Dagblaðið - 31.01.1981, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 31. JANUAR 1981.
fijálsl, óháð dagblað
Utgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjórí: Sveinn B. EyjóHsson. Ritstjórí: Jónas Kristjónsson.
Aflstoðarritstjórí: Haukur Helgason. Fróttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjörí ritstjómár Jóliannes Roykdal.
íþróttir: Hallgr Slmonarson. Menning: Aflaistoinn Ingötfsson. Aflstoflarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrít Ásgrímur Pélsson. Hönnun: Hilmar Karisson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Adi Rúnar Halldórsson, Adi Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urflsson, Dóra Stefénsdóttir, Efin Albortsdóttir, Gfsli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttir, Kristjén Mér Unnarsson, Sigurflur Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjamleifui bjarnleifsson, Eirvar Ólason, Ragnar Th. Sigurflsson, Sigurflur Þorri Sigurflsson
og Sveinn Þormóflsson.
Skrifstofustjórí: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Auglýsingastjóri: Már E.M. Halldórs-
son. Dre'rfingarstjðri: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Siflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeiklýtfugiýsingar og skrífstofur Þverholti 11.
Aflalsimi blaflsins er 27022 (10 línur).
Setning og umbrot Dagblaflifl hf., Síflumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Síðumúla 12. Prontun:
Árvakur hf., Skerfunni 10.
Áskríftarverfl á mánufli kr. 70,00. Verfl i Uyjsosölu kr. 4,00.
Enn stefniríóóaverðbólgu
„Sjáðu, hvernig ég lagði hann,”
sagði ríkisstjórnin um verðbólguna um
miðjan nóvember. Sá atburður gerðist
þá, að ríkisstjórn sendi út ,,fréttatil-
kynningu” til að hæla sjálfri sér af tals-
vert dularfullum „árangri” í viðureign
við verðbólgu.
Niðurstöðutölur um verðbólguna á síðasta ári liggja
nú fyrir. Því má á þessu stigi athuga, hvort ríkis-
stjórnin er lofsverð fyrir árangur gegn verðbólgu eða
ekki.
í fréttatilkynningunni sagði: „Vísitala framfærslu-
kostnaðar hækkaði um 10,86 prósent frá ágústbyrjun
til októberloka samkvæmt niðurstöðum Hagstofu
íslands og Kauplagsnefndar í dag. Verðbólgan hefur
þannig hjaðnað úr rúmlega 60 prósent í 51 prósent á
starfstíma ríkisstjórnarinnar, reiknað á ársgrundvelli.”
Næstu daga eftir útsendingu fréttatilkynningarinnar
góðu minntust ráðherrar á hvílíkan árangur þeir hefðu
haft í baráttunni. En var það svo?
Strax var bent á í leiðurum Dagblaðsins, að þetta
sjálfshól ríkisstjórnarinnar væri með öllu óverðskuld-
að. Þvert á móti blasti við um miðjan nóvember, að
verðbólgan kæmist á meiri hraða en áður í kjölfar
kjarasamninga.
Enda fór svo. Nú þekkja menn, að verðbólgan
komst í yfir 100 prósent hráða síðustu tvo mánuði
ársins, ef reiknað er á ársgrundvelli. Hefði hraði verð-
bólgunnar orðið slíkur í heilt ár, hefði hún orðið 102,6
prósent, svipað og varð Begin í ísrael til falls.
Nú hafa menn séð síðustu daga, að ríkisstjórnin er
einskis lofs verð fyrir árangur í baráttu við verðbólgu á
siðasta ári. Verðbólgan varð 59,75 prósent árið 1980,
aðeins einu prósentustigi minni en hún var árið áður.
Aukin vidskiptatengsl Norðutianda við A-Evrópu og Sovétríkin:
JAPANIR ÁHYGGJU-
FULUR VEGNA VIÐ-
SKIPTABANNS GAGN-
VART S0VÉTMÖNNUM
—Fimm ára áætlanagerð Sovétmaraia kann að valda þvíað aðrir
aðilar nái langtfma viðskiptun frá þeim
Vestrænir kaupsýslumenn sýna
mikinn áhuga á elleftu fimm ára
áætlun Sovétríkjanna. Áhugi þeirra
er að sjálfsögðu háður getu og
tæknikunnáttu viðkomandi lands eða
fyrirtækis. Vestur-þýzkir kaupsýslu-
menn eru t.d. reiðubúnir til þess að
ræða um þátttöku í endurnýjun og
tæknivæðingu iðnfyrirtækja í Sovét-
ríkjunum. Við gerð hinnar nýju
sovézku fimm ára áætlunar var tekið
tillit til langtímaáætlana um efna-
hags- og iðnaðarsamvinnu Vestur-
Þýzkalands og Sovétríkjanna.
Hvað smærri fyrirtæki varðar, þá
vilja þau ekki heldur missa af tæki-
færinu. Austurríska skipasmíðafyrir-
tækið Lienz-Korneuburg kynntist
fyrst ábata af samvinnu við Sovétrík-
in er það seldi þeim nokkur vöru-
flutningaskip fyrir nokkrum árum.
„Ég vona að það standi a.m.k. ein
stutt setning um Korneuburg skipa-
smíðastöðina í áætlunum ykkar,”
sagði Franz Hager, aðalfram-
kvæmdastjóri Lienz-Korneuburg.
Það er ekki erfitt aö skilja þessa
ósk hans þegar tekið er tiilit til núver-
andi efnahagsástands í Evrópu.
Vestur-Þýzkaland, sem er gamalgró-
inn viðskiptavinur fyrirtækisins,
hefur ekki undirritað neina samninga
við það í nokkur ár og Stena skipa-
fyrirtækið i Svíþjóð hefur aðeins
keynt þrjú af tíu skipum alls, sem það
hafði pantað.oghefurátt í langdregnu
málaþrasi um afganginn.
Austurríki er eitt margra landa sem
fljótt hagnýtti sér viðskiptabann
Bandaríkjanna á Sovétríkin. Hið
margumtalaða bann Bandaríkja-
manna við viðskiptum við Sovétríkin
verkaði sem hvati til fjörgunar við-
skipta við önnur lönd. Fréttaritarar
Reuters í höfuðborgum Skandinavíu
skýra frá því í fréttaskeytum að á
sama tíma og spennan milli austurs
og vesturs sé að magnast séu
skandinavísku löndin hljóðlega að
treysta tengsl sín við Austur Evrópu
og við Sovétríkin.
í september sl. heimsótti Moskvu
60 manna sænsk viðskiptasendinefnd
fyrir hönd 35 helztu fyrirtækja Sví-
þjóðar. „Þetta var stærsta sendi-
nefnd sem nokkru sinni hefur heim-
sótt erlent ríki,” sagði embættis-
maður í sænska iðnaðarráðuneytinu.
Viðræðurnar fóru fram á sama tíma
og nýja sovézka fimm ára áætlunin
var til umræðu. Þátttakendur i við-
ræðunum leituðu leiða til þess að
samræma áætlanir Sovétríkjanna
afkastagetu og þörfum hinna
sænsku viðskiptavina. Þessi tilraun
var gerð að frumkvæði samtaka
sænskra fyrirtækja, sem höfðu gert
tillögu um uppbyggingu nýs iðnaðar-
svæðis á stærð við Svíþjóð í Sovét-
Fundur 1 bilaverksmiðju i Moskvu.
Verkalýðsfélagid Ening:
Niðurtalningarleiðin varð aldrei annað en draumsýn
Tómasar Árnasonar ráðherra.
Þrátt fyrir efnahagsaðgerðirnar nú um áramótin get-
ur enn svo farið, að verðbólgan verði eitthvað á sömu
lund og í fyrra og hittiðfyrra. Allavega er of snemmt
fyrir ríkisstjórnina að senda fjölmiðlum fréttatilkynn-
ingar um afrek sín i því efni.
Allir viðurkenna, að með efnahagsaðgerðunum um
áramótin verður aðeins haldið í horfinu miðað við
síðustu ár. í það stefndi, að verðbólgan í ár yrði 70—80
prósent, væri ekkert gert, en nú eru horfur á, að hún
verði yfir 50 prósent eftir aðgerðirnar.
Þetta telja flestir landsmenn þakkarvert, samkvæmt
skoðanakönnunum Dagblaðsins. Ríkisstjórnin hafi þó
„eitthvað” gert. En jafnframt viðurkenna menn, að
þetta er alls ónóg.
Ríkisstjórnin skyldi hugsa til þess, áður en hún
sendir næstu „fréttatilkynningar” um árangur í bar-
áttu við verðbólgu, að þjóðin ætlast til, að sjálfshólið
byggist á staðreyndum. Stjórnin verður að manna sig
upp í að gera þær framhaldsaðgerðir, sem nauðsynleg-
ar eru.
Þá væri hugsanlegt, að ríkisstjórnin gæti áfram
fagnað vinsældum. Ella eru líkur til, að sama sagan
gerist og á síðasta ári og fylgi ríkisstjórnarinnar hjaðni,
þegar menn verða leiðir á marklausum yfirlýsingum og
sjálfslofi ráðamanna, en krefjast í stað þess bitastæðra
ráðstafana gegn óðaverðbólgunni.
Stórt spor í
lýðræðisátt?
Nokkrir félagar í Verkalýðsfélag-
inu Einingu við Eyjafjörð hafa lagt
frain tillögur til breytinga á ákveðn-
um atriðum skipulags og starfshátta
félagsins. Nái þær tillögur fram að
ganga tel ég þær marka allnokkur
tímamót í íslenskri verkalýðshreyf-
ingu, sem nú þjáist sárlega af frost-
doða og uppdráttarsýki. Sem einn af
aðstandendum þessara tillagna
langar mig til að gera dálitla grein
fyrir þeim og fyrir ástæðum þess að
þær eru lagðar fram.
Sneitt framhjá göllum alls-
herjaratkvœðagreiðslna ASÍ
Þegar kosið er í stjórnir verkalýðs-
félaga, trúnaðarmannaráð og endur-
skoðendur, er félögunum skylt að
fylgja lögum ASÍ um að viðhafa alls-
herjaratkvæðagreiðslur. Um fram-
kvæmd þessara atkvæðagreiðslna
verða þau svo að fylgja sérstakri
reglugerð ASÍ þar um. Þetta merkir
Kjallarinn
Guðmundur
Sæmundsson
að ekki er heimilt að kjósa í þessar
stöður á fundum. Helstu atriði reglna
ASÍ um allsherjaratkvæðagreiðslur
eru þau að kosið skuli samkvæmt
framboðslistum, sem hver um sig sé
fullskipaður með nöfnum frambjóð-
enda í stjórn, varastjórn, trúnaðar-
mannaráð, varatrúnaðarmannaráð,
endurskoðendur og varaendurskoð-
endur — allt á einum lista. Hverjum
lista skulu fylgja skrifleg meðmæli
10% félagsmanna, en þó ekki fleiri
en 100. í mínu félagi merkir þetta að
framboðslisti skuli skipaður 57
félagsmönnum, auk 100 meðmæl-
enda, — samtals 157 manns.Augljóst
er að félagsmennirnir eiga heldur
óhægt um vik að koma við breyting-
um á forystu félagsins. Til þess þarf
heilan stjórnmálaflokk eða kannski
marga slíka. Ætli það sé tilviljun?
Þessar framboðsreglur verkalýðs-
félaga eru að mínu viti hámark lýð-
ræðisskortsins í hreyfíngunni. Ef