Lesbók Morgunblaðsins - 30.04.1944, Blaðsíða 13

Lesbók Morgunblaðsins - 30.04.1944, Blaðsíða 13
bamli vii'i Ha.jasid súltan, 0? er }iaú cigi ólíklagt,*að það hafi ein- mitt verið hann, sem leiddi athygli Timur Lenk að honum í upphafi. flagt er, að Timur Lenk hafi dval- ið í þrjá daga í Jeni- sjekir til þess að hlýða á Nasreddin, og orð- ið svo hrifinn af sögum hans, að hann hafi hlýft bænum við eyði- ingu þess vegna. Því er haldið fram, að Nasreddin s.je fæddur árið 1300. Það er hrein tilgáta, en getur þó nokkurn veg- inn staðist. Það er aftur á móti ekki eins trúlegt, þegar ákafir að- dáendnr hans vilja gera hann að hreinlífum dýrðling, ótrúlega vitr- um. Siigur þær, sem af honum eru sagðar, gefa alt aðra mynd af skapgerð hans. Þær lýsa honum' sem mjög mannlegum, dálítið gróf- gerðum syndara, sem hefir fengið ríkulega kímnisgáfu í vöggugjöf, og hefir gliiggt auga fyrir eigin veikleikum og ánnara. En nú skuluð þið fá að heyra meira um afrek Nasreddins við hirð Timur Lenks. Eins og áður hefir verið minst á, var Timur Lenk maður mjög ófríður. Ilann var auk ]>ess vanskapaður. Annar fóturinn var úr járni og ægilegt ör afmynd- aði andlit hans. En hann var þrif- inn og ljet af og til raka höfuð sitt, Dag einn Ijet hann kalla á rak- arann og ljet hann raka sig. Þeg- ar rakarinn hafði lokið því •— honum tókst að raka herra sinn, án þess að skera hann, og slapp því við að missa höfuðið — rjetti hann Timur Lenk spegil til þess að hann gæti dáðst að árangrin- um. Þegar harðstjórinn sá. hversu ljótur hann var( tók hann að veina. Siðvenjan bauð svo fyrir, að allir skyldu taka þátt í harmakveini herra síns, og hjelt það þannig áfram í nokkrar klukkustundir. En loks tókst einhverjitm hirð- manni að fá harðstjórann til að LESr.DK MOR0 UNBLAÐSTNS 20.' glevma sorgum sínum, svo að hann hætti öllum kvcinstöfum. 011 hirð- in gerði auðvitað hið sama, nema Nasreddin. Hann rak upp hvert harmakveinið af öðru, svo að und- ir tók í höllinni. ,,Eg horfði á mig í speglinum ‘, sagði Timur Lenk ásakandi, móðg- aður yfir þessum skorti á hirðaga, ,,og eg, sem er Konungur og ræð yfir mörgum þrælum, grjet, af því að m.jer fannst eg svo ljótur. En hvers vegna hættir þíi ekki kvein- stöfum þínum ?“ „llerra“, sagð'i Nasreddin. ,,Þú sást ])ig í spegli einu sinni, og það var nóg til þess að þú grjest í tvo tíma. Er þá nokkuð undarlegt, þótt eg, sem horfi á þig allan dag- inn, þurfi að gráta dálítið lengur?“ Nú hló Timur Lenk nærri því eins mikiö, og hann hafði grátið áður og bauð kennaranum í bað með sjer, en það var mikill heiður. P.aðherbergið var hitað upp, og Timur Lenk vafði sig inn í svo- kallað „peehtemal" — 1>. e. stórt. blátt. ofið teppi, sem vor nútími myndi nefna baðhandklæði. Var teppi þetta virt á 100 gullstykki. Þeir settust nú við baðkerið og röbbuðu saman. Idinn mongóliski hershöfðingi var í heimspekilegum þenkingum þann daginn, og því upplagður til ])ess að skoða eigin persónu frá öllum hliðum. Eftir stundarkorn spj*r hann því kenn- arann hversu mikið hann hefði viljað gefa fyrir sig, hefði hann verið falur sem bræll. Kennarinn horfði lengi hugsandi á hann. ,.Tæplega hundrað gullstykki", sagði hann loks. „Vitlaus ertu“, hrópaði Timur Lenk. „Pectamalið eitt er svo mikils virði“. *,Já, eg reiknaði auðvitað með verðmæti pectamalisins", svaraði Nasreddin. Nasreddin naut svo mikillar gest- risni h.já Timur Lenk, að um síð- ír sá hann sjer ekki annað fært, en reyna að gjalda í söinu mynt. En hann var fátækur maður og átti skrítna konu, svo að ekki gat hann boðið honum heim til sín. Þess vegna steikti hann gæs, og fór með hana til Timur Lenk, og ætlaði að gefa lionum. En Nas- reddin hafði mjög góða matarlist, -— sagði einu sinni, að sú unaðs- legasta hljómlist sem hann ]>ekkti. væri glamrið í diskum og fötum. -— Á leiðinni grei]) hann óstjórnleg löngun í gæsasteik, og hann reif því annað lærið af gæsinni og át, Þegar hann afhenti Timur Lenk steikina, sá hann auðvitað strax( að annað lærið vantaði, og spurði hvernig á því stæði. En kennarinn var ekki orðlaus: „Engin gæs í Aksjekir hefir nema einn fót“, sagði hann. Sem von var, var Timur Lenk dálítið efagjarn á svipinn. „Ef ])ú trúir mjer ekki, herra' , sagði Nasreddin, „getur þú horft á gæsirnar hjerna út við þrunn- inn‘ ‘. Timur Lenk leit út, og við brunn- inn stóð hópur gæsa, á öðr- um fæti og svaf. En á sama augna- bliki kvað við lúðraþytur svo að gæsirnar vöknuðu, og tóku að hlaupa fram og aftur. ,,Þú lýgur“, sagði Timur Lenk. „Þarna getur þú sjeð að þær hafa allar tvo fætur“. „Já“, svaraði kennarinn. „Ef einhver blæsi í lúður rjett við eyra þitt, myndu sennilega koma í ljós á þjer fjórir fætur!“ Það mun vera söguleg staðreynd, að Timur Lenk hafi notað fíla á herferð sinni yfir Litlu-Ásíu. Komu þeir honum að miklu gagni, og m. a. í orustunni við Angora. Þegar hann kom til Akesjekir, hafði hann með sjer einn fíl, seni

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.