Vísir - 16.12.1975, Blaðsíða 8

8
/
/
4
VÍSIR
Útgefandi: Rcykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Davið Guðmundsson
Ritstjóri og ábm: Þorsteinn Pálsson
Ritstjórifrétta: Árni Gunnarsson
Fréttastjóri erl. frétta: Guðmundur Pétursson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44.tSimar 11660 86611
Afgreiðsia: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Síðumúla 14. simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 800 kr. á mánuði innaniands.
i lausasöjiu 40 kr. eíntakið. Blaðaprcnt hf.
Einstefna í
menntamálum
Að undanförnu hafa spunnist talsverðar umræður
um skólamál og gildi þeirrar stefnu að lengja árleg-
an skólatima. Menn hafa i vaxandi mæli lýst
áhyggjum sinum vegna þeirrar þróunar, sem orðið
hefur i þessum efnum. Er þar skemmst að minnast
skólasetningarræðu Sverris Pálssonar á Akureyri,
en hún vakti talsverða athygli siðastliðið haust.
Lenging skólatimans mun smám saman draga úr
kynnum skólafólks af atvinnulifinu og rjúfa mikil-
væg tengsl þar á milli. Fyrir nokkrum árum lagði
einn af þekktari rithöfundum landsins orð i belg i
umræðum um þetta álitaefni. Hann sagði i þvi sam-
bandi að ekki væri að þvi spurt á alþjóðaþingum,
hvort islendingar hefðu hlaupið fyrir fé eða rennt
fyrir fisk, heldur hversu gagnmenntaðir þeir væru.
Þetta álit rithöfundarins, sem nú er auk þess orð-
inn þingmaður, lýsir einkar vel þvi neikvæða
viðhorfi, sem allt of oft gætir gagnvart almennri
vinnu. Þetta hefur verið rikjandi sjónarmið i þeirri
menntastefnu, sem hér hefur verið fylgt alllengi.
Afleiðingin er ekki einvörðungu- sú, að fólk i lang-
skólanámi slitnar úr tengslum við atvinnustarfsem-
ina. Hér hefur það einnig gerst, að verk- og tækni-
menntun hefur setið á hakanum, svo ekki sé dýpra i
árinni tekið.
Meðal svokallaðra menntamanna hefur gætt
verulegrar andstöðu við, að háskólanám yrði sniðið
að einhverju leyti eftir þörfum atvinnulifsins. Þessi
sjónarmið hafa ráðið of miklu við uppbyggingu Há-
skólans, enda starfa nú aðeins 10% af þeim háskóla-
borgurum, sem eru á vinnumarkaðinum, i frum- og
úrvinnslugreinum.
Fram til þessa hefur menntastefnan nær einvörð-
ungu miðast við menntaskóla- og háskólastig. Verk-
menntuninni hefur á hinn bóginn ekki verið sinnt.
Það er fyrst nú, að örlað hefur á skilningi á gildi
verkmenntunar. Fjárframlög til menntamála sýna
gleggst hversu menn hafa metið einstaka þætti mis-
jafnlega.
Á fjárlögum þessa árs var gert ráð fyrir að verja
6000 milljónum króna til skólamála. Þar af áttu
1.600 milljónir kr. að fara til framhaldsskóla og Há-
skólans en aðeins 136 milljónir króna til iðnfræðslu
eða um 2% af heildarframlögum til skólastofnana.
Þetta eru sannast sagna óhugnanlegar staðreyndir.
Þær sýna að við höfum ekki fylgt réttri mennta-
stefnu.
Fyrir fimm árum útskrifuðust 500 nýstúdentar og
jafn margir nýsveinar. Nú eru nýstúdentarnir hins
vegar orðnir tvöfalt fleiri eða um það bil 1000 tals-
ins. En tala nýsveina stendur i stað. Þetta er enn
eitt sannindamerkið um það varhugaverða einstigi,
sem við höfum farið eftir i menntamalum.
Þær þjóðir, sem við höfum einna helst apað eftir
mótun menntastefnunnar hafa i nokkur ár staðið
frammi fyrir gifurlegum vanda vaxandi atvinnu-
leysis háskólaborgara. Þessir menn ganga ekki að
öðrum störfum en þeir eru menntaðir til. Afleiðing-
in er sú að það þarf að búa til æ fleiri stöður fyrir
menn til þess að leysa úr þessum tilbúnu þjóðfé-
lagsvandamálum. Aðrir fá svo atvinnuleysisstyrk.
Til þess eru vitin að varast þau. Við þurfum að
snúa blaðinu við i tima. Ef til vill rennur sá dagur
upp að spurt verður að þvi á alþjóðaþingum, hvort
einhverjir kunni að hlaupa fyrir fé eða renna fyrir
fisk!

Jafnvel Los Angeles, sem sést hér hulin mistri og reykjareimi á sólbjörtum sumardegi, er hátíð miðað
við Ankara.
ÞEIR ERU
AÐ KAFNA
í ANKARA
útreikningum sinum, og það
hrapallega.
Þeir sem skipulögðu Ankara
árið 1930 töldu, að þar gætu i
mesta lagi búið þrjú hundruð
þúsund manns, en nú er ibúatal-
an um ein milljón.
Borgin breiðir úr sér á milli
fjölmargra hæða, sem veita
henni gottskjól fyrir vindum, en
þvi miður hindra þær tært lof að
komast að. Sú staðreynd hlýtur
að koma lesandanum til að
minnast kaldans hér á Fróni
með þakklæti. Það loftar þó all-
ténd um hann.
MENGUÐUSTU
HÖFUÐBORG
ÁLFUNNAR
Rannsókn sem gerð var við
krabba meinsrannsóknastofn-
unina i Ankara hefur leitt i ljós,
að rykagnir i andrúmsloftinu,
sem framkailað geta krabba-
mein, eru álika miklar núna og
voru i hinni alræmdu Lundúna-
þoku á sjötta áratugnum.
Kannanirnar voru gerðar árið
1969 og 1970 og leiddu i ljós að
veðurfar þá hafi verið óeðlilega
hlýtt.
Yfirvöld segjast gera allt sem
i þeirra valdi stendur til að
fyrirbyggja mengun, aðeins er
leyft að brenna kolum af vönd-
uðustu gerð og reynt er að auka
oliukyndingu i húsum til að
draga úr notkun kola. Rann-
sóknir og tilraunir halda áfram
með aðrar aðgerðir til kynding-
ar.
Embættismenn segja, að lik-
lega verði ný verksmiðja, sem
nú er i byggingu fyrir utan borg-
ina, aðeins látin brenna meng-
unarlausum kolum.
En þetta virðist ekki ætla að
duga til að fjarlægja þá gul-
brúnu þoku sém alla jafna hvilir
yl'ir Ankara og hylur hana
stundum alveg.
Óbyggileg þegar
árið 1990
rennur upp
Aðeins sjötiu árum eftir að
Ankara var gerð að höfuðborg
Tyrklands, hefur reykur og
þoka nærri gert hana óbyggi-
lega.
Þúsundir reykháfa spúa á
hverjum degi út eitruðum
reykjabólstrum, sem að sögn
sérfróðra manna hafa sömu
áhrif á lungun, þegar verst læt-
ur, og 200 sigarettur mundu
gera.
Umhverfisfræðingar spá þvi,
að verði ekki gripið til róttækra
ráðstafana verði Ankara orðin
óbyggileg fyrir árið 1990. Nú er
svo komið að fuglasöngur telst
til sjaldgæfra viðburða.
Fyrir sjötiu árum var Ankara
rykugt sveitaþorp, sem Mustafa
Kemal Ataturk valdi fyrir höf-
uðstað hins nýja Tyrklands.
Auk þess sem Ankara var
ágætt tákn Anatóliu, þangað
sem lýðveldið sótti sinn helsta
styrk, var Ankara frá náttúr-
unnar hendi vel varin fyrir
fjendum — það gátu Grikkir
sannreynt i hinni löngu göngu
sinni yfir hásléttuna árið 1923.
Staðsetningin
var óheppileg
En siðan hefur þorgin smám
saman orðið talandi dæmi um
að manninum getur skjátlast i
Könnun NATO
Könnun sem tyrkneska
stjórnin gerði i samvinnu við
Nató um loftmengun i borginni
yfir vetrarmánuðina, sýndi
greinilega að Ankara er einhver
mengaðasta borg i heimi.
— Rykmagn i andrúmsloftinu
er sex sinnum meira en viður-
kennt hættumark.
— Brennisteinskolsýra er
fjörutiu sinnum meiri en talið er
eðlilegt i andrúmsloftinu.
— Kolsýrlingur hefur komist
framúr þvi magni, sem leyfilegt
er i Vestur-Evrópu.
Frí í skólum vegna
óloftsins
Nemendum i erlendum skól-
um i Ankara er reglulega gefið
„reykfri” — fimm daga i senn
til að geta yfirgefið borgina,
þegar loftmengunin er hvað
verst.
Mengunarinnar verður jafn-
vel vart i finustu hverfum An-
kara s.s. Cankaya, þangað sem
astmasjúklingar sóttu mjög
mikið.
-Forsetahöllin er staðsett, þar
sem hæst ber, en þegar meng-
unin er hvað verst, er æðsti
maður rikisins heppinn ef hann
sér meira en rétt aðeins móta
fyrir höfuðborg sinni.
Svona verksmiðjureykur þætti ekki neitt til að gera veður út af I
Ankara.