Helgarpósturinn - 20.03.1997, Blaðsíða 8

8
FIMMTUDAGUR 20. MARS1997
Hlín Agnarsdóttir, cand. mag. ÍJ^/eneölisfræöi
Aaaaa
„Mig hefur alltaf dreymt um
að geta búið til franskt soufflé
og láta það takast...
Mig hefur líka alltaf dreymt
um að búa til hnetumassa...
ROSAlegan hnetumassa —
sem er búinn að liggja í hun-
angi og sírópi og hvílir á ein-
hverjum möndlubotni... með
þeyttum rjóma.
Svo dreymir mig um að vera
vakin á hverjum morgni með
heitu smjör-croissant sem er
svona stungið upp í munninn á
mér — það má vera karlmaður
sem gerir það — og heitt es-
pressókaffi við hliðina á...
Draumur minn í matargerð er rétt rakastig. Það er svo mikil-
vægt að það sé rétt rakastig á matnum...
Ég á mér draum um mat. Mig langar til að borða góða sjávar-
réttamáltíð með Jan Henry T. Olsen, fyrrverandi sjávarútvegs-
málaráðherra Noregs. Hann er alveg rosalega sætur. Eftir að hann
hætti sem ráðherra fæ ég aldrei að sjá hann, hann er aldrei í sjón-
varpinu og aldrei myndir í blöðunum — þeir gætu nú haft myndir
af honum öðru hverju þótt hann sé hættur. Fyrir mig.
Það mætti líka athuga að hafa það Jan sem stingur þessu heita
croissant upp í mig...“
Hlín Agnarsdóttir:
„Mig langar til að
borða góða
sjávarrétta-
máltíð með
Jan Henry
T. Olsen,
fyrrver-
andi '
sjávarút-
vegsmála-
ráðherra
Noregs. Hann
er alveg rosa-
lega sætur.“
Eftir ára-
tuga rann-
sóknir gat
bandarískur
vísindamaður
loks úttalað
sig um stað-
hæfinguna þú
ert það sem þú
borðar.
Hún er röng.
Eða réttara sagt
snýr öfugt. Þú
borðar það sem
þú ert, skyldi
hún vera.
Þetta lá í augum uppi og
hafði legið þar lengi. Þakið ryk-
inu sem smjörlíkishamparar,
kólesterólkveifar, grænmetis-
gufur og aðrir áhugamenn
um líferni þyrluðu í kring-
um sig.
Móðir náttúra hefur að-
eins einn tilgang: Líf. Til að
ná honum lagar hún lífverur að
umhverfi sínu. Þannig hefur
hún skapað kaktusa og kamel-
dýr sem eiga vel við eyðimerk-
ur, mörgæsir sem geta þramm-
að þerfættar á klaka Suður-
skautsins, ísbirni í náttúruleg-
um loðfeldi fyrir Norðurskaut-
ið og hrægamminn í sorphirð-
una. Til að ná fullkomnum ár-
angri hannaði náttúran líka
sjálfsnægtabúskap. Við Titic-
aca, hæsta stöðuvatn heims,
búa ein mýflugnateg-
und, ein silungs-
tegund, ein
lifi af hafi náttúran
mótað hana eftir
umhverfinu?
Þetta hefur allt-
af verið vitað og
viðurkennt þeg-
ar dýr eru ann-
ars vegar. Það ný-
stárlega við kenn-
ingu bandaríska
vísindamannsins
er, að hann segir
að það sama eigi
við manninn. Það
sem áður gengn-
ar kynslóðir urðu að láta sér
nægja, það nægir okkur ekki
bara,
Hvaöa mat dreymir þig ur
Frú Sigríður heitin ‘ "--~
tæpum í
Þegar lostætl og sælgæti bar ó gótna
frú Slgríður það ætíð mest, aö fá
uldlð ket af pestardauöu
heldur er
það það sem við þurfum. Við
erum forrituð í samræmi við
afurðir umhverfis okkar und-
anfarnar aldir. Hann gengur
lengra og heldur því fram, að
það sé beinlínis hættulegt fyrir
tegundirnar af norðurhveli að
ætla að fara að lifa á miðjarð-
arhafsmatseðlinum, jafn
Losaralega var staðið að könnun vikunnar. Hún var framkvæmd óskipulega á löngu tímabili,
spurningar voru leiðandi, lymskulegar, oft fjandsamlegar og ekki alltaf þær sömu. Það væri því að
hafa rangt við að nefna hundraðshlutföll. Tilgangurinn var að kanna
__ hvort fólk velti því almennt fyrir sér hvað það borðar.
Spurt var: Borðaðir þú brauð ef þér væri sagt að það séu tólf
eiturefni í því? Lestu innihaldslýsingarnar á unninni matvöru
sem þú kaupir? Veiztu hvað E-330 er? Hefurðu borðað grænan
rabarbaragraut?
Tregðu gætti í svörum við brauðspurningunni. Henni var
oftast svarað með annarri spurningu: Eru tólf eiturefni í
brauði? Menn hafa eitthvað skirrzt við að telja
þau, en líklega eru svona 5-9 efni eigi korn-
legs eðlis í brauðmeti. Hollusta þeirra er
vafa undirorpin. Skást eru franskbrauð
og rúgbrauð sem aðeins kjarni kornsins
hefur verið nýttur í. Hafrar eru
hörkutól kornfjölskyldunnar
og fá fæstar eiturgusur yfir
sig í uppvextinum. Þeir eru
aftur á móti etnir með hýðinu og
það er hýðið sem geymir leifar úð-
anna. Trefjafíklar gætu leitað huggun-
ar í höfrum.
Einn aðili fannst sem hafði Iesið aftan á
pakkasúpur og svo látið sig hafa það að
borða þær með léttum hrolli. Aðrir neytendur
unninnar matvöru leiddu smáa letrið hjá sér.
Ekki tókst að hafa uppi á neinum sem vissi hvað
E-330 var. Einn aðspurðra var næringarfræðingur
Efnið er í efsta sæti á lista yfir skaðleg aukaefni í matvöru
sem óháð rannsóknarstofa í Frakklandi birti eftir langvinn-
klnn.. „
Mér leiðist, segir hún, mér
hreint út sagt leiðist þessi
120 stunda vinnuvika. Ég hef
ekkert á móti því að vinna,
en líf mitt er orðið að slitr-
óttri röð hrifsaðra brauð-
sneiða.
Láttu mig vita það, segir
hann, við hjónin höfum það
eins.
Þetta er svo gleðisnautt,
segir hún.
Láttu mig vita það, segir
hann.
Svo kærleikslaust. Líkt og
maður kasti ást sinni á sjálf-
um sér, hlúi ekki að lífslöng-
uninni.
Ég kannast við það, segir
hann. Annars höfum við
hjónin séð við þessu. Við
göngum fyrir mínútusúpum.
Allt annað líf.
Mínútusúpum? segir hún,
rám af geðshræringu. Kall-
arðu það mat? Kallarðu það
líf?
Ja, við höfum fengið að
borða eftir að við uppgötv-
uðum þær. •
Borða? Kallarðu það að
borða? Veiztu hvað er í
þeim?
Neeei... bíddu. Hann rís úr
símanum og sækir súpu-
pakka. Það eru þurrefni...
monosodium glutamat...
bragðefni og nokkur E.
Einmitt. Efnaúrgangur.
Viltu heyra af læknisfræð-
inni? Litla vinkona mín fékk
magapestina sem gekk síð-
asta haust. Hélt engu niðri
og þegar það lagaðist, þá
hélt hún engu uppi. Svo hún
fór til læknis. Hann setti
hana á mínútusúpur. Það er
svo mikið af salti og öðr-
um efnum í súpunni
sem binda vökva í
vefjunum.
ar krabbameinsrannsóknir. Það er vinsælt rotvarnarefni.
Enginn hafði smakkað grænan rabarbaragraut „af því að hann er
rauður". Hann er oftast grænn áður en hann
er litaður rauður. Rauða hugmyndin er
líklega úr dönskum sið. Danir lögðu sig
hart eftir ræktun svokallaðs vínrabar-
bara, fíngerðari og bragðbetri
tegundar, sem er rauð í
flamingóteg-
und og ein
indíána-
tegund.
Mýflugan
verpir í vatn-
ið og silungur- s
inn lifir á eggjunum.
Flamingóinn lifir á silungn-
um, indíáninn veiðir flamingó-
inn og mýflugan lifir á indíán-
anum.
Ef náttúran leggur á sig að
skapa jafn fullkominn lífhring
og við Titicaca og ef hún er
jafnframt uppvís að því að
hafa voða mikið stuðst við
sömu uppskriftirnar (kamel-
dýrið og ísbjörninn eru bæði
spendýr) er þá ekki rökrétt að
hún hafi notað sjálfsnægtabú-
skapinn á línuna? Það er, að
hverri tegund nægi það sem er
í nánasta umhverfi hennar?
Vegna þess að til að tegundin
Hvernig dreymir þig um mat?
Frú Sigrún, húsmóðir í austurbænum:
Áratugum saman hefur frú Sigrún barlst vlð kflóin með svörtu
kaffl og sígarettum. Rúmlega tvítugri varð hennl á orðl:
Þegar óg verð fimmtug ætla óg að gefast upp, leggjast í
rúmlð og éta mlg í hel. Þegar frú Slgrún áttl fertugsafmæll
var hún spurð hvort framtiðaráætlanlr hennar
væru enn þær sömu. Já, sagðl hún.

hættulegt og það er að fara að
troða hálfu pundi af feitu keti á
dag í fólk af suðurhveli jarðar.
Þó er það svo skrýtið, eins
og mannskepnan er gefin fyrir
að vilja bjarga náunganum frá
sjálfum sér, að í suðurlöndum
er engin ofstopafull hreyfing í
þá átt að fólk hætti að borða
grænmeti og nærist á kjöti
einu saman, á meðan hér norð-
urfrá er enginn friður fyrir
fölleitum frelsurum sem vingsa
spínattægju framan í glorsolt-
ið, vinnandi fólk.
land-
búnaðar-
ráðu-
neytinu
Maðurinn
lifir ekki
á brauði einu
saman.
Maðurinn
þarf líka
gegn og hentar til alls að
viðbættri rabarbaravín-
gerð. Vínrabarbarinn er
víst næsta útdauður á
íslandi, enda uppskera
miklu minni og þörfin
fyrir magn fremur en
gæði hefur ráðið rabar-
barastefnunni. Hug-
myndin um rauða graut-
inn lifir samt góðu lífi og
því er þessi ágæta,
ómengaða afurð lituð í
pottinum.
Niðurstaða: Upplýsinga-
flæði er ekki nóg. Það þarf
jarðveg sem sýgur það í sig.
Hún er ekki matur. Hún er
kólerulyf.
Okkur finnst hún fín, segir
hann brattur.
Monosodiumglutamatfíkl-
ar, segir hún dimmum rómi.
Þrútin af uppsöfnuðum
vökva. Hver fruma í ykkur
bólgin af salti, vefirnir gutl-
andi geymslurými fyrir efna-
verksmiðjur þriðja heimsins,
líffærin uppistöðulón, nýrun
úrvinda og minnst annað
þeirra ónýtt og appelsínu-
húðin teygir sig upp á kinn-
ar.
Takk, segir hann. Okkur
líður nú ágætlega.
Þið haldið það bara. Súpu-
þrútnu hjónin.
Þakka þér fyrir, segir
hann.
Það var ekkert. Súpu-
svampar.
Pollýanna fær vængi
... og allt fjessum góöu mönnum aö þakka sem sendu mér fríkortið heim í
morgun, þá sjáumst viö innan fimm ára, séra Rúfus. Ég þarf aðeins aö
kaupa mat i Hagkaupi fyrir kr. 366.666 og þá fæ ég farseðilinn noröur gef-
ins. Aö vísu þarf ég aö heröa mig ögn viö matborðið til aö ná tilskildum
punktafjöida áöur en punktarnir fyrnast, en ég get örugglega fundiö öreiga
og munaöarleysingja sem vilja þiggja mat hjá mér vikulega eöa svo...