Frjáls verslun - 01.03.1939, Síða 31

Viðskiptamái Spánverja, frli. af bls. 7
fíulli Spánarbanka, og' upptækar ,allar eigur á
Spáni þeirra einstaklinga eða fyrirtækja t-
lendra eða spænskra, er þátt ættu í slíkum
viðskiftum (25. ág. 1986). 2) Til þess að fyrir-
byggja frjálsa umferð seðla, sem rænt hafði
verið úr fjárhirzlum banka, fyrirtækja eða
fjáðra borgara á lýðveldis-Spáni, og til þess
að stuðla ekki beinlínis að hagnaði þeirra
vandræðamanna, er þar voru að verki, var til-
kynnt ,að enginn seðill væri gildur, nema hann
hefði verið stimplaður af yfirvöldunum. Enn-
fremur v;ar útflutningur stimplaðra sem ó-
stimplaðra seðla bannaður og einnig innflutn-
ingur annara en þeirra, sem sannanlega höfðu
verið fluttir út á löglegan hátt.
Með hverju voru svo hinir stimpluðu banka-
seðlar Francostjórnarinnar tryggðir? Franco
svarar því sjálfur í viðtali við fréttaritara
United Press: ,,Hinir nýju seðlar eru tryggðir
með gulli því, sem safnað er með írjálsum
samskotum og af því berast nú dagvaxandi
fúlgur í f járhirzlur bankanna; með öllum þjóð-
arauði vorum, með hinum erlenda gjaldeyri,
sem fæst fyrir útflutning vorn, og loks með
gulli rauðliða, sem ég efast ekki um að bráð-
lega verður endurheimt". í viðtali við ,,ABC“
í Sevilla um næstsíðustu áramót, sagði hann:
„Styrjaldir hafa tvær hliðar, hernaðarlega og
efnahagslega. Frá hinni fyrri séð, erum vér
yfirsterkari á landi, sjó og í lofti, og á efna-
hagslegum vettvangi höfum vér, frá því að
baráttan hófst, alltaf verið að vinna á, jafn-
framt því sem óvinirnir hafa alltaf verið að
tapa. Sönnun þess er sú staðreynd, að vér
þurfum ekkert að flytja inn af nauðsynjum,
vor eigin framleiðsla er meira en nóg til vorra
þarfa og afkoma fólks er jafn góð nú og 17.
júlí 1936 . . . Þegar stríðið hófst, höfðum vér
umráð yfir auðugum landbúnaðarhéruðum, en
oss skorti gersamlega möguleika til iðnaðar.
Fyrst og fremst höfðum vér alls enga járn-
vinnslu. Nú eru allar vopna- og skotfæraverk-
smiðjur og allar járnvinnslustöðvar Biskaja-
héraðsins í vorum höndum. Nú ráðum vér yfir
öllum námunum í Astúríum. Allt iðjuvera-
kerfi norður-Spánar er vort. Með hruni víglín-
unnar á norður-Spáni hafa óskir vorar í iðnaði
og framleiðslu rætzt“.
I stefnuskrá ,,blástakkanna“ eða þjóðernis-
sinnanna spænsku, sem koma sennilega til að
hafa mikil áhrif á stefnu ríkisstjórnarinnar í
veigameiri málum, stendur m. a. að Spánn
„muni aftur leita frægðar og auðs eftir sigl-
FRJÁLS VERZLUN
ingaleiðum hafanna. Spánn mun stefna að þvi
ao verða stórveldi á hafinu bæði í hernaði og
verzlun“. Hin nýja ríkisstjórn leggur eflaust
mikla áherzlu á það, að auka sem mest utan-
ríkisverzlun landsmanna, koma upp öflugum
skipastól, nýtízku stóriðnaði og „intensívri“
framleiðslu ýmsra vörutegunda til sölu á
frjálsum erlendum markaði. Eru Spánverjar
miklu nær því takmarki nú en íyrir borgara-
styrjöldina að geta lagt undir sig erlenda
markaði í samkepni við aðrar þjóðir. Gömlu
framleiðslutækin hafa nú eyðilagst eða eru
ekki starfrækt, af því að þau eru ekki fær um
þau óvenjulegu afköst og flýti, sem stríðið
heimtar, og í staðinn eru komin nýtízku tæki,
fullkomnustu verksmiðjur og hröðustu vinnu-
kerfi. Ekki má heldur gleyma því, að í stað-
inn fyrir byltingarsinnaðan verkalýð, sem
hafði meiri áhuga fyrir pólitískum illdeilum,
verkföllum og skemmdarverkum en fyrir vel
unpu starfi í þágu framleiðslunnar, koma nú
æfðar sveitir faglærðra verkamanna, sem hafa
engin afskifti af stjórnmálum, en skipa sér í
félög aðeins til verndar atvinnuhagsmunum
sínum og til eflingar fagkunnáttunni.
Franco hefir lýst yfir því, að stjórn hans
muni keppa að friðsamlegum viðskiptum við
hvaða land sem er, að undanteknu Sovét-
Rússlandi, en muni þó hafa hugfast, hverjir
hafi verið „vinir og hverjir óvinir á hættuleg-
um augnablikum styrjaldarinnar“. Sérstak-
lega er áhugi stjórnarinnar mikill fyrir auknu
sambandi við spænskumælandi lönd í Ameríku
og Asíu í viðskifta- og menningarmálum. En
við önnur ríki vill hún einnig eiga vinsamleg
og gagnkvæm verzlunarviðskifti, að svo miklu
leyti, sem þjóðarbúskapnum er þörf á.
Þegar hin fjölmennu mið- og austurhéruð
Spánar, sem enn eru ekki friðuð, eru komin í
hendur Francos, er hætt við að innflutningur
til landsins verði að aukast í bili, m. a. á mat-
vörum. T. d. hefir Spánn þá mikla þörf fyrir
saltfisk. Má gera sér vonir um, að góðir samn-
ingar takist fyrir íslands hönd við spænsku
ríkisstjórnina nú, þar sem augnablikið virðist
heppilega valið. Og ekki er hætt við, að full
jafnvirðiskaup verði sett á oddinn, meðan
verulegur hluti spænskrar framleiðslu, eink-
um iðnaðarins, hefir ekki losnað til fulls úr
viðjum stríðsins. En hitt er þó líklegt, að nú
þegar megi gera hagfeld kaup á Spáni í ýms-
um þeim vörutegundum, sem nefndar voru
hér að frarnan, og meðal þeirra eru nokkrar,
sem vér verðum að kaupa frá útlöndum hvort
eð er.
31