Frjáls verslun - 01.10.1972, Síða 31

til opinberra aðila gegnir sama
máli. Samanburður á heildar-
álagningu opinberra gjalda á
fyrirtækin 240 gjaldárið 1972
að meðtöldum launaskatti,
tryggingagjöldum, kirkjugarðs-
gjaldi o. s. frv. og tilsvarandi
heildargreiðslum ÍSAL í millj-
ónum króna lítur þannig út:
verð. Er þá gert ráð fyrir, að
nýtingartíminn sé hliðstæður.
En einnig verður að hafa í
huga, að ÍSAL nýtir aflið, sem
fengið er frá Búrfelli um 8200
klukkustundir á ári, þ. e. nýt-
ingartíminn er nær 94%, en
ekki einungis um 50%, eins og
gildir um aðra notendur að
240 hafnfirzk fyrirtæki
ÍSAL ...................
Til ríkis Þar af til
og bæjar bæjarfélagsins
59.5-)
60.7')
16.7-)
14.1')
^) Greitt á árinu 1971.
-) Álögð gjöld, greiðist á árinu
1972.
í þessu sambandi má að lok-
um geta þess, að skattgreiðsl-
ur ÍSAL eru engan veginn
komnar í neitt hámark. Árið
1976 verða þær komnar í um
124 milljónir. Þar af fær Hafn-
arfjarðarkaupstaður um 31
milljón í sinn hlut. Hér er urn
lágmarksgreiðslu að ræða mið
að við það, að áliðjuverið veröi
starfrækt með sem næst fuJl-
um afköstum og eru þessa’
greiðslur óháðar afkomu fyrir-
tækisins, ef það á annað borð
er rekið. Verði afkoma fyrir-
tækisins hins vegar góð, geta
þessar greiðslur farið mjög
fram úr þeim tölum, sem hér
hafa verið nefndar, er tímar
líða og sú skattainneign, sem
ÍSAL kann þá að eiga vegna
tapreksturs getur einungis
seinkað því, að slík skatta-
hækkun komi til framkvæmdc.
Þá koma menn vafalaust og
segja: ,,Já, en ÍSAL borgar
svo lítið fyrir orkuna. Meóal-
verð til raforkunotenda í
Reykjavík var 1971 180 au./
kWst., en ÍSAL greiðir einung-
is 26.4 au./kWst. eða rúmlega
einn sjöunda.“ Er þetta nú
raunhæfur samanburður? Við
skulum nú athuga það nánar.
Talið er, að tilkostnaður á raf-
orku til neytenda skiptist
þannig: Framleiðslukostnaður
V3, flutningur á háspenntri
orku og spennistöðvar V3 og
dreifing til neytenda V3. Sé
tekið tillit til þeirrar stað-
reyndar. að ÍSAL tekur við
orkunni háspenntri og rek-
ur eigin spennubreyta og
dreifingarkerfi, verður ljóst,
að margfalda má orkuverð
það, er ÍSAL greiðir, með
2.35 til þess að fá tölu, er sam-
bærileg má teljast við greiðsl-
ur annarra notenda fyrir raf-
orku og með 1.17, ef saman-
burður er gerður við heildsölu-
meðaltali. í Reykjavík var
meðalnotkunin 4267 klst. árið
1971 eða tæp 49%. Vegna
þessa tiltölulega lága nýtingar-
tíma verða almennir notendur
að greiða fyrir það afl, sem
þarf að vera til staðar til þess
að unnt sé að mæta toppálagi
og er gjaldskráin miðuð við
þessa staðreynd.
Sé gengið út frá ofangreind-
um staðreyndum og borið sam-
an verð til ÍSAL og Áburðar-
verksmiðju ríkisins annars veg-
ar og heildsöluverð til almenn-
ingsrafveitna að meðtöldu verð"
jöfnunargjaldi hins vegar, sést
eftirfarandi:
nema um 6.400 milljónum
króna. ÍSAL nýtir hins vegar
einungis um 60% af afli Búr-
fellsvirkjunar eftir stækkun.
Ef aðrii kaupendur greiddu
sama verð og ÍSAL, næmu
heildargreiðslur á 25 árum þvi
10.650 milljónum króna. Þessi
upphæð nægir til þess að af-
skrifa áðurgreindan stofn-
kostnað Búrfellsvirkjunar og
skyldra mannvirkja, sem einn-
ig eru að hluta nauðsynleg
vegna Sigölduvirkjunar, á 25
árum.
um. Þannig er það t.d. með
trésmíði. Rannsóknir hafa leitt
í ljós, að um 4% þjóðarinnar
— Það hefur komið fram í
greinargerð frá forstöðumanni
Heilbrigðiseftirlits ríkisins, að
starfsmenn hér hafi fengið svo-
kallaðan atvinnusjúkdóm við
störf í verksmiðjunni. Hver eru
viðbrögð ykkar forstöðumann-
anna við þeim tíðindum?
— Það er rétt, að rannsökuð
voru sex tilfelli af átta, þar
sem menn kenndu sér sjúk-
dóma eftir störf í áliðjuverinu.
Skoðun leiddi í ljós, að þeir
höfðu ofnæmi fyrir ryki.
Það er eftirtektarvert, að all-
ir þessir menn nema einn eru
nú fullvinnufærir á öðrum
sviðum eftir að þeir hættu hér.
Það er mjög misjafnt hvað
3
a
E £
2 3 V
.5 3 p4 cö
—* r*; c/5 *r-í
co p* sffí ^ ^
ÍKp
Alm. rafveitur
(Reykjavík . . . .
ISAL (og
Áburðarverksm.)
Kemur því í ljós, að ÍSAL
(og Aburðarverksmiðjan)
greiða um 40% lægra verð í
heildsölu að tiltölu við aðra
kaupendur fyrir að hafa til af-
nota afl, sem nemur lkW í 1
ár. Það ber þó að hafa í huga,
að greiðslur ÍSAL fyrir raf-
orku eru miðaðar við Banda-
ríkjadollar og eru því óháðar
gengisbreytingum. Stofnkostn-
aður Búrfellsvirkjunar 1. og 2.
áfanga ásamt Þórisvatnsmiðlun
og Búrfellslínu II mun nema
um 5.200 milljónum króna.
Heildargreiðslur ÍSAL fyrir
orku á 25 ára tímabili munu
Orkugjald au./kWh Aflgjald kr./kW d Notkun á ári, klst. Greiðsia í kr./árskW
28.2 3040 4267 4240
26.4 8200 2170
2540
menn þola ryk og önnur efni,
sem fylgja vissum starfsgrein-
er með ofnæmi í einhverri
mynd. Þetta hlutfall á engan
veginn við hér hjá fyrirtækinu.
í Noregi og Hollandi vitum við
um ofnæmistilfelli alveg eins
og hér en þar er líka fjöldinn
allur af mönnum, sem unnið
hafa í álverksmiðjum í allt að
40 ár án þess að bíða nokkurt
tjón af heilsunni.
— Og svo er það enn eitt
stómiálið, hreinsitækin. Verða
þau sett á verksniiðjuna til að
koma í veg fyrir mengun um-
hverfisins?
FV 10 1972
31