Alþýðublaðið - 13.04.1977, Blaðsíða 5

£83» AAiðvikudagur 13. apríl 1977
VETTVANGUR 5
adalstödvarnar f Brussel
sammála um, aö þeir kæmu
þarna daglega, svo mikil sem þau
ókjör voru, sem lit gengu af skip-
inu. Aö visu gleymdist aö spyrja
um öskuhaugana.
Engin lyfta, ha?
Þegar upp á skipiö kom stóöu
fyrir tignarmenn i rööum og
heilsuöu aö hermanna siö. Gættu
íslendingar þess vandlega aö
gera ekki þá reginskyssu aö
heilsa meö handabandi aö is-
lenzkum siö, en gengu hvatlega
framhjá heiöursfylkingunni og
inn á lágþrýstisvæöi þar sem and-
nlmsloftiö var léttara og afslapp-
aöra. Siöan var skipiö skoöaö hátt
og lágt.
„Hvers vegna hafiö þiö ekki
lyftu i skipinu?” varö einum
landanum aö oröi þegar halaróf-
an var búin aö labba upp sex
stiga. Auövitað datt engum i hug
að svara svona kjánalegri spurn-
ingu, þvi herskip eru jú fyrst og
fremst byggö fyrir hermenn en
ekki fyrir makráöa stjórnmála-
menn og þungstiga blaöamenn of-
an af Islandi. Þar meö var þaö
mál útrætt.
Fljótandi karlasamfélag
Skipshöfnin , þ.e.a.s. ibúar
flugvélamóðurskipsins John F.
Kennedy eru rúmlega fimm þús-
und talsins. A islenzkan mæli-
kvaröa þykir þaö nokkuö
myndarlegt sveitarfélag sem hef-
ur fimm þúsund ibúa.
Eitt vakti þó snemma athygli
manna um eöli þessa samfélags,
en þaö var kvenmannsleysiö.
Þarna var sem sagt engin kona.
Þetta þótti mönnum illt - fyrir-
komuleg, og yfir matboröi i borö-
sal yfirmanna geröust Islending-
ar háværir um þaö, aö nauösyn-
legtværiað ráöa konur (females)
á skipið. Aömirálarnir og kaf-
teinarnir tóku þessum tillögum
Islendinga mjög illa, og sögöust
aldrei mundu llöa þaö, aö konur
yröu ráðnar til starfa á sjötta
flotanum.
Fyrir þessu voru meöal annars
færö þau rök, aö konur væru ekki
eins miklar aö buröum, og væri
erfitt aö reka þær áfram og ávita
á sama hátt og gert væri viö karl-
menn.
Báru tslendingar þá fram til-
lögu um aö konur yröu ráönar til
starfa i eldhúsi, við hjúkrunar-
störf og við gólfþvott. Tillagan
var felld og máliö tekiö út af dag-
skrá.
Allt upp i morð
Á svona stóru flugvélamóöur-
skipimá finna ailt milli himins og
jaröar. Þarna er bakari, sjoppa,
iþróttavöllur, pósthús, lögreglu-
stöö, og reyndar allt, sem eitt
fimm þúsund manna byggöarlag
þarf á aö halda.
,,Og við höfum meira aö segja
glæpi i þessu byggöarlagi, allt
upp i morö,” sagði einn leiösögu-
maöurinn. Aö visu eru moröin
ekki algeng, sem betur fer. Al-
gengustu afbrotin á skipinu eru
þjófnaöir, likamsmeiöingar og
ýmisskonar árekstrar, svipaö þvl
sem hendir fólk, sem býr á þurru
landi.
Spurðir spjörunum úr
Aömirálarnir og kafteinarnir
voru spuröir spjörunum úr. Þeir
voru spurðir um allt milli himins
og jaröar, sem á einhvem hátt
var hægt aö tengja við drekana
sjálfa (skipin), sjötta flotann eöa
Nató almennt.
„Hvar eru eldflaugarnar?
Hvað eru þær margar? Hve ná-
kvæmar eru þær?” Þannig létu
menn dæluna ganga. Og
aðmirálarnir og kafteinarnir
vissu þetta allt. Þeir vissu hvar
eldflaugarnar voru. Þeir vissu
hvað þær voru margar og þeir
vissu hve nákvæmar þær voru.
En þeir vissu lika miklu fleira.
Þeir vissu nákvæmlega hvar ein-
stök skip sjötta flotans voru þessa
og þessa stundina, hvar hver ein-
astikafbátur var á gægjum, hvar
flugvélarnar voru og hvar eld-
flaugastöövarnar voru.
Svo kom þaö sem ýmsum þótti
fréttnæmt. Þeir vissu lika ná-
kvæmlega fjölda og staðsetningu
herskipa, kafbáta og flugvéla
Varsjárbandalagsins. Og ekki
nóg meö þaö, þeir viöurkenndu aö
kollegar þeirra hjá Varsjár-
bandalaginu vissu lika allt um
fjölda og staðsetningu herskipa,
kafbáta og flugvéla á vegum
Nató.
Eitt stykki eldflaug
Menn geröust nú spurulir um
náttúru eldflauga og flugskeyta.
Menn vissu reyndar aö þessum
græjum var skotiö upp frá kjarn-
orkukafbátum eða herskipum og
flugvélum.
A hinn bóginn vissu menn ekki
svo gjörla hvaö til bragös skyldi
taka ef Varsjármenn kæmust aö
þvi aö tslendingar væru meö hóp
manna um borö I stærsta flug-
vélamóöurskipi heims, og tækju
upp á þvl aö senda frá sér svona
eitt stykki eldflaug.
Einn sérfræöingurinn sagöi aö
þessum eldflaugum væri stjórnað
af radar og skipti þvi engu máli,
svo framarlega sem hægt væri að
skjóta eldflauginni þá vegalengd
sem til væri ætlazt. Þá kom einnig
fram, að hvort „herveldiö” um
sig, Nató og Varsjárbandalagiö,
getur yfirhöfuö skotiö eldflaugum
eins langt og þurfa þykir ef til
hernaöarátaka kemur.
Sovézkur kjarnorkukafbátur
Kafbátur ekki á dagskrá
Þá stóö upp einn Islendingur og
sagöi: „Hvaö gerum viö ef Var-
sjármenn skjóta nú á okkur
radarstýröri eldflaug?”
Þaö brá þögn yfir mannskapinn
og allir litu á aðmirálinn. Aömir-
állinn leit upp, brosti vingjarn-
lega og sagöi : „Þá skjótum við
þá niður.”
Mönnum létti stórlega viö þess-
ar upplýsingar, og fannst aö
þekking sin á hernaöartækni heföi
aukizt verulega.
„Þetta er kjarnorkuknúinn kaf-
bátur” sagöi einn blaöamaöurinn
og benti á heljarmikiö grátt fer-
liki sem lá I hálfu kafi úti i þok-
unni skammt frá skipinu. Þar
með vildu allir fá aö sjá kafbát.
En þá komu leiðsögumenn hóps-
ins til skjalanna og sögöu aö kaf:
bátur væriekki á dagskránni. Þar
meö var þaö mál afgreitt.
Einhver nýr skilningur
Veörið var afskaplega ljúft á
ttaliu þessa daga, sem Islend-
ingarnir voru þarna. Það var
komið vor i loftið þótt marzmán-
uður væri rétt byrjaður og appel-
sinurnar héngu i affri sinni þyngd
á trjánum og hrifu augu og at-
hygli ferðalanganna frá Islandi.
En það var ekki til setunnar
boðið, og að kvöldi hins 8. marz,
nánar tiltekið klukkan 18.05, lenti
hópurinn á flugvellinum i Brliss-
Framhald á bls. 10.
Atlantshafsflotinn vib æfingar
Nató æfingar I Noröur-Norcgi.
I