Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1940, Blaðsíða 19

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
411
PórirBergsson:
BARNSGRÁTUR
Íhverri sveit, í hverri borg
og í hverju þorpi, um víða
veröld, er eitthvað af olboga-
börnum lífsins. öll þessi full-
orðnu börn hafa einhverntíma
verið sæl og saklaus börn, lítil
og óvita um vonsku heimsins. En
öll hafa þau verið sæl, hvort sem
þau hafa þá verið rík eða fá-
tæk; í fávisku sinni hafa þau
verið sæl, hvort sem þau hafa
aðeins haft sólargeisla og kert-
isljós til þess að gleðja sig, eða
dýrustu gull. Hvort sem þau
hafa verið borin til valda og
auðæfa — eða aðeins átt þá
veiku möguleika til þessa heims
gæða, sem allir eiga. Því hin
barnslega sæla á morgni lífsins
verður ekki af neinum tekin —
hvað svo sem vitið og lífið fær-
ir mönnunum þegar sól lífsins
hækkar á lofti.
Daníel Davíðsson var olboga-
barn heimsins og svarti sauður-
inn í Víkurkaupstað. Olán hans
hófst fyrir nær átta árum, þeg-
ar hann var aðeins tuttugu og
eins árs gamall. Þá druknaði
faðir hans, en móðir hans var
dáin Jáður. Hann var einbirni
og erfði nokkra fjármuni eftir
föður sinn og hann hafði feng-
ið gagnfræðamentun. En ólánið
kom þá um haustið er hann varð
vini sínnum að bana. Þeir voru
að skjóta fugla úti á firðinum
— og skot hljóp úr byssu Dan-
íels. — Hann skjögraði beina
leið upp í hús sýslumannsins og
sagði honum satt og rjett frá
öllu. — I skutnum á bátkænunni
lá hinn ungi maðurinn dauður,
með kúlugat gegnum höfuðið.
Það var hræðilegur viðburður,
— voðalegt slys. Daníel fekk
vægan dóm—bæði hjá almeiyi-
ingi og hjá rjettvísinni, en dóm
fekk hann samt, fyrir að hafa
crðið manns bani — þann dóm,
að hvar sem hann sást, var ó-
mögulegt annað, fyrst um sinn,
en að láta sjer detta í hug hinn
hryggilegi viðburður. Daníel
Ijet þó ekki yfirbugast, hann
lagðisfc ekki í rúmið af hugsýki,
en hann varð þögull og flótta-
iegur í augunum, hann hætti að
raka sig og safnaði þennan vet-
ur þunnu, jörpu alskeggi, sem
fór vel á fölu, unglingslegu and-
litinu. En um vorið seldi hann
eignir sínar og rjeði sig á norskt
eimskip, sem þurfti á háseta að
halda.
Að fimm árum liðnum eða þar
um bil, kom hann aftur heim í
Vík. Hann kom þá með strand-
ferðaskipi að sunnan. — Menn
urðu þess brátt varir, að hann
var nokkuð breyttur, ekki að
ytra útliti, það var líkt, en nú
var hann orðinn drykkfeldur og
kærulaus. Hann toldi ekki við
neitt, og var alveg fjelaus. Þó
vann hann við sjómensku tíma
og tíma, eða þá við aðra vinnu
er bauðst en lítið hirti hann um
það, hvort hann hafði atvinnu
eða ekki. Hann var til húsa hjá
gömlum hjónum, er höfðu verið
vinir foreldra hans og greiddi
hann ávalt fyrir sig, þegar hann
vann sjer inn peninga, en fyrir
afganginn dr%kk hann. Hann
hafði ætíð einhver ráð til þess,
að ná sjer í áfengi — enda ekki
vöruvandur, þegar hann var
kominn af stað. Aldrei sást hann
brosa, því síður hlæja — og
þannig liðu þessi ár.
ENN voru jól í nánd. — Þessi
undarlega hátíð, sem ekki
er lík nokkurri annari. — Sem
kemur eins og bjartur geisli og
klýfur helkaldan veturinn og
svartasta skammdegið í tvent.
Sem vekur viðkvæmar hugsanir
og bljúgar kendir í brjóstum
allra sem ekki hafa forhert sitt
sanna manneðli og drepið sál
sína —- eða svæft hana með eit-
urlyf jum heimskunnar — og eru
því hættir að vera menn.
Daníel Davíðsson hafði verið
drukkinn, meira og minna, síðan
í miðjum nóvember og ekki
unnið handarvik. Hjer um bil
viku fyrir jól lagðist hann í
rúmið, eða rjettara sagt, fór
ekki á fætur, einn morguninn.
Smátt og smátt hafði sljóleiki
áfengisins horfið úr huga hans
og í stað þess komið nagandi
tómleikinn og kveljandi, síend-
urtekna hugsunin um hið glat-
aða líf. Þar var ekkert að finna,
ekkert að sjá, aðeins súðin fyrir
ofan rúmið, dökk, þung og grá
birtan, stundarkorn á hverjum
degi, inn um gluggann. Hríð-
arveður úti og frost, — heimur
fullur áf snjó, dauður og tómur,
vonlaus og óendanlegur í öll-
um sínum ömurleika. — Hinn
lamaði, fulltíða maður, lá þarna
glataður, iðjulaus, allslaus; —
átti ekkert nema auðnir og öm-
urlegar hugsanir. — Gömlu
hjónin, sem hann bjó hjá, komu
bæði til hans, sitt í hvoru lagi
þennan aðfangadag jóla. Gamli
maðurinn stakk upp á því við
hann, að hann færi á fætur, ef
hann væri ekki fárveikur, ann-
ars sæki jeg læknirinn, sagði
hann. Nei, nei, sagði Daníel og
lá við að hann settist upp, það
er bara vella og máttleysi eftir
alt slarkið. — Aumt er það,
svaraði gamli maðurinn, jæja,
ligðu þá, ef þú vilt það heldur.
Gamla konan færði honum
mat og hressingu, kaffi og kök-
ur. — Daníel át lítið um þær
mundir. — Klukkan fimm var
farið að hringja jólaklukkun-