Vísir - 20.08.1971, Blaðsíða 9

♦ í SIR. Fðstudagur 20. ágúst 1971.
9
lækkun
unar, svo að atvinna hefur stór-
kostlega dregizt saman í þessum
greinum. Mjög alvarlegir hlutir
hafa verið aö gerast í flugvélaiðn
aðinum, þar sem hinar risastóru
Lockheed verksmiðjur hafa
rambað á barmi gjaldþrots og
oröiö að segja upp nærri 100
þúsund starfsmönnum Sama
hefur verið að gerast í hergagna-
iðnaðinum um allt land, tugþús-
undum starfsmanna hefur veriö
sagt upp starfi og atvinnuleysið
hvarvetna fariö vaxandi.
Á sama t’ima hafa sterk verka-
lýösfélög knúið fram hækkuö
laun og er það mjög áberandi,
að hæstlaunuðu starfsmenn í
ýmsum greinum hafa knúiö
fram mestar hækkanir, allskyns
tæknimenntaðir sérfræðingar og
læknar og aðrir sérfræðingar
hafa knúið fram hækkanir meiri |'
en þekkzt hafa nokkru sinni áö- |
ur. Á fimm ára tímabili hefur |
kostnaður við hvers kyns þjón- |
ustu hækkað um 35% vegna |
launahækkana. Og það er til |
dæmis mjög áberandi hvað iðn- |
verkamenn í bifreiðaiðnaðinum
sem eru hinir hæstlaunuðu 1
Bandaríkjunum knúðu fram mikl
ar hækkanir á s.l. ári. Afleiöing
in varð hækkun á verði inn-
lendra bifreiða, sem stöðvaði
söluna, svo nú þarf ríkisstjórnin
að fella niður 7% söluskatt af
bifreiðum, en það verkar bein-
Pinis sem fjárgreiðsla frá hinu
opinbera til hinnar hæstlaunuðu
stéttar iönverkamanna.
Tafnframt þessari tollahækkun
" tilkynnti Nixon að nú skyldi
hafin nýsköpun bandarisks iðn-
aðar og atvinnulífs Hún á aö
hefjast með þriggja mánaða
launa og verðstöðvun meðan
verið er að koma málunum á
réttan kjöl. Þegar þessum
Þriggja mánaða tíma lýkur er
búizt við lengri aðhaldstíma. >á
verður ekki komið á föstu verð-
lagskerfi, en hið opinbera mun
beita ýmiskonar refsiaðgerðum
gegn verkalýðsfélögum og fyrir-
tækjum, sem þá knýja fram
hækkanir. Samtímis tilkynnti
Nixon að skattar yrðu lækkaðir
á fyrirtækjum til að þau gætu
endurnýjað vélakost og aukið
framleiðsluna og búizt er við
að tollahækkanirnar auki kaup-
máttinn innanlands um 350
milljarða króna á ári, og talið
vafalaust að þessar aðgerðir
muni verða til að efla stórlega
atvinnulíf BandarYkjanna, en
kannski á kostnað annarra
pjoða.
17ins og fyrr segir snerta þess-
ar aðgerðir okkur Islend-
rm^a sára lítið beint, þar sem
*»skinnflutningur er að mestu
ndanþeginn tollahækkuninni.
En þegar frá líður ef aörar iðn-
iðarþjóðir hækka gengi sitt, get-
0>r ekki hjá því farið, aö þessar
aðgeröir snerti okkur al'.óþyrmi-
lega. Ef við fylgjum áfram doll-
aranum meðan Evrópumyntir
hækka, þá er óhiákvæmilegt að
afleiðingin verði raunveruleg
gengislækkun krónunnar okkar,
sem mun valda verulegum verð-
hækkunum innanlands. Hér
mun verða úr vöndu að ráða
fyrir okkur, en ótrúlegt er það
þó að hin nýja ríkisstjórn sem
dró hæst upp loforðiö um
„enga gengislækkun", láti það
verða meðai sinna fyrstu verka
að láta gengi krónunnar lækka
gagnvart gjaldmiðlum helztu við
skiptaþjóða okkar í Evrópu og
þv*i snerta obbann af öllum okk-
ar innflutningi og erlendum
neyzluvörum
Þorsteinn Thorarensen.
Bændur í Þykkvabænum lifa góðu lífi á kartöflurækt sinm, sem er orðin mjog oflugur búskapur.
Landið væri allt hægt að
rækta upp að jökulrótum
segir sandgræðslustjóri — Spjallað um fram-
farir og nýjar greinar i landbúnabi á Suðurlandi
Þetta mikla góðæri, sem nú er, skapar að vissu
leyti ný vandamál fyrir landbúnaðinn, sagði Hjalti
Gestsson ráðunautur og framkvæmdastjóri Bún-
aðarsambands Suðurlands á ferð með blaðamönn-
um um Rangárvelli í fyrradag.
Þó að bændum hafi fækkað síðustu ár, kallar
hin mikla tækni í landbúnaðinum á aukna fram-
leiðslu, ekki sízt, þegar vel árar. Og hvað á að
gera við þá framleiðsluaukningu?
Tporráðamenn
hafa mikið
búnaðarmála I^nn eru aðeins starfandi tvær
rætt um það hevkögglaverksmiðjur 1
upp á síðkastið að auka þyrfti . iandinu, í Gunnarsholti og á
verkaskiptingu t ' lápdbunaÖi;-’stór81fsVkMáb'úmu vH5f,i W'öl£> §-}
þannig að meiri fiöíbreytni ná- velli. Hins vegar má búast við . , . . , ,
.......... W “ að aítótó^VWmiðjum^'fjö^A^i^^VJ^1.® SufVr
mikiö á næstunni. landsundirléndíhu munu ekki
heyið eins vel og kostur er. Það
fer svo að segja beint af ljánum
í vinnslu. Vélarnar sem slá gras
ið eöa hafrana, moka því jafn
óðum upp á vagna, sem siðan
aka þvi beint í verksmiðjuna,
þar sem það er þurrkað, þar til
rakastig þess er komið niður i
7%. GeymsluþO'l kögglanna er
líka mjög gott.
. Einnig hefur komið til tals að
nota venjulega töðu til hey-
köigglagerðar og bæta þá í hana
mjölva til þess aö auka fóður-
gildið.
Margar fleiri hugmyndir hafa
raunar komið fram um grasnýt
ingu. Til dæmis hafa komið frarn
hugmvndir um þilplötuverk-
smiðju á Rangárvöllum, en slfk
verksmiðja myndi framleiða þil
plötur úr höfrum.
u
ist og landið verði nýtjáð með
tilliti til þess, hvers konar bú-
skap er hagkvæmt að reka á
hverjum stað.
Upplýsingastofnfm landbún-
aöarins bauð blaðamönnum í
ferð með formanni og fram-
kvæmdastjóra Búnaðarsam-
bands Suðurlands ura Rangár-
velli í fyrradag til þess að sýna
þá viðleitni, sem á sér þar stað
til nýrra búskaparhátta.
Það er ekki sjálfsagöur hlutur
lengur að bændur framleiði ein-
vörðungu kjöt og mjólk. Menn
hafa bitra reynslu af mjólkur-
fjöllum og kjötfjöllum, sem
hrúgast upp. þar sem markað-
urinn er takmarkaður. Margir
bændur hafa til dæmis einvörö-
ungu snúið sér að grasrækt og
selja töðu á haustin. Þessir bænd
ur verða raunar fyrir barðinu
á góðærinu, þar sem heyskapur
hefur verið svo góöur hvarvetna,
að hvergi skortir þar á.
Heykögglaverksmiðjan f Gunn
arsholti mun nú framleiða um
1000 lestir af heykögglum. Verk
smiðjan hefur 300 hektara lands
og Stórólfsvallaverksmiðjan ann
að eins. Eins og sakir standa
eru fluttar inn um 60 þúsund
lestir af kjarnfóðri inn í land-
ið.
— Ég efast ekki um að við
gætum minnkaö fóöurinnflutn-
inginn verulega með því að nota
heykögglana, sagöi Hjalti
Gestsson í viðtali við frétta-
menn. Viö gætum notað mil'li
20—30 lestir af graskögglum ár
lega. Það má vel gera ráð fyrir
því að hér á Suöurlandi veröi
áöur en langt um líður komnar
fjórar heykögglaverksmiðjur. Og
þær munu rísa vfða um land.
Heykögglaverksmiðjumar nýta
nema á að gizka 10% vera full
nýtt. Ræktunarmöguleikamir
eru því æði miklir. Hins vegar
hefur Sandgræðslan sýnt fram
á það að það er mjög teygjan-
legt hugtak, hvað kalla má rækt
anlegt land.
Að sögn Páls Sveinssonar,
sandgræðslustjóra f Gunnars-
holti hefur tekizt að hefta út-
breiðslu uppblástursins í byggð,
þó að á afréttum sunnanlands
sé uppblásturinn enn meiri sums
staðar heldur en það sem grætt
er upp.
— Viö gætum, sagði Páll hins
vegar, grætt upp allt landið,
alveg að jökulrótum, ef nægjan
legt fjármagn fengist til þess.
Eins og sakir standa er fjárveit
ing til Sandgræðslunnar 18 miUj.
króna á ári. Hún þyrfti aö vera
100 milljónir, ef gera ætti stór
átök í þessum efnum. Uppgræðsl
an á Hólssandi sýnir að hægt
er að græða öræfin upp. —
Óneitanlega væri það ánægju-
legt að sjá hina víðáttumiklu
auðn öræfanna, eins og til dæm
is Sprengisand uppgróna. Þá §
þyrfti ekki að kvfða hagleysi
né grasleysi. — Eins og sakir
standa eru afréttarlönd Sunn-
lendinga víða ofbeitt. Fénaður
inn hjálpar þar eyðingaröflun-
um til.
^ustur undir Eyjafjöllum hef-
ur verið gerö merkileg til
raun með kornrækt. Þessi rækt-
un hefur gefizt mjög vel, t. d.
á Þorvaldseyri, en þar munu í
haust fást 30 tunnur byggs af
hektaranum.
Kornrækt er atvinnugrein, er
átt hefur erfitt uppdráttar
t, hér. á.. 'andi,, enda) 'hafa flestir
bændur, sem bjígaö hafa á
henni gefizt úpp fljótlega.
— Ég er sannfærður um, að
það svæði, sem hvaö heppilegast
til komræktar hér á landi er
undir Eyjafjöllum, sagði Hjalti
Gestsson, þegar blaðamenn
komu aö Þorva’.dseyri f fyrra-
dag, til þess að líta yfir korn-
akra Eggerts bónda Ólafssonar
þar. Hér er sumar hvað lengst
á landinu. en það er eitt af
frumskilyrðum þess að hægt sé
að rækta korn aö það fái sem
lengstan vaxtartíma. — Það
ætti því ekki að vera svo frá-
leitt að hugsa sér það að bænd
ur undir Eyjafjöllum sneru sér
almennt að kornrækt, líkt og
bændur í Þykkvabæ hafa snúið
sér að kartöfluræktinni með á-
gætum árangri. Að sögn Eggerts
bónda á Þorvaldseyri hefur kom
ræktin reynzt honum arðbær —
þátt í smáum stjl sé. — JH
Þegar ekið er austur sveitir
má víða sjá stóreflis hey uppi-
standandi við hlöður. Margir
bændur hafa að mestu lokið sín-
um heyskap og hirða ekki um
hána, sem vfða er þegar orðin
vel sprottin.
Hins vegar hafa augu manna
opnazt fyrir því að hægt er að
nýta grasið á annan hátt, entil
þurrkunar. Reynslan sem
fengizt hefur af rekstri hey-
kögglaverksmiðjunnar í Gunn-
arsholti bendir til þess aö hægt
sé að nýta íslenzkar grastegund
ir að verulegu leyti í stað erlends
kjamfóðurs, með þvf að breyta
því í heyköggla. Fóðurgildi hey
kögglanna er litlu minna en
fóöurmjölsins, sem flutt er til
landsins og samkvæmt tilraun-
um viröast kýr skila sömu af-
urðum, ef þeim em einvörð-
ungu gefnir heykögglar sem
fóðurbætir éins og þær skila ef
þeim er gefið erlent kjamfóður.
Frá vinstri: Ingi Tryggvason, blaðafulltrúi upplýsingadeildar landbúnaðarins, Hjalti Gestsson,
ráðunautur og Stefán Jasonárson, formaður Búnaðarsambands Suðurlands með Páli Sveins-
syni sandgræðslustjóra, þar sem hann er að sý na þeim gróðurtllraunir, sem gerðar hafa ver-
ið með áburði í landi Ketilhúshaga.