöðum
um árlegan reksturshalla. En flug-
málaráðherra og ríkisstjórn íslands
veit ekkert, er furða þó ráða-
mönnum í Luxemburg blöskri.
Þessi ríkisstjórn hefur ekki aðeins
opinberað fáfræði sína, heldu líka
illgirni og niðurrifshátt. Þess hefði
verið að vænta með tilliti til þess hve
stórfelldir almennings hagsmunir
voru í spili, að ríkisstjórnin reyndi að
koma á heiðarlegu og drengilegu
samstarfi við stjórn Loftleiða um
lausn vandans. En rikisstjórnin hefur
farið alveg öfugt að. Hún reynir að
spilla öllu sem hún getur vegna
svívirðilegra annarlegra hagsmuna.
Þetta sást greinilega þegar
kommúnistar skipuðu Baldur
Óskarsson eftirlitsmann, pólitiska
sprautu, sem aldrei hafði komið ná-
lægt neinu flugi né viðskiptarekstri,
maður sem litur á bókhaldsgögn eins
og egypskt híróglýfur upp úr gröfum
Ramsesanna í Konungadal við Þebu.
Ef kommúnistar hefðu haft nokkurn
vilja til að sinna af alvöru þeim
félagslegu og atvinnulegu vanda-
málum, sem við blasa, hefðu þeir að
sjálfsögðu skipað ábyrgja menn til
eftirlitsins, eins og Inga R. eða
Gunnar R. En þeir höfðu engan
áhuga á því. Skipun Baldurs var
þannig frá upphafi pólitískt samsæri
og atlaga, sem hlaut að hindra
skynsamlega lausn á vandamálunum.
Fyrst í stað hafði Steingrimur Her-
mannsson góð orð um að stuðla að
lausn, en það var bara eins og mörg
mærðarorð hans og reyndist ekkert á
þeim að byggja. Áður en við var litið,
var Steingrímur farinn að mæta á
fundum hjá star fsliði til að stuðla að
meiri úlfúð og illindum. Og furðulegt
loforð hans um að láta Seðlabankann
lána 300 milljónir til órólegasta hluta
starfsliðsins var náttúrlega til þess
eins fallið að kasta oliu á eldinn. Nú
er ástandið þannig að i stað samstarfs
og bandalags allra aðilja til að leysa
erfitt vandamál, er stuðlað að á-
framhaldandi illindum og hjaðninga-
vígum og hatri, sem munu gera alla
lausn ómögulega.
Annars er kjarni þessa vandamáls
sennilega sá, að eins og nú er ástatt,
er ekkert vit í því lengur að Flugleiðir
haldi áfram Luxemburgar og
Ameríkufluginu. Úr því að yfirvöldin
ætla að bregðast sínum félagslegu
skyldum gagnvart hundruða starfs-
liði, er sýnt að félag sem hefur beðið
milljarða tjón getur ekki lengur
haldiðuppi félagslegri góðgerðastarf-
semi lengur, þar sem rikisvaldið sýnir
félaginu fullan fjandskap.
Eina rétta ráðið hjá Flugleiðum er
þvi nú að losa sig hið bráðasta út úr
þessum botnlausa hyl og hætta við
Ameríkuflugiö. Það verður um leið
að endurskipuleggja félagið og nú á
fullkomnum rekstrargrundvelli, þar
sem ríkksstjórnin svikur sínar félags-
legu skyldur. Það er nú lífsskilyrði
fyrir félagið að hætta við Ameríku-
flugið, segja upp fólki sem ekki er
þörf fyrir lengur. Örlög þess fólks
verða nú að vera á ábyrgð ríkisstjórn-
arinnar, úr því að hún brást skyldum
sinum. Síðan á að skipuleggja
Flugl^iðir með trúnaðar- og ábyrgðar
starfsliði, þar sem útlæg verði gerð
urgur og illindi og starfsfólkið skilji
þaö i heild, aö það verði að bakka
upp sitt eigið félag og standa sem
einn maður að rekstrarumbótum.
Ástæðan fyrir þvi að
Ameríkuflugið ber sig ekki lengur er
ekki einungis sú að bensínverð hefur
hækkað eða að Laker hefur ruðst inn
i samkeppnina. Menn verða að
athuga, að hér hafa miklu djúprætt-
ari hlutir verið að gerast. Á sínum
tíma, þegar Loftleiðir voru að ryðja
sér til rúms í Atlantshafsfluginu, fóru
þeir sigurför vegna þess einfaldlega
að rekstur þeirra var hagkvæmari en
allra annarra félaga á leiðinni. En nú
hafa orðið snögg umskipti i því sem
gerðust fyrir um 3 árum, þegar
bensínhækkanirnar voru sem mestar.
Þá framkvæmdu öll alþjóðlegu flug-
félögin hjá sér algera endur-
skipulagningu rekstrarins. Þar var
skorið niður alveg miskunnarlaust.
Allskyns óhóf og vitleysa og auka
spottslur voru afnumin. Auka-
greiðslur og vinnutímaskipulag flug-
liða var endurskoðað. Mér er nokkuð
kunnugt um, hvernig þetta hefur
verið framkvæmt hjá þýska félaginu
Lufthansa er hefur skorið niður alla
eyðslu og óþarfakostnað, sem hægt
hefur verið, gerbreytt vinnutíma-
kerfi, jafnvel er gengið svo langt að lina
nokkuð á öryggisreglum eins og um
varabensinforða, komið á nákvæmri
£ „Það væri ódýr lausn fyrir ríkisvaldið að
hjálpa þessum hópi með Kristjönu Millu
fyrir valkyrju í fararbroddi að komast yfir
eina Boeing 747 flugvél og byrja allt frá nýju.”
^ „Með hörmulegri vinstristjórnarstefnu
erum við að lenda i sömu gryfjunni eins
og undir nýlendustefnu Dana á síðustu öld,
þegar landflótti brast á til Vesturheims.”
mælingu á eldsneytisforða í vélunum
og eyðslumagni við ólík skilyrði, sem
aldrei var hugað að áður. Þessi
endurskipulagning hefur borið geysi-
legan árangur, enda hef ég þær
fregnir að allt starfslið Lufthansa
vinni nú eins og einum huga að þvi að
gæta hags og reksturs félagsins. Þar
ríkir samstarf og baráttuhugur.
Kjarni málsins er sá, að við
virðumst ekki geta keppt við þennan
hagsýnisanda. Hjá okkur leikur allt á
reiðanum, starfslið er eins og hundar
og kettir, sífellt að heimta sér stytta
vinnutímatilhögun og aukaspottslur.
Menn mega ekkert vera að því að
vinna hjá sínu félagi, allt er logandi í
illindum, baknagi og hatri. Svona er
ekki hægt að keppa um Atlantshafs-
leiðina, góðir hálsar. Þetta er frumá-
stæðan fyrir því, aö fsland er að
hrökklast út úr sinuni f. gru ig glæstu
draumum, saman vió fer auðvitað
brjálæðisleg óðaverðbólga og
fáránlegt skattarán kommúnistans
Ragnars Arnalds.
Til er þó ein leið til að halda áfram
Ameríkufluginu. Hún er sú að byrja
allt aftur frá grunni. Við höfum hér
stóran hóp ágætra flugmanna, flug-
freyja og flugvirkja, sem hafa að visu
hegðað sér eins og fifl í félagsstarfi
Flugleiða, þessi órólegri hópur kröfu-
gerðarmanna, sem bæði hafa viljað
slátra beljunni og halda áfram að
mjólka hana. Hvað sem illu innræti
þessa fólks líður, þá er hitt víst að
þetta er harðduglegt fólk og hefur til
að bera bæði kraft og kapp. Hví ekki
að lofa þeim að takast á við vandann
Það væri ódýr iausn fyrir ríkisvaldið
að hjálpa þessum hópi með Kristjönu
Millu fyrir valkyrkju í fararbroddi að
komast yfir eina Boeing 747 flugvél
og byrja allt frá nýju. Það gæti orðið
stórbrotin stund fyrir þetta
harðhnakka fólk, að liggja ekki alltaf
á öruggum hálaunum, heldur taka sig
nú einu sinni til og fara að berjast
fyrir brauði sínu, sýna fórnarlund og
baráttuhug.
Það væri þannig lang besta
lausnin, að Flugleiðir hættu nú tafar-
laust Ameríkufluginu, en að órólegu
deildinni meðal starfsliðs þess væri
gefið tækifæri til að byrja upp á nýtt.
Það væri góð hreinsun fyrir
Flugleiðir, og það væri tilvalið
tækifæri til að gefa harðduglegu
fólki tækifæri til að standa sig. Ofan
á allt annað yrði þetta tvímælalaust
ódýrasta leiðin fyrir ríkisvaldið.
1
Þorsteinn Thorarensen.