Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1960, Síða 2
2
í erindi því, sem próf. Mþllgárd flutti við landbúnaðarháskólann
norska í sambandi við heiður þann, er skólinn sýndi honum, fjallar
hann, samkvæmt ósk forráðamanna háskólans, um meginefni þessarar
bókar, og þetta erindi birtist nú hér í íslenzkri þýðingu. Vona ég, að
þrátt fyrir mörg vandþýdd orð og hugtök, hafi mér tekizt þýðingin svo,
að athugulum fesendum megi verða ljósir megindrættir erindisins, en
þar er fjallað um vandamál, sem hver hugsandi maður verður að hug-
leiða vandlega. Erindið kom út í Tidskrift for Det Norske Landbruk,
nr. 10, 66. árg. 1959, og hefur sú útgáfa veriö notuð við þýðinguna.
Síðar kom það út nær óbreytt í Tolvmandsbladet, nr. 4, 1960, Kbh., en
það barst mér fyrst eftir að greinin var sett. Þó hefur sú útgáfa verið
höfð til hliðsjónar við lestur prófarka. Hér hefst svo erindið. — O. J.
Norskir starfsbræður mínir hafa óskað þess, að ég í þessu
erindi fjallaði um víðfeðmara og mannlegra viðfangsefni, en
venjulega er búizt við í fyrirlestri vísindamanns. Ástæðan til
þess er sú, að ég hef samkvæmt óskum margra ungra, danskra
vina, notað tvö fyrstu árin, eftir að ég lét af störfum við há-
skólann, til þess að rita bók, er lýsir viðhorfi gamals lífeðlis-
fræðings og læknis til mannlegra og þjóðfélagslegra viðfangs-
efna, er valda betri hlutanum af æskulýð nútímans áhyggjum
og heilabrotum, en um þetta skortir hann eflaust grundvall-
andi þekkingu, til þess að geta markað fasta afstöðu. Það
sem ég hér segi er útdráttur eða kjarni þessa ritverks. Ég
vona að mér heppnist í Noregi, eins og í Danmörku, að erta
tilheyrendur mína nægilega, svo þeir komist ekki hjá því að
þenkja um þær spumingar, sem ég fjalla um.
Vér lifum á tímum eigi ósvipuðum þeim, er voru fyrir 19
öldum, þegar hellenska menningin hrundi og rómverska alls-
herjarríkið var einasta vöm, bæði Barbaranna og Hellen-
anna, gegn menningarlegu og þjóðfélagslegu öngþveiti. Eins
og fólk þess tíma höfum vér orðið að þola ógnir margra
bræðravíga og vegna þessa, eins og það, tapað trúnni á verð-
mæti, sem vér áður héldum hátt í heiðri. Svo virðist sem
vér, eins og fólk þeirra tíma, lmeigjumst að hugmyndinni
um allsherjarríki, til þess að forðast hrunið. í raun og veru