Frjáls verslun - 01.02.1992, Qupperneq 36

Verðbólga á íslandi og í OECD löndum
19804992
Verðbólguþróun á íslandi hefur verið í sérflokki meðal ríkja OECD um árabil. Á
árunum 1980-1990 var verðbólga að meðaltali 33% á íslandi en innan við 5% hjá
hinum OECD ríkjunum. Nú er verðbólgan komin niður á svipað stig hér á landi og í
nágrannalöndunum. Það gefur vonir og opnar möguleika.
synleg til
þess að ná ár-
angri. En það
verður að
vera bjartsýni
sem er líka
raunsæ. Með
raunsærri
bjartsýni ger-
um við okkur
grein fyrir
raunverulegri
stöðu okkar
og vinnum út
frá því.
Væri raun-
sæ bjartsýni
höfð að leið-
arljósi snérist
umræða um
sjávarútvegs-
mál t.d. um
það hvemig við ættum að gera þessa
helstu útflutningsvöru okkar verð-
mætari á erlendum mörkuðum,
hvernig við ættum að ná undir okkur
erlendum dreififyrirtækjum og kom-
ast nær kaupandanum. Ennfremur
um það hvemig við gætum best nýtt
erlent áhættufjármagn til þess að
hjálpa okkur til þess að styrkja ís-
lenskan sjávarútveg. Þess í stað fer
orkan öll í að rífast um kvótann og
hvernig við eigum að skipta auðnum
sem aldrei kemur í vasann heldur er
bara skuldir.
Væri raunsæ bjartsýni í fyrirrúmi
snérist umræðan um einkavæðingu
um hvernig ætti að aðvelda almenn-
ingi og stofnanafjárfestum að kaupa
hlut í opinberum fyrirtækjum og
hvernig ætti að laða að erlenda fjár-
festa. Þess í stað koðnar umræðan
niður vegna áhuga manna á því að
koma í veg fyrir að nokkrir tilteknir
einstaklingar og fyrirtæki, sem eru á
svörtum lista, megi eiga hlutabréf í
þeim fyrirtækjum sem verða einka-
vædd. Ennfremur er jafnvel boðað að
kostir þeirra, sem þó fjárfesta í hluta-
bréfum, verði þrengdir.
Væri raunsæ bjartsýni ríkjandi í
viðhorfum stjómvalda til atvinnulífs-
ins væri í gangi allsherjarátak í því
skyni að auka framleiðni í viðskiptum
hjá íslensku atvinnulífi og lækka við-
skiptakostnað. Þar koma opinberir
aðilar mikið nærri vegna margvís-
legra samskipta við atvinnulífið sem
geta lagt þungar byrðar á fyrirtæki en
jafnframt gert íslensk fyrirtæki sam-
keppnishæfari en erlendir keppi-
nautar ef rétt er á málum haldið. Sum-
ar opinberar stofnanir, eins og t.d.
ríkistollstjóri og Fjármálaráðuneytið,
hafa verið vakandi en fulltrúar stofn-
„Þegar á allt þetta er litið
hljóta menn að spyrja: Hvað
hafa íslendingar verið að hugsa
síðustu tvo áratugina? Hafa
landsfeðurnir verið fjarverandi?
Hvar hefur forysta
atvinnulífsins alið manninn?"
ana eins og t.d. ríkisskattstjóra, lýsa
því yfir að engin brýn þörf sé á að
aðlaga lög um bókhald eða virðisauka-
skatt að nýjungum í viðskiptum held-
ur virðast hafa þann eina metnað að
vera á undan Bangla Desh á þessu
sviði. Þar stöðvast svo allt málið.
Kæmi raunsæ bjartsýni í hug ein-
hverra þeirra,
sem fjölluðu
um málefni líf-
eyrissjóð-
anna, stærstu
íjármagns-
uppsprettu
landsmanna,
snérust um-
bætur á því
sviði um að
tryggja sam-
keppni milli
sjóða um fé-
laga, um að
tryggja beinar
kosningar á
stjórnum
þeirra meðal
greiðenda til
sjóðanna,
bæði fyrir-
tækja og starfsmanna. Það væri fyrir
löngu búið að setja löggjöf sem
tryggði að iðgjöld og skuldbindingar
væru í samræmi. Þess í stað þorir
ekki nokkur maður að taka á lífeyris-
sjóðamálunum vegna þess að opin-
berir starfsmenn hafa sérkjör og
vegna þess að smákóngasjónarmið
eru allt of ríkjandi hjá einstökum for-
ráðamönnum hinna almennu lífeyris-
sjóða.
Þannig má halda lengi áfram og fara
yfir flest svið íslensks þjóðlífs. Stað-
reyndin er sú að á allt of mörgum
sviðum erum við föst í viðjar eigin
fordóma og þrengstu sérhagsmuna.
Flestar lausnir á vandamálum okkar
eiga að koma af sjálfu sér og ekki
útheimta neinar fómir. Helst enginn á
að semja eða slá af. En svo fáum við
óhjákvæmilega skellina og mikinn aft-
urkipp í h'fskjörum okkar. Við tökum
reyndar á móti þeim af æðruleysi eins
og við gerum okkur alveg grein fyrir
vandanum. En samt fara hlutirnir aft-
ur í sama farið.
Núverandi samdráttarskeið ætlar
að verða óvenjulega langt og erfitt.
Því mun reyndar tæplega linna fyrr en
við förum að tileinka okkur hina raun-
sæju bjartsýni sem er nauðsynleg til
þess að ná árangri. Við verðum að
feta okkur inn á nýja braut í atvinnu-
lífinu. Skynja að fólkið í landinu er eina
raunverulaga auðlind þjóðarinnar og
virkja hana til framfara.“
36