Vísir - 14.11.1975, Side 5

VISIR Föstudagur 14. nóvember 1975
5
Rannsóknarstarf-
semi hefur átt erfitt
uppdráttar hér á landi.
íslendingar verja mun
lægri upphæð til rann-
sóknarstarfa en gerist
og gengur meðai
margra þjóða i kring-
um okkur.
A Keldnaholti i nágrenni
Reykjavikur hefur risið upp
hverfi rannsóknarstöðva. Visir
heimsótti eina þeirra, Rann-
sóknarstofnun iðnaðarins.
Sú stofnun hóf starfsemi sina
fyrir 18 árum. 1 fyrstu var hún
til húsa í Atvinnudeildarhúsinu
við Hringbraut en flultist 1971 i
nýtt húsnæði að Keldnaholti.
Hús Rannsóknarstofnunar
iðnaðarins er 900 fermetrar að
flatarmáli og eru þar m.a. stór
efnarannsóknarstofa, 3 rann-
sóknarherbergi fyrir sérverk-
efni, smásjárherbergi og rann-
sóknarstofa fyrir málmiðnað, á-
samt röntgenmyndaherbergi.
18—20 manns vinna hjá Rann-
sóknarstofnun iðnaðarins.
Hlutverk rannsóknar-
stofnunar iðnaðarins
1 stórum dráttum má segja að
hlutverk stofnunarinnar sé að
aðstoða starfandi iðnað við
rannsóknir ýmiss konar og auk
þess að skapa ný verkefni fyrir
iðnaðinn.
Iðnaðurinn spannar vitt svið
svo hlutverk stofnunarinnar er
æði viðtækt.
1 lögum um verkefni Rann-
sóknarstofnunarinnar er að
auki kveðið á um rannsóknir á
nýtingu náttúruauðæfa larídsins
i þágu iðnaðar, nauðsynlega
rannsóknarþjónustu i þeim
greinum sem stofnunin fæst við
og loks kynningu á niðurstöðum
rannsóknanna i visinda- og
fræðsluritum.
Dagur i rannsóknar-
stofnunar iðnaðarins
Til þess að fá yfirlit yfir þá
starfsemi sem fram fer innan
veggja stofnunar sem þessarar
leituðum við til dr. Ásbjörns
Einarssonar, verkfræðings, og
báðum hann um að lýsa i stuttu
máli hvaða verkefni væru nú
helst unnin hjá stofnuninni.
„Elsti hluti stofnunarinnar er
efnagreiningarstarfsemin. Við
það verk vinna að staðaldri
þrjár manneskjur, deildarstjóri
er Gunnlaugur Elisson. Unnið
er að þvi að efnagreina málma,
vatn, matvæli, sement, og
fóðurefni.
I morgun var t.d. verið að
gera könnun á hitaveituvatni,
gerðar voru fjórar málmefna-
greiningar.
f sambandi við nýiðnaðar-
rannsóknir er nú verið að til-
raunastarfi i sambandi við gos-
efni fyrir gosefnanefnd. Tveir
starfsmenn stofnunarinnar
vinna að þvi verkefni.
Verkefni þeirra er einkum i
Pétur Sigurjónsson, forstjóri
Rannsóknastofnunar iðnaðarins.
Snar þattur í starfsemi Rannsóknastofnunar iðnaöarins er kennsia iðnaðarmanna.
Þeir þurfa ekki að
kvíða verkefnaleysi
Séðyfir efnarannsóknastofuna þarsem margháttuðrannsóknastarfsemi fer fram.
— sagt frá heimsókn í Rannsóknarstofnun iðnaðarins, þar
sem rannsakað er allt frá sliti á fatnaði til eiginleika
basalts og perlusteins
þvi fólgið að rannsaka eigin-
leika basalts og perlusteins.
Nám ogkennsla
„Sifellt er unnið að kennslu
iðnaðarmanna i rafsuðu og log-
suðu. Nú eru þrir menn hér frá
Stálvik. Frá okkur fara lika
menn til að kenna og aðstoða i
fyrirtækjunum. Þannig er nú
einn frá okkur i Stálvik, þar sem
hann aðstoðar við verkþjálfun.
Á Akureyri er maður sem hjálp-
ar við smiðaáætlun fyrir næsta
skuttogara. Þessi starfsemi er i
sambandi við verkefnið
„Tækniaðstoð við skipasmiða-
stöðvar.
Þvi má heldur ekki gleyma að
hér fer fram verkleg kennsla i
rafsuðu og alls kyns máimpróf-
anir fyrir háskólann og tækni-
skólann.
Liðuri fræðslustarfseminni er
útgáfa á bæklingum og fjölrit-
um og er nú t.d. verið að endur-
nýja fyrri bæklinga um staðla á
rafsuðuvirum.”
Fjórir kílómetrar af
rafsuðu
Stór liður i starfsemi Rann-
sóknarstofnunar iðnaðarins er
röntgenmyndir sem teknar eru
af rafsuðu og ýmsar aðrar próf-
anir á gæðum málma. A þessu
ári hafa veriö teknar röntgen-
myndir af fjórum kilómetrum
af rafsuðu.
Auk þess sem fyrr hefur verið
nefnt er unnið að margháttaðri
annarri rannsóknarstarfsemi,
um það starf segir Ásbjörn:
„Hér eru gerðar margs konar
prófanir með málningu. Nýlega
er lokið athugunum á málningu
sem á að nota á brýrnar á
Skeiðarársandi. Sú málning
varð að þola vel sandfok.
Stöðugt er unnið i þágu tré-
smiðaiðnaðar. Aðallega fyrir
húsgögn og innréttingar. Haldin
hafa verið námskeið i véla-
vinnslu og upplýsingar og ráð-
leggingar veittar i sambandi við
spónlagningu og lökk. Að auki
fara fram limprófanir.
Námskeið fyrir húsganga-
bólstrara hafa verið haldin og
hafa þau tekist vel.
Fyrir fataiðnaðinn er unnið að
slitprófunum. Slitþolsprófunum
á áklæðum og raka- og ljósmæl-
ingum á fataefnum svo dæmi
séu nefnd.”
Mest áhersla lögð á
góðan tækjakost
Til þess að kynnast nánari
ýmsum þáttum Rannsókna-
stofnunar iðnaðarins, leituðum
við til Péturs Sigurjónssonar,
forstjóra.
Fyrsta spurningin sem lögð er
fyrir Pétur er hvernig stofnunin
sé búin tækjum:
„Við leggjum mesta áherslu á
góðan tækjakost. Það er grund-
yallaratriði að stofnunin sé vel
búin tækjpm þvi ekkert er ann-
ars hægt að gera.
Þau verkefni sem Rannsókn-
arstofnun iðnaðarins er mjög
fjölbreytileg og viðamikil. —
Getur stofnunin annað þeim öll-
um?
„Það er grundvallarregla hjá
okkur að visa engum frá sem til
okkar leita. Við reynum þvi eftir
fremsta megni að sinna óskum
iðnaðarins.
Við höfum mjög gott samband
við rannsóknarstofnanir erlend-
is, sérstaklega á Bretlandi og á
Norðurlöndunum.
Þetta samstarf hefur verið
okkur mjög til góðs. Eins og
eðlilegt er i jafn iitlu þjóðfélagi
og okkar, er erfitt að þróa upp
og mennta mikið af sérmennt-
uðum mönnum, til starfa á
rannsóknarstofnunum sem
þessum. Við getum vart haft
sérfræðingaá öllum sviðum iðn-
aðar sem spannar svo vitt svið.
Nú erum við i miklu hús-
næðishraki. Þegar árið 1973 var
orðið svo þröngt um okkur að
við sóttum um leyfi til þess að
byggja við húsið. Enn hefur
slikt leyfi ekki fengist.
Við erum i slikum húsnæðis-
vandræðum að við urðum að
taka bókasafn og fundarsal
undir rannsóknarstofur og er nú
bókasafnið á við og dreif um
bygginguna.”
Rannsóknir á
perlusteini
Undanfarið hafa verið um-
ræður um hugsanlega byggingu
perlusteinsverksmiðju hér á
landi. Rannsóknarstofnun iðn-
aðarins hefur haft með höndum
athuganir i þvi sambandi.
Hvernig miðar þeim rann-
sóknum?
„Það hefur verið samstarf á
milli Iðnþróunarstofnunar,
Rannsóknarstofnunar bygging-
ariðnaðarins og okkar um þess-
ar athuganir.
Rannsóknirnar eru enn á
byrjunarstigi en þó er búið að
setja upp lítið framleiðslutæki,
sem vinnur úr perlusteini. Af
perlusteini eru mjög viðtæk not,
t.d. i einangrun og siunarefni.
arefni.
Þessar perlusteinsrannsóknir
eru gerðar með það i huga að
hægt sé að koma á fót ýmsum
iðnaði, þar sem perlusteinn
verði notaður sem hráefni.
Þá hefur Rannsóknarstofnun
iðnaðarins einnig unnið að
mengunarrannsóknum. Eink-
um að athugunum á vatns-
mengun en einnig mikið á ioft-
mengun. Þessar rannsóknir
hafa ýmist verið unnið sjálf
stætt eða i samvinnu við aðra.
Og eru þær afar fjölbreytileg-
ar.”
Aukin áhersla á
fræðslu
Pétur er spurður um þá
fræðslu sem stofnunin veitir
mönnum er starfa f iðnaði.
„Við höfum verið með fyrir-
lestra fyrir menn innan iðnað-
arins. Framhaldsmenntun fær-
ist i vöxt og hefur verið lögð
aukin áhersla á fræðslu og
aukna þekkingu.
Hér eru kynntar nýjar hug-
myndir, efni og vinnuaðferðir
sem skotið hafa upp kollinum
erlendis.
Þar sem við höfum ekki yfir
að ráða nægjanlega mörgum
sérfræðingum hafa hingað verið
fengnir erlendir sérfræðingar til
þess að halda hér nárnskeið og
fyrirlestra sem hafa tekist mjög
vel. —EKG
Asbjörn Einársson. verkfræðing
ur.