Vísir - 11.01.1972, Side 13

VlSIR . Þriðjudagur 11. janúar 1972.
73
„Við verðum að taka
gæði fram yfir magir'
— segir yfirmaður ménningar- og kennslu-
máladeildar Evrópuráðsins, sem hefur samið
áætlun um neytendafræðslu i skólum.
„JJvernig stendur á að svona
margar uppþvottavélar
geta verið þær beztu, sem völ
er á?“ spyr undrandi barnið.o
í því augnamiði að skýra út
hinar einkennilegu þversagnir í
neyzluþjóðfélaginu hvöttu hin
17 aðildarlönd Evrópuráðsins,
en meðal þeirra er ísland, ráöið
til að taka upp neytendafræðslu
í skólum. Það var fyrir fjórum
árum. Nú hef ur verið gerð áætl-
un um þessa neytendafræðslu í
skólum og höfum við sagt lítil-
lega frá henni áður hér á síð-
unni.
í blaðinu „International Her-
ald Tribune" er meira sagt frá
þessari neytendafræðslu. Þar
stendur m. a., að Evrópuráðið
telji að mest aökallandi vanda-
mál, sem liggi fyrir ráðinu að
leysa séu neytendafræðsla og
umhverfisvernd. Flestdr munu
skilja nauðsyn hins síöarnefnda,
en ef til vill hafa augu almenn-
ings ekki opnazt eins fyrir nauð
syn fy.rra atriðisins.
Dernhard von Mutius, sem er
yfirmaður þeirrar deildar
Evrópurá'ðsins, sem fjallar um
menningarmál og kennslumál
segir: „Aðildarlöndin telja að
aðstaða neytandans sé mjög
bágborin“. Hann segir einnig.
„Við greinum milli þess, sem kall
að er neytendaupplýsing og neyt
endafræðsla. Um neytendaupp-
lýsingu fjalla bæði einkaneyt-
endahópar og opinber nejdenda-
félög og rannsóknastofnanir en
þessi fræðsla nær aðeins til lítils
fjölda íbúanna. Þar að auki er
erfitt að veita hinum fulloröna
neytanda næga ffæðslu ef Tiann
hefur ekki fengið einhverja lág-
marks neytendafræðslu 1 okóla.
Þess vegna verður að þroská
gagnrýnisgáfu barnsins mjög
snemma og eina leiðin til að ná
til ailrar þjóðarinnar er í gegn-
um skólakeríið."
að var árið 1968, sem Evrópu
ráðið birti fyrstu skýrslu
sína um neytendafræðslu f að-
ildarlöndum sínum. Grikkland,
sem er ekki lengur aðili, beitti
sér gegn áætluninni um neyt-
endafræðsluna á þeim forsend-
um að gagnrýnin neytenda-
fræðsla myndi hafa þau röngu
áhrif á börn, að þjóðfélagið væri
samsetningur óheiðarlegs fólks.
Hin aðildarlöndin voru áhuga-
söm um þessa neytendafræðslu.
Það kom í ijós, sem okkur
þarf ekki að furða. að Norður-
lönd og Holland standa fram-
arlega, þegar um ræði.r fræðslu
handa ungum neytendum. Din-
mörk skýrði frá því, að dönsk
böm væm þjálfuð í sjálfsaga
hvað viðkæmi eyðslu og í sið-
menntuðum lifnaðarháttum ...
borða ... drekka o. s frv. og í
Svíþjóð leika nemendur í barna-
skölum nýjan búðarleik: 1 stað-
inn fyrir að skipta einfaldlega
á leikfangapeningum i staðinn
fyrir vörur þá séu þau þjálfuö
til að spyrja sjálf sig og „búðar
manninn" spurninga um vöruna,
sem þau ætla aö kaupa í smá-
atriðum
Kennslan, sem Evrópuráðið
mun standa að ‘mun veröa inn-
limuð í kennslugreinar þær, sem
fyrir eru kenndar. Þannig mun
meðferð fæðunnar lesning á
vörumiða, lyf og umhverfi verða
sett inn I náttúrufræðikennál-
una. I efnafræðinni mundu nem
endur læra um meðferð skor-
dýraeiturs, o. fl. í stærðfræði
um heimilisbókhald og þar að
auki verða þeir þjálfaðir I gagn
rýninni afstöðu gagnvart þörf-
um bæði sjálfra sín og sam-
félagsins.
jyjutius segir Evrópuráðið þeg
ar hafa orðið fyrir gagn-
rýni auglýsenda á þeim forsend-
um, að enginn neyði fólk til að
kaupa tiltekna hluti, það sé
frjálst í vali sínu. Þessu svarar
Mutius. „Það er einmitt vanda-
málið. Neytandinn hefur ekki
lengur frjálst val. Til þess að
verða frjáls verður að þjálfa
gagnrýnisgáfu hans. Hann verð
ur að greina frá metnaöatákn
þjóðfélagsins og beita skynsem
inni, þegar hann ætlar að full-
nægja þörfum sínum.“
Hann segir einnig: „Það hef-
ur orðið svo, að við lítum á lífið
fró sjónarhóli þess, sem tekur
magn fram vfir gæði og notum
peningana sem mat á hluti. Við
verðum að snua aftur til þess að
taka gæðin fram yfir. Undir
þessu er það komið hvort við
lifum af eða ekki þegar nöfð er
í huga mannfjölgunin í heimin-
um.“
— SB
Neytendafræðsla í skólum er á dagskrá hjá Evrópuráðinu. Hér hefur fyrsta sporið verið
stigið með heimilisfræðslu, sem tilraun var gerð með í Álftamýrarskóia.
Laust embætti,
er forseti
Islands veitir:
Prófessorsembætti í lyfjaefnafræði og lyfja-
gerðarfræði í læknadeild Háskóla íslands er
laust til umsóknar, og er umsóknarfrestur til
7. febrúar 1972. |
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna \
ríkisms. ' :f
Umsækjendur um prófessorsembætti þetta
skulu láta fylgja umsókn sinni rækilega
skýrslu um vísindastörf þau, er þeir hafa
unnið, ritsmíðar og rannsóknir, svo og náms- ■,
feril sinn og störf. =
Menntamálaráðuneytið,
7. janúar 1972. f
Stúlka vön afgreiðslu-
störfum óskast
Ekki yngri en 18 ára. Uppl. á skrffstofu Sæte-
Café, Brautarholti 22 í dag og naés4a dagjp
• VYT-’.n-.' li r \ . • ■ ■ ”
Þvottahúsið Hrafnisfu
vantar duglega stúiku strax, hekzt eittiwað
vana þvottahúsvinnu. Uppí. á staðnam.
Forstöðukona þvottalmssms. ■■
Auglýsingadefld
VfSIS
ER TIL MfSA AÐ
HVERFISGÖTU 32
Opið aHa virka daga kl. 9*18
nema laugardaga kl. 9-12
SÍMAR 11660 og 15410
i