Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1938, Blaðsíða 8

Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1938, Blaðsíða 8
400 LESBÖK MORGUNBLAÐSINS Latínuskólapiltar v ori ð 18 85 Þessi mynd er af nemendum Latínuskólans vorið 1885. Alls eru þeir 89 á mynd- inni, en nokkrir fleiri vot~u í skólanum. Myndin er tekin á skólablettinum, nálægt lækn- um, gegnt Jónassens-húsi, og mun myndatökumaöurinn hafa verið uppi í kvistglugga hússins og tekið myndina þannig yfir hópinn. Dr. Jón Helgason biskup hefir gert Lcsbókinni þann greiða, að semja nafnaskrá yfir myndina, og eru á teiknaðri eftirmynd á næstu blaðsíðu númer á hverjum manni, hið sama og í nafnaskránni, svo að auðvelt er af þvi að sjá, hver maðurinn er. Af þess- um 89 mönnum munu 57 nú vera dánir en 32 álífi. en rit þess, sem helst voru praktísk búnaðarrit, höfðu hvergi nærri þann árangur hjá alþýðu, sem þau hefði átt að hafa. Magnús Stephensen byrj- aði undir lok aldarinnar hina alkunnu, ágætu starfsemi sína, sem hann með þreki og ein- stökum dugnaði hjelt áfram til dauðadags. En þó rit hans að jnörgu leyti sjeu ágæt, höfðu þau þó hvergi nærri þau áhrif á alþýðu, sem Magnús ætlaðist til. Og meira að segja, Magnús Stephensen var aldrei rjett metinn fyr en mörgum árum eftir dauða sinn. En hvernig stóð á þvi? Það er mjög auð- velt að svara því.Það er ómögu- legt að menta verulega nokk- ura þjóð, meðan þjóðarmeðvit- und hennar liggur í dái. Fyrst . þarf að vekja þjóðarmeðvitund ft.ennar. Það gerði Magnús Step- hensen ekki; þess vegna kunnu íslendingar þá fyrst að meta Magnús, þegar þjóðarmeðvit- und þef»Ta var vakin, ur.d A Þannig stóð þá mentun Is- lendinga þegar Jónas Hall- grímsson kom fram, og það, sem verst var, málinu hafði svo fjarskalega hnignað, síðan Eggert Ólafsson ritaði. Það var Jónas Hallgrímsson, sem var einhver styrkasta stytta til þess, að endurreisa málið. Hin fyrstu rit, sem út komu, sem höfðu áhrif á þjóðhug lslend- inga, var ,,Fjölnir“ og „Ár- mann á Alþingi”, og þó einkum „Fjölnir". Af Fjölnismönnum var Jónas Hallgrímsson einhver hinn helsti. Svo komu „Fjelags- ritin“. Það eru eiginlega þau rit, sem eiga virðinguna af því, að hafa vakið þjóðina til sannr- ar meðvitundar, og fastrar sann- færingar um þjóðrjettindi sín. Þess vegna er það mjög und- arlegt, að Fjelagsritamenn og Fjölnismenn skyldi aldrei koma saman, þegar þó uppruni þeirra og tilgangur var mjög líkur, og rit þeirra reyndu bæði í raun og veru að verka í sömu stefnu, þótt aðeins öðru þeirra auðn- aðist að koma hugmyndinni fram. Jeg ímynda mjer nú að mörgum muni þykja formálinn orðinn helst til langur, en af hinu framan sagða, vonast jeg til að mönnum skiljist, hve mikil og ágæt áhrif Jónas Hall- grímsson hefir haft bæði á pól- itíska stöðu lands vors og mentun þess, eins og hún stendur nú. Það er auðvitað, að harla mörgu er enn ábótavant í báðum greinum, en jeg fyrir mitt leyti hefi örugga von og trausta sannfæringu um það, að hvorttveggja muni taka stöðugum framförum, og að þijóð vor og land muni eiga langt og sælt framfaralíf fyrir höndum.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.