Alþýðublaðið - 02.06.1976, Blaðsíða 5

ÚTLOND 5
alþýóu-
blaoió
Miðvikudagur 2. júní 1976.
inni. Þau eru heppin, sem fá aö
ganga i skóla.
A eynni Atar nálægt Malakal,
höfuöborginni i Upper Nile
héraöinu, er gagnfræöaskólinn
lokaöur, og enginn veit hvenær
hann veröur opnaöur aftur.
Nemendurnir fóru i verkfall til
aö mótmæla þvi aö 250 nem-
endur voru i skóla, sem ætlaður
var 160, og þvi, aö kennarar
voru aöeins 8, þegar gert var
ráöfyrir I7kennurum handa 160
nemendum. Nemendurnir telja,
að stjórnvöld leggi ekki næga
áherzluá aö fákennara til Atar.
Ein útskýringin á þvi, hvers
vegna kennarar eru svo tregir
til aö fara til þessa einmanalega
staöar, finnst kannski i oröum
Englendings um Malakal:
, ,Þetta er ekki heimsendir. En
hann sést héöan.”
leg. Ekki hefur hún skánað
siöan. A skömmum tima
hröpuöu þrjár einkaflugvélar og
ein farþegaflugvél yfir Malakal.
Útvarpssambandiö var svo lé-
legt, að flugvélarnar fundu ekki
flugvöllinn.
— Fyrst veröum viö aö kanna
vandamálinog útvega peninga,
svo getum viö hafizt handa,
segirumferöamálaráðherrann i
Khartum.
Fiskilina og
tiu pjastrar.
Hvaö skortir Suöur-Súdan
annaö en peninga og alþjóöiega
hjálp? Evrópumaöurinn telur
sig vita svariö:
— Hérna vantar sérmenntaöa
menn, sem geta sýnt Afrlkubú-
um, að þeir kunna aö vinna.
Menn meö reynslu, en ekki apa-
Vélarnar eru þagnaðar
Eyjan Akar er I 30 km
fjarlægð frá Malakal, en borgin
minnir á f jarlæga plánetu vegna
þess, aö umferöarvandræöi eru
svo mikil. Þar rikir sama
ástand og er svo einkennandi
fyrir allt héraðiö: Skortur á
vegum, járnbrautum, sima-
sambandi, öllu þvl sem er frum-
skilyröi fyrir þróun fjármála-
lifsins.
1 stærsta landi Afriku eru
vegir samtals 2200 kilómetrar
að lengd, en aöeins 450 km eru
malbikaðir. 135 km leiö i Land-
rover-jeppa frá Juba til Torits
tekur rúma fjóra klukkutima.
Allt er erfitt. Vörur frá
hafnarbænum Port Sudan viö
Rauöa hafiö til Juba eru allt aö
sex, tólf, átján mánuöi á
leiöinni. Járnbrautin frá Port
Sudan er éinspora og vélarnar
illa á sig komnar. Miklir
flutningar eru eftir Nil, en
bátarnir leka meira eöa minna.
þó aö nýir bætist í hópinn. Hér
eins og alls staöar er skortur á
varabirgðum. Og á NIl fljóta
vatnahiacintur, sem festast i
skrúfunni. Menn segja bitrir, aö
hiacintum hafi fjölgaö mikið hér
eftir að frændurnir I noröri, i
Egyptalandi reistu
Assuan-stifluna.
Þess vegna veröur
Suöur-Súdan aö fá vörur frá
suöri, frá Kenýa. Þessi lausn
kostar dýrmætan gjaldeyri, svo
aö þaö eru fyrst og fremst al-
þjóölegar hjálparstofnanir sem
kaupa vörur i Kenya.
— Þaö er mikil vandkvæöi á
þessum flutningum eins og
stendur, segir aöstoöarmaöur
viö hjálparstofnun norsku
kirkjunnar iTorit. — Viö höfum
ekki fengið vélaoliu frá Kenya i
tvær vikur. Hún er flutt um Ug-
anda, og nú eru þessi tvö riki
óvinveitthvort ööru. Þess vegna
eru vörubilarnir, sement-
blöndunarvélarnar og vatnsbor-
arnir þagnaöir.
Meö fleiri flugvölium er
ætlunin aö auka flugsamgöngur
milli noröurs og suöurs.
— Flestir núverandi flugvellir
standast ekki lágmarkskröfur
segir flugvallaverkfræöingur. —
Fyrir tveim árum sagöi brezkt
verkfræöifélag, aö brautin i
flughöfninni I Malakals væri lé-
SMABÖRN ERU EKKI
TflLIN MEÐ - ÞflU
LIFA KANNSKE
EKKI SV0 LENGI ...
ketti, sem eru nýkomnir frá
prófboröinu og hafa nú vald,
sem þeir ráða ekkert viö.
Súdanir veröa lika aö breyta
um hugsunarhátt. Ég heyröi um
mann frá stjórninni I Khartum,
sm átti aö kenna mönnum fyrir
sunnan aörækta hrisgrjón. Þeir
vildu heldur fá fiskilinu, öngla
og tiu pjastra á dag. Þetta var
ekki vegna leti, en heilsufar
manna er lélegt, og þeir geta
aðeins unniö lfkamlega vinnu
frá sex aö morgni til hádegis.
Eftir þaö er of heitt. Nuna er
hitinn 42 gráöur og þaö veröur
heitara er á liöur sumariö.
Fólk ber enga viröingu fyrir
yfirmönnum. Ég kann vel viö
viröingarleysi, en ekki þegar
þaö kemur fram sem
agaskortur. Þó aö maöur komi
meö fyrirskipun frá æöri
stööum er ekkert vist, aö sá,
sem á aö skipa fyrir verkum,
vilji hlýönast fyrirskipuninni.
Þaö er bara hlegið aö manni, ef
maöur kvartar. Það er ekki
aöeins almenningur, sem þjáist
af agaleysi, heldur og herinn og
opinberir embættismenn. Þá
skal ég asni heita, ef slapp-
leikans gætir ekki lika hjá al-
þjóölegu hjálparstofnunum.
Þetta er smitandi. En spillingin
hér er minni en I öörum þró-
unarlöndum, a.m.k. minni en I
Kenya.
En skrifstofukerfið er blátt
áfram þjóðariþrótt. Það er
pappírsfjöllunum aö kenna,
hvers vegna flutningstruflanir
eru slikar. A hafnarbakkanum I
Port Sudan standa vörur i kiló-
metralengjum, sem skortur er
á I Suöur-Súdan. Aöalástæöan
er sú, aö I Súdan hafa menn erft
brezka kerfiö, en þar taka æöstu
embættism ennirnir einir
ákvaröanir.
Svo tengist þetta arabiska
kerfinu, sem er i þvi fólgiö, aö
embættismenn og stjórnmála-
spekingar eigi aö taka á móti
öllum þeim, sem óska eftir
áheyrn. Þaö er ekki kurteist aö
segja nei viö beiöni, sem engum
dettur i hug aö veita. Þetta
eykur ekki beint
framkvæmdirnar. Einu sinni
reifst ég yfir óþarfa seinkun.
Þaö geri ég ekki lengur. Þaö
er ekki til góös, þvert á móti.
En þaö er langt frá þvi, aö
þetta sé allt Súdanbúum að
kenna. Þaö er sent fullt aö
varningi, sem enginn hefur
beöiö um. Hvaö eiga Súdanbúar
að gera viö dýrár kvikmynda-
tökuvélar, þegar þá skortir
rafmagn? Hvað eiga þeir aö
gera viö blóöbanka, sem hefur
staöiö ónotaöur vegna raf-
magnsleysis i heilt ár? Hvaö
eiga þeir aö gera viö fullt af
dráttarvélum, þegar engir
varahlutir fylgja? Hvaö á þaö
aö þýöa aö gefa þeim - þaö voru
Sviar, sem þaö geröu — hraö-
báta til sjúkraflutninga á Nil,
þegar enginn kann á þessa báta,
og þeir ganga aöeins fyrir full-
hreinsaöri oliu, sem aöeins fæst
i Bandarikjunum? Bátarnir
voru gjöreyöilagöir innan árs.
Það hefur batnað.
Upplýsinga- og menntamála-
ráöherra Súdans, Bona Malwal,
er ekki blindur á erfiöleikana,
en hann tekur þann kostinn, aö
lita á þá i bjartara ljósi:
-Aöstæöur i Suöur-Súdan eru
erfiöar, en þær voru verri fyrir
fjórum árum. Framfarir hafa
veriö miklar. Viö erum
meölimir i Sameinuöu
þjóöunum og þiggjum þaö, sem
viö getum fengiö þar, en viö
megum ekki treysta um of á
hjálp þeirra. Viö viljum þróa
Suöur-Súdan, en ekki eingöngu
meö erlendri aöstoö. Fólkiö
veröur aö vinna meö okkur. Viö
viljum fá erlenda aöstoö, en viö
vitum lika, hvaöa gagn
peningamennimir vilja hafa af
þvi. Aðstoð þeirra má ekki
brjóta i bága viö sjálfstæöi
okkar.
Bona Malwal er mjög
hávaxinn negri af dingha ætf-
bálknum, stjórnmálamaöur á
uppleiö. Þaö er enginn efi á
hæfileikum hans og góövilja
þessa mikla ræöusnillings og
háskólamenntaöa ráöherra i
glæsilegu, ljósu jakkafótunum.
Fyrir gestinn er eitt áhuga-
veröasta allir cola-drykkirnir,
sem stööugt eru bornir fram,
þvi aö kóraninn bannar vin og
áfengi. Viö erum komin i
pepsi-land.