Alþýðublaðið - 12.02.1976, Blaðsíða 3

Steffnuljós
‘Ágúst Einarsson skrifar frá Hamborg
Ráðaleysi og
hagsmunir
Þótt ekki allir hafi áhuga á
knattspyrnu, þá er flestum
kunnugt um, að i miðjum leik
er gert hlé, og hvila leikmenn
sig, og kallast það hálfleikur.
Venjulega eru þá lögð drög
að frekari baráttu, og ef svo
hagar til, þá eru einnig lélegri
leikmenn teknir úr liðinu, og
nýjum mönnum veitt tækifæri
að spreyta sig.
Innan skamms er hálfleikur
hjá islenzku rikisstjórninni.
Ekki veitir leikmönnum þess-
arar stjórnar af hvild. Hins
vegar má reikna með
erfiðleikum, ef taka á hina
lélegri leikmenn úr liðinu.
Þá yrði i seinni hálfleik algerlega nýtt
lið frá stjórnarflokkunum að hlaupa fram
á völlinn, en sá draumur rætist varla.
Bezt væri, að leiknum yrði hætt í hálf-
leik, og annað lið með nýjum fyrirliða
hefji nýjan leik og reyni að bjarga þvi,
sem bjarga verður.
Strand stjórnarinnar
Reyndar mun hægri stjórnin sennilega
sitja út kjörtimabilið og byggja kosninga-
baráttuna á þvi, að þeir séu skástir af
mörgu illu, og sjálfsagt verða margir,
sem falla i þá gildru.
En liklegra er, að það renni upp fyrir
þorra fólks, að þessi hægri stjórn er ófær
að leysa aðkallandi vandamál, oe hún ber
ekki hag almennings fyrir brjósti.
Þessi rikisstjórn hefur
ekki ráðið við efnahagsmálin, óðaverð-
bólga og mjög óhagstæður viðskiptajöfn-
uður eru brennimerki stjórnarinnar
Þessi rikisstjórn hefur
ekki gætt hag hinna verr settu i þjóðfélag-
inu, viðhlæjendur stjórnarinnar eru
topparnir i viðskiptaheiminum.
Þessi rikisstjórn hefur
ekki gætt hagsmuna islenzku þjóðarinnar
i landhelgismálinu sem skyldi af hræðslu
við að styggja erlendar „vinaþjóðir”
Það er engin furða
En af hverju á rikisstjórnin að geta
leyst efnahagsvandamálin?
Tökum til að mynda hinn óhagstæða
viðskiptajöfnuð. Það er litill vandi að sjá,
að annað hvort er útflutningur íslendinga
of litill, eða innflutningur er rf mikill.
Litil von er, að hægt sé að auka útflutn-
ing eða verðmæti hans. útflutningsmark-
aðurinn er að mestu leyti háður ástandinu
i Bandarikjum Norður-Ameriku.
Vitanlega er hægt að fella gengið, en
það er, eins og reynsla okkar hefur sýnt,
tvieggjað sverð, nema gerðar séu harðar
ráðstafanir til að hemla innflutning.
En það er engin von til þess, að núver-
andi stjórn beiti harkalegum aðgerðum til
að minnka innflutning. Að slikum aðgerð-
um getur Sjálfstæðisflokkurinn ekki stað-
ið. Sjálfstæðisflokkurinn er flokkur
verzlunarinnar, og það er ekkert óeðli-
legt, að verzlunin hafi sinn flokk.
En það þarf enginn að reikna með, að
Sjálfstæðisflokkurinn standi að aðgerð-
um, sem höggva nærri fjöreggi hans, sem
er stuðningur verzlunarjöfrana.
Svipað gildir um Framsóknarflokkinn
Hann stendur dyggilega vörð um haas-
muni stærsta verzlunarhrings landsins
sem Sambandið er, og er það algerlega
eðlileg afstaða, þvi að Framsóknarflokk-
urinn er flokkur Sambandsins.
Núverandi stjórn mun reyna að leysa
aðsteðjandi vandamál meö þvi að þjarma
að alþýðu manna.
Þessir flokkar ganga ekki i sina garða
og hey ja, þegar þeir sjá aðrar ekrur, sem
gefa gott af sér.
Stefna að kúgun.
Alþýðubandalagið hefur margoft sýnt,
að það er óábyrgur flokkur, sem hugsar
aðeins um stundarhagsmuni.
Alþýðubandalagið er i kjarna sinum
fylgjandi hinni miskunnarlausu einræðis-
stefnu, sem framkvæmd er i Austan-
tjaldslöndunum, þótt flestir kjósendur
Alþýðubandalagsins geri sér litla grein
fyrir þvi.
Flokkur, sem litur með velþóknun á
stjórnarfar fyrir austan tjald og sér eitt
hvað jákvætt við stjórnir, sem hefta frelsi
einstaklinga, á ekki skilið, að Islendingar,
sem meta frelsi sem sjálfsagðan hlut,
skuli veita honum fylgi.
Eitt af uppáhaldslöndum Þjóðviljaklik-
unnar er Austur-Þýzkaland. Nú fyrir
skömmu var upplýst, að fjöldi foreldra,
sem handteknir hafa verið, þegar þau
reyndu að flýja land með börn sin, fá ekki
einungis háa fangelsisdóma, heldur eru
börn þeirra tekin af þeim og látin i fóstur
og ættleidd af hreintrúarkommúnistum,
sem eiga að ala börnin upp í hinni hreinu
sönnu trú á kommúnisma.
Þetta er einungis eitt litið dæmi um
framkvæmd þess stjórnarfars, sem
Alþýðubandalagið hefur mjög svo miklar
mætur á.
Hagsmunir alþýðu
Menn fylgja þeim flokki, sem þeir
treysta til að gæta sinna hagsmuna og
koma si'num stefnumálum i framkvæmd.
Það er ekki i þágu launþega að styðja
Sjálfstæðisflokkinn, sem gætir einungis
hagsmuna forystumanna viðskiptalifsins.
Það er heldur ekki i þágu launþega að
styðja Alþýðubandalagið, sem metur
frelsi einstaklingsins einskis.
Getum við betur?
Alþýðuflokkurinn getur vissulega sagt:
Sjáið þið bara, siðan við fórum úr stjórn
þá er allt á niðurleið.”
En vissulega er engin ástæða til að
treysta Alþýðuflokknum betur, nema
hann leggi fram hugmyndir til lausnar
aðkallandi vandamála, og að almenn-
ingur hafi trú á forystumönnum hans.
Alþýðuflokkurinn hefur lagt fram til-
lögur i mjög náinni samvinnu við verka-
lýðshr'eyfinguna, og ástæðulaust er að
vantreysta Alþýðuflokknum til að koma
sinum málum fram.
Sennilega verður flestum ljóst, að
Alþýðuflokkurinn er sá stjórnarandstöðu-
flokkur, sem á mesta samleið með hags-
munum alþýðunnar og sá flokkur, sem
hægt er að treysta og byggir grundvöll
sinn á lýðræðislegri jafnaðarstefnu.
I HREINSKILNI SAGT
Hvaö er meö áifum?
Seint á liðnu ári gerðust þau
tíðindi, að bankastjórum Alþýður
bankans var skyndilega og tyrir-
varalaust vikið frá störfum. Op-
inberlega var þetta talið gert að
tilhlutan bankaráðs sama banka.
Skal það ekki dregið í efa, að til
þess mun bankaráð hafa haft
vald. Jafnhliða þessu var svo
gerð einskonar hvellsprenging
undir stóli Guðna Þórðarsonar
f ramkvæmdastjóra Ferðaskrif-
stofunnar Sunnu. Varla verður
komizt hjá þvi að minna á, að
málefni þessarar sömu ferða-
skrifstof u hafa áður orðið f rétta-
matur, og eru raunar enn.
Hlutlaus áhorfandi að þessum leik-
brögðum getur ekki betur séð, en að þetta
fyrirtæki sé einhverskonar amakefli i
þjóðfélaginu.Fyrirtækið áekki langa sögu
að baki, en þrátt fyrir það hefur verið til
þess gripið tvivegis, að svipta það ferða-
skrifstofuleyfi.
Litil gæfa virðist þó hafa fylgt þessum
ráðstöfunum stjórnvalda og er þess
skemmst að minnast, að nýverið var upp
kveðinn sektardómur á rikissjóð og fyrir-
tækinu dæmdar bætur fyrir atferli ráða-
manna. Enda þótt þær bætur séu stórum
lægri en eigandi krafðist, sýnist mjölið i
poka stjórnvalda ekki hafa verið alveg
hreint. Hér skal enginn dómur lagður á
rekstur Sunnu almennt og yfirleitt. En
það hlýtur að vekja athygli, þegar tvisvar
er vegið i sama knérunn, svo sem hér hef-
ur verið gert.
Skuldaskipti Guðna i Sunnu og Alþýðu-
bankans virtust vera sá dropi, sem fyllti
bikarinn á barma, og enda þótt fleiri at-
hugaverðir skuldunautar hafi verið til-
nefndir, einkum manna á meðal, hefur
farið næsta hljóttum hverjir voru, að ekki
sé talað um, hvað athugavert var við
hvern um sig. En það undarlega hefur
skeð, að það er einmitt Guðni Þórðarson,
sem fyrsti hvellurinn var gerður út af,
sem hefur nú gengið brosandi út úr meint-
um kröggum, og fengið hnekkt leyfis-
sviptingu i annað sinn.
Siðan hefur grafarþögn rikt um þetta
Alþýðubankamál. Bankastjórarnir sitja
úti i kuldanum og bankaráðið trónar, sem
æðsta vald, eins og sjálfsagt mun, að lag-
anna paragröffum. Nú er það fjarri mér,
að bera neina sérstaka umhyggju fyrir
bankastjórum sem slikum. En það hljóta
að vakna ýmsar spurningar, sem vel er
vert að fá svör við og þau afdráttarlaus.
Og umfram allt. Hvað sem um banka-
stjóra má segja — og þeir hafa vissulega
verið almennt i sviðsljósi undanfarið, eiga
þeir vitanlega sinn rétt eins og aðrir þegn-
ar þjóðfélagsins, að mál þeirra hljóti eðli-
lega meðferð.
Ef ég veit rétt, mun það vera viðtekin
regla, að bönkunum sé stjórnað af banka-
ráðum, alls ekki siður en bankastjórun-
um, þó það korai i hlut bankastjóranna, að
kaupa eða neita að kaupa smávixla af lit-
ilsmegandi viðskiptamönnum. Ég hygg
einnig, að smálán, sem þannig eru veitt,
séu einhver traustustu viðskipti sem
bankarnir eiga við kaupanauta sina, og
mig grunar, að stórtöp, sem bankar lenda
,i, eigi ekki rætur að rekja til slikra við-
skipta.
Mér er ennfremur i grun, að þegar
kemur til stærri viðskipta séu þau naum-
ast gerð, án þess aö bankaráðin séu þar
með i „púkkinu”. Og ég held ennfremur,
að það sé einmitt hlutverk og þá um leið
frumskylda bankaráösmanna, að gaum-
gæfa vandlega tryggingar, sem látnar
eru, eða boðnar fyrir viðskiptunum. Sé nú
Eftir Odd A. Sigurjónsson
þessi skoðun rétt, hlýtur að vakna spurn-
ingin. Hvar hefur bankaráðið við Alþýðu-
bankann haldið sig, og hver hefur verið
þess þáttur i illa tryggðum stórlánum
bankans, eins og látið mun i veðri vaka?
Þar sem ekki hefur verið hróflað við
hinu háa bankaráði og það trónar enn á
sinum sessi, hlýtur almenningur að
álykta, að bakvið það hafi verið farið. eða
a.m.k. hafi slik viðskipti farið hastarlega
framhjá ráðinu, svo undarlegt sem það
má þó virðast. Dæmi eru til um það og
mýmörg, þvi miður. að menn sofni á þýö-
ingarmiklum verði. og af hljótist óhöpp og
slys. Hefur það gerzt hér. eða hvað? Það
er engum til góðs, að sveipa allt, sem miö-
ur kann að fara, einhverri ógagnsærri
dulu. Og það er litil raunabót. þó rokið sé
til og einhver sé hengdur. að litt athuguðu
máli. Timinn, sem liðinn er frá upphafi
þessa máls, er þegar orðinn meira en
nógu langur, þrátt fyrir þann alkunna
dratthalahátt, sem hér rikir i flestum op-
inberum aðgerðum. Þvi verður hvort sem
er ekki frestað til langframa að lyfta hul-
unni af þessu furöulega máli.
Sofnað á verðinum
Fimmtudagur 12. febrúar 1976
Alþýðublaðið