Lesbók Morgunblaðsins - 19.03.1944, Blaðsíða 11

Og þégar það kom í eldinn, blésu
belgirnir aí sér sjálfkrafa, sem mér
þótti undarlegt, að hamrar og belg-
ir skyldu af sér sjálfir sitt erfiði
fremja.
Nti komum vér til vaktskipsins
í Kaupinhöfn. Þar máttum við ogso
framvísa vorn tollseðil frá Krónu-
borg uppá vora last. Eg mátti og
framvísa minn pass frá Islandi til
kóngsins kommandör. Þaðan fórum
við til kóngsins tollkammer og eg til
vakthafandi kapitainlautinant að
framvísa minn pass. Og þegar eg
var þangað upp genginn, spurði
fólk minn skipherra að, hver sá
framandi hefði verið, sem gekk til
vaktin með sinn pass. I bland þess-
ara var viktmeistarinn. Skipherr-
ann sagði, það hefði verið einn Is-
lender, fortalti þeim þar með, að
landið væri mikið slétt*, í því þar
sáðist ekkert korn. Viktmeistarinn
segir: „Það fólk miin ei stórá krafta
hafa, eftir því þeir eta ei brauð“.
Skipherrann segir: ”Hann er ei so
kraftalaus, þvÞ-þegar hann tekur í
kaðla hjá oss á skipinu, er hann
so sterkur sem tveir af mínu fólki.
Kallaðu á hann, þegar hann kemur
frá vaktinni". Þegar eg kem, verð-
ur til mín sagt, eg skuli upp til
kóngsins viktmeistara. Eg var
hræddur þangað að fara, þar eg
vissi mig ekkert hafa með hann að
gjöra. Kem þó upp til hans.
Hann spur, hvert eg kunni létta
þessum lóðum, sem voru 10 lísipunds
lóð. Eg segi að það muni ei stór
kúnst vera að létta einu upp af
þeim. Tek eg vasaklút minn og'
hnýti hönum í handtakið á því eina
10 lisipunds lóði. Síðan tek eg í
minn hálsklút og hnýti í það ann-
að. Létti þeim síðan báðum unp,
það eina með löngu tönginni á þeirri
hægri hendi og annað með löngu
tönginni á þeirri vinstri hönd og
rétti mig so upp með báðum. 10
lísipund í hverri hendi. Þann tíma
voru yfir 300 manns á tollbúðinni,
LESBÖK MORGUNBLAÐSIN3
og kunni það éngiiin gjöfa utan
einn frá Borgundarliólmi, en hver-
igur okkar kunni ganga með þeim.
Síðan gekk eg upp í Tollbúðar-
götuna til míns skipherra konu,
Mörks, er eg reisti með frá Islandi
til Noregs. Eg bar henni heilsu
frá hennar manni og það með, að
hann væri heill og ósjúkur og mætti
nú vera frá konu sinni so lengi.
Eftir áliti mínu varð hún ei so
hjartasjúk, þó hún bæri þann kross.
Kannske hún hefði meðöl nærri sér,
sem sorgina deyfðu. Hann 1 Norge
og. Hún spyr mig eftir. hvert eg
hefði nokkra vini eðúr ættingja
liér í Kaupinhöfn. Eg segi það vera
satt, eg hefði hér einn lioldgetinn
liróður, sem hef'ði eftir mér skrif-
að. Var mér þó hryggð í hjarta af
þönkum mínum, sem eg vildi öngv-
um dönskum manni opinbera. .,Þú
skalt vera hér í húsi mínu án
betalings, þar til eg fæ talað með
einhvern íslenzkan, sem færir mér
vissar fréttir, hvar þinu bróðir er“.
Fór eg so að borðinu og fékk mat
að borða og öl að drekka. Þetta
var mér’ þó sorg, eg fékk öngvan
minna landsmanna til inín. Þelta
var um einn laugardag.
Á sunnudagiim kom einn íslenzk-
ur þar inn, hét Þorlákur, ættaður
úr Vestmannaevjum, sém kenndi
minn bróður. Skipherrakonan segir
til þess manns: „Þú gjörðir mér
þénustu, ef hingað aftur kæmir á
morgun og gengir með þessari per-
sónu til hans bróður“. Þorlákuf
segir, það skuli ske. Um morgun-
inn kemur Þorlákur, og gengum
við Malenborg*. Þar sýndi hann
mér borgina, sem herrann bjó í,
hvar minn bróðir þénti. Hann þorði
ei að ganga lengra með mér. Þar
sá út sem slot væri. Eg, ókenndur,
vissi éi. eftir hverjum spvrja skvldi.
Þegar eg kom til portsins, hringdi
eg á klukkuna. Kom þar einn fram,
sem spurði, eftir hverjum eg leit-
aði. Eg spurði hann aftur, hvert
115
þar vferi ei nokkur þénari hjá
hérranum, sem væri frá Islandi.
Hann sagði néi, „Hér er éinn sem
héitir Monsr, Magnús**, en hann
er frá Svíaríki“. „Verið þér so
góðir og látið hann kóma til mín“,
Hann segir: „Nú vil eg ganga til
hans“. Að vörmu spori kom minn
bróðir. Hann var prúðbúinn, ný-
lega heimkominn með sínum herra..
Hann tekur mig með sér upp á sitt
kammer. Eg segi honum frá hög-
um mínum og það verst, að mitt
töj er hjá skipherra Jens Rasmus-
son, sem liggur í Nýhöfn, og eg
hefi öngva peninga að leýsa
það út með. Ilann segir: „Hér er
ei gott að fá peningalán, þð vil
eg sjá til, hvert eg hefi so marga
péninga hjá mér sem við þarft.
Kondu með mér til skipherrans.
Eg vil sjálfur tala við hann“. Nú
göngum við báðir og fengum töjið,
sem kostaði 10 mprk, og eg skyldi
betala fvrir minn kost.
Eg bar mitt töj, þar til eg kom
með bróður mínum inn í Stóru
Ivóngsins götu. Þar var Jón Jóns-
son, bróðir Jóns á Gróustöðum
sem hafði lært að ofurskera klæði
en var hjá þessum manni til her-
liergis. „Þú skalt taka minn bróður
í sæng til þín fyrir mín orð“ — og
segir mér að koma til sín á morg-
un snemma. „Minn herra er að
láta byggja hús. Þar inni skulif
vefast silki, þegar húsið er búið.
Þú fær 16 skildinga um daginn.
Þar verður erfiði í vetur og þeg-
ar illt veður er, skaltu tala við
kúskinn, hvert hann hafi ei þörf
„eg skvldi h.jálpa hönum með
hestana í stallinum“. Eg játa þessu,
fer að erfiða um morguninn, verð
þar so lengi að þar er nokkuð að
gjöra. Kom í eldhúsið til stúlkn-
anna, þegar ei var erfiðað fyrir
illu veðri. Þær gáfu mér oft smjör
og brauð, kúskinn og ... Nú kunni
eg ei út að koma með þessa pen-
inga, sérdeilis þegar veðrið var ei