Lesbók Morgunblaðsins - 19.03.1944, Blaðsíða 1
9. tölublað.
Sunnudagnr 19. mara 1944.
XIX. árgangnxr.
Ii«(oU»rptwttmli]t ki.
í Nybergsund 10—11. apríl 1940
Þegar Þjóðverjar ætluðu að drepa
Hákon konung og norsku stjórnina
FRÁSÖflN l'rú Astrid Friid, er
jeg síðast átti tal við hana um það,
sein á daga hennar dreit' í Noregi
í apríl 1940, endaði með því, að
þau hjónin voru komin til sveita-
]>orpsins Nyhorgsund í Trysil kl.
að ganga sex að morgni ]). 10.
apríl, ásanit starfsfolki norsku
frjettastofnnnai* ,.Norsk Telegram-
bureau“, er var í fvlgd með kon-
ungsfeðgum Ilákoni konungi og
Ólafi krónprins, ríkisstjórn og ýms-
um fulltrúum erlendra ríkja.
I þessum kafla, sem hjer fylgir,
segir hún frá því, sem gerðist næstu
tvo daga, meðan konungup og rík-
isstjórn voru í Nybergsund, og frá
flóttanum þaðan.
Frú Friid fórust orð á þessa
leið:
Er við vorum komin til Nyberg-
sund, var okkar fyrsta vepk að
koma okkúr fyrir, til þess að geta
rekið þar frjettastofuna. Um hvQd
var ekki að ræða. Mikð valt á,
því, að umheimurinn fengi sem
skjótastar og gleggstar fregnir af
því, sem gerst hafði með stjórnar-
völdum landsins daginn áður, og
]>au hlöð og þær útvarpsstöðvar,
sem enn voru utanvið yfirráða-
svæði Þjóðverja, gætu orðið sömu
frjetta aðnjótandi.
•
Sveitaþorpið Nybergssund.
Sveitaþorpið Nybergssund stend-
ur í rjóðpi víðát'tu mikillá skóga
Trysil-hjeraðs, 13. km. frá landa-
mæruni Svíþjóðar. Er þar vérsl-
unarstaður fyrir nálægar sveitir.
Þar ey símastöð hjeraðsins, gisti-
hús, skóli, kaupfjelagsverslun og
nokkrar aðrar verslanir. Aðalbygg-
ingar þorpsins stóðu umhverfis ó-
bygt svæði, er við kölluðum ,,torg-
ið“, og liggur þjóðvegurinn til
Svíþjóðap þar gegnurh þorpið.
Þorpið er sunnanundir skógivöxn-
um hálsi, en þéttur, stórvaxinn barr
skógur umlykur það á alla vegu.
Húsaskjól.
Konungttr, ríkisstjórn og fulltni-
ar erlendra ríkja tóku sjep bústað
í gistihúsinu. En við snernru okkrn*
til kaupfjelagsstjórans, og báðum
hann um húsaskjól fyrir skrifstof-
ur okkar og til gistingar. Hann og
fjölskylda hans tókú okkur tveim
höndum. Fengum við fljótlega
kaffi, okkur til hressingar, í íbvið'
Kans, og tókum síðan til óspiltpa
málanna, að koma okkur þar fyrir.
Hann og fjölskjddan ljet okkur
íbúð þeirra alla í tje, og flutti á
brott. En við fengum lagðán sjer-
stakan síma frá versluninni í stofu-
hæðinni upp í íbúðina á efri hæð.
Frjettastarfið.
Er fram á morguninn kom, hafði
starfsfólk fpjettastofunnar skift
ineð sjer verkum. Nú var hafist
handa. Mikið var að gera. Frá
ríkisstjórninni í gistihúsinu komu
boðsendingar um alskonar ákvarð-
anir og frjettir, til afgreiðslu.
ilargt þurfti að senda frá við-
burðum innrásardagsins.
Aðalfrjettasambandið til útlanda
var til Svíþjóðar. Voru frjettirnar
sendar til „Tidningernas Telegram-
byrá { Stokkhólmi, er dreifði
þeim frá sjer út um heiminn. Við
vorum 5 kvenmeiyi, sem komiðj
hÖSftðu með starfsliði frjettastof-
unnar. Iíver okkar fjekk sitt verk
að vinna þann dag. Tvær unnu
9