Alþýðublaðið - 11.01.1977, Blaðsíða 7

Árið 1975 voru skráð-
ir 35 brunar í skjala-
safni rafmagnseftirlits
rikisins. í 15 tilfellum
var talið vist eða senni-
legt að kviknað hefði i
af völdum rafmagns.
Verður hér getið nokk-
urra þessara bruna og
liklegra orsaka fyrir
þeim.
I febrúar kom upp eldur i
herbergi á Hótel Holti.
Næturgestur i þessu herbergi
fann brunalykt og gerði hann
næturverði viðvart.
Við athugun á staðnum kom i
ljós, að tengill, sem var á
veggnum bak við rúmið var bil-
aður. Tengillinn var án hlifðar-
snúru, en með málmloki, sem
ekki var jarðtengt. Hefur hann
losnað i grindinni, sem hélt hon-
um föstum og ýzt inn i tengil-
tengd i tengli, sem lagt var frá
lampastæði i þvottahúsi, og
er talið að eldurinn hafi átt
upptök sin i raflögn við lampa-
stæðið.
I júni kviknaði i herbergi á
rislofti þriggja hæða timbur-
húss i borginni. Að sögn
leigjanda i herberginu, varð
hann var við brunalykt og við
nánari athugun sá hann að reyk
lagði út úr rofa við dyrnar á
herberginu. Reyndi hann að
skvetta vatni á rofann, en sá þá
að eldur braust út við dyra-
karminn, og i horni og lofti her-
bergisins.
Urðu nokkrar brunaskemmd-
ir i tveim herbergjum og á ris-
lofti i norðausturhorni hússins.
Er talið, að einangrunarbilun i
raflögn hafivaldið útbreiðslu til
jarðar og lögnin hitnað svo, að
eldur varð af.
Eldur i þjóðleikhúsinu.
Margir muna liklega
eftir
Framlengingarsnúrur geta verið stórhættulegar ef þær eru skildar eftir í sambandi
að notkun lokinni ekki síst ef úttaksendinn er gallaðureinsog á myndinni að ofan
Myndin að ofan til hægri sýnir hverjar afleiðingarnar get'a orðið ef fyllstu varkárni
er ekki beitt
Slys í heimahúsum
af voldum rafmagns
- vitað er um ellefu tilfelli árið 1975
sig hafa brúað með skrúfjárni
milli fasa á botnssnerlum
tveggja sjálfvirkra vara. Þessi
vör reyndust vera spennuhafa
og við rafneistann á milli þeirra
brenndist maðurinn á hendi.
Kældi hann hendina i vatni, og
leitaði siðan læknis.
Við athugun kom i ljos, að rof-
inn, sem talinn var höfuðrofi,
rauf ekki allar greinar töflunn-
ar.
að konan hélt með annarri hendi
við arm ljósakrónunnar, en meö
hinni hendinni þrýsti hún
skermi niður á kertaperuna á
arminum. Þá vildi svo til að
neðsti hluti skermklemmunnar
snerti málmskúf perunnar, með
þeim afleiðingum að konan fékk
gegnum sig straum með 220
volta spennu.
Va r hún nokkra stund að j af na
sig eftir raflostið og fallið, en
æær Þriðjudagur 11. janúar 1977
VIDHORF 7
dósina, þegar tengilkvisl var
svo stungið i tengilinn, gekk hún
ekki fyllilega inn, en náði þó
sambandi við snerturnar.
Snertu tindarnir málmlok teng-
ilsins við minnstu hreyfingu, og
mynduðu þar rafneista, sem
kveikti i rúmdýnunni.
Eldur i lampastæði.
Seinna i sama mánuði kom
upp eldur i kjallara húss við
Bröttugötu. Varð hans vart við
lampastæði i kjallaraganginum,
og biti sem lampinn hékk á
reyndist litillega sviðinn, þegar
að var gáð, og loftið umhverfis
hann sótugt.
Samkvæmt frásögn heimilis-
fólksins i húsinu var litil
Hoover-þvottavél i notkun þeg-
ar eldsins var vart. Var vélin
þegar eldur kom upp i kjallara
þjóðleikhússins. Kvaðst Svanur
Ágústsson, veitingamaður hafa
kveikt undir feitispotti og stillt
bæði feitishólfin á 50 gráður.
Skömmu síðar urðu menn varir
við eld i eldhúsinu og reyndist
vera kviknað i feitispottinum,
klæðningu og loftræstistokkum.
Nokkrar skemmdir urðu viða
um húsin, og við nánari
rannsókn reyndist hitastillir
fyrir annað hólfið i feitispottin-
um vera bilaður.
Um jólaleytið 1975 sló eldingu
niður i loftnet fyrir útvarpssendi
á Vatnsendahæð. Talsverðar
skemmdir urðu af völdum eld-
ingarinnar, svo sem verulegt
tjón á loftnetsútbúnaði stöðvar-
innar. I lágspennuraflögnum
urðu hins vegar aðeins minni
háttar skemmdir, i töfluskáp og
magnaraherbergi.
Slys i heimahúsum.
Nokkur brögð munu vera að
þvi, að fólk skaðist, þegar það
hyggst lagfæra ýmis rafmagns-
tæki- eða leiðslur i heimahús-
um. Arið 1975 bárust rafmagns-
eftirliti rikisins tilkynningar um
11 slysatilfelli af völdum raf-
magns, og verða nokkur þeirra
rakin lauslega hér á eftir.
1 marsmánuði bar það til að
nemi i rafvirkjun brenndist á
hendi, er hann var að vinna við
dreifitöflu á logsuðuverkstæði i
skólanum.
Ætlaði hann að skipta um
sjálfvirkt i töflunni. Sló hann af
höfuðrofa fyrir töflunni og
spennuprófaði i vörum við hlið
þess vars sem hann ætlaði að
skipta um, reyndist spenna á
þeim vera rofin. Hóf maðurinn
siðan að losa tengingu og telur
Gölluð einangrun.
Ofter það, að einangrunarút-
búnaður raftækja lætur á sjá
eftirmargra ára notkun og mis-
jafna meðferð tækjanna. Er
skemmst að minnast þegar 14
ára stúlka i Reykjavik tók i
hönd sér borðlampa úr málmi
og hugðist bera hann upp á
háaloft.
Við stigann greip hún með
lausu hendinni um vatnspipu, i
miðstöðvarlögn og fékk þá
straum i gegnum sig. Krepptist
önnur höndin um lampann en
hinum pipuna. Einhvern veginn
tókst stúlkunni að losa sig, og
varð henni ekki meint af.
Við athugun kom i ljós, að
lampinn var með gallaða
einangrun, og segir sagan að
hann hafi hafnað i sorptunnunni
eftir þetta óhapp.
1 desember henti það óhapp
að kona fékk raflost, þegar hún
var að skrúfa i perur og festa
skerma á ljósakrónu i ibúð
sinni. Rafvirki sem staddur var
i ibúðinni heyrði að konan rak
upp hljóð, og féll niður af stól
sem hún hafði staðið á.
Þegar að var gáð, kom i ljós,
varð að öðru leyti ekki meint af.
Eftir þetta atvik voru ljósa-
krónur af þessari tegund teknar
til athugunar i rafmagnsprófun
Rafmagnseftirlits rikisins og
krafa gerð um úrbætur eða
stöðvun á sölu.
Elding i háspennulinu.
Svo bar til i febrúar ’75, að
eldingu laust niður i háspennu-
linu skammt undan bænum
Skörðum i Miðdölum, að talið
er. Næsti bær við Skörð eru
Hamraendar. 1 fjósinu i þeim bæ
voru sjö nautgripir, en þegar
komið var i fjósið um kvöldið, lá
ein kýrin dauð á básnum. Taldi
bóndi að greina hefði mátt litinn
brunablett á grönum kýrinnar.
Má gera ráð íy rir að hálsband
kýrinnar, sem var úr málmi
hafi haft leiðið samband við
vatnspipulögn fjóssins. Má og
telja sennilegt að eldingin hafi
valdið hækkandi spennu i raf-
lögnunum og á hlifðarjarðtaug-
inni i fjósinu, og að kýrin eða
hálskeðjan hafi snert vatns-
pipulögnina um leið og spennu-
hækkunin varð, með fyrrgreind-
um afleiðingum. —JSS
Opin perustæði, einstaklega freistandi fyrir litla fingur
Prjónar sem liggja á gólfinu eru freistandi leikföng í augum litla barnsins, ekki
síst ef í veggnum rétt hjá eru tvö lítil göt sem virðast eins og sniðin fyrir
prjónana