Frjáls verslun - 01.03.1939, Blaðsíða 6

Þórhallur Þorgilsson.
Viðskiptamál
Spánverja
C pánn er fjórða stærsta landið í Evrópu,
^ og er stærð þess liðlega 50 milljónir hekt-
ara. Ibúatalan er, eða var fyrir borgarastyrj-
öldina, um 24 milljónir, og af þeim búa nær
tveir þriðju hlutar í sveitum. Spánverjar eru
því fyrst og fremst landbúnaðarþjóð.
Loftslagið er fjölbreyttara en annarstaðar
í Evrópu. Sem dæmi má geta þess, að frá Mul-
hacen-tindinum í Snæfjöllum (Granada-fylki)
— en hann er eitt af hæstu fjöllum Norður-
álfu — og niður til hafnarborgarinnar Motril
við Miðjarðarhafið verða fyrir manni allar
tegundir loftslags og gróðurs, frá ævarandi
snjóum til brunabreyskju hitabeltisins, þar
sem sykurreyr er ræktaður í stórum stíl. En
vegalengdin milli þessara staða eru einir 40
km. Spánn er eitt af mestu fjallalöndum álf-
unnar. Miðbik hans er samfelld háslétta, tvisv-
ar sinnum stærri en ísland, og hæð hennar að
jafnaði 500 m. yfir sjávarmáli. Víðast eru því
heit sumur og kaldir vetur, og inni í landinu er
loftslag mjög þurrt. Úrkomuleysið og það, hve
erfitt er víða að ná í áveituvatn, vegna þess
hve árnar hafa grafið sér djúpa farvegi, ger-
ir það að verkum, að ræktun er mjög erfið,
þótt frjósemi moldarinnar sé mikil. Á því land-
búnaðurinn, og jarðræktin sérstaklega, mik.ið
undir því, að áveitur takist sem víðast. Verður
þa ðeitt af hinum stórfeldu viðfangsefnum
hinnar nýju ríkisstjórnar að leysa það mál.
Nú munu áveitur ná til lþá millj. hektara
lands, og þótt það sé ekki nema 7,5% af rækt-
uðu landi á Spáni, er framleiðsla þess hluta
rúm 30% af allri framleiðslu jarðarafurða
landsins. Er þá skiljanlegt, að þó að hektari af
áveitulausu landi í þurkhéruðunum kosti 250
peseta, þá geti hektari af ágætu áveitusvæði
komist upp í 50.000 peseta.
Verðmæti landbúnaðarafurða var árið 1933
áætlað 8.902 milljónir gullpeseta. Stærsti lið-
6
urinn er náttúrlega hveiti og aðrar kornteg-
undir, þá sykurrófur, kartöflur og fleiri garð-
ávextir, yíirleitt afurðir, sem neytt er í land-
inu sjálfu og ekki fluttar út að neinu ráði. Ef
litið er svo á útfluttninginn, þá sést, að af þeim
tuttugu vörutegundum, sem mest eru seldar úr
landi, eru 13 akuryrkjuafurðir, þ. á m. fimm
þær mestu að verðmæti. Samtals eru þær um
75% af öllum útflutningnum, eða að verð-
magni í meðalári um 600 milj. gullpeseta.
Helztu akuryrkjuafurðirnar eru þessar (rað-
að eftir verðmagni þeirra á útflutningsskýrsl-
um) : appelsínur, olífuolía, bjúgaldin, vín,
möndlur, kartöflur, tómatar, vínber, laukur,
niðursoðnir ávextir og grænmeti, rúsínur,
hnetur, hrísgrjón. Þetta eru allt vörur, sem
Spánn hefir átt vísa markaði fyrir í útlöndum
og hann getur eflaust boðið fyrir samkeppn-
isfært verð, strax og fullur friður í landinu hef-
ir skapað framleiðslunni aftur nauðsynlegt ör-
yggi og vernd.
Spánn er eitthvert málmauðugasta land í
Norðurálfu. Af kopar, blýi og kvikasilfri er
unnið þar meira úr jörðu en í flestum öðrum
löndum heims. Auk þess finnst þar mikið járn,
sink, silfur, platína, mangan, volfram og
brennisteinn, og þar eru mikil steinsalts- og
kolalög. Aðeins lítill hluti þessara auðlinda
hefir þó verið starfræktur hingað til, og mest-
ur hluti hins óunna málmsteins hefir verið
fluttur út eins og hann kemur fyrir úr námun-
um (til Englands, Þýzkalands, Belgíu og
Frakklands). Á síðari árum hefir þó málm-
iðnaður vaxið talsvert í landinu sjálfu, þótt
hann taki enn ekki við nema litlum hluta inn-
lendu hráefnann,a. Anið 1933 voru afurðir
málmiðnaðarins metnar á 941 milj. peseta,
jafnframt því sem öll hráefnaframleiðslan gaf
ekki af sér meira en 469 millj. peseta. Eftir-
tektarvert er það, að álitlegustu greinar þessa
PRJÁLS VERZLUN